بیان موضوع یا تعریف مسأله:
کشور ایران به دلیل داشتن انواع پوست بز و گوسفند از تولید کنندگان عمده پوست و چرم سبک محسوب می‌شود و به علت آب و هوای نیمه خشک پوست گوسفند و بز ایران از مرغوبیت بالایی برخوردار است ولی متأسفانه دامداران کشور به دلیل کم ارزش قلمداد نمودن پوست و پشم و اینکه نوع تغذیه در ایران بیشتر به گوشت گوسفند اختصاص دارد و همچنین به علت نداشتن آگاهی و انگیزه لازم جهت حفظ و حراست از این ثروت ملی، توجه لازم را مبذول نمی‌دارند و از سالیان گذشته انواع پوست، سالامبور و محصولات نیمه ساخته چرمی‌از کشور ما با دیدگاه سنتی صادر گردیده است که عمده صادرات ایران بر حسب آمار موجود مختص به صدور سالامبور و کراست بوده است و این در حالی است که می‌توان ارزش افزوده زیادی را از طریق تولید محصولات ساخته شده چرمی‌به وجود آورده و به تبع آن درآمد ارزی بالایی را تحصیل نمود. بویژه اینکه محصولات چرمی‌از تنوع بالایی برخوردار بوده به نحوی که تنوع این محصولات بالغ بر 60 نوع می‌گردد و هر ساله در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی نمایشگاههای محصولات چرمی‌به نمایش گذاشته می‌شود که متأسفانه نقش کشور ما علی رغم امکانات بالقوه و بالفعل در این نمایشگاهها بسیار کم رنگ می‌باشد، برای مثال در سال 1376 در نمایشگاههای جهانی چرم و البسه چرمی‌در پاریس و بولونیا ایتالیا و بارسلون اسپانیا و دوسلدورف آلمان در کنار کشورهای پیشرفته جهان، کشورهای ترکیه، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، اتیوپی و بورکینافاسو دارای چندین غرفه بودند ولی هیچ اثری از محصولات و صنعتگران ایران و پرچم مقدس جمهوری اسلامی‌ایران نبود.
قطعاً وجود چنین نقیصه ای برایند عوامل متعددی است که شناخت آنها و بویژه حرکت در جهت رفع موانع، این امکان را فراهم خواهد ساخت تا به گونه ای شایسته استعداد و ظرفیت های خود را در صحنه بین الملل عرضه نماییم.
پژوهشگر در این تحقیق، به دنبال تبیین و تحلیل متغیرها و عواملی است که صادرات محصولات کشور را چه به صورت مثبت و چه منفی، تحت تأثیر قرار می‌دهند و از این طریق ضمن بیان این عوامل، راه کارهای مناسب جهت بهبود و ارتقاء صادرات محصولات چرمی‌را پیشنهاد خواهد کرد. در واقع مسأله اصلی تحقیق این است که موانع موجود بر سر راه صادرات محصولات چرمی‌سبک شناسایی شده و گامهایی را که در جهت رفع این موانع می‌توان برداشت تعیین کرد.
هدف از مطالعه موضوع:
- دستیابی به تصویر وضعیت موجود به ویژه ترسیم مسائل و مشکلات تولید کنندگان و صادر کنندگان محصولات چرمی‌سبک.
- کمک به سیاست گذاران در امر صادرات و فروش محصولات چرمی‌و توجه بیشتر به ارزش افزوده ای که از این طریق بدست خواهد آمد.
- فراهم آوردن مبنایی برای مراجعه استفاده کنندگان در زمینه صادرات و فروش محصولات چرمی‌به دلیل اطلاعات جمع آوری شده در این خصوص.
- جلب توجه دست اندرکاران تولید و صادرات محصولات چرمی‌سبک به ضرورت تحول در بینش و شیوه های انجام کار.
ضرورت انجام تحقیق:
متأسفانه پوست به عنوان یک ماده اولیه ارزشمند مورد بی لطفی قرار گرفته است و قرنها توسط افراد خواص با دیدگاه سنتی و صرفاً برای منافع کوتاه مدت و بدون توجه به ارزش افزوده زیادی که می‌تواند ایجاد نماید صادر گردیده است و به تبع آن صنعت چرم ایران نیز علیرغم امکانات بالقوه و بالفعل نتوانسته است جایگاه خود را تثبیت نماید.
ایران با پرورش 48 میلیون رأس گوسفند (84/3% گوسفند جهان) و 16 میلیون رأس بز (3% بز جهان) سهم کمی‌از صادرات را عهده دار می‌باشد. کشتار سالانه انواع دام سبک و سنگین در کشور ایران 30 میلیون رأس می‌باشد که بعبارتی روزانه 82000 رأس را شامل می‌شود که 70000 رأس آن سبک می‌باشد و با احتساب روزهای کار در سال، معدل روزانه 92000 جلد پوست سبک می‌باشد[2]. همانطور که گفته شد عمده صادرات ایران بصورت سالامبور و چرم نیمه تکمیل شده می‌باشد و اکثراً مرغوبترین پوستها به خارج صادر می‌گردد. و تولید کننده چرم و البسه چرمی‌داخلی مجبور است از پوست و چرم با کیفیت پایین تر استفاده نماید.
صادرات سالانه 19-20 میلیون جلد سالامبور، حدود یکصد میلیون دلار ارزآوری را در بر خواهد داشت و اگر تبدیل به لباس و محصولات چرمی‌شود تا یک میلیاد و چهارصد میلیون دلار ارزآوری دارد. تحقق چنین دستاوردی جز با اعمال مدیریت صحیح و استفاده از تکنولوژی پیشرفته و در فضای تولید مناسب ممکن نمی‌باشد در حالیکه در صورت تغییر بینش و فعالیت علمی‌می‌توان محصولات متنوع و قابل رقابت در بازارهای جهانی تولید نمود و از طریق توسعه این صنعت علاوه بر ارزآوری فراوان، برای تعداد زیادی از افراد جامعه اشتغال نیز ایجاد نمود که این گام با سیاست های نظام جمهوری اسلامی‌در جهت توسعه صادرات غیر نفتی و اولویت ایجاد اشتغال در جامعه جوان کشور ایران هم راستا بوده و ضرورت پرداختن به آن از اولویت های اقتصادی-بازرگانی کشور قلمداد می‌گردد.
پیشینه تحقیق:
جدید بودن موضوع تحقیق، یکی از ویژگی های این پژوهش می‌باشد. در خصوص صنعت چرم پژوهش های اندکی در دانشگاهها صورت گرفته است و تحقیقات قبلی نیز بصورت کلی و محض به صنعت چرم و صادرات و واردات آن نگریسته اند ولی هیچکدام با دید مدیریتی به این مسأله نپرداخته اند. لازم به ذکر است که تنها دو عدد پایان نامه کارشناسی ارشد در زمینه صنعت چرم تدوین شده اند که اولی به نام «قیمت تمام شده محصولات چرمی» و با دید حسابداری به مسئله نگریسته است و دومی‌به نام «چرم، صادرات و واردات» بصورت کلی و صرفاً با دید اقتصادی و تراز بازرگانی به این مسئله پرداخته است که هر دو از لحاظ محتوایی با پژوهش حاضر تفاوت دارند – و در حدی که پژوهشگر تحقیق نموده است می‌توان گفت در خصوص صادرات محصولات چرمی‌سبک و با دید مدیریتی این اولین پژوهش دانشگاهی می‌باشد.
همچنین باید یادآور شد که بجز طرحهای تحقیقاتی بنام طرح مطالعاتی ارتقاء کیفیت، بهره وری و کاهش ضایعات در واحدهای تولیدی چرم که توسط مدیریت صنایع کوچک وزارت صنایع انجام شده است و نیز طرح مطالعاتی بنام بازار جهانی پوست، چرم و کفش چرمی‌که توسط مرکز پژوهش های بازرگانی وزارت بازرگانی صورت گرفته است و کتاب دوجلدی شیمی‌پوست و چرم که با کمک بانک صنعت و معدن به چاپ رسیده است کار قابل ملاحظه دیگری توسط وزارت خانه ها و ادارات تابعه آنها صورت نگرفته است و سایر اطلاعات موجود دریافتی از سازمانهای دولتی اکثراً به صورت جسته و گریخته و بی نظم بوده و تا حدی، مغایر با اطلاعات سازمان های دیگر می‌باشد.
فرضیات
با توجه به بررسی های مقدماتی، مطالعات کتابخانه ای، نقطه نظرات ارائه شده در گزارشات اقتصادی و بازرگانی و عوامل عمومی‌مؤثر بر صادرات محصولات چرمی‌فرضیات زیر ارائه می‌گردد:
- قوانین و مقررات صادراتی موجود در کشور از صادرات محصولات چرمی‌سبک حمایت می‌کند.
- صادرکنندگان محصولات چرمی‌سبک از دانش و فنون بازاریابی آگاهی لازم را دارند.
- محصولات چرمی‌سبک از کیفیت مناسب برای صادرات برخوردار می‌باشند.
- روشهای نوین تولید (فن آوری جدید) محصولات چرمی‌سبک از سوی تولید کنندگان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- محصولات چرمی‌سبک تولید شده صادراتی، از قیمت رقابتی برخوردار می‌باشند.
- محصولات چرمی‌سبک تولید شده از تنوع لازم برای صادرات برخوردار می‌باشند.
پایان نامه کارشناسی بررسی وضعیت فروش محصولات چرمی‌سبک (داخلی – خارجی)- 200 صفحه