مقایسه وزن کودک نسبت به وزن مادر

اختصاصی از هایدی مقایسه وزن کودک نسبت به وزن مادر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word 2007 قابل ویرایش

تعداد صفحه:13

حجم فایل:33 کیلوبایت

مقدمه :
وزن وسن کودک از نظر سازمان جهانی بهداشت از مهمترین شاخص های سنجش سلامت محسوب می شود .
از سوی سازمان جهانی بهداشت وزن نرمال برای کودکان در زمان تولد وزنی بالای 5/2 کیلو گرم تعیین شده است .
ما معتقد هستیم بین سن مادر ووزن کودک در زمان تولد رابطه وجود دارد و این یک فرض برای مطالعه ما می باشد .
سن نرمال برای مادران در زمان بارداری 18 -35 سال تعیین شده است بنابراین سن مادر بالاتر یا پایین تر از این مقیاس هم برای مادر وهم برای کودک عامل خطر محسوب می شود.
سن کم مادر سو و افزایش سن مادر برای بارداری خطرناک می باشد وممکن است برای کودک ناهنجاری به دنبال داشته باشد.
ما در پی این هستیم که رابطه ای بین سن مادر و وزن کودک در زمان تولد بیابیم . ما به وجود چنین رابطه ای اعتقاد داریم و باید آن را به اثبات برسانیم .
پژوهش های دیگری نیز مشابه با این موضوع تاکنون صورت گرفته است ولی دامنه مکانی وزمانی آن با مطالعه ما متفاوت بوده است .
 
 جمع آوری داده ها :
 ما برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز خود در جهت نیل به ههدفی تعیین شده ، ما به مرکز بهداشت شهر فیروزه مراجعه کردیم .
انتخاب این مرکز بهداشت به عنوان مکان انجام مطالعه به صورت غیر تصادفی بوده است .
بنابراین جامعه مورد مطالعه ما تمام مادران بارداری هستند که در این مرکز بهداشت پرونده داشته اند ودر 3 ماه اول سال 85 کودک انها متولد شده است .
دامنه زمانی مطالعه حاضر 3 ماه اول سال 1385 می باشد.
به علت عدم امکان بررسی همه ی پرونده ها ،ما تمام پرونده ها راوارد مطالعه نکرده ایم و به صورت تصادفی تعدادی از پرونده ها را مورد بررسی قرار دادیم .
تعداد اعضای جامعه ما 185 پرونده بود که از بین انها 29 پرونده وارد مطالعه ما شد .
نحوه ی انتخاب اعضای نمونه مطالعه به این صورت بود که ما در ابتدا از بین اعداد 1 تا 9 به صورت تصادفی عدد 5 را انتخاب کردیم و پس از آن به صورت 10 تا 10 تا پرونده ها را جدا نمودیم و این پرونده هارا به عنوان نمونه های انتخاب شده وارد مطالعه نمودیم.

فهرست

مقدمه
جمع آوری داده ها
جدول شماره 1- فراوانی داده ها
جدول شماره 2 – فراوانی سن مادران باردار
نمودار مستطیلی نشان می دهد که:
نمودار دایره ای
جدول شماره 3 نشان می دهد که
نمودار مستطیلی
نمودار دایره ای وزن کودکان
یافته های پژوهش

دانلود مقاله تجزیه و تحلیل نسبت های مالی

اختصاصی از هایدی دانلود مقاله تجزیه و تحلیل نسبت های مالی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تحلیل نسبت های مالی:

شرکت رینگ سازی مشهد

نسبت جاری یکی از نسبت های نقدینگی می باشد که با استفاده از آن می توان قدرت شرکت را در پرداخت بدهی های جاری شرکت تعیین کرد. بر اساس این نسبت منابع اصلی نقد شرکت برای پرداخت بدهی های جاری، دارایی های جاری می باشند.

نسبت جاری از تقسیم دارای های جاری بر بدهی های جاری حاصل می شود. هرچه نسبت جاری شرکت بزرگتر باشد آن شرکت در پرداخت بدهی های جاری خود، با مشکلات کمتری مواجه است. برای سازمان های وام دهنده این نسبت باید به طور متعادل 2 یا بیشتر از آن باشد که اعتباردهندگان تمایل به پرداخت اعتبار داشته باشند.

 نسبت جاری شرکت رینگ سازی مشهد سال 82 (سهامی عام)

 نسبت جاری شرکت رینگ سازی مشهد سال 83 (سهامی عام)

شرکت از لحاظ نقدینگی و نسبت جاری در وضعیت مطلوبی نمی باشد چون نسبت های جاری این شرکت تقریباً نزدیک به یک است و این به این معنی است که شرکت تقریباً معادل دارایی های جاری خود، بدهی جاری دارد و این از دید اعتباردهنده مناسب و مطلوب نمی باشد. در سال 83 این نسبت مطلوبتر از سال 82 است چون 044/1<94/0 لذا شرکت در پرداخت بدهی های جاری خود از محل دارایی های جاری در سال 83 با مشکلات کمتری تقریباً مواجه هستند.

           

نسبت آنی را که نسبت سریع هم می گویند از طریق تقسیم دارایی های آنی یا سریع بر بدهی های جاری حاصل می شود. این نسبت بیان می کند که توان شرکت در پرداخت بدهی های جاری از محل دارایی های آنی چه قدر است. البته لازم به ذکر است که این نسبت هرچه بالاتر باشد از دید اعتباردهندگان مناسب و مطلوبتر است. بر اساس تحلیل مدیران مالی مرز بین قدرت نقدینگی کافی و قدرت نقدینگی ناکافی شرکت را معادل یک بودن نسبت آنی شرکت می دانند.

از دید تحلیل گران مالی این نسبت های آنی محاسبه شده برای شرکت رینگ سازی مشهد برای سال 82 و 83 چون کمتر از یک هستند مطلوب نمی باشد این به معنی آن است که شرکت از محل دارایی های آنی خود قادر به پرداخت بدهی های جاری خود نمی باشد. این شرکت در سال 82 فقط 46/0 از بدهی های جاری خود را از محل دارایی های آنی می تواند پرداخت کند و در سال 83 هم فقط معادل 34/0 از بدهی های جاری خود را می تواند از محل دارایی های آنی جبران کند.

لازم به ذکر است که هرچقدر نسبت های آنی و جاری کوچکتر باشند از دید مدیریتی مطلوبتر است. چون به هر میزانی که نسبت های جاری و آنی کوچکتر باشد یعنی دارایی های جای کمتری در شرکت وجود دارد و شرکت وجوه نقد کمتری را به صورت راکت نگهداری می کند که این هزینه های ناشی از راکت بودن سرمایه و هزینه های سرمایه را کاهش می دهد و منجر به افزایش کارآیی و بهره وری می گردد. لذا هرچه این نسبت های کوچکتر باشند از دید مدیریت مناسب تر است.

نسبت های فعالیت یا کارآیی:

نسبت گردش کالا: با استفاده از این نسبت، تعداد دفعاتی که شرکت در سال موجودی کالای خود را می فروشد، تعیین شده و برای محاسبه آن می توان بهای تمام شده کالای فروش رفته را بر موجودی کالا تقسیم کرد.

در حالت کلی، هرچه این نسبت زیادتر شود به معنای افزایش کارآیی مدیریت است.

 گردش موجودی کالای شرکت رینگ سازی مشهد سال 83

این نسبت گردش م ک (31/4) نشان می دهد که شرکت در طی یک سال مالی تقریباً 30/4 بار کالاهای خود را می فروشد. به عبارت دیگر کالاها و موجودی انبار این شرکت 3/4 بار خالی و پر می شوند. این نسبت تقریباً گردش بالای موجودی ها را نشان می دهد و مطلوب است.

گردش دارایی ها:

نسبت گردش دارایی ها از تقسیم مبلغ فروش بر مبلغ دارایی های شرکت به دست می آید. این نسبت رابطه بین حجم فعالیت و ارزش دارایی ها را بیان می کند. هرچه این نسبت بالاتر باشد یعنی سطح فعالیت و حجم فروش بیشتر است و لذا نرخ های بالای این نسبت مطلوبیت بیشتری خواهند داشت.

 گردش دارایی های شرکت رینگ سازی مشهد سال 83

این نسبت به علت پایین بودن نشان دهنده حجم پایین فعالیت است که چندان مطلوب نیست زیرا که حجم فروش شرکت نسبت به ارزش دارایی ها از اهمیت چندانی برخوردار نیست و قابل توجه نمی باشد. این مورد نشان دهندة عملکرد ضعیف مدیریت است.

نسبت دوره وصول مطالبات:

این شرکت مدت زمانی را که طول می کشد تا شرکت طلب خود را از اشخاص ثالث یا مشتریان وصول کند نشان می دهد. به طور متوسط نشان می دهد که چند بار در سال ح د وصول می شوند. هرچه این نسبت پایین تر باشد مطلوب تر است.

 دفعات گردش ح د سال 82

 دوره وصول مطالبات سال 82

یعنی به طور متوسط هر 688 روز یک بار ح د شرکت وصول می شود. این یک نسبت نامطلوب است.

 دفعات گردش ح د سال 83

 دوره وصول مطالبات سال 83

یعنی هر 420 روز یک بار حساب های دریافتی شرکت رینگ سازی مشهد در سال 83 وصول خواهد شد.

نسبت بدهی های بلندمدت به حقوق صاحبان سهام:

این نسبت مقدار یا درصد منابع مالی شرکت که توسط بستانکاران تأمین شده است را نشان می دهد و این نسبت هرچه کوچکتر باشد مطلوب تر است.

 نسبت بدهی بلندمدت به حقوق صاحبان سهام سال 82

 نسبت بدهی بلندمدت به حقوق صاحبان سهام سال 83

در سال 82، 18/0 یعنی معادل 18% از کل حقوق صاحبان سهام را بدهی های بلندمدت تشکیل می دهند. به عبارت دیگر 18% منابع مالی شرکت را در سال 82 بستانکاران تأمین کرده اند.

در سال 83، معادل 63% از کل منابع مالی شرکت را بدهی های بلندمدت تشکیل می دهند که نسبت سال 82 نسبت به 83 مطلوبتر است.

نسبت واریز بدهی:

این نسبت هرچه کوچکتر باشد مطلوب تر است.

نسبت بدهی بلندمدت به سرمایه:

این نسبت ترکیب ساختار سرمایه را نشان می دهد و همان نسبت محاسبه شده قبلی شرکت می باشد. این نسبت همان نسبت بدهی بلندمدت به حقوق صاحبان سهام است که در صفحات قبلی محاسبه شد.

نسبت بدهی کل به کل دارایی ها:

این نسبت از تقسیم کل بدهی ها بر کل دارایی ها به دست می آید. این نسبت مبالغ و وجوهی را که از محل بدهی ها تأمین شده است را نشان می دهد.

 نسبت کل بدهی به کل دارایی شرکت رینگ سازی مشهد سال 82

 نسبت کل بدهی به کل دارایی شرکت رینگ سازی مشهد سال 83

درسال82، 75% از کل دارایی ها از محل بدهی ها تامین شده اند و در سال 83، معادل 67% از کل دارایی ها، از محل بدهی ها تأمین شده اند. این نسبت ترکیب ساختار سرمایه و رابطه های بین منابع اصلی سرمایه را بیان می کنند.

نسبت سود به فروش:

این نسبت بیان می کند که چند درصد از کل مبلغ فروش را سود تشکیل می دهد.

یعنی به عبارت دیگر از هر یک فروش، چه مقدار آن را سود شرکت است.

 واضح است که هرچه این نسبت بزرگتر باشد مطلوبتر است.

   

 نسبت سود به فروش شرکت رینگ سازی مشهد سال 82

 نسبت سود به فروش شرکت رینگ سازی مشهد سال 83

09/0 درسال 82: تقریباً در سال 82، 09/0 از مبلغ فروش راسود تشکیل می دهد.

15/0 در سال 83: یعنی در سال 83، 15/0 از مبلغ فروش، سود است یا به عبارت دیگر از هریک ریال فروش، 15/0 ریال را سود تشکیل می دهد. نسبت سال 83، مطلوبتر از سال 82 است. چون میزان سود به فروش بیشتری را نشان می دهد.

نسبت بازده سرمایه گذاری  ها: این نسبت نشان می دهد که به ازای هر ریال دارایی، چه مقدار سود عاید شرکت شده است. این نسبت هرچه افزایش یابد مطلوبتر است چون میزان سود بیشتری را در بر خواهد داشت.

 نسبت سود به کل دارایی ها سال 82

 نسبت سود به کل دارایی ها سال 83

درسال 82، شرکت به ازای هریک ریال دارایی معادل 072/0 یا 07/0 آن سود کسب کرده است. یا این که سود شرکت معادل 07/0 از کل دارایی ها است. در سال 83، شرکت به ازای هر یک ریال دارایی معادل 065/0 یا % آن سود کسب کرده است. از این لحاظ تقریباً عملکرد شرکت در هر دو سال یکسان بوده است.

نسبت EPS:

 EPS شرکت رینگ سازی مشهد 1383

 DPS شرکت رینگ سازی مشهد

درسال 83، شرکت رینگ سای مشهد به هر سهم از سهام شرکت معادل 262 ریال سود تقسیم می کند.

تجزیه تحلیل نسبت های مالی پارس خودرو: شرکت 7 برای سال 1382

ارقام به میلیون ریال

یعنی شرکت تنها 76/0 بدهی های خود را از محل دارایی های جاری می تواند پوشش دهد.

   

 نسبت آنی شرک پارس خوردو

یعنی توانایی شرکت در پرداخت بدهیی هایش از محل دارایی های آنی خیلی ضعیف است.

یعنی در هر سال به طور متوسط 4 بار کالا به فروش رسیده یا انبار پر و خالی می شود.

یعنی معادل 94/0 از مبلغ کل دارایی ها شرکت فروش داشته است که این مطلوب است.

 دوره وصول مطالبات شرکت پارس خودرو

یعنی به طور متوسط 441 روز طول می کشد تا ح د شرکت تسویه شوند. این زیاد مطلوب نیست چون از 360 روز بیشتر است.

   

 نسبت بدهی بلندمدت به سرمایه شرکت پارس خودرو سال 82

یعنی 74/0 سرمایه از محل بستانکاران تأمین شده است.

 نسبت بدهی بلندمدت به سرمایه پارس خودرو سال 81

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 26   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله بررسی ارتباط بین نسبت های فعالیت و میزان افشای اطلاعات

اختصاصی از هایدی دانلود مقاله بررسی ارتباط بین نسبت های فعالیت و میزان افشای اطلاعات دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

بررسی ارتباط بین نسبت های فعالیت و میزان افشای اطلاعات در صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس تهرانمقدمه:
حسابداری یک سیستم اطلاعاتی است. این سیستم اطلاعاتی به عنوان زیر مجموعه سیستم های اطلاعاتی مدیریت ، وظیفه پردازش داده های مالی را به عهده دارد. اگرچه استفاده کننده بخش عمده ای از محصولات این سیستم اطلاعاتی ، مدیریت یک واحد اقتصادی است ، اما مدیریت بنا به وظایف و مسئولیتهایی که در قبال گروه های مختلف استفاده کنندگان اطلاعات مالی دارد و همچنین بنا برالزامات قانونی یا درخواست های طرفهای تجاری یا تامین کنندگان مالی واحدهای اقتصادی ، اطلاعات مختلفی را در اختیار استفاده کنندگان خارج از واحدهای اقتصادی قرار می دهد. گزارشهای مالی سالانه از مهمترین محصول سیستم های اطلاعاتی حسابداری است که برای گروه های مختلفی از استفتده کنندگان خارجی اطلاعات مالی ، در چهارچوب مشخصی ارائه می شود (عرب مازاریزدی ،1374، 58) .
براساس نظر هیئت استانداردهای حسابداری مالی تصمیمات سرمایه گذاران واعتباردهندگان واستفاده آنها از اطلاعات دارای گستردگی بسیار بیشتری نسبت به سایر گروه های خارجی می باشد وبه همین دلیل تصمیمات آنها دارای تاثیرات عمده ای در تخصیص منابع اقتصادی یک کشور است (هیأت استانداردهای حسابداری مالی آمریکا،1978، 30) .
ازآنجائیکه سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان دو گروه اصلی برون سازمانی استفاده کنندگان اطلاعات مالی بشمار می روند وتهیه و فراهم کردن اطلاعات مربوط برای این دو گروه یکی از رسالت های اصلی مدیریت و سیستم های حسابداری می باشد ، لذا توجه ویژه به نوع نیازهای اطلاعاتی این افراد ضرورت دارد.
با توجه به اینکه استفاده کنندگان مزبور گزارشهای مالی را به عنوان یکی از منابع اصلی اطلاعات مالی در مورد واحد های اقتصادی ملاک تصمیم گیری قرار می دهند ، بنابراین گزارشگری مالی براساس نظر هیئت استاندارد های مالی باید اطلاعاتی را فراهم سازد که برای سرما یه گذاران و اعتبار دهندگان بالفعل و بالقوه و سایر استفاده کنند گان در تصمیم گیری های سرمایه گذاری و اعطای اعتبار وسایر تصمیمات مشابه مفید واقع شود ( همان منبع،30)3.
گزاشگری مالی تخصیص منابع سرمایه در یک شرکت تجاری و قابلیت سوددهی آن را افشا می نماید. بدیهی است اصل افشا به عنوان یکی از اصول حسابداری ، کلیه واقعیت های با اهمیت و مربوط در رابطه با رویدادها و فعالیتهای واحد تجاری را بیان می نماید.
اصل افشا ایجاب می نماید که صورت های مالی به گونه ای تهیه و ارائه شود که از لحاظ اهداف مربوط در صورت های مالی به گونه ایست که ازیک طرف امکان اتخاذ تصمیمات آگاهانه برای استفاده کنندگان را فراهم نموده و از طرف دیگر باعث گمراهی آنان نشود.
محققین در حوزه افشاء گزارشگری مالی به منظور سنجش میزان افشاء و تاثیر آن بر تصمیمات سرمایه‌گذاران از انواع مختلفی از عوامل تاثیرگذار برافشاء اطلاعات مالی بهره‌برده‌اند. سیر تاریخی تحقیقات صورت گرفته در حوزه افشاء اطلاعات مالی نشان می‌دهد که این عوامل در چهار حوزه کلی شامل حوزه اول استفاده از متغیرهای تراز نامه‌ای (متغیرهای مرتبط به حجم و فعالیت شرکتها) و رابطه آن با کفایت افشاء اطلاعات مالی حوزه دوم، رابطه بین متغیرهای سود و زیانی (عملکردی)با سطح افشای گزارشگری مالی ، حوزه سوم ترکیبی از متغیرهای سود و زیانی و ترازنامه‌ای برای سنجش میزان افشای گزارشگری مالی شرکت ها و حوزه آخر رابطه بین متغیرهای کیفی و متغیرهایی غیر از متغیرهای فوق‌الذکر مانند ماهیت و نوع صنعت، نوع موسسه حسابرسی کننده، اعضای حرفه‌ای و غیر حرفه‌ای هیئت مدیره، وجود یا عدم وجود سهامدار نهادی با میزان افشای گزارشگری مالی قابل تقسیم‌بندی هستند . اما در این پژوهش سعی خواهد شد با توجه به تمامی موارد ذکر شده فوق و در بخش پیشینه تحقیق، صرفاً از شاخص‌های سنجش بکارگیری دارایی ها به ویژه نسبت‌های فعالیت شرکت‌ها برای بررسی سطح افشاء گزارشگری مالی استفاده شود

فصل اول
کلیات تحقیق

1-1 مقدمه
ایجاد¬¬ و توسعه روز افزون مؤسسات بزرگ تولیدی و بازرگانی از خصوصیات بارز عصر ما است. وجود اطلاعات مالی شفاف و قابل مقایسه رکن اصلی پاسخگویی وتصمیم گیری های اقتصادی آگاهانه است. صاحبان سرمایه، اعتبار دهندگان و سایر استفاده کنندگان برای تصمیم گیری در زمینه خرید، فروش و نگهداری سهام، اعطای وام و دیگر تصمیم های اقتصادی مهم به اطلاعات مالی مربوط و قابل فهم نیاز دارند. اطلاعات مالی و گزارشگری سالیانه یک واحد انتفاعی، جزء اساسی ترین اطلاعاتی هستند که شالوده بسیاری از تصمیم گیری های سرمایه گذاران و قضاوت های استفاده کنندگان را تشکیل می دهند. نقش اصلی گزارشگری مالی، انتقال اثربخش اطلاعات به افراد برون سازمانی به روشی معتبر و به موقع است، که این امر در سایه شفافیت گزارشگری و افشا با کیفیت اطلاعات مالی تحقق می یابد. مرور مطالعات گذشته نشان می دهد شفافیت و کیفیت افشای اطلاعات مالی واحدهای اقتصادی ، تاثیرات مهمی بر استراتژی های سرمایه گذاران گذاشته است.
در این تحقیق ارتباط بین نسبت های فعالیت و میزان افشای اطلاعات در صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس تهران بررسی می شود. در این فصل از تحقیق تلاش شده است که کلیات تحقیق شامل مسأله، هدف، فرضیه ها و روش تحقیق، جامعه آماری و واژگان کلیدی تحقیق ارایه گردد.

2-1 تاریخچه مطالعاتی
هر تحقیقگری باید پیش از اقدام به تحقیق از تلاش‌های علمی انجام شده در مورد موضوع تحقیق خود آگاهی کافی پیدا کند و از زمینه‌ها، روش‌ها، دیدگاه‌ها، و نتایج اقدامات انجام شده اطلاع داشته و از آن استفاده کند.

بر همین اساس بخش مذکور را به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم نموده و پس از بررسی نمونه تحقیقهای انجام شده در داخل کشور به بررسی موضوعات مرتبط با تحقیق در خارج از کشور می پردازیم.
افزایش نیاز سرمایه گذاران به استفاده ی از گزارش های ارائه شده توسط شرکت ها باعث گردیده است که از دهه ی 1960 تاکنون تحقیق های زیادی پیرامون افشا و کیفیت گزارشگری انجام پذیرد که در ادامه به تحقیق های صورت گرفته ی داخلی و خارجی اشاره می شود . ناگفته نماند تحقیق های صورت گرفته در این مقوله پیرامون دو جنبه می باشد : تحقیق های تئوریک انجام شده توسط صاحب نظران حوزه ی تئوری افشا که فاقد شواهد تجربی می باشد و تحقیق های عملی انجام گرفته توسط محققین به استناد داده ها و شواهد تجربی شرکتها. در ابتدا به تحقیق های صورت گرفته در خارج از کشور پرداخته می شود؛ در این خصوص قابل ذکر است تحقیق های مزبور به ترتیب اهمیت و میزان مربوط بودن با موضوع تحقیق حاضر ارایه خواهد شد.
همانطوری که در بالا اشاره شد رفتار افشای اطلاعات حسابداری، حداقل از دهه 1960 میلادی مورد توجه محققان قرار گرفته است. از دیدگاه تحقیق حاضر، تحقیقات مربوط به افشا را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد. گروه اول تحقیقات پرسش‌نامه‌ای است که طی آن، محققان بدلیل فقدان شاخص‌های افشا در جامعه آماری خود، شاخص‌هایی را برای رتبه‌بندی موارد افشا، طراحی و آزمونهای آماری مربوط به رتبه‌بندی افشا را اجرا کرده‌اند. تحقیقات سرف (1961) ، سینگوی و دسای(1971) ، بازبی (1974) نشان می‌دهد که استفاده‌کنندگان صورتهای مالی برای موارد افشا، ارزشهای متفاوتی قائل هستند.
در گروه دوم از تحقیقات مزبور، برای اندازه‌گیری میزان اطلاعاتی که افشای آنها در گزارشهای سالانه، اجباری یا اختیاری بوده و یا مجموع آنها، از نوعی شاخص استفاده شده است. تحقیقات کوک (1992) و والاس و همکاران نمونه‌هایی از گروه دوم می‌باشند (ثقفی و رضا زاده، 1382، ص 24)5.

3-1 بیان مسأله تحقیق
در دهه‌های اخیر، کفایت افشاء و شفافیت گزارشگری تأثیرات مهمی بر استراتژیهای سرمایه‌گذاران داشته است. امروزه توسعه اقتصادی بر پایه دسترسی به منابع مالی برای سرمایه‌گذاران استوار است. افزایش روزافزون تحقیقات در این حوزه نشان می‌دهد که کیفیت اطلاعات مالی شرکتها جزو عوامل اساسی تأثیرگذار بر تصمیمات سرمایه‌گذاران می‌باشد. تصمیم سرمایه‌گذاران درخصوص سرمایه‌گذاری، به نوبه خود به وجود گزارشگری مالی مناسب بستگی دارد. گزارشگری مالی تخصیص منابع سرمایه در یک شرکت تجاری و قابلیت سوددهی آن را افشاء می‌نماید، بنابراین افشای کامل اطلاعات مالی برای استفاده‌کنندگان از صورتهای مالی، امری ضروری بشمار می‌رود، ضمن آنکه عدم افشای کامل اطلاعات در گزارشهای مالی گمراهی استفاده‌کنندگان را در پی خواهد داشت. بدیهی است اصل افشاء بعنوان یکی از اصول حسابداری، کلیه واقعیتهای بااهمیت و مربوط در رابطه با رویدادها و فعالیتهای تجاری را بیان می‌نماید. افشای کافی، افشای مناسب و افشای کامل، اصطلاحاتی است که در کتب و مقالات حسابداری و حسابرسی برای توصیف افشا مورد استفاده قرار گرفته‌اند، اما متداولترین نظریه درخصوص افشاء، افشای کافی می‌باشد که حاکی از حداقل افشای مورد نیاز است. افشای مناسب بر برخورد یکسان با کلیه استفاده‌کنندگان بالقوه درخصوص افشای اطلاعات مالی دلالت می‌نماید. ارائه کلیه اطلاعات به گونه‌ای که تصویر کاملی از فعالیتها و رویدادهای مالی واحد تجاری را بیان نماید حاکی از افشای کامل می‌باشد. اگرچه ضروری است صورتهای مالی بنحو کافی افشاء شود اما نباید حاوی اطلاعات بیش از حد و بی‌اهمیت باشد زیرا ممکن است توجه استفاده‌کنندگان صورتهای مالی به اطلاعات جزئی و کم‌اهمیت معطوف و درنتیجه رویدادها و عملیات بااهمیت نادیده گرفته شود(عالی ور، 1375،104)3.
اگرچه افشای کافی در گزارشهای سالانه نقش اساسی در تصمیم‌گیریهای صحیح و آگاهانه گروههای مختلف بخصوص سرمایه‌گذاران دارد. اما تحقیقات انجام شده در کشورهای مختلف بعضاً نشان داده است که واحدهای اقتصادی بدون فشارهای دولت و الزامات قانونی و حرفه‌ای، تمایلی به افشای کافی اطلاعات مالی ندارند. در این راستا، قانون جدید بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه 1384 نیز با توجه بسیار به مباحث افشا کافی، شفافیت و اطلاع رسانی همراه بوده به گونه ای که فصل پنجم این قانون مشتمل بر 6 ماده و دو تبصره به اطلاع رسانی در بازارهای اولیه و ثانویه اختصاص یافته است. لذا مساله اساسی این تحقیق، بررسی رابطه بین میزان افشاء در صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با نسبتهای متداول فعالیت (شاخصهای استفاده از داراییها) می‌باشد.
در این تحقیق، باتوجه به موضوع آن که "بررسی رابطه نسبتهای فعالیت شرکتها با سطح افشای اطلاعات در صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران" است سعی می‌شود تا رابطه بین میزان افشاء در گزارشگری مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با متداولترین نسبتهای فعالیت (شاخصهای استفاده از داراییها ) یعنی نسبت فروش به سرمایه در گردش ، نسبت فروش به داراییهای ثابت ، نسبت فروش به کل داراییها و نسبت فروش به حقوق صاحبان سهام (ارزش ویژه) مورد بررسی قرار گیرد.

4-1چارچوب نظری تحقیق
انجمن حسابداری آمریکا افشاء را به جریان اطلاعات از قلمرو خاص به قلمرو عام قلمداد می‌نماید. واژه افشا در حسابداری یکی از اصول اساسی است و بعنوان اصل افشاء شناخته می‌شود که کلیه واقعیتهای بااهمیت و مربوط درباره رویدادها و فعالیتهای مالی واحد تجاری به ویژه شرکتهای سهام عام را در بر می‌گیرد. درخصوص افشاء پنج پرسش اساسی به شرح ذیل مطرح است:
1- اطلاعات مالی برای چه اشخاصی افشاء شود؟
2- هدف از افشای اطلاعات چیست؟
3- چه میزان از اطلاعات بایستی افشاء شود؟
4- چگونه اطلاعات مالی باید افشاء شود؟
5- خصوصیات کیفی مرتبط با ارائه اطلاعات چگونه باشد؟

در پاسخ به پرسش اول، شایان ذکر است مطابق با پاراگراف 30 بیانیه هیأت استانداردهای حسابداری مالی آمریکا گزارشهای مالی اساساً برای صاحبان سهام، سایر سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان بالفعل و بالقوه تهیه می‌شود. این بیانیه در ادامه هدف از افشاء اطلاعات مالی برای این استفاده‌کنندگان را، ارزیابی عملکرد واحد تجاری، قضاوت در مورد چگونگی استفاده واحد تجاری از منابع موجود و پیش‌بینی روند سودآوری واحد تجاری در آینده می‌داند. اما در پاسخ به این پرسش که "چه میزان از اطلاعات لازم است افشاء شود؟" تنها به خبرگی استفاده‌کننده از گزارشهای مالی بستگی دارد. در پاراگراف 34 بیانیه FASB در این زمینه آمده است:
"افشای اطلاعات باید برای کسانی که قدرت فهم فعالیتهای تجاری و اقتصادی را دارند و مایلند این اطلاعات را با جدیت تمام مطالعه نماینده قابل درک باشد."
چگونگی افشاء اطلاعات مالی و خصوصیات کیفی مرتبط با اطلاعات مالی بر اساس ضوابط تعیین شده توسط بازارهای سرمایه و قوانین و مقررات موضوعه تعیین گردیده است. مراجع مختلف حسابداری در شکل‌دهی به معیارهای افشاء مناسب اطلاعات مالی، پیشنهاد کرده‌اند که علاوه بر صورتهای مالی، افشاء جداگانه مؤلفه‌های مهم مربوط به سرمایه در گردش، ارائه یادداشتهای همراه به منظور تحقق افشاء اطلاعات کافی، اطلاعات مربوط به مبانی ارزیابی داراییهای اصلی، بدهیهای احتمالی، تعهدات اساسی بلندمدت، تغییرات در اصول و رویه‌های حسابداری و بدهیهای بلندمدت و افشاء رویدادهای آتی نیز باید صورت پذیرد (نوری فرد، 1377، ص61)2.
نسبت های فعالیت (شاخص های بکارگیری دارایی )، مشخصه‌هایی هستند که بوسیله آنها شرکتها می‌توانند در طول زمان عملکرد خود را نشان دهند. زمانی که شرکتی، فروش نسبتاً بالایی داشته باشد، با مشتریان زیادی سر و کار پیدا خواهند کرد و درنتیجه مجبور است نیازهای اطلاعاتی آنها را برطرف نماید. نسبت فروش به سرمایه در گردش شاخصی است که مبالغی از نقدینگی مورد نیاز را در سطح معینی از فروش نشان می‌دهد. نسبت فروش به دارایی ثابت و نسبت فروش به کل داراییها بیانگر این مطلب است که شرکت در جریان درآمدزایی، چه میزان در دارایی ثابت و یا کل داراییها سرمایه‌گذاری نموده است. از شاخص نسبت فروش به حقوق صاحبان سهام نیز برای تعیین مبالغی از حقوق صاحبان سهام استفاده می‌شود که بایستی به موازات نوسانات حجم فروش در یک صنعت نگهداری شود.
شاخص‌های فوق‌الذکر، معیارهای خاصی از موفقیت در بازار می‌باشند. مطلوب بودن شاخصهای فوق موجب برانگیخته شدن مدیران برای گزارش اطلاعات بیشتر و جزیی‌تری خواهد بود زیرا این اطلاعات را جهت اطمینان دادن به مشتریان و سرمایه‌گذاران و جذب آنان ارائه خواهند داد.

5-1 فرضیه های تحقیق
باتوجه به مطالب پیش گفته و به منظور بررسی معنادار بودن رابطه بین نسبت فروش به سرمایه در گردش، نسبت فروش به داراییهای ثابت، نسبت فروش به کل دارایی و نسبت فروش به حقوق صاحبان سهام با سطح افشای کافی صورتهای مالی، فرضیه‌هایی به شرح زیر تدوین شده است:
فرضیه اصلی: بین نسبت های فعالیت و میزان افشای کافی در صورت های مالی رابطه معناداری وجود دارد.
فرضیه های فرعی:
1- بین نسبت فروش به سرمایه در گردش و افشای کافی در صورتهای مالی رابطه معناداری وجود دارد.
2- بین نسبت فروش به داراییهای ثابت و افشای کافی در صورتهای مالی رابطه معناداری وجود دارد.
3- بین نسبت فروش به کل داراییها و افشای کافی در صورتهای مالی رابطه معناداری وجود دارد.
4- بین نسبت فروش به حقوق صاحبان سهام و افشای کافی در صورتهای مالی رابطه معناداری وجود دارد.

6-1 اهمیت و ضرورت تحقیق
تحقیقات زیادی که در خصوص بررسی سطح افشای گزارشگری مالی توسط تحقیقگران متعدد صورت گرفته، خود دلیلی محکم بر اهمیت موضوع و بیانگر این مطلب است که کفایت افشا به سرمایه گذاران و اعتباردهندگان در آگاهی از دورنمای شرکت ها، تخصیص بهینه منابع و آگاهی از عملکرد مدیریت شرکت ها، کمک می کند.

با توجه به مطالب بیان شده در رابطه با موضوع تحقیق مشخص می شود که موضوع افشای اطلاعات تنها محدود به قشر معدودی از استفاده کنندگان صورت های مالی نمی شود بلکه این موضوع دربرگیرنده طیف وسیعی از افراد جامعه از جمله مجامع حرفه ای، اعتباردهندگان، دولت، سرمایه گذاران وسایر تصمیم گیرندگان مالی می باشد. امروزه با توجه به رونق گرفتن بورس اوراق بهادار تهران بیش از پیش نیاز به انجام چنین تحقیقاتی احساس می شود. ضرورت آندسته از تحقیقات تجربی که در دهه های اخیر در رابطه با موضوع افشای اطلاعات در صورت های مالی انجام گرفته، امروزه بیش از هر زمان دیگری معلوم شده و در بازار سرمایه گذاری ایران می تواند راهگشای تصمیم گیرندگان و سرمایه گذاران باشد. به خصوص آنکه استانداردهای حسابداری مالی ایران دارای عمری کوتاه و در ابتدای راه است. امید است یافته های این تحقیق بتواند در تدوین و تخصصی نمودن مقررات و استانداردهای افشای اطلاعات، با توجه به شاخص های بکارگیری دارایی ها و منابع شرکت ها ( نسبت های فعالیت ) نیزکمک کند.
از آنجایی که تاکنون در ایران تاثیر شاخص های بکارگیری دارایی ها و منابع شرکت ها ( نسبت های فعالیت ) بر میزان افشای اطلاعات مالی صورت نگرفته ، لذا صحت و سقم این روش در ایران مطالعه نشده است و به همین دلیل مساله اصلی این تحقیق، بررسی رابطه بین میزان افشاء در گزارشگری مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با متداولترین نسبتهای فعالیت (شاخصهای استفاده از داراییها )می باشد. اهمیت این تحقیق و دلیل تمرکز بر کفایت افشا در این است در ایران، در راستای اجرای اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و فرآیند خصوصی سازی صنایع ایران و جلب مشارکت عمومی در اداره ی ‌شرکت ها، ارایه ی اطلاعاتی از کیفیت افشا به منظور اتخاذ تصمیم های منطقی در مورد سرمایه گذاری در سهام شرکت های قابل واگذاری، بسیار اثرگذار خواهد بود.

7-1 اهداف تحقیق
هدف اصلی در این تحقیق کمک به تدوین استانداردهای افشا در ایران باتوجه به ویژگیهای نسبت فعالیت شرکتها می‌باشد زیرا اگر بین نسبتهایی که در بالا اشاره شد با افشای کافی در صورتهای مالی رابطه سیستماتیک وجود داشته باشد، می‌توان نتیجه گرفت که تفاوت در میزان افشا در صورتهای مالی سالانه، ناشی از تفاوت در نسبتهای فعالیت (شاخصهای بکارگیری داراییها) شرکتها است. از این رو در تدوین استانداردهای حسابداری باید افشا لحاظ گردد. از طرفی استفاده‌کنندگان از صورتهای مالی تمایل دارند به اطلاعات صورتهای مالی بنا بر اصل افشا یعنی حداقل افشاهای مورد نیاز (افشای کافی) دسترسی داشته باشند. چه معیاری می‌تواند مبنای میزان افشای کافی در صورتهای مالی باشد؟ آیا متغیرهای مختلف برای برآورد سطح افشا توانایی یکسانی دارند؟ و آیا یکی از آنها نسبت به سایر متغیرها برتری فاحشی دارد؟
با توجه به مطالب پیش گفته در این تحقیق 4 هدف اصلی را در نظر گرفته‌ایم که به شرح ذیل‌اند:
1- آیا نسبت فروش به سرمایه در گردش با سطح افشای کافی صورتهای مالی رابطه معناداری دارد؟
2- آیا نسبت فروش به داراییهای ثابت با سطح افشای کافی صورتهای مالی رابطه معناداری دارد؟
3- آیا نسبت فروش به کل داراییها با سطح افشای کافی صورتهای مالی رابطه معناداری دارد؟
4- آیا نسبت فروش به حقوق صاحبان سهام با سطح افشای کافی صورتهای مالی رابطه معناداری دارد؟

8-1 حدود مطالعاتی
قلمرو تحقیق از بعد مکانی، زمانی و موضوعی به شرح ذیل است.

1-8-1 قلمرو مکانی تحقیق
از آنجایی که صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار تهران، قابل دسترسی، دستیابی و حسابرسی شده می باشند و می توان آنها را در بانک های اطلاعاتی رایانه ای و سایر منابع اطلاعاتی نظیر تارنمای سازمان بورس و ارواق بهادار تهران یافت، لذا قلمرو مکانی این تحقیق، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران هستند.

2-8-1 قلمرو زمانی تحقیق
قلمرو زمانی تحقیق شامل دوره زمانی 1382 الی 1387 است.

3- 8-1 قلمرو موضوعی تحقیق
قلمرو موضوعی تحقیق شامل بررسی ارتباط بین نسبت های فعالیت و میزان افشای اطلاعات در صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس تهران می باشد.

9-1- تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق
واژه های کلیدی تحقیق به شرح زیر است.
افشا : نمایش واضح یک واقعیت یا یک وضعیت در ترازنامه و یا صورت های مالی و یادداشت های همراه آنها و یا در گزارش حسابرسی (کوهلر و اریک لوئیس،1975،176) .
صورت های مالی : عبارت است از مجموعه اطلاعاتی تلخیص شده وطبقه بندی شده در باره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری .
نسبت های فعالیت : در این تحقیق نسبت فروش به سرمایه در گردش، نسبت فروش به داراییهای ثابت، نسبت فروش به کل دارایی و نسبت فروش به حقوق صاحبان سهام به عنوان نسبت های فعالیت ( شاخص های بکارگیری داراییها ) تلقی می گردد .

فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق
 

1-2 مقدمه
اندیشه‌ی بشری در طول تاریخ به دنبال درک حقیقت و کشف علل و چگونگی وقوع رویدادها از طریق مشاهده ،تجزیه وتحلیل و ثبت آنها بوده که ارمغان آن رشد شاخه های گوناگون دانش در جریان تحولات خروشان علمی و فرهنگی بوده است. بی شک دستیابی به این امر در سایه تحقیق های تجربی رشد و ظهور یافته است.
تحقیق در فرایند تصمیم گیری افراد ممکن است موجب بهبود و کیفیت تصمیم های سرمایه گذاری شود و تخصیص منابع اقتصادی به نحو بهتری صورت پذیرد و درنتیجه وضع سرمایه گذاران بهتر شود. زیرا سرمایه گذاران می توانند بهترین ترکیب را برای مجموعه سرمایه گذاری خود به دست آورند.
اطلاعات و گزارش های مالی شرکت ها مهم ترین عامل در تصمیم سرمایه گذاران می باشد . سرمایه گذار باید فرایند گزارشگری مالی شرکت ها را به طور صحیح درک نماید. به نظر می رسد مهم ترین راه برای بهبود بخشیدن به کیفیت تصمیم های سرمایه گذاری و کاهش هزینه پردازش اطلاعات، تدوین مدل های تصمیم گیری می باشد که اطلاعات موجود را دریافت و پردازش نمایند. امروزه توسعه اقتصادی بر پایه دسترسی به منابع مالی برای سرمایه‌گذاری استوار است. تصمیم سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری منابع خود در شرکتها، به نوبه خود به وجود گزارشگری مالی مناسب در شرکت بستگی دارد.
گزارشهای مالی، تخصیص منابع سرمایه در یک شرکت تجاری و قابلیت سوددهی آن را افشا می‌نمایند. این اطلاعات اقتصادی به شناخت وضعیت مالی و سلامت یک واحد تجاری کمک می‌کند. از آنجا که تصمیمات سرمایه‌گذاری وابسته به اطلاعاتی است که در اختیار آنها قرار می‌گیرد و گزارش دهی مالی نیز هدف خود را کمک به فرآیند تصمیم‌گیری افراد ذینفع نظیر: سرمایه‌گذاران، وام دهندگان و بستانکاران قرار داده است، بنابراین یک گزارش ویژه و مناسب باید این موضوع را بدرستی منعکس سازد که منابع سرمایه‌ای شرکت تا چه حد بنحو مطلوب بکار گرفته می‌شوند.
باتوجه به نیازهای روزافزون استفاده‌کنندگان از صورتهای مالی، این استفاده‌کنندگان بطور چشمگیری به گزارش فعالیتهای مالی شرکتهای تجاری علاقه‌مند شده‌اند. پاسخگویی به این نیازهای رو به افزایش، افشا اطلاعات مربوط به فعالیتهای واحد تجاری را ضروری نموده است.

2-2- تعاریف مختلف افشا
مطابق تارنمای جهانی فرهنگ لغت انگلیسی وردنت افشا در لغت به معنی "آشکار کردن اطلاعات به مفهوم وسیع کلمه است". همچنین مطابق تارنمای جامع ویکیپدیا افشا یعنی" آشکارساختن اطلاعاتی که بطور عادی محرمانه هستند که این افشا به طور اختیاری و یا مطابق قوانین و مقررات موضوعه و یا طبق عرف جامعه انجام می پذیرد". طبق فرهنگ لغت کهلر نیز افشا عبارت است از "نمایش واضح یک واقعیت یا یک وضعیت در ترازنامه و یا صورتهای مالی دیگر و یادداشتهای همراه آنها و یا در گزارش حسابرسی" (کوهلر و اریک لوئیس، 1975، 176) .
انجمن حسابداری امریکا افشا را چنین تعریف می‌کند:
"جریان اطلاعات از قلمرو خاص به قلمرو عام".

3-2- اصل افشا
واژه افشا در حسابداری یکی از اصول اساسی است و بعنوان اصل افشا شناخته می‌شود که کلیه واقعیتهای بااهمیت و مربوط درباره رویدادها و فعالیتهای مالی واحد تجاری به ویژه شرکتهای سهامی عام را در بر می‌گیرد. اصل مزبور ایجاب می‌کند که صورتهای مالی به گونه‌ای تهیه و ارائه شود که از لحاظ هدفهای گزارشگری مالی قابل فهم، آگاه‌کننده و حتی‌الامکان کامل باشد. به بیان دیگر، گزارشگری مالی بر ارائه اطلاعات کافی و مفهوم در صورتهای مالی تأکید کرده و خواستار افشای اطلاعات مربوط در صورتهای مزبور به گونه‌ای است که از یک طرف، امکان اتخاذ تصمیمات آگاهانه را برای استفاده‌کنندگان صورتهای مالی فراهم کند و از طرف دیگر، باعث گمراهی آنان نشود. اصل افشا در حسابداری واژه‌ای فراگیر بوده و تقریباً تمامی فرآیند گزارشگری مالی را در بر می‌گیرد. قسمت اعظم این گزارشگری مالی را صورتهای مالی تشکیل می‌دهد. هدف صورتهای مالی عبارت از ارائه اطلاعاتی تلخیص و طبقه‌بندی شده درباره وضعیت مالی ، عملکرد مالی و انعطاف‌پذیری مالی واحد تجاری است که برای طیفی گسترده از استفاده‌کنندگان صورتهای مالی در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مفید واقع گردد. لذا افشا به معنی آشکار نمودن اطلاعات مالی درباره یک واحد انتفاعی در قالب گزارشهای مالی و معمولاً سالیانه می‌باشد.

4-2- پرسش های اساسی مطرح شده در حوزه افشا (مبانی نظری)
به مثابه یک واقعیت، بحث جنجال برانگیزی پیرامون ماهیت افشا وجود دارد. درباره اینکه افشا یک هدف ، یک اصل یا یک مفهوم زیربنایی ویا یک مفهوم قراردادی است اختلاف نظر وجود دارد. در واقع افشا مفهومی فراتر از یک اصل است. افشا به مثابه نوعی ارتباط بین مفاهیم زیربنایی، اصول حسابداری واهداف حسابداری می باشد. افشا ابزاری برای نیل به اهداف حسابداری است. در مفاهیم نظری حسابداری، افشا فرآیندی است که اهداف و ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری را در می گیرد. این اهداف و ویژگی های کیفی شامل قابلیت درک ، مربوط بودن ، اهمیت ، قابلیت اعتماد و قابلیت مقایسه اطلاعات حسابداری می باشند.

هدف این بخش بحث و تبادل نظر در خصوص پرسش های اساسی مطرح شده در حوزه افشا می باشد. در طول پاسخ دهی به این پرسش ها مبانی نظری اصل افشا بررسی شده و اهداف کلی این اصل بیان خواهد شد.
این پرسشهای اساسی به شرح ذیل می‌باشند:
1- اطلاعات مالی برای چه اشخاصی افشا شود؟
2- هدف از افشای اطلاعات مالی چیست؟
3- چه میزان از اطلاعات لازم است افشا شود؟
4- چگونه اطلاعات مالی باید افشا شود؟
5- خصوصیات کیفی مرتبط با ارائه اطلاعات چگونه باشد؟

1-4-2- اطلاعات مالی برای چه اشخاصی افشا می‌گردد؟
در پاسخ به این سؤال که "اطلاعات مالی برای چه اشخاصی افشا شود"؟ می‌توان گفت که گزارشهای مالی اساساً برای صاحبان سهام ، سایر سرمایه‌گذاران و اعتبار دهندگان تهیه و ارائه می‌شود. نظر هیأت استانداردهای حسابداری مالی در این زمینه چنین است:
"گزارش مالی باید اطلاعاتی را فراهم کند که برای سرمایه‌گذاران، اعتبار دهندگان فعلی و بالقوه و سایر استفاده‌کنندگان در تصمیم‌گیریهای معقول سرمایه‌گذاری، اعطای اعتبار و سایر تصمیمات مشابه مفید واقع شود" (هیأت استانداردهای حسابداری مالی آمریکا،1978، 30) .
اما کارکنان، مشتریان، ارگانهای دولتی و سایرین نیز بنحوی استفاده کننده گزارشهای مالی می‌باشند. تصمیمات سرمایه‌گذاران اساساً در ارتباط با خرید، فروش یا نگهداری سهام اتخاذ می‌شود و تصمیم‌گیریهای اعتبار دهندگان اساساً به افزایش مدت و میزان اعتبار اعطایی به واحد تجاری مربوط می‌گردد. البته صاحبان سهام در مورد ادامه کار، تشویق یا عزل مدیریت و همچنین تصویب یا رد پیشنهادهای ارائه شده در زمینه ایجاد تغییرات عمده در خط مشی واحد تجاری نیز تصمیماتی اتخاذ می‌نمایند.

هدفهای افشای اطلاعات برای کارکنان، مشتریان و سایرین بطور مشخص تدوین نشده است. اما فرض بر این است که اطلاعات مفید برای سرمایه‌گذاران و اعتبار دهندگان، برای سایرین نیز مفید است (هندریکسون،1993،852-851) .
استفاده‌کنندگان صورتهای مالی و نیازهای اطلاعاتی آنها براساس استانداردهای حسابداری ایران (کمیته فنی سازمان حسابرسی، 1380، صص 447-446) به شرح زیر است:
سرمایه‌گذاران
سرمایه‌گذاران بعنوان تأمین‌کنندگان سرمایه علاقه‌مند به اطلاعاتی در مورد ریسک ذاتی و بازده سرمایه‌گذاریهای خود می‌باشند. آنها به اطلاعاتی نیاز دارند که براساس آن بتوانند در مورد خرید، نگهداری یا فروش سهام تصمیم‌گیری کنند و عملکرد مدیریت واحد تجاری و توان واحد تجاری را جهت پرداخت سود سهام مورد ارزیابی قرار دهند.
اعطاکنندگان تسهیلات مالی
اعطاکنندگان تسهیلات مالی علاقه‌مند به اطلاعاتی هستند که براساس آن بتوانند توان واحد تجاری را در بازپرداخت به موقع اصل و بهره تسهیلات دریافتی ارزیابی کنند.
تأمین‌کنندگان کالا و خدمات و سایر بستانکاران
تأمین‌کنندگان کالا و خدمات و سایر بستانکاران به اطلاعاتی علاقه‌مند هستند که آنها را در اتخاذ تصمیم در زمینه فروش کالا و خدمات به واحد تجاری و ارزیابی توان واحد تجاری جهت بازپرداخت بدهیهای خود در سررسید، یاری رساند. بستانکاران تجاری برعکس اعطاکنندگان تسهیلات مالی به وضعیت واحد تجاری در کوتاه‌مدت علاقه‌مند هستند مگر آنکه واحد تجاری از مشتریان عمده آنان بود و ادامه فعالیت آنان به تداوم معاملات با واحد تجاری متکی باشد.
مشتریان
علاقه مشتریان به کسب اطلاعات در مورد تداوم فعالیت واحد تجاری است، بالاخص زمانی که رابطه آنان با واحد تجاری بلندمدت بوده یا اینکه در حد قابل ملاحظه‌ای به محصولات و خدمات واحد تجاری وابسته باشند.

کارکنان
کارکنان و نمایندگان آنها به اطلاعاتی در مورد ثبات و سودآوری کارفرمایان خود علاقه‌مندند. آنها همچنین علاقه‌مند به اطلاعاتی هستند که آنها را در ارزیابی توان واحد تجاری مبنی بر تأمین حقوق و مزایا، ایجاد فرصتهای شغلی و پرداخت مزایای پایان خدمت یاری دهد.
دولت
دولت و مؤسسات تابع آن در رابطه با تخصیص منابع علاقه‌مند به فعالیتهای واحد تجاری هستند. آنها همچنین برای تنظیم فعالیتهای واحدهای تجاری، تعیین سیاستهای مالیاتی و تشخیص مالیات و نیز تهیه آمار ملی به اطلاعات واحد تجاری نیاز دارند.
جامعه
آحاد جامعه به طرق مختلف تحت تأثیر واحدهای تجاری قرار می‌گیرند. بطور مثال، واحدهای تجاری ممکن است از طریق ایجاد اشتغال و استفاده از محصولات فروشندگان نقش قابل ملاحظه‌ای ایفا کنند. از طریق ارائه اطلاعات در مورد روندها و تحولات اخیر در رشد واحد تجاری و طیف فعالیتهای آن، صورتهای مالی می‌تواند برای آحاد جامعه مفید باشد.
سایر استفاده‌کنندگان
اشخاص دیگری که عمدتاً به ارائه انواع خدمات به استفاده‌کنندگان فوق‌الذکر بالاخص سرمایه‌گذاران اشتغال دارند، جهت رفع برخی نیازهای اطلاعاتی خود به صورتهای مالی تکیه می‌کنند. اشخاص مزبور از جمله شامل بورس اوراق بهادار، کارگزاران بورس، تحلیل‌گران مالی و تحقیقگران می‌باشند.

2-4-2- هدف از افشای اطلاعات مالی چیست؟
هدف از افشا در گزارشگری مالی، ارائه اطلاعات لازم برای نیل به مقاصد زیر است:
الف) ارزیابی عملکرد واحد تجاری.
ب) قضاوت در مورد چگونگی استفاده واحد تجاری از منابع موجود.
ج) پیش‌بینی روند سودآوری واحد تجاری در آینده.
بنابراین، اطلاعاتی که از طریق گزارشهای مالی ارائه می‌شود باید مربوط، مناسب و کامل باشد. در افشای اطلاعات مالی باید نیازها و خواسته های سرمایه‌گذاران اصلی، مؤسسات سرمایه‌گذاری و تحلیل‌گران مالی مورد توجه قرار گیرد. این واقعیت که کلیه سرمایه‌گذاران برای ارزیابی مخاطرات نسبی سرمایه‌گذاری در هر یک از واحدهای تجاری به اطلاعات مالی نیاز دارند نیز باید در افشای اطلاعات مزبور مورد نظر قرار گیرد. هرچند اعتباردهندگان و ارگانهای دولتی برای دستیابی به اطلاعات اضافی جهت تأمین نیازهای خود معمولاً قدرت و امکانات لازم را دارند، با این وجود، در ارتباط با افشای اطلاعات مالی آنان نیز باید بعنوان گروههای استفاده‌کننده صورتهای مالی، در نظر گرفته شوند (عالی‌ور، 1365، ص2) .
انجمن حسابداران رسمی آمریکا اهداف افشا کافی را به صورت زیر بیان نموده است:
الف) تهیه اطلاعات مفید برای سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان به منظور پیش‌بینی‌ها، مقایسه و ارزیابی جریانات وجه نقد ورودی برحسب مبلغ، زمان و ریسک مربوطه.
ب) تهیه اطلاعات برای استفاده‌کنندگان از نظر ایجاد، مقایسه و ارزیابی توان سودآوری شرکت.
ج) تهیه اطلاعات سودمند برای قضاوت در مورد توان مدیریت در بکارگیری مؤثر منابع شرکت در راستای دستیابی به اهداف اصلی.
د) تهیه اطلاعات مفید برای فرآیند پیش‌بینی.
هـ) گزارش در زمینه آن دسته از فعالیتهای مؤثر شرکت بر جامعه، که باید مورد تشخیص، تفسیر و اندازه‌گیری قرار گیرد. افشا اینگونه اطلاعات نقش اجتماعی شرکت را نشان می‌دهد.

3-4 -2- چه میزان از اطلاعات لازم است افشا شود؟
در پاسخ به این پرسش که "چه میزان از اطلاعات لازم است افشا شود؟" تنها به خبرگی استفاده‌کننده از گزارشهای مالی بستگی دارد. نظر هیأت استانداردهای حسابداری مالی در این زمینه چنین است:
"افشای اطلاعات باید برای کسانی که قدرت فهم فعالیتهای تجاری و اقتصادی را دارند و مایلند که این اطلاعات را با جدیت تمام مطالعه نمایند، قابل درک باشد(هیأت استانداردهای حسابداری مالی آمریکا،1978، 30) .
سطح افشای مالی، همچنین به ویژگیها و معیارهای مورد انتظار از افشا نیز بستگی دارد. در ادبیات حسابداری باتوجه به برداشت هر یک از نویسندگان از افشا، برحسب مورد به اصطلاحات افشای کافی ، افشای مناسب و افشای کامل اشاره شده است. اما متداولترین نظریه از مفاهیم مزبور، "افشای کافی" است که حاکی از "حداقل افشای مورد نیاز" است و با عبارت منفی "صورتهای مالی نباید گمراه‌کننده باشد" هماهنگی دارد (عالی‌ور، 1365، ص3) .
افشای مناسب و کامل، مفاهیمی مثبت‌تر دارند. افشای مناسب بر این مبنای اخلاقی دلالت دارد که باید با کلیه استفاده‌کنندگان بالقوه در ارتباط با افشای اطلاعات مالی، یکسان برخورد شود.
افشای کامل حاکی از ارائه کلیه اطلاعات مربوط، به گونه‌ای است که صورتهای مالی تصویر کاملی از فعالیتها و رویدادهای مالی واحد تجاری نشان دهد. برخی معتقد به افشای کامل اطلاعات مالی می‌باشند حتی اگر احتمال داده شود که به ارائه صورتهای مالی پیچیده منجر شود. از طرف دیگر، برخی نیز افشای کامل را به دلیل این که ممکن است به مفهوم ارائه اطلاعات اضافی و غیر ضروری تعبیر شود، نامناسب می‌دانند. البته این واقعیت را نباید نادیده گرفت که ارائه اطلاعات بسیار زیاد از این جهت می‌تواند زیان‌آور باشد که اطلاعات اصلی و بااهمیت تحت‌الشعاع واقع شده و حتی پنهان شود و درنتیجه تغییر صورتهای با مشکل مواجه گردد. به بیان دیگر، اگر چه لازم است صورتهای مالی بنحو کامل ارائه شود اما نباید حاوی اطلاعات بیش از حد و دارای ماهیتی بی‌اهمیت باشد، زیرا ممکن است توجه استفاده‌کنندگان صورتهای مالی به اطلاعات جزئی و کم‌اهمیت معطوف و درنتیجه، رویدادها و عملیات بااهمیت نادیده گرفته شود (هندریکسون،1993،853) .
به هر حال، اطلاعاتی که برای سرمایه‌گذاران و سایرین بااهمیت است، باید بنحو مناسب، کافی و کامل افشا گردد تا در تصمیم‌گیری آنان مفید واقع شود. بطور کلی می‌توان گفت اگر حذف اطلاعات معینی باعث گردد که صورتهای مالی گمراه کننده شود، افشای آن اطلاعات ضروری است.در حالی که افشای اطلاعات برای تصمیم‌گیری صحیح و آگاهانه سرمایه‌گذاران و سایر گروهها نقش اساسی دارد، اما تحقیقات انجام شده در کشورهای مختلف نشان دهنده این واقعیت است که واحدهای انتفاعی بدون فشار دولت و الزامات حرفه‌ای اصولاً تمایلی به افشای اطلاعات مالی بطور کامل را ندارند.
در سالهای اخیر نهادهای حرفه‌ای و بورس اوراق بهادار در بسیاری از کشورها فشار زیادی به واحدهای تجاری بویژه شرکتهای سهام در جهت بهبود کیفیت و افزایش کمیت اطلاعاتی که باید افشا شود، وارد کرده‌اند (عالی‌ور، 1365، ص4) .
در مورد افزایش میزان اطلاعاتی که باید افشا گردد، انتقاداتی مطرح شده است که به شرح زیر مورد بحث قرار می‌گیرد:
1- افشای اطلاعات می‌تواند رقبا را نسبت به وضعیت نامساعد واحد تجاری آگاه نماید. در پاسخ به ایراد فوق می‌توان گفت که رقبا معمولاً اطلاعات مورد نیاز خود را می‌توانند از منابع مختلف کسب کنند.
2- افشای کامل اطلاعات مالی ممکن است بعنوان وسیله‌ای جهت تقاضای افزایش حقوق و دستمزد، توسط اتحادیه‌ها مورد استفاده قرار گیرد. واقعیت این است که افشای کامل معمولاً جو کلی در مورد اینگونه تقاضاها را بهبود می‌بخشد.
3- غالباً ادعا شده است که سرمایه‌گذاران و سایر استفاده‌کنندگان صورتهای مالی، مفهوم رویه‌ها و روشهای حسابداری که بخشی از افشا محسوب می‌شود را درک نمی‌کنند و بنابراین افشای کامل به جای اینکه آگاه کننده باشند، گمراه‌کننده خواهد بود. این ادعا نیز از پشتوانه کافی برخوردار نیست، زیرا تحلیل‌گران مالی و مدیران شرکتهای سرمایه‌گذاری، عموماً از حسابداری آگاهی دارند و سایر سرمایه‌گذاران نیز یا از اطلاعات مالی تحلیل شده منتفع می‌شوند و یا قادرند از طریق مطالعه گزارشهای مالی، اطلاعات مورد نیاز خود را تحصیل کنند.
4- انتقاد دیگری که مطرح است این است که غالباً سایر منابع اطلاعات مالی ممکن است با هزینه کمتری اطلاعات را در دسترس قرار دهند تا توسط خود شرکت در صورتهای مالی آورده شود.
5- عدم آگاهی از نیازهای سرمایه‌گذاران نیز یکی دیگر از دلایل محدودیت افشا است. اما بدلیل فراهم بودن مدلهای متنوع سرمایه‌گذاری و اتکای فزاینده به منابع اطلاعاتی، نباید این دلیل عامل محدودکننده‌ای باشد(هندریکسون ، 1993) .
هیأت تدوین اصول حسابداری در شکل‌دهی به معیارهای افشا مناسب اطلاعات، پیشنهاد کرده است که علاوه بر ترازنامه و صورت سود و زیان، افشا جداگانه مؤلفه‌های مهم مربوط به سرمایه در گردش، ارائه یادداشتهای همراه به منظور تحقق افضاء اطلاعات کافی، اطلاعات مربوط به مبانی ارزیابی داراییهای اصلی، بدهیهای احتمالی، تعهدات اساسی بلندمدت، تغییرات در اصول و رویه‌های حسابداری، اطلاعات مربوط به حقوق صاحبان سهام و بدهیهای بلندمدت، درآمد هر سهم، افشا رویدادهای آتی و همچنین ارائه صورتهای مالی تلفیقی در صورتیکه یکی از شرکتهای عضو گروه بطور مستقیم یا غیر مستقیم دارای بیش از 50 درصد سهام منتشره شرکت دیگر باشد، نیز باید صورت پذیرد (نوری‌فرد، 1377، ص61) .

4-4 -2- چگونه اطلاعات مالی باید افشا شود؟
در گزارشگری مالی، اطلاعات را می‌توان به گونه‌ای مختلف افشا کرد که انتخاب بهترین راه، به ماهیت و اهمیت نسبی اطلاعات در هر مورد بستگی دارد. براساس الزامات SEC تمامی شرکتهای سهامی عام ملزم به تکمیل گزارشات مشخص تحت سیستم افشا یکپارچه SEC به صورت فرمهای زیر می‌باشد (استانکو،2001، 48) .
فرم( 1- ( S: شرکتها این فرم را هنگام تأسیس تکمیل می‌کنند.
فرم (K-10) : شرکتها این فرم را بعنوان گزارش سالیانه بعد از اولین سال فعالیت به SEC می‌دهند که شامل موارد ذیل می‌باشد:
- به روز رسانی اطلاعاتی که از ساختار اولیه ثبت شده شرکت متفاوت باشد.
- یک وضعیت کامل از صورتهای مالی شرکت.
- یک توصیف از وضعیت فعالیت شرکت و هرگونه تغییری که احتمالاً افتاده است.
- اطلاعاتی درباره دعاوی حقوقی شرکت.
- تجزیه و تحلیل مدیریت درباره وضعیت مالی و نتایج عملکرد شرکت.
- مصوبات ارائه شده به مالکیت در پایان هر سه ماه.
- اطلاعات درباره تغییر حسابرس یا عدم توافق با حسابرس شرکت.
- پیشینه تجاری همه اعضای هیأت مدیره، مدیران اجرایی و پرسنل کنترلی شرکت.
- پاداش مدیریت.
- وثایق مربوط به مالکان و مدیریت ذینفع در شرکت (براون لی و همکاران ، 2001، 78) .

فرم Q)-10) : شرکتها این فرم را بعنوان گزارش فصلی در پایان هر سه ماه تکمیل می‌کنند. ولی در پایان سه ماهه آخر نیازی به تکمیل این فرم نمی‌باشد.
فرم K)- 8 ) : شرکتها این فرم را هنگام وقوع یک رویداد بااهمیت تکمیل می‌کنند که شامل موارد ذیل می‌باشد:
- تغییر در حسابرسی شرکت.
- یک تغییر در کنترل های شرکت.
- تنظیم گزارش در صورت ورشکستگی شرکت.
- تحصیل یا واگذاری یک مبلغ عمده از داراییهای شرکت که در جریان عملیات عادی شرکت مرسوم نباشد.
- تغییر در سال مالی شرکت (استانکو،2001، 48) .
در راستای ارتقای سطح شفافیت بازار سهام، تسهیل جریان اطلاعات به بازار، دسترسی به موقع و گسترده کاربران و سرمایه‌گذاران به اطلاعات پیش و پس از داد و ستد، بورس اوراق بهادار تهران نیز شرکتها را مکلف ساخته است، اطلاعات زیر را مطابق ضوابط تعیین شده، به بورس اعلام و به عموم افشا نمایند: (بورس اوراق بهادار تهران، 1383، ص108)2.
الف) گزارشها و صورتهای مالی سالانه، میان‌دوره‌ای و فصلی.
ب) تاریخ تشکیل و تصمیمات اتخاذ شده در مجامع عمومی عادی و فوق‌العاده.
ج) اطلاعات مهم مربوط به شرکت:
- رویدادهای مؤثر بر وضعیت فعالیت شرکت.
- تصمیمات و شرایط مؤثر بر ساختار سرمایه و تأمین منابع شرکت.
- تغییر در وضعیت سازمانی و حقوق شرکت.
- سایر اطلاعات مهم مؤثر بر قیمت اوراق بهادار شرکت و تصمیم به سرمایه‌گذاران.
د) اطلاعات مربوط به دارندگان اطلاعات نهایی شرکت.
در گزارشگری مالی، اطلاعات را می‌توان به گونه‌های مختلف افشا کرد که انتخاب بهترین راه، به ماهیت و اهمیت نسبی اطلاعات در هر مورد بستگی دارد. راههای متداول و مرسوم برای افشای اطلاعات مالی را می‌توان به شرح زیر طبقه‌بندی کرد:
- شکل و ترتیب صورتهای مالی اساسی.
- اصطلاحات و ارائه جزئیات.
- گزارش حسابرس مستقل.
- گزارش هیأت مدیره(هندریکسون،1993،852-851) .

1-4 -4- 2- شکل و ترتیب صورتهای مالی اساسی
براساس استانداردهای حسابداری ایران(کمیته فنی سازمان حسابرسی، 1380، ص14)2 .
مجموعه کامل صورتهای مالی شامل اجزای زیر است:
الف) صورتهای مالی اساسی
1- ترازنامه
2- صورت سود و زیان
3- صورت سود و زیان جامع
4- صورت جریان وجوه نقد
ب) یادداشتهای توضیحی همراه صورتهای مالی

الف) صورتهای مالی اساسی
مربوط‌ترین و بااهمیت‌ترین اطلاعات باید همواره در متن صورتهای مالی اساسی منعکس شود مشروط بر اینکه انعکاس چنین اطلاعاتی در صورتهای مزبور مقدور باشد. صورتهای مالی باید وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریانهای نقدی واحد تجاری را بنحو مطلوب ارائه کند. به محض اینکه بتوان رویدادهای مالی و سایر تغییرات ایجاد شده را با اعتماد و میزان متعارفی از دقت و صحت اندازه‌گیری کرد، لازم است د

پژوهش: بررسی شناخت، نگرش و عملکرد دانشجویان دختر نسبت به تفکر فیمینیسم

اختصاصی از هایدی پژوهش: بررسی شناخت، نگرش و عملکرد دانشجویان دختر نسبت به تفکر فیمینیسم دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این پژوهش به بررسی موضوع شناخت، نگرش و عملکرد دانشجویان دختر نسبت به تفکر فیمینیسم پرداخته است. فرمت فایل pdf‌ تعداد صفحات  125

تحقیق درموردبررسی نگرش دانش آموزان نسبت به فعالیتهای غیر درسی ( فوق برنامه )

اختصاصی از هایدی تحقیق درموردبررسی نگرش دانش آموزان نسبت به فعالیتهای غیر درسی ( فوق برنامه ) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

ینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه34

فهرست مطالبباسمه تعالی                                                                      

مقدمه :  

                                                                                                                                                                                                          در قرن حاضر برای مواجهه موثر با چالشها و بحرانهای موجود میان پدیده جهانی شدن و بومی ماندن بحران جمعیت – دگرگونیهای فناوری و شرایط حرفه ای بستری مناسبتر – کارسازتر و موجه تر از نظام تعلیم و تربیت شناسایی   نشده است        

    نظام تعلیم و تربیت باید از طریق تدارک زمینه های تربیت کامل و آموزش چگونگی رویارویی و نحوه سازگاری با مسایل

شایستگی لازم برای تامین سعادت و نیک بختی را در دانش آموزان ایجاد کند 0

    تغییر نگرش نسبت به انسان مدرسه و تحولات سریع علم و فناوری سبب شده است به انسانهای متفکری نیاز داشته باشیم که

    بتوانند خود را با تغییرات غیر قابل پیش بینی آینده سازگار کنند 0 لذا وظایف مدارس در بسیاری از کشورهای جهان تغییر کرده است0 نقش کلی و غالب مدارس در تعلیم و تربیت دانش آموزان آموزش عمومی در دوره های مختلف تحصیلی است این آموزش بدان علت که مهارت خاصی را در دانش آموزان به وجود نمی آورد آموزش عمومی نامیده شده است0

    امروزه مدارس موظف به آماده کردن دانش آموزان برای کسب تجربه ها- استفاده از فرصت ها و پذیرش مسیولتها در زندگی برزگسالی اند.

0 چرا مهارتهای زندگی باید به دانش آموزان آموزش داده شود ضرورت آ ن چیست   ؟     مهارتهای زندگی – مهارتهای  شخصی و اجتماعی است که دانش آموزان باید آنها را یاد بگیرند تا بتوانند در مورد خود و انسانهای دیگر و کل اجتماع به طور موثر و شایسته عمل کنند0     دانش آموزان برای مقابلهء سازگارانه با استرس ها و موقعیتها ی مختلف و تعارضهای زندگی به کارکردها یی نیاز دارند که آنان را در کسب این توانایی ها تجهیز کنند این کارکردها بسیار زیر بنایی اند و در فرایند تحول شکل می گیرند کارکردهایی نظیر شناخت عواطف و رفتارها که در قالب ساختارهایی مثل عزت نفس – خود کارآمدی – حل مسئله و  - مهارتهای اجتماعی تجلی می یابند0

    بنابر این دانش آموزان ما در حال حاضر نیاز دارند یاد بگیرند تا بدانند چه می خواهند بگویند چه می خواهند انجام دهند و درموقع لزوم از چه کسی کمک بگیرند یا چه کارهایی را برای حل مشکلات خود بکار برند 0 آنها نیاز دارند اعتماد به نفس وعزت نفس خود را افزایش دهند و نگرش ها – ارزشها و رفتارهایی را که مسئولیت پذیری و مشارکت آنها را افزایش  می دهد کشف کنند و در طول زندگی از آنها استفاده نمایند 0 به نظر می رسد به علت پیچیدگی جامعه امروز با دروس و فعالیتهای آموزشی ارائه شده در دوره های آموزش عمومی کنونی دانش آموزان به اهداف رشد و آموزشی – فرهنگی و اجتماعی بطور کامل نمی رسند 0 آمادگی لازم برای تمرین مسئولیتها و تجارب زندگی بزرگسالی را کسب نمی کنند و به  سطح مناسبی از بهداشت روان دست نمی یابند 0 مطالعات پژوهشی هم نشان می دهند که دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی از مهارتهای زندگی پایین تری برخورداربوده اند0

    یکی از پژوهشهای انجام شده حاکی از آن است که دانش آموزان در مهارت تصمیم گیری – حل مسئله – تفکر خلاق – تفکر انتقادی – همدلی – خودشناسی – ایجاد روابط موثر با دیگران و مهارت اجتماعی با مشکلات زیادی روبرو بوده و میانگین کسب شده در مهارتهای فوق بسیار پایین بوده لذا آموزش این مهارتها میتواند موجب ارتقای رشد شخصی و اجتماعی و پیشگیری از مشکلات روانی – ا  جتماعی شود0

فعالیتهای مکمل و فوق برنامه :

    فعالیت مکمل فعالیتی است که براساس درون مایه دروس یک موضوع یا چند موضوع درسی در زمینه آموزش و پرورش ودر جهت عمق بخشی به برنامه های درسی طراحی میگردد 0 فعالیتهای مکمل در طول برنامه درسی است و موجب تعمیق یادگیری میشود0

    فعالیتهای فوق برنامه مجموعه فعالیتهای سازمان یافته و پیش بینی شد ه ای است که به منظور تثبیت – تعمیق آشنایی و کارکرد عملی در طول سال تحصیلی برای دانش آموزان در نظر گرفته می شود تا به رشد و تعالی شکوفایی استعدا دها و مشارکت در برنامه های عملی کمک کند 0 این برنامه ها در توسعه تجربیات تربیتی دانش آموزان نقش مهمی دارد (فراگیری مهارت زندگی ) در عرض برنامه درسی قرار گرفته است – نیازهای فردی دانش آموزان و ویژگیهای محلی و منطقه ای را مورد توجه قرار می دهد و با لاخره موجب غنای برنامه درسی می شود0

اهداف فعالیتهای مکمل و فوق برنامه :                                                              

1- توسعه دیدگاه مدرسه محوری

2- تعمیق فرایند یاد دهی – یادگیری در زندگی دانش آموزان

3- غنی سازی برنامه درسی و اوقات فراغت دانش آموزان

4- گسترش یاد گیری از مدرسه به خانواده و جامعه

5- تسهیل فرایند رشد اجتماعی دانش آموزان

    در برنامه فعالیتهای فوق برنامه دانش آموزان علاوه بر شرکت داوطلبانه در فعالیتها به شیوه ء غیر مستقیم آموزش دیده و از روشهای فعال یادگیری استفاده نموده آن  هم بصورت    مشارکتی و گروهی0

    علاوه بر آن باعث توسعه یادگیری از مدرسه به خانواده و جامعه شده و جنبه های گوناگون شخصیت دانش آموزان رشد یافته و باعث شادابی و نشاط آنان می شود0  

 و در حین این فعالیتها افت تحصیلی کاهش یدفته و دانش آموز از خود ارزشیابی مستمری بعمل می آورد 0

مفهوم یادگیری در فعالیتهای مکمل و فوق برنامه

    لازمه برنامه ریزی برای فعالیتهای مکمل و فوق برنامه و اجرای آنها در مدارس انتخاب روشهای یادگیری فعالی است که مشارکت دانش آموزان را به دنبال داشته باشد در رویکردهای سنتی و معمول آموزشی معلم در نقش فعال و دانش آموزان در نقش مخازن اطلاعات به وظایف محوله خود عمل می کردند در نهایت یادگیری دانش آموزان نیتجه محور بود و به سطوح پایین شناختی محدود می شد پژوهشهای اندک انجام گرفته در مورد عوامل موثر بر پایین بودن سطح مهارتهای زندگی نیز نشان می دهد که عواملی مانند عدم بکار گیری الگوها و روشهای مناسب تدریس – روشهای نادرست ارزشیابی – انفعالی بودن دانش آموزان – دیکته شدن محتوی آموزشی در قالب کتابهای درسی و عدم ارتباط عمیق بین خانه و مدرسه در پایین بودن سطح مهارت زندگی دانش آموزان موثر بوده اند 0

    حال به مصادیق مشترک فعالیتهای مکمل و فوق برنامه که در برنامه آموزش مهارتهای زندگی نیز مورد توجه قرار گرفته اند اشاره می گردد:

• بهداشت فردی
• نظم و انضباط اجتماعی
• رعایت قوانین و مقررات
• حفظ محیط زیست
• مهارتهای مطالعه و کتابخوانی
• مهارت همکاری با دیگران
• مهارتهای مقابلهای ( مقابله با اعتیاد و ...)
• مهارتهای نوجوانی

این مهارتها از طریق اجرای فعالیتهای مکمل و فوق برنامه قابل تحقق اند 0

ویژگیهای فعالیتهای فوق برنامه :

    اگر نگرش دانش آموزان نسبت به فعالیتهای فوق برنامه و غیر درسی نگرش به اوقات فراغت باشد باید با دانش و آگاهی با آن روبرو شویم و برنامه ای سنجیده و منظم برای رویارویی با آن داشته باشیم و گرنه دچار صدمات و زیانهای جبران ناپذیر ی خواهیم شد0

از جمله این نکات عبارتند از:

• درحقیقت باید در برنامه ریزی فعالیتهای فوق برنامه به علایق و نیازهای دانش آموزان توجه شود و بین دانش آموزان بعنوان یک انسان وشرایط زیستی او رابطه روشنی وجود داشته و این ارتباط هر چقدر بهتر ساماندهی شود اثر تربیتی بیشتری خواهد داشت 0
• از طرفی در راس فعالیتهای غیر درسی و فوق برنامه باید فردی متخصص و صاحب نظر وجود داشته باشد تا بتواند این فعالیتها را درست رهبری نماید0
• کلاسهایی که برای دانش آموزان در نظر گرفته می شوند نباید آنها را گریزان کند بلکه باید به قدری با نشاط و شادی همراه باشد و تفکر خلاق را سبب شود و در این مسیر باید از هنر استفاده کرد ما باید به فرزندانمان فکر کردن را بیاموزیم متاسفانه دانش آموزان ما یاد نگرفته اند که در مورد یک مسئله فکر کنند و در نهایت یک اندیشه نو ارائه دهند حال آن که این کار مخصوصا" برای رده سنی نوجوان بسیار مهم است 0
• در فعالیتهای فوق برنامه بای تنوع وجود داشته باشد تا دانش آموزان به فراخور خود از بین آنها انتخاب کنند و تنوع فعالیتها باعث نشاط آنها و مانع خستگی و ملامت آنان خواهد شد 0
• در فعالیتهای فوق برنامه مطلب دیگری که باید رعایت شود زمان آن است که مصادف با زمان استراحت دانش آموزان نباشد و همچنین این ساعات غیر درسی طولانی نباشد که باعث خستگی و دلزدگی آنها بشود و زمان فعالیت باید با زمان توجه فرد تناسب داشته باشد یعنی دانش آموز را با توجه به ظرفیت سن و سالش به فعالیت واداشت0
• در فعالیتهای فوق برنامه فضایی که فعالیت در آن شکل می پذیرد از نظر روانی وسن وسال دانش آموز تناسب داشته و او از این فضا لذت ببرد و علاوه بر آن باعث آرامش روانی و آزادی عمل وی شود 0 طبیعی است که فضاهای تاریک و نامناسب و غیر بهداشتی و سخت گیریهای بی مورد با فعالیتهای غیر درسی در تضاد خواهی بود0
• از طرفی نگرش دانش آموزان نسبت به فعالیتهای فوق برنامه نباید نگرشی نگران کننده باشد یعنی در این فعالیتها دانش آموز احساس نکند که باید یکسری تکالیف معین خسته کننده و وقت گیری را انجام دهد0

از جمله فعالیتهای فوق برنامه ای که باید به آن توجه شود :

• موسیقی: موسیقی که با فرهنگ ملی وبومی مادر تعارض نباشد آن هم مومسیقی که سرودها و محتوی آهنگ ها در آن غنی بوده و استفاده از آلات موسیقی با اصوات خفیف که موجبات آرامش ما و فرزندانمان را نیز فراهم نماید 0
• آموزش نقاشی : آموزش نقاشی باعث ایجاد شور وشعف در دانش آموزان شده و دیدن نقاشیهای شخصیتهای بزرگ جهانی علاوه بر لذت بردن آنان ممکن است آنها را به سوی این هنر سوق دهد و حتی در این امر میتوان از امکانات پیشرفته تری مانند رایانه استفاده نمود و از طریق میل به این موهبت الهی (زیبا شناسی ) حتی ممکن است فرد از نظر خودشناسی و خداشناسی به مراتب بالاتری صعود نماید0
• توجه به تربیت بدنی (ورزش ) : هدایت انرژی دانش آموزان در جهت نیک آن هم از طریق گرایش آنان به ورزشهای ملایم نظیر شنا – تنیس روی میز و.. از اهمیت خاصی برخوردار است که از جمله فعالیتهای ورزشی می توان به موارد ذیل اشاره نمود :

الف – احساس نشاط                                               ب – حفظ سلامت جسمانی

ج – دفع مواد زاید از بدن                                        د – احساس قدرتمندی

ه – آماده شدن برای فعالیتهای دیگر و عدم احساس خمودگی

• استفاده از رایانه : نگرش دانش آموزان در استفاده از رایانه نیز چو ن هدایت و برنامه ریزی نشده است عوارض منفی را به دنبال دارد از جمله :

الف – ساعات طولانی در مقابل مانیتور نشستن که باعث عوارض جسمانی – روانی و اجتماعی می شود

ب- کم اشتهایی و سوء تغذیه  دانش آموزان

ج- عوارضی که متوجه ستون فقرات و حتی دیسک کمر آنها می شود

د- ایجاد پرخاشگری و خشونت بعد از دیدن انجام بازیهای کامپیوتری 

ه –ایجاد آلودگی صوتی ناشی از انجام بازیهای کامپیوتری

  البته نگرش گروهی از دانشمندان به فعالیتهای غیر درسی نگرشی است که در آن نباید از دانش آموزان وظایف الزام آوری را مد نظر داشت بلکه دانش آموز باید بتواند فعالیتی را آزاد انتخاب نموده و آن را انجام دهد که قبلا" به آن اشاره شد0

• استفاده از کتابخانه:

    چرا عده ای از دانش آموزان کتابخانه های عمومی را بعنوان مکانی برای فعالیتهای فوق برنامه انتخاب می کنند ؟

• عدم به روز بودن کتابخانه مدارس
• واگذاری تعداد کم کتاب به دانش آموزان برای مطالعه و تحقیق
• عدم تخصص همکارانی که در این بخش مشغول فعالیت هستند و بعضا" رفتار نامناسب که آنان با دانش آموزان دارند باعث سرخوردگی و بعضا" گریزان شدن آنان از کتابخانه مدارس می شود 0
• عدم ارائه اطلاعات در کتابخانه مدارس به تمام دانش آموزان با توجه به تفاوتهای فردی
• بالا بودن قیمت کتب در سطح جامعه و کمبود کتب در کتابخانه های مدارس باعث گرایش دانش آموزان به کتابخانه های عمومی شده است 0
• عدم مکان مناسب جهت نشستن و مطالعه طولانی مدت دانش آموزان

نقش اعتماد به نفس در دانش آموزان :

    یکی از مواردی که باید در فعالیتهای فوق برنامه  مد نظر باشد مسئله اعتماد به نفس دانش آموزان است که متاسفانه تعدادی از دانش آموزان مستعد با عدم اعتماد به نفس   روبرو می باشند 0

    یکی از عمده ترین دلایل "کمرویی " نیز نزد دانش آموزان ضعف در اعتماد به نفس و احساس خود ارزشمندی است 0

    پدیده کمرویی که امروزه به عنوان یک معلولیت اجتماعی مطرح است رابطه مستقیمی با چگونگی نگرش فرد نسبت به خود و احساس خود ارزشمندی وی دارد0 در درمان کمرویی هم برای کاهش اضطراب و افزایش مهارتهای اجتماعی

(مثل شمرده و رسا صحبت کردن – برقراری ارتباط بصری با مخاطبین و ... ) بدون توجه اساسی به اصول و روشهای تقویت اعتماد به نفس اقدام موثری انجام نمی پذیرد 0

    خود شناسی و پذیرش مسوولیت اجتماعی از مهمترین هدفهای تربیتی در هر جامعه است و برخورداری از حس "خودارزشمندی " و " اعتماد به نفس " قوی به مثابه یک سرمایه ارزشمند حیاتی برای همه انسانها بویژه دانش آموزانی که از مهارتهای اجتماعی کمتری بهره مند هستند از موثرترین عوامل پیشرفت و شکوفایی استعدادها و خلاقیتها به شمار می آید 0بطور کلی فرایند های شناختی – احساسات- انگیزه ها – برقراری روابط فی مابین – شیوه زندگی – تصمیم گیریها و انتخابهای ما قویا" متاثر از چگونگی احساس خود ارزشمندی و اعتماد به نفس است 0

    یک اراده قوی در گرو اعتماد به نفس قوی و استوار است 0 تسلیم ناپذیری – مطمئن – مصمم و راسخ قدم بودن از صفات برحسته رهبران بزرگ تاریخ انسانهاست 0

به عبارت دیگر تنها عوامل تعیین کننده رفتار اعتماد به نفس و احساسی است که ما نسبت به خودمان داریم 0

نتیجه یک پژوهش

    بسیاری بر این باورند که یکی از کار آمد ترین شیوه های آموزشی به منظور حذف یا کاهش مشکلات آموزشی دانش آموزان به ویژه ضعف های آن ها در مباحث گوناگون درسی " تکرار و تمرین " است 0 این باور اگرچه تا حدودی درست و منطقی به نظر می رسد اما در بسیاری موارد  افزایش مدت آموزش به بهانه ی تکرار و تمرین و افزایش تسلط دانش آموزان بر مباحث درسی نتیجه ی مطلوب نمی دهد  چرا که در اغلب موارد افتادن به ورطه ی تکرار موجب دلزدگی و خستگی دانش آموزان می شود و این تنها ارمغان ایده ی تکرار و تمرین به بهانه آموزش بهتر است 0

    پژوهشگران " انجمن نظارت و توسعه ی برنامه ریزی درسی " یعنی دکتر دیوید بیکلر – دکتر رودریگو فابر یگو – کلودیا گالیندو و یاکوب مشیکوک از ژانویه 1999 تا ژانویه ی 2000 به بررسی افزایش زمان آموزش درسها و تاثیر آن بر میزان فراگیری نمرات درسی و موفقیت دانش آموزان در بیش از 56 کشور جهان پرداختند 0 نتایج نهای این پژوهش 10 مه 2005 انتشار یافت 0 آنچه در پی می خوانید نتایج این بررسی است 0

    پژو هشگران عوامل متعددی را در افزایش میزان فراگیر ی و بازده آموزشی دانش آموزان دخیل می دانند که از مهمترین آ نها می توان به این موارد اشاره کرد:

• تسلط و تجربه معلم
• دوره تحصیلی و درسهای آموزشی هر دوره
• وضعیت آموزشی هر مدرسه
• توجه مسوولان آموزشی مدرسه به ارتقای کیفیف آموزش
• مدیریت و توان اداره ی کلاس توسط معلم
• شرایط خانوادگی دانش آموزان از جنبه های اقتصادی - اجتماعی – فرهنگی و ...

    اما از منظری دیگر می توان مهمترین و تاثیر گذارترین عامل را در افزایش میزان فراگیری و بازده آموزشی دانش آموزان " مدت زمان مطالعه و ساعات درس " آنان دانست 0پس باید بدانیم مد ت زمانی که معلم صرف آموزش هریک از مباحث درسی به دانش آموزان می کند تا چه حد بر میزان فراگیری آنها تاثیر می گذارد ؟

    آموزش مداوم و بی وقفه و طولانی مدت مباحث درسی و افزایش ساعات آموزشی چه تاثیری بر روند آموزشی دانش آموزان دارد؟

    و از همه مهمتر برگزاری کلا سهای تابستانی به منظور رفع نیاز دانش آموزان و    اتصال یک سال تحصیلی به سال تحصیلی بعدی چه نتایجی به دنبال دارد ؟          

پژوهش به منظور آ گاهی :

    دکتردیوید بیکلر و همکارانش در مرکز تحقیقات ASCD  با تقسیم بندی پژوهش خود به سه بخش :

• بررسی آموزش درسهای عمومی و زبان (PISA )
• بررسی آموزش درسهای علوم وریاضی ( TMSS)
• بررسی آموزش درسهای هنر و علوم اجتماعی ( CIVED )

    فعالیت خود را در کشورهای گوناگون آغاز کردند در این بررسی 28 کشور تحت پوشش برنامه ی CIVED  و 38 کشورتحت پوشش برنامه TIMSS   و تعدادی از کشورها نیز تحت پوشش هر سه پژوهش قرار گرفتند 0

    پژوهشگران گروهای سنی متفاوت و مدرسه هایی را ارزیابی کردند و به مدت یک سال به بررسی تعداد روزهای حضور درکلاس درس – ساعات درسی هر درس در طول یک هفته – ساعات درسی هر درس در یک روز و میزان برگزاری  کلاسهای آموزشی درسهای انتخاب شده ( ریاضی – علوم – زبان – هنر – علوم اجتماعی –  و درسهای عمومی ) خارج از ساعات درسی به ویژه در تابستان پرداختند 0

    با توجه به نتایج به دست آمده از مرحله ی اول مشخص شد دو کشور مکزیک و استرالیا با اختصاص بیش از 1100 ساعت زمان آموزشی در طول یک سال تحصیلی ( 9 ماه ) در رتبه اول و آمریکا با 1000 ساعت و یونان با زمانی کمتر از 800 ساعت در مکان ها ی بعدی قرار دارند0

    اغلب کشورها از مجموع ساعات درسی در طول یک هفته – زمانی بین سه تا چهار ساعت را صرفا" به آموزش درس"  ریاضی "  اختصاص می دهند اما دو کشور اندونزی و مراکش با اختصاص بیش از پنج ساعت از کل ساعات آموزشی هفتگی خود به آموزش  درس ریاضی در مقام اول توجه به این درس قرار دارند 0 البته در بعضی کشورها نیز زمانی کم تر از دو ساعت در هفته را به آموزش درس ریاضی اختصاص می دهند 0

    پژوهشگران یاد شده با توجه به علاقه ی اکثر کشورها به آموزش درس ریاضی و اختصاص بیش ترین زمان آموزش به این درس از دانش آموزان آزمون ریاضی بعمل آوردند 0 نتایج بدست آمده از عدم تفاوت بین میزان فراگیری دانش آموزان کشورهایی چو ن اندونزی و مراکش ( با اختصاص بیش از پنج ساعت در هفته به آموزش درس ریاضی ) با دانش آموزان سایر کشورها حکایت داشت 0 به عبارت دیگر نتایج آزمون نشان داد که افزایش مدت زمان آموزش درسها تاثیری بر افزایش میزان فراگیری دانش آموزان ندارد 0

در مرحله بعد پژوهشگران روی تاثیر افزایش ساعات درسی بر نمرات دانش آموزان متمرکز شدند 0 در ژاپن نمرات تحصیلی دانش آموزانی که در یک سال تحصیلی 1112 ساعت در کلاس درس حاضر می شدند با نمرات دانش آموزانی که کمتر از 953 ساعت در کلاس درس حاضر می شدند تفاوت چندانی نداشت 0 نمره ی درس ریاضی دانش آموزان گروه اول (1112 ساعت حضور ) در مجموع فقط 25 امتیاز بالاتر از نمره دانش آموزان گروه دوم بود 0

    این میزان تفاوت در مقایسه با تفاوت بین ساعات آموزشی دو گروه بسیار اندک و قابل اغماض است 0 مانند همین ارزیابی نیز برای درسهای دیگری چو ن علوم و هنر انجام شد و نتایج مشابهی به دست آمد 0 از این رو پژوهشگران دریافتند که افزایش ساعات آموزشی درسها نیز تاثیری بر افزایش نمرات درسی دانش آموزان ندارد 0

    در مرحله سوم و آخرین مرحله پژوهشگران به بررسی تاثیر مدت آموزش درسها بر مهارت های فردی و بازده آموزشی دانش آموزان پرداختند 0 آنها دریافتند که در درسی چو ن ریاضی بسته به تفاوت ساعات درسی تنها 2/2 درصد تفاوت در مهارت های فردی و بازده آموزشی دانش آموزان دیده می شود و این میزان تفاوت در درس علوم پنج درصد است 0 در درسهای هنر وزبان کمی تفاوت به این ترتیب مشاهده شد که در دو کشور با افزایش مد ت زمان آموزش در طول یک هفته نتایج مثبت و در شش کشور نتایج منفی بود 0

    با جمع بندی نتایج به دست آمده مشخص شد که تنها در درسهایی چون هنر و زبان که آموزش های علمی هم پای آموزش های نظری پیش می روند افزایش ساعات درسی آن هم در صورت رعایت تنوع اندکی تاثیر گذار است و باعث افزایش مهارتهای فردی و بازده آموزشی می شود0

نتیجه ی نهایــــــــــــــــی:   

    دکتر دیوید بیکلر و همکاران او با جمع آوری اطلاعات و بررسی نتایج به دست آمده دریافتند که بین افزایش " ساعات آموزشی " و " میزان فراگیری – نمرات درسی و بازده آموزشی دانش آموزان " رابطه ای معکوسی وجود دارد بطوریکه در اکثر موارد ( به جز درس زبان و هنر آن هم با شرایط یاد شده ) افزایش ساعات درسی باعث افت تحصیلی – دلزدگی و پس زدگی دانش آموزان می شود 0 نکته حایز اهمیت ثابت ماندن شیوه های آموزشی معلمان حتی در زمان افزایش ساعات آموزشی است که این خود سر آغاز دلزدگی – بی حوصلگی – و کم توجهی و بی علاقگی خود معلمان به امر آموزش و کاهش کارای آنها و تکرار مکررات است 0 از این رو آنچه باعث فراگیری بیش تر و بهتر دانش آموزان و به دنبال آن موفقیت تحصیلی آنها می شود هوش و استعداد ذاتی آنها و استفاده از شیوه های صحیح آموزشی است 0 افزایش مدت آموزش درسها به هیچ وجه تاثیر بر افزایش میزان فراگیری و بازده آموزشی  همچنین بهبود نمرات درسی دانش آموزان ندارد 0 افت تحصیلی – بی علاقگی – و دلزدگی دانش آموزان با حذف دوره ی استراحت تابستانی و شرکت دادن آنها در کلاسهای متعد د درسی نمود بیش تری می یابد 0

در بررسی فعالیتهای فوق برنامه باید به چند نکته مهم اشاره کنیم:

• به کار بردن کلمه " فوق برنامه " بدین معنا نیست که فعالیتهای مذکور هیچگونه برنامه ای ندارند بلکه از این گونه فعالیتها هم وقتی می توان نتیجه مطلوب گرفت که دقیقا " و براساس هدفهای روشن و قابل وصول پیش بینی و تنظیم شده باشند
• ارزش تربیتی فعالیتهای فوق برنامه نه تنها از فعالیتهای رسمی کمتر نیست بلکه در بعضی موارد حتی بیش از آنها نیز می باشد 0 زیرا هم معلم و هم دانش آموز در فعالیتهای فوق برنامه ( آزاد ) آزادی مخصوص احساس می کنند و به همین سبب بدانها بیشتر راغب می شوند و از آنها بیشتر لذت می برند 0
• در انتخاب و تنظیم یا برنامه ریزی فعالیتهای فوق برنامه نیز باید شرایط و ویژگیهای رشد و تکاملی – استعدادها نیازها و رغبتهای دانش آموزان را کاملا" در نظر گرفت 0
• برای اینگونه فعالیتها نیز باید هدفهای رفتاری مشخص تعیین کرد و مرتبا" میزان پیشرفت به سوی آنها و دست یافتن به آنها را دقیقا" ارزشیابی کرد و برای تقویت جنبه های مثبت و جبران و ترمیم جنبه های ضعیف آنهــــــا کوشید0
• از فعالیتهای فوق برنامه تحصیلی در صورتی می توان نتیجه مطلوب گرفت که همه اولیای مدرسه صمیمانه با همدیگر همکاری کنند و برخورداری از همکاری نزدیک خانواده ها یا اولیا دانش آموزان و در بعضی موارد همکاریهای سایر موسسات را لازم بدانند و از آنها غافل نباشند 0
• بین فعالیتهای فوق برنامه و برنامه های درسی یا تحصیلی ارتباط زیادی وجود دارد و تفکیک کامل آنها از همدیگر بسیار دشوار است 0
• در انتخاب نوع فعالیتها ی فوق برنامه حتما" باید امکانات و مقتضیات محیط در نظر گرفت 0
• برنامه درسی معمولا" و سالهاست ثابت است 0 بنابراین نمی تواند کاملا" پاسخگوی نیازهای دانش آموزان باشد فعالیتهای فوق برنامه – در صورتی که درست انتخاب و برنامه ریز ی شده باشند – به سهولت می توانند این نقض را جبران کنند 0
• با توجه به نکته اخیر هر گونه برنامه درسی یا فعالیت فوق برنامه ای در صورتی می تواند سودمند واقع شود که مرتبا" با توجه به یافته های علمی و تربیتی جدید تغییر پذیرد 0
• یک معلم در صورتی در پیش بینی و انجام دادن فعالیتهای فوق برنامه موفق خواهد شد که آموزش و کار آموزی لازم را در این مورد قبلا" دیده باشد زیرا معلم برای انتخاب و تنظیم فعالیتهای فوق برنامه ای به اطلاعات و مهارتهای زیر نیاز دارد :

الف – شناخت شرایط و خصایص رشد و تکامل طبیعی و سالم 0

ب -  شناخت کامل برنامه درسی ( رسمی ) و تشخیص جنبه های ضعیف آن که باید به وسیله فعالیتهای  فوق برنامه جبران و ترمیم شوند 0

ج -  آشنایی با فعالیتهای تربیتی سود مند برای انتخاب نوع فعالیتهای فوق برنامه 0

د – آشنایی با روشهای علمی کاربرد یا انجام دادن فعالیتهای تربیتی فوق برنامه در ارتباط با ویژ گیهای سنی واستعدادها و نیازها و رغبتهای همه  دانش آموزان یک مقطع تحصیلی یا یک کلاس 0

هـ - آشنایی با روشهای درست ارزشیابی فعالیتهای فوق برنامه و نتایج آنها0

و – آشنایی با چگونگی تحریک دانش آموزان به شرکت در فعالیتهای فوق برنامه0

ز – آشنایی با چگونگی تحریک و ترغیب اولیای دانش آموزان و نهادهای اجتماعی به همکاری در خوب انجام گرفتن فعالیتهای فوق برنامه 0

ح – آشنایی با وسایل و امکانهای لازم برای انجام دادن فعالیتهای تربیتی فوق برنامه و چگونگی تهیه و کاربرد صحیح آنها0

ط – شناخت موقع و چگونگی انجام دادن فعالیتهای فوق برنامه 0

ی – شناخت موقع و چگونگی تغییر نوع – میزان و زمان فعالیتهای فوق برنامه 0

    با توجه به نکات مذکور می توان مجدد ا" روی این امر تاکید کرد که بدون آموزش و کار آموزی کافی هرگز نمی توان موفقیت  فعالیتهای فوق برنامه را تضمین کرد0 بنابراین مراکز یا موسسات تربیت معلم – موظفند آموزش فعالیتهای فوق برنامه را در برنامه درسی خود منظور کنند و آن را بسیار جدی بشمارند 0این نیز در صورتی ممکن است که مرکز تربیت معلم از ویژگیهای زیر برخوردار باشد :

• هیات آموزشی آزموده و مطلع ( ایمان و اعتقاد – معلومات – شخصیت سالم – تجربه )
• مدیریت و سرپرستی آگاه و مجرب
• داوطلبان ( یا دانشجویان ) علاقمند و مستعد ( بدنی – ذهنی – عاطفی – اجتماعی )
• برنامه درسی مبتنی بر :
  • - نیازهای فردی و اجتماعی و حرفه ای داوطلبان 0
  • یافته های علمی و تربیتی
  • مقتضیات فرهنگی جامعه
• امکانات لازم
• تلاش همگانی و صمیمانه اولیای مرکز تربیت معلم برای تغییر مطلوب رفتار داوطلبان یا شکل مطلوب بخشیدن به آن در ارتباط با حرفه آیند ه شان 0
• توجه اولیای مرکز یا موسسه تربیت معلم به اینکه همه مسئولان آموزش و پرورش یک جامعه باید به افراد و جامعه همچون یک سیستم بنگرند و مرکز تربیت معلم را تافته ای جدا بافته ای جدا از جامعه و سایر مراکز آموزشی تلقی ننمایند و از هد فهای مشترک همه آنها غافل نباشند 0
• پیدایش و تقویت این اعتقاد در دانشجویان یا معلمان آینده کشور که هد ف غایی همه فعالیتهای آموزشی و تربیتی رسمی و غیر رسمی جز این نیست که به کودکان و نوجوانان – توانایی بهره مندی از زندگی سالم و لذت بخش ببخشید و آنها را برای سعادتمندی در دنیا و آخرت آماده کند 0
• اعتقاد کامل اولیای مرکز تربیت معلم به ضرورت استفاده از تکنولوژی آموزشی و با ز و پذیرا بودن آن به هر گونه فکر تازه و سودمند به بیا ن دیگر تا معلم خود یادگیرنده خوب نباشد هرگز نمی تواند آموزنده یا راهنمای علمی و تربیتی خوب و موفقی باشد 0

امروزه عد ه ای از متخصصان تعلیم و تربیت معتقدند که تشخیص و فرق گذ اشتن میان  فعالیتهای " برنامه ای " و

    "  فوق نامه ای " یک امر اختیاری است و این فکر و نظر هر روز افزایش پیدا می کند که " برنامه درسی " شامل همه تجاربی است که دانش آموزان زیر نظر مستقیم مدرسه یاد می گیرند 0 به همین سبب اصطلاح " فعالیتهای خارج کلاس " بیش از اصطلاح " فعالیتهای فوق برنا مه ای " به کار می رود و به آموزش و یاد گیری آن گونه یا آن دسته از اطلاعات و تجارب اطلاق می شود که به طور رسمی قسمتی از برنامه درسی یا تحصیلی را تشکیل نمی دهند لکن تحت نظارت معلم و مدرسه انجام می گیرند 0

    در هر صورت هدف عمده فعالیتهای فوق برنامه  ای یا خارج کلاس فراهم آوردن امکانهایی است که دانش آموزان نوجوان از راه به دست آوردن اطلاعات و تجارب و مهارتهای لازم و مورد علا قه شان بیشتر امیال ونیازهای خود را ارضا کنند 0

    بعلاوه به نوجوانان فرصت داده می شود که در اداره مدرسه شرکت کنند و عادتها ی بهداشتی ( بدنی و روانی ) سودمند را در خود ایجاد و پرورش دهند 0 از این رو فعالیتهای فوق برنامه درسی ( تحصیلی ) از جمله مسائل بسیار مهم و قابل توجه در آموزش و پرورش به شمار می رود 0

ارزش فعالیتهای فوق برنامه :

    ارزش هر چیز به میزان تاثیر آن در زندگی فرد یا جامعه بستگی دارد و چنانچه این تاثیر مثبت باشد یعنی موجب پیشرفت فرد یا جامعه شود و نیازهای مشروع آن دو را ارضا کند گوییم آن چیز " ارزش مثبت " دارد و بر عکس اگر عقب ماندگی و آ شفتگی به بار آورد و پاسخگوی نیازهای آنها نباشد دارای " ارزش منفی " خواهد بود 0 بررسی هدفهای فعالیتهای فوق برنامه نمایانگر این حقیقت است که آنها در زندگی همه دانش آموزان بویژه نوجوانان ارزش مثبت دارند که میتوان همه ارزشهای فعالیتهای فوق برنامه را چنین خلاصه کرد :

1- رشد وتکامل شخصیت مطلوب :

    منظور از شخصیت مطلوب یا سالم درفرهنگ روان شناسی این است که فرد از هر لحاظ نضج یافته باشد و چنین فردی رامی توان از ویژگیهای زیز تشخیص داد :

• می تواند مستقل باشد و روی دو پای خود بایستد 0
• به خویشتن همچون یک شخص ارزش می دهد 0
• می کوشد با واقعیت روبرو شود و از واقعیتهای زندگی بیشتر آگاهی یابد 0
• از امنیت خاطر – اعتماد به نفس – شجاعت و شهامت برخوردار است 0
• می تواند عواطفش را با خوشی و آ رامی بیان نماید و در حالت هیجانی – افراطی نیست 0
• بین افکار و اعمالش هماهنگی وجود دارد 0
• ارزشها را به روشنی در می یابد 0
• از زندگی اجتماعی شایسته ای برخوردار است 0
• سعه صدر و وسعت نظر دارد و معمولا" اهل مداراست 0
• می تواند از استعداد هایش بهتر بهره برداری کند 0
• به نظم و نظافت و انضباط و ضرورت مقررات و برنامه ریز ی معتقد است 0

    شخصیت هر فرد که نمایانگر وحدت و هویت در حال تکامل اوست که گاهی از آن با اصطلاح " خود " تعبیر می شود پیوسته تحت تاثیر عوامل گوناگون قرار دارد و اگراین عوامل سودمند باشند شخصیت از سلامت لازم برخوردار خواهد شد0 و اگر ناسودمند باشند به بیماری شخصیت منجر خواهد شد 0

    از جمله عوامل بسیار موثر در رشد و تکامل سالم شخصیت نوجوان فعالیتهای فوق برنامه هستند مشروط بر اینکه درست انتخاب و تنظیم و اجرا شوند زیرا دانش آموزان در این نوع فعالیتها بیش از کلاس رسمی درس علاقه نشان می دهند 0 مسئولیت به عهده می گیرند0وبر خلاف کلاس درس محدود آزادی بیشتری دارند 0

    بعلاوه در فعالیتهای تربیتی یا آموزشی رسمی ( کلاسی ) غالبا" معلم بیش از محصلان نقش دارد و کوشش می کند در صورتی که در فعالیتها ی تربیتی فوق برنامه بیشترین نقش را محصلان به عهده دارند و شخصا" و همگی باید کوشش کنند0 دانش آموزان از شرکت در فعالیتهای فوق برنامه و ایفای نقش خاص در بهتر انجام گرفتن آنها لذت می برند هر چند بعد از ساعات رسمی درسی باشد 0 و هر گونه موفقیت در این گونه فعالیتها باعث خوشحالی و رضایت خاطر نوجوانان میشود 0

2- تسهیل رشد و تکامل اجتماعی :

      از جمله ویژگیهای رشدی مهم دوران نوجوانی رشد و تکامل اجتماعی است و هر عامل و فرصتی که این جنبه از رشد و تکامل را گسترش دهد و سالمتر سازد در زندگی اجتماعی نوجوان بسیار سودمند خواهد بود 0 فعالیتهای فوق برنامه از آن جمله اند که موجب سهولت و سلامت رشد و تکامل اجتماعی دانش آموزان می شوند 0

    هر نوجوان نیازمند فرصتهایی است که بتواند با همسالان و همگنانش گرد آید دوستانی از میان ایشان برگزیند و یاد بگیرد که با اشخاص مختلف چگونه ارتباط برقرار کند و این ارتباط را سالم و مداوم نماید 0 چنین امکانها و فرصتهای سود بخش را در فعالیتهای فوق برنامه ای می توان یافت 0 روابط خوب ناگهان  پیدا نمی شوند بلکه رشد و تکامل پیدا می کنند 0 ضمن فعالیتهای فوق برنامه نوجوان یاد می گیرد که :