لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 5
تاریخچه کشف ویتامین
مفهوم ویتامین در مقایسه با موادمغذی دیگر مانند پروتئین یا چربی جدید است. ضرورت ویتامین ها سبب تولد آشکار تغذیه به عنوان یک علم در 100 سال قبل گردید. برای قرن ها این مسئله شناخته شده بود که برخی بیمارها در ارتباط با رژیم غذایی هستند. برای مثال اسکوربوت با خوردن سبزیجات یا میوه جات قابل پیشگیری بود، شب کوری با جگر درمان می گردید، بری بری در ارتباط با مصرف برنج بدون سبوس به عنوان غذای عمده بود، پلاگر با خوردن ذرت فاسد شده ارتباط داشت و با انقلاب صنعتی در اروپای شمالی ریکتز( راشی تیسم) در ارتباط با قرار گرفتن کم در برابر نور خورشید و دریافت ناکافی چربی های مفید بود. متأسفانه، بیشتر این آگاهی ها توسط جامعه پزشکی پذیرفته نمی شد زیرا این افراد تحت تأثیر تئوری میکروبی بیماری ها که درقرن 19 ظاهر شده بود قرار داشتند.بنابراین در قرن گذشته، این تصور وجود داشت که اسکوربوت، بری بری و ریکتز هر کدام توسط باکتری یا سم آن ایجاد می شوند و نه فقدان ساده چیزی که برای سلامتی کامل نیاز است. بنابراین، کشف یک عامل قابل جداسازی در آب، در سبوس برنج توسط Christian Eijkman که می توانست مانع از بروز بری بری گردد با تئوری میکروبی به مقابله پرداخت. این کشف که در سال 1906 منتشر شد، اولین توضیح مفهوم ریزمغذی ضروری در زمانی بود که تغذیه خوب تنها در رابطه با پروتئین، چربی کربوهیدرات و املاح معدنی تصور می شد. اگرچه این کشف در ارتباط با پیشگیری از برخی علائم بالینی بود، خیلی سریع در ارتباط با عوامل همراه که از باکتری شناسی پدیدار شده بود قرار گرفت و برای توضیح خواص افزایش دهنده رشد، برخی غذاها برای حیواناتی که به آنها رژیم های غذایی نیمه خالص داده شده بود استفاده گردید.دل جدید تغذیه توسط Funk شروع شد که مشخص کرد عامل ضد بری بری یک آمین است. در سال 1912 Funkبه علت اهمیت این عامل برای زندگی آن را آمین حیاتی ( Vital Amine) یا ویتامین( Vitamine) نامید. بنابراین وجود 4 عامل( ضد بری بری، ضد اسکوربوت، ضد ریکتز، ضد پلاگر) به عنوان ویتامین پیشنهاد شد. بعدها مشخص شدکه تمام این عوامل آمین نیستند ( بنابراین e از انتهای vitamine حذف شد) ولی این مسئله درمقابل مفهوم انقلابی کلمه ویتامین اهمیت زیادی نداشت. مدل جدید سبب تحقیقاتی شد که تنها در پنج دهه سبب فهم اساسی ماهیت و عملکرد بیش از دوازده ویتامین و بسیاری از عناصر معدنی گردید.ویتامینها کلا موادی هستند که در بدن به میزان کم موجود می باشند و در غذاها به میزانهای متفاوت وجود دارند . ویتامینها برای عملکرد طبیعی بدن ضروری اند و کمبود آنها موجب بروز بعضی عوارض و گاهی بیماری می شود . نامگذاری ویتامینها که 13 خانواده هستند با حروف الفبا صورت می گیرد .ویتامینهای محلول در چربی : ویتامین A ، ویتامین D ، ویتامینE و ویتامینK هستند و ویتامینهای محلول در آب : ویتامین های خانواده B و ویتامین C هستند .این تقسیم بندی اولیه بدلیل تفاوت در جذب ، عملکرد و ذخیره آنها در بدن و بر اساس قابلیت حل شدن در آب یا چربی می باشد .
« ویتامین A »
یکی از ویتامینهای محلول در چربی، ویتامینA می باشد . مطمئنا شما نام آن را زیاد شنیده اید و شاید مطالبی راجع به آن مطالعه کرده اید . اکنون با معرفی ویتامینA متوجه خواهید شد که این ویتامین چیست و در بدن چه نقشی دارد؟
* ویتامینA از ترکیباتی بنام رتینوئیدها ساخته می شود که فرم های فعال ویتامینAهستند و در طبیعت به چند صورت موجود می باشند . بدین ترتیب ویتامین Aنام کلی ترکیباتی است که بیشتر آنها می توانند به هم تبدیل شوند و اعمال مختلفی در بدن دارند. , Aیکی از ویتامینهایی است که در بسیاری از نقاط بدن نقش حیاتی دارد.
در طبیعت موادی به نام پیش سازهای ویتامینA وجود دارد که بتا کاروتن از آن جمله است. بتا کاروتن ترکیبی است که در بدن شکسته شده و به ویتامینA تبدیل می شود . این ترکیب نارنجی رنگ به وفور در هویج موجود است به همین دلیل است که خوردن هویج را برای بهبود دید چشم توصیه می کنند .چون ویتامینA محلول در چربی است جذب آن در روده ها به هضم چربیها بستگی دارد از اینرو کسانیکه در هضم چربیها مشکل دارند مثل مشکلات صفراوی ، باید میزان بیشتری ویتامینA دریافت کنند.بدلیل اینکه ، این ویتامین محلول در چربی است و قابلیت ذخیره شدن در کبد و بافتهای چربی را داراست و می تواند در زمان کمبود مصرف مورد استفاده قرار گیرد.
عملکرد ویتامینA چیست؟
ویتامینAیکی از ویتامینهای بسیار مهم است و در بسیاری از فعالیتهای حیاتی بدن نقش دارد. از آن جمله :
ویتامین Aدر رشد و نمو مؤثر است.
ویتامین Aدر کیفیت بینایی مؤثر است.
ویتامینAنقش اساسی در حفظ بافتهای مخاطی بدن (مثل لایه های مخاطی اندامهای گوارشی) دارد.
ویتامین Aدر دستگاه ایمنی بدن و در تولید مثل مؤثر است.
یک نکته قابل ذکر در مورد ویتامین Aاین است که ویتامینA در بدن بوسیله مواد حمل کننده پروتئینی منتقل و به مکانهای مورد نیاز ارسال می شود . در صورتیکه فردی کمبود شدید پروتئین داشته باشد مثل کودکان مبتلا به سوء تغذیه شدید ، عوارض کمبود ویتامینAدر وی ظاهر می گردد. با ویتامین A بیشتر آشنا شویم اوایل قرن بیستم به تعدادی موش در آزمایشگاه، غذاهایی به طور تصادفی میدادند که فاقد ویتامین Aبود و بعد از مدتی، تولیدمثل و رشد موشها دچار اختلال شد و همچنین مرگ و میر آنها افزایش یافت. مقدار کمی شیر به غذایشان افزودند و مشاهده کردند که مرگ و میر موشها کاهش یافت و تولید مثل آنها نیز برقرار شد. فاکتوری را که از شیر استخراج کردند به نام «ویتامین A» شناختند. دانشمندان اظهار داشتند که شیر مادهای است که برای زندگی و تولید مثل انسان نیز مفیداست.پژوهشهای دیگر نشان داد که علاوه بر غذاهای با منشأ حیوانی در گیاهان زرد مانند هویج نیز مادهای وجود دارد که عمل ویتامین A را دارا میباشد. این ماده، همان کاروتن است که از واژه «کاروت» به معنی هویج گرفته شده است. کاروتن که به طور طبیعی در هویج وجود دارد، خود نمیتواند عمل ویتامین A را انجام دهد، اما قابلیت آن را دارد که در بدن انسان به ویتامین A تبدیل شده و نقش ویتامین مذکور را ایفا نماید.بتاکاروتن، یک پیشساز ویتامین A با رنگ زرد است و در سال 1324 (1945م) تولید شده است. (1)«FDA» مصرف آن را جهت استفاده به عنوان رنگ مصنوعی در غذاها تأیید کرده است. به مقدار وسیعی در ژلاتین، مارگارین، آشامیدنیهای غیر الکلی، مخلوطهای کیک و محصولات غلات به کار میرود.
منابع ویتامین A
ویتامین A منابع غذایی زیادی دارد. ویتامین در مواد غذایی حیوانی و کاروتنوئیدها (پیشسازهای ویتامین A) در مواد غذایی گیاهی وجود دارند.شیر پرچربی، خامه، کره، پنیر چرب و زرده تخممرغ منابع خوب ویتامین A هستند. جگر حیوانات مختلف منبع غنی ویتامین A است. مصرف هفتهای یک بار یا ده روز یک بار جگر میتواند نیاز یک هفته را تأمین کند. روغن کبد ماهی، اگر چه معمولاً در رژیم غذایی روزانه مصرف نمیشود، اما منبع عالی ویتامین A است. این گونه روغنها به عنوان مکمل غذایی توصیه میشوند. اما در استفاده از آنها باید جانب احتیاط را رعایت کرد، زیرا حاوی مقادیر زیاد در حد سمی، ویتامین Aهستند و ممکن است به آلایندههای محیطی که در کبد ماهی تجمع مییابند، آلوده باشد.سبزیها و میوههای زرد، نارنجی، قرمز و سبز تیره منبع کاروتنوئیدها هستند. نمونههایی از این مواد غذایی عبارتند از:
سبزیهای زردرنگ: هویج، کدو حلوایی، سیبزمینی، کدو خورشی.میوههای زردرنگ: زردآلو، طالبی، انبه، هلو، شلیل.سبزیهای دارای برگ سبز: برگ چغندر، خردل، ترب، کلم، گل کلم، کنگر فرنگی، اسفناج و سبزیهای سبز سالادی.سبزیهای ساقهای سبز: مارچوبه، بروکلی، ریواس.میوهها و سبزیهای قرمز: گوجهفرنگی و فلفل دلمهای قرمز.صدها کاروتنوئید (پیشساز ویتامین A) در مواد گیاهی وجود دارد که فقط حدود 50 تا از آنها در بدن قابل تبدیل به ویتامین A هستند. آنها متناسب با کلروفیل (سبزینه) در گیاهان وجود دارند؛ یعنی برگهایی که دارای کلروفیل بیشتری هستند، میزان ویتامین A بیشتری هم دارند. برگهای خارجی کاهو که اغلب مصرف نمیکنیم و به دلیل بالا بودن میزان کلروفیل تلخ هستند، دارای پیشساز ویتامین A بیشتری نیز هستند.ویتامین A نسبت به حرارت روشهای معمولی پختن و فرآیند کردن مقاوم است. مواد غذایی کنسروشده یا منجمدشده تا 9 ماه یا بیشتر، ویتامین A خود را حفظ میکنند. میوهها و سبزیهای پلاسیده و خشک شده و چربیهای تندشده، مقادیر کمی ویتامین دارند، زیرا ویتامین آنها اکسید شده است. از نظر پایداری، ویتامین A علاوه بر حرارت (تا 100 درجه سانتیگراد) در مقابل نور نیز نسبتا پایدار است. بنابراین در اثر پخت از بین نمیرود مگر اینکه غذا را با روغن به مدت طولانی سرخ کنیم.
اعمال ویتامین A
* رشد:ویتامین A در نمو و برقراری بافتهای پوششی و نمو استخوان نقش دارد. سلولهای پوششی نه تنها در لایه خارجی پوست، بلکه در مجرای تناسلی و تنفسی نیز وجود دارد. همچنین ویتامین A برای رشد طبیعی استخوان خصوصا رشد طولی استخوان ضروری است.
* بینایی:ویتامین A جهت دید در روشنایی و همچنین در تاریکی ضروری است.
* ویتامین A در تکامل دندانها نقش دارد.
* ویتامین A در حفظ ایمنی بدن و مقاومت در مقابل عفونتها نقش مهمی ایفا میکند.
ویتامین A و سرطان
مطالعات بسیاری نشان دادهاند که کاروتن و ویتامین A در برابر تعداد زیادی از سرطانها مثل ریه، پستان، مثانه، معده، رحم، حلق و دهان اثر محافظتی دارند. مطالعات بالینی نشان دادهاند که ویتامین A سبب کاهش ایجاد زخمهای سرطانی یا پیشسرطانی شده است.در حیوانات دیده شده است که بتاکاروتن در برابر سرطانهای پوست، اثر محافظتی دارد. لذا مصرف مقادیر زیاد منابع گیاهی که ذکر شد جهت پیشگیری و مقابله با سرطان توصیه میشود.ویتامین A و کاروتن، اثر محافظتکننده بسیاری در برابر سرطان ریه و شاید به همان خوبی در سایر سرطانها دارند. مطالعات مکرر نشان دادهاند که اضافه نمودن ویتامین A به رژیم غذایی حیوانات به طور قابل توجهی موارد ابتلا به تومور را که به وسیله عوامل سرطانزا تحریک شدهاند کاهش میدهد. مطالعات اولیه در انسان نشان میدهد که ویتامین A، عامل محافظ در برابر ضایعات قبل از بدخیم شدن ریه و مخاط دهان بوده و اثر آنها در سایر ارگانها در حال مطالعه است.
نقش ویتامین A در بینایی
رژیم غذایی پایه:
اهمیت سبزیها و میوهها به عنوان منابع اصلی کاروتنوئیدها و شیر پرچربی به عنوان منبع اصلی ویتامین در رژیم غذایی پایه در جدول 1 نشان داده شده است. این ویتامین در زرده تخممرغ همراه چربیها یافت میشود.
کمبود ویتامین A
فراوانی این کمبود در کودکان سنین 1 تا 5 سال یعنی «سن قبل از مدرسه» و مخصوصا در شیرخواران در ماههای از شیرگیری حداکثر است. کمبود ویتامین A در بالغین خیلی نادر است چون معمولاً دارای ذخایر کبدی بیشتری هستند. با وجود این کمبود اولیه به علل بیماریهای مختلف ممکن است مشاهده گردد: هپاتیت ویروسی، همچنین بیماریهایی که جذب چربیها را مختل میکنند و ... سبب این کمبود هستند. همچنین این کمبود ممکن است در دوران حاملگی و در زنان شیرده که تشکیلدهنده گروههای آسیبپذیر هستند، علیالخصوص وقتی که حاملگیهای متعدد و چندین دوره شیردهی با فاصله کم پشت سر هم وجود داشته باشد مشاهده گردد.همه ساله بین 5 تا 10 میلیون کودک دچار خشکی سفیده چشم (گزروفتالمی) میشوند. 250 هزار کودک هر سال به دلیل کمبود ویتامین A کور میشوند. چهل میلیون کودک زیر 5 سال در جهان دچار کمبود این ویتامین هستند. مبارزه با کمبود ویتامین A میتواند هر ساله از مرگ و میر 20 الی 30 درصد کودکان جلوگیری کند. سرخک سالانه حدود 2 میلیون کودک را میکشد و ویتامین A در درمان آن مفید شناخته شده است.در اغلب بیماریهای عفونی کمبود این ویتامین تکرر، شدت و مرگ و میر را افزایش میدهد.
عوارض کمبود ویتامین Aعبارتند از:
تاریخچه کشف ویتامین
