پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق
گرایش حقوق جزا و جرمشناسی
108 صفحه
چکیده:
معاون جرم شخصی است که عناصر مادی و معنوی جرم اصلی ارتکاب یافته به وسیله مباشر یا شرکای جرم را انجام نداده است، بلکه در شرایطی معین در ارتکاب جرم مذکور مداخله کرده است. در هر دو نظام کیفری ایران و لبنان، معاونت یک عمل مجرمانه مستقل نیست، بلکه امری فرعی و تبعی بوده و تحقق آن مستلزم وجود فعل مجرمانه اصلی است. قواعد مربوط به معاونت در جرم در حقوق جزای ایران به وسیله مواد 43 و 726 ق.م.ا و در حقوق لبنان تحریض به جرم در مواد 217 و 218 قانون جزای این کشور و متدخّل که همان معاون است در مواد 219 و220 پیش بینی شده است.
در حقوق ایران نظریه استعاره مجرمیّت پذیرفته شده است بجز در برخی از جرایم خاص که از نظریه استقلال در مجرمیّت تبعیت نموده است. قانونگذار لبنان مجازات محرّض را در ماده 217 ق.م.ل نظر به استقلال در مجرمیّت دارد، اما در خصوص معاونین اصلی تابع نظریه استعاره مطلق بوده و در خصوص معاونین عادی از نظریه استعاره نسبی مجرمیّت تبعیت نموده است. در ایران مصادیق عام رفتار معاون درماده 43 ق.م.ا و نیز در قانون لبنان در ماده 219 بطور حصری پیش بینی شده است.مصادیق خاص رفتار معاونت که برگرفته از منابع فقهی است عبارتند از اکراه در قتل ،امربهقتل، امساک و دیده بانی میباشد.
در حقوق کیفری ایران ترک فعل مصداق معاونت در جرم محسوب نمیگردد، مگر در مواردی که شخص طبق قانون مکلف به جلوگیری از وقوع جرم بوده باشد. که در این موارد قانونگذار ایران، چنین ترک فعل را تحت عنوان مستقل مجرمانه معاونت، قابل تعقیب و مجازات میداند. در حقوق کیفری لبنان ترک فعل درصورتی که مسبوق به توافق پیشین باشد، معاونت در جرم محسوب میگردد.
وجود رابطه سببیت میان فعل مجرمانه مرتکب اصلی و مساعدت معاون ضروری است.لیکن ارتباط مستقیم میان معاون و مباشر جرم اصلی شرط نیست، بدین جهت معاونت در معاونت در هر دو نظام کیفری مورد پذیرش قرار گرفته است. همچنین معاون و مباشر جرم باید تطابق قصد داشته باشند و هدف مشترکی را دنبال نمایند و معاون باید نسبت به عمل ارتکابی خود, عمل ارتکابی مباشر و اوضاع و احوال خاص جرم آگاهی داشته و اعمال خویش را با اراده و قصد مجرمانه مرتکب گردد. درحقوق لبنان به شرط آنکه نتیجه حاصله عرفاً قابل پیش بینی باشد، معاونت در جرایم غیرعمدی پذیرفته شده است زمان وحدت قصد بین مجرم اصلی و معاون یا قبل از ارتکاب جرم یا مقارن با ارتکاب جرم است و پس از ارتکاب جرم معاونت مصداق پیدا نمیکند اما در حقوق لبنان اخفـای اشیاء و اشخاص جنایتکار چنانچه بنابر توافق قبلی باشد معاونت در جرم محسوب میشود. در حقوق ایران مجازات معاون حداقل مجازات مباشر جرم است. قانونگذار لبنان مجازات معاونین اصلی را همچون شریک در جرم که مجازاتی برابر فاعل دارد، مقرر نموده و مجازات معاونین عادی به مانند حقوق ایران حداقل مجازات آن جرم تعیین نموده است.
کلیدواژه: معاونت درجرم، اعانت براثم، همکاری در جرم، تحریک به ارتکاب جرم، تهیه مقدمات ارتکاب جرم، تسهیل جرم، تشویق به ارتکاب جرم
بررسی تطبیقی معاونت در جرم در حقوق کیفری ایران و لبنان
