نوع فایل: word2007 قابل ویرایش
تعداد صفحه:48
حجم فایل:45 کیلوبایت
اهلیت در حقوق ایران به دو معنی بکار رفته است:
1- اهلیت به معنای عام؛
2- اهلیت به معنای خاص؛
منظور از اهلیت به معنای عام، عبارت است از صلاحیت شخص برای دارا شدن حق و اجرای حق؛ در حقیقت در این مفهوم، اهلیت به معنای کامل آن استفاده می‌شود، به طوریکه هر شخصی که بتواند، دارای حقی شود و نیز بتواند از آن استفاده نموده و استیفا نماید، گفته می‌شود که اهلیت کامل دارد مثل انسان بالغ و عاقل و رشید.
اهلیت به معنای خاص فقط شامل یکی از این دو قسم است، یعنی یا اهلیت دارا شدن حقی، یا اهلیت اجرای آن، در صورت وجود هر یک از این حق در شخصی، گفته می‌شود که اهلیت استیفا یا اهلیت تمتع دارد هر کجا که واژه اهلیت استفاده می‌شود بیشتر منظور اهلیت استیفا و اجرای حق است و همین اهلیت اعمال حق، یکی از شرایط اساسی معامله می‌باشد و شخصی که اهلیت استیفا و اجرای حق ندارد. معاملۀ او و معامله با او صحیح و کامل نخواهد بود.
«متعاملین باید برای معامله اهلیت داشته باشند». (مفاد ماده 21قانون مدنی)
اهلیت تمتّع:
اهلیت دارا شدن حق یا اهلیت تملک و استحقاق، همگی به معنی صلاحیت و توانایی شخص برای دارا شدن حق است و این اهلیت بستگی به مراحل زندگی انسان دارد. مراحل زندگی انسان عبارتند از:
اهلیت جنین، اهلیت دوران طفولیت، اهلیت دوران تمیز (تشخیص خوبی‌ها و بدی‌ها) اهلیت بلوغ و اهلیت رشد. در حقیقت اهلیت انسان از دوران جنینی و بطور ناقص شروع می‌شود و به سوی تکامل می‌رود.
«اهلیت برای دارا بودن حقوق، با زنده متولد شدن انسان شروع و با مرگ او تمام می‌شود» (مفاد ماده 956 قانون مدنی)
منظور از اهلیت در زمان جنین، اهلیت تمتع است که در فقه و حقوق جنین دارای حقوقی است مثل ارث که در ماده 878 قانون مدنی، گفته شده که اگر جنین در صورت متولد شدن، مانع ارث دیگران باشد، تقسیم ارث به عمل نمی‌آید، و در غیر این صورت، اگر وراث تمایل به تقسیم ارث داشته باشند، باید سهمی به اندازه دو پسر، کنار گذارند تا حال جنین معلوم شود، که آیا زنده متولد می شود یا اینکه طفل متولد شده پسر است یا دختراگر چه امروزه با پیشرفت علم پزشکی، تشخیص جنسیت جنین و همچنین تعداد جنین ها میسر است.
«حمل از حقوق مدنی متمتع می‌گردد. مشروط بر اینکه زنده متولد شود». (مفاد ماده 957 قانون مدنی)
بنابراین هر شخصی که زنده متولد شود، دارای اهلیت تمتع است ولی این بدان معنی نیست که بتواند حق خویش را استیفا نماید چرا که
«هر انسان متمتّع از حقوق مدنی خواهد بود، لیکن هیچ کس نمی‌تواند حقوق خود را اجرا کند مگر اینکه برای این امر، اهلیت قانونی داشته باشد.» (مفاد ماده 958 قانون مدنی)
اهلیت استیفاء:
برای اینکه شخص بتواند حق خویش را به مرحله اجرا درآورد. باید اهلیت استیفا داشته باشد. منظور از اهلیت استیفا، اهلیت اجرای حق و اهلیت اداء، داشتن شرایط لازم قانونی می‌باشد. ماده 211 قانون مدنی: برای اینکه متعاملین اهل محسوب شوند باید بالغ و عاقل و رشید باشند، به همین علت ماده 212 قانون مدنی: معامله با اشخاصی که بالغ یا عاقل یا رشید نیستند را بواسطۀ عدم اهلیت باطل می‌داند.
مبنای اهلیت:
مبنای حقوقی اهلیت تمتع، انسان بودن است، همین که انسان کامل شد و پا به عرصه زندگی گذاشت، توانایی دارا شدن حقوق را کسب می‌کند. ولی مبنای اهلیت استیفا، داشتن قوه تمیز و درک است. چرا که انسان برای معاملات و اعمال حقوقی خویش، نیاز به ارادۀ انشایی دارد و این ارادۀ انشایی فقط در اشخاص دارای تمیز موجود است.
امری بودن قواعد مربوط به اهلیت:
از آنجا که قواعد مربوط به اهلیت با مصلحت جامعه ارتباط دارند و دارای اهمیت خاص هستند، این قواعد از قواعد آمره و مربوط به نظم عمومی محسوب می‌شوند بنابراین نمی توان بر خلاف این قواعد توافق کرد...
نقش اهلیت در ایفای تعهدات تجاری
تعهد وابسته به این که از یک رابطه تجاری بین تجار و شرکت ها یا اینکه ناشی از صدور و وجود اسناد تجاری ناشی شده باشد از تعهدات مدنی متمایز می گردد . هر چند همبستگی انکار ناپذیری بین حقوق تجارت و حقوق مدنی وجود دارد از جمله اینکه از لحاظ قواعد عمومی حاکم به روابط طرفین بین افراد جامعه از اصول واحدی پیروی می کنند و این اصول عمدتا در قانون مدنی نهفته است . یا اینکه به بیع تجاری به لحاظ اینکه قانونگذار مقرراتی را وضع ننموده است . مقررات بیع مدنی حاکم است . به هر صورت تاثیر حقوق تجارت در حقوق مدنی از تاثیر حقوق مدنی در حقوق تجارت بیشتر بوده است و این به لحاظ پویایی حقوق تجارت بوده است که قواعد آن مبتی بر دو اصل سرعت و امنیت است . چیزی که رشد و پویایی جامعه بدون سرعت و امنیت قابل تحقق نیست و قالب های ساده حقوق تجارت برای افراد جامعه مقبول تر و مطلوبتر افتاده است . برای شناختن تعهدات تجاری از تعهدات مدنی چون تعهدات مدنی عام و اصول کلی است باید به شناختن ویژگی مشخصه تعهدات تجاری پرداخت . از عمده ترین تفاوتهای تعهدات تجاری با تعهدات مدنی در تشکیل تعهدات تجاری است . در حقوق تجارت قصد و رضایت واقعی طرفین برای ایجاد تعهد اهمیتی ندارد در حالی که در حقوق مدنی شرط صحت هر تعهدی آن است که متعهد واقعا خواسته باشد خود را متعهد کند ...
فهرست
فصل اول
اهلیت، اهلیت در حقوق ایران 3
اهلیت در حقوق ایران به دو معنی بکار رفته است: 4
1- اهلیت به معنای عام؛ 4
2- اهلیت به معنای خاص؛ 4
اهلیت تمتّع: 4
اهلیت استیفاء: 5
مبنای اهلیت: 5
امری بودن قواعد مربوط به اهلیت: 5
فصل دوم
نقش اهلیت در ایفای تعهدات تجاری 7
الف) برات: 8
ب) سفته: 10
انحلال و ورشکستگی شرکت های تجارتی 20
۱- انحلال شرکت های تجارتی 20
۲- ورشکستگی شرکت های تجاری 20
د)تعهدات خارج از موضوع شرکت 20
فصل سوم
منشاء اهلیت حقوقی سازمانهای بین المللی 24
مطابق این ماده سازمانهای تخصصی وابسته عبارتند از :
1- سازمان بین المللی کار 27
2- سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد 28
3- سازمان تربیتی و علمی فرهنگی ملل متحد 28
4- سازمان هواپیمایی کشوری بین المللی 28
5- صندوق بین المللی پول 28
6- بانک بین المللی ترمیم و توسعه 28
7- سازمان جهانی بهداشت 28
8- اتحاد پستی بین المللی 28
9- اتحاد بین المللی مخابرات دور 28
10- هر موسسه دیگری که طبق مواد 57 و 63 منشور با سازمان ملل متحد بستگی دارد .
فصل چهارم
نتیجه 32
منابع 33
اهلیت
