پارچه ماده‌ای نرمش‌پذیر است که از شبکه‌ای از الیاف طبیعی یا مصنوعی (معروف به نخ) تشکیل شده پارچه را از طریق بافتن، کش‌بافی، قلاب‌بافی، گره زدن یا فشردن الیاف به هم درست می‌کنند.
پارچه‌ها از نظر مواد به‌کار رفته انواع گوناگون دارند از جمله نخی، پنبه‌ای، پشمی، ابریشمی . غیره. به بخشی از بازار که پارچه‌فروشی‌ها در آن قرار دارند بازار بزازها گفته می‌شود
انواع پارچه
• چیت (= پارچه‌ی پنبه‌ای و نقش داری که بیشتر مزین به نقش گل‌های کوچک و بزرگ بود)
• چلوار (= پارچه‌ی پنبه‌ای سفید و آهار دار و بسیار پر مصرفی که از آن پیراهن و زیرجامه و ملحفه و روبالشی تهیه می‌کردند)
• کرباس (= کرباس یا کرپاس ، پارچه‌ی پنبه‌ای سفید و درشت بافت که غالباً زنان و مردان روستایی از آن جامه می‌ساختند و برای کفن نیز به کار می‌رفت)
• متقال (= پارچه‌ی پنبه‌ای سفید شبیه به کرباس اما از آن لطیف تر) *کتان (= پارچه‌ای که از الیاف ساقه‌ی کتان ساخته می‌شود. کتان گیاه علفی یکساله‌ای است دارای برگ‌های سبز مات و ساقه‌ی متشکل از الیاف نرم و بلند. از این الیاف نخ کتانی هم به دست می‌آورند)
• مخمل (= پارچه‌ای نخی یا ابریشمی که یک روی آن صاف و روی دیگر دارای پرزهای لطیف و نزدیک به هم و به یک سو خوابیده است)
• حریر (= پارچه‌ی ابریشمی نازک) وال، تور ، فاستونی
• ململ (= نوعی پارچه‌ی نخی لطیف و نازک و سفید)
• ماهوت (= پارچه‌ای ضخیم تمام پشم ، نرم ، کمی براق ، با سطح پرز دار)
• کریشه (پارچه‌ی سبک نخی دارای گل‌های برجسته)
• کلوکه (= پارچه‌ی نخی که بیشتر برای چادر مشکی بکار می‌رفت)
• کرپدوشین (= یا کربدوشین پارچه‌ای از خانواده‌ی کرپ که از ابریشم خام بافته می‌شد)
• آغبانو (= پارچه‌ای نازک و پنبه‌ای که بیشتر برای چارقد و چادر به مصرف می‌رسید)
• گاواردین (= نوعی پارچه‌ی معتبر و مرغوب انگلیسی که بیشتر به مصرف کت و شلوار مردانه می‌رسد)
• دبیت (= پارچه‌ای نخی که بیشتر آستر لباس و رویه‌ی لحاف می‌شد و نوع علی اکبری آن از همه مرغوب تر بود.حاج علی اکبر شخصی بود که دبیت را به کارخانه‌های دبیت بافی لندن سفارش می‌داد)
• مخمل‌های کاشان
• زربفت‌های یزد (= زربفت‌هایی که به دست زنان زردشتی یزد بافته می‌شد) *بورسا (= بروسا یکی از بنادر معروف ترکیه است که محصولات ابریشمی آن شهرت جهانی داشت)
• شال‌های کشمیر (= این شال‌ها را به تقلید از شال‌های کشمیر با پشم شتر در کرمان می‌بافتند)
• پارچه‌های زری دوزی شده‌ی اصفهان
• قدک نخی قزوین
• عبای لار.
پارچه شناسی
نوعی از پارچه های دستباف ایرانی است که دو نوع تابستانی و زمستانی را شامل می شود .
عبای تابستانی که تولید آن ییشتر در بهبهان، کوهپایه ی اصفهان و بوشهر رواج دارد با، تار و پود نخ پنبه یی که به رنگ مشکی یا قهوه ای در آمده است، بافته می شود و عبای زمستانی که محمدیه ی نایین مهم ترین مرکز بافت آن است، با بهره گیری از کرک شتر به عنوان تار و پود تولید می شود.
عبا توسط دستگاه های ساده ی بافندگی به عرض 75 تا90 سانتیمتر و طول 6 متر بافته می شود و کاملاًًًَ بدوی نقش و طرح بوده و قطعات آن با دوخت ساده ای به هم دوخته می شود.
برک
برک، نوعی پارچه ی ضخیم است که بیشتر در بوشرویه ی خراستان و با استفاده از کرک بز یا کرک شتر و برروی دستگاه دو وردی بافندگی بافته می شود و از آن عمدتاً برای تهیه و دوخت کت مردانه استفاده می کنند.
برک به طور معمول خود رنگ بوده و در رنگ ها قهوه ای، سیاه، سفیده، شیری وشکری و خاکستری تولید می شود.
آشنایی با مهم‌ترین پارچه‌های دستباف ایرانی
1ـ دارایی ـ ایکات
ایکات که مأخوذ از واژة مالایایی منجیکات است ودر فارسی دارایی نامیده می‌شود، روشی کهن در بافت پارچه‌های منقش با رنگ ناپذیر کردن نخ‌ها پیش از بافتن آنهاست تا بتدریج وبه موازاتی که کار بافتن پیش می‌رود، نقش نیز نمودار گردد. ایکات به معنای بستن یا گره‌زدن یا پیچاندن است ومنظور از آن، شیوة بستن تاروپود از روی الگویی است که از پیش آماده شده است.
اگرچه خاستگاه این روش دقیقاً مشخص نیست اما برخی محققان بر این عقیده هستند که این‌گونه بافت را قرن‌ها قبل از توسعة بازرگانی اروپا - درقرن‌های پانزدهم وشانزدهم - اقوام گوناگونی در ممالک مختلف جهان، هر یک مستقل از دیگری، ابداع وبه موازات یکدیگر رشد داده‌اند. ضمن آنکه برخی از پژوهشگران تأکید بر پیچیدگی این روش بافت، شک دارند که ایکات رابیش از یک قوم ابداع کرده باشدوبر این اساس آن را دارای زادگاه خاص وواحدی می‌دانند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 19 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله پارچه
