دانلود مقاله دیابت

اختصاصی از هایدی دانلود مقاله دیابت دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

چطور طولانی‌تر و بهتر زندگی کنیم(ولی نه شیرین‌تر)
امروزه تعداد دیابتی‌ها نسبت به آنچه که قبلاً وجود داشت. خیلی بیشتر است(تنها 15 میلیون امریکایی که نیمی از آنها به این موضوع آگاهی ندارند، مبتلا هستند)، نه به خاطر آن که طول عمر بیشتری یافته‌اند بلکه از آن جهت که وقوع اختلال در حال افزایش می‌باشد. اغلب کسانی که دیابت ندارند، تصور نمی‌کنند این وضعیت مشکلات خاصی ایجاد نماید. تا می‌دانند که آنچه هرکس باید رعایت کند، پرهیز از شیر‌ینی‌جات است و اگر این کار کافی نباشد، با استفاده از قرص و انسولین هم می‌توان بالا بودن قند خون را کاهش داد. اما دیابتی‌ها می‌دانند که زندگی تا چه حدی می‌تواند دشوار گردد و برای سر و سامان دادن به سبک زندگی خود، پرسشهای بسیاری مطرح می‌سازند. سعی کرده‌ام در صفحات آینده از سؤالات فراتر روم.
یکی از واقعیتهای اصلی که باید بپذیریم این است که دیابت به تنهایی یک بیماری به شمار نمی‌رود. گرچه همة دیابتی‌ها قند خون غیرطبیعی بالایی دارند، عوامل به وجود آورنده این بیماری الزاماً یک عامل یا بالا بودن قند خون به تنهایی نیست. مثلاً دیابتی که در کودکی یا بلوغ ظاهر می‌شود و نیازمند انسولین است برای منظم شدن مشکلاتی دربر دارد و اثر مهمی بر کیفیت طول زندگی می‌گذارد به عکس، دیابت از نوع منسوب به بزرگسالان معمولاً به انسولین نیاز نداشته، سطوح قند خون معمولاً ثابت و خطر تهدید زندگی خیلی کمتر است.
پانکراس، که در عمق شکم و پشت معده و طبیعتاً‌ روی ستون مهره‌ها قرار دارد انسولین می‌سازد و متابولیسم قند خون را تنظیم می‌نماید. در دیابت جوانان یا وابسته به انسولین، مقدار انسولین حاصل بسیار کم است، زیرا سلولهای خاصی که آنرا در پانکراس تولید می‌نمایند بوسیله خود بدن از بین رفته‌اند. دیابت جوانان نمونة بارزی است از بیماری خود ایمنی، به این صورت که این تصور را برای بدن بوجود می‌آورد که سلولهای پانکراس، دشمن هستند و بدین ترتیب کشته می‌شوند. هنوز مطمئن نشده‌ایم که چرا این اتفاق برای بعضی بچه‌ها می‌افتد و برای دیگران نه. تصور بر این است که عفونتی ویروسی در ابتدای زندگی باعث این عکس‌العمل عجیب و قریب می‌شود. صرفنظر از علل نامبرده زیر، این قبیل جوانان اصولاً انسولینی ندارند. همانطور که می‌دانید قندی که می‌خورید بوسیله معده جذب و وارد جریان خون می‌شود که آنرا به هر بافت بدن حمل می‌کند تا انرژی لازم برای ادامه حیات را کسب نماید. برای رسیدن به این مرحله، ابتدا قند باید به داخل سلولها نفوذ کند و تغییرات شیمیایی مختلفی را انجام دهد و در این موقع است که به انسولین احتیاج دارد. اگر مقدار این هورمون کم باشد نمی‌تواند داخل نسوج گردد. فقط در خون شناور می‌شود تا با ادرار دفع شود یعنی اتلاف کامل چون به عنوان منبع تأمین انرژی موجود نیست بدن به پروتئین و ذخیره‌های چربی متکی می‌شود. یا وقتی که فقدان انسولین جبران نشود تداوم استفاده از چربی و پروتئین به عنوان منبع انرژی جایگزین انسولین به سلسله مراحل طولانی زنجیره‌ای و غامضی منتج می‌شود که آشکارترین علامت آن حالت اغما است.
برخلاف این مورد، در صورت عدم وابستگی به انسولین یا دیابت بزرگسالان، که معمولاً بعد از سن 40سالگی ظاهر و بین 45 تا 65 سالگی به مرحله اوج می‌رسد کمبود انسولین مشهود نیست اصولاً برای اینکه انسولین کار خودش را روی سلولها انجام دهد، باید سلولها دارای قدرت پذیرش باشند و آن نیازمند وجود گیرنده‌های انسولین است. دیابتی‌های بزرگسال بخصوص آنهایی که چاق هستند، دچار کمبود این گیرنده‌ها می‌باشند. بنابراین معمولاً‌ به این قبیل افراد انسولین نمی‌دهم. چون به مقدار کافی انسولین دارند. بجای آن پرهیز توصیه می‌کنم. بخصوص اگر فربه هستند و اضافه وزن دارند که نتیجة همة اینها افزایش تعداد گیرنده‌های انسولین است و نتیجتاً‌ قند خون کمتر.
آگاهی از نحوة کار انسولین- نوع مربوط به جوانان در مقابل دیابت سالمندان، گیرنده‌های انسولین، نظریة‌خود ایمنی- فقط در دهة اخیر حاصل شده است. وقتی که کتاب پزشکی چاپ اوایل سالهای 1900میلادی را ورق می‌زدم به علائم دیابت برخورد کردم که دقیقاً توصیف شده بود. تشنگی، تکرر ادرار، کاهش وزن، افزایش اشتها، خارش و اغما. اگرچه همة آنها را بالا بودن میزان قند خون می‌شناختند ولی مقدر نبود انسولین تا سالهای 1920 میلادی کشف شود. نویسنده در همین متن اظهار نظر کرده بود که اغلب بچه‌هایی که دیابت دارند فقط 6 ماه تا 4 سال پس از تشخیص بیماری عمر می‌کنند. در آن روزها علت مرگ تحلیل رفتن قوا یا اغما بود و درمان منحصر می‌شد به پرهیز مطلقاً‌ سخت حتی بدون ذره‌ای قند یا نشاسته، بدون نان، شیر، سیب‌زمینی، هویج و نه حتی یک عدد میوه. تعجبی ندارد که این بچه‌ها چقدر زود می‌مردند!
پس از کشف انسولین( که با اهدای جایزه نوبل قدردانی گردید) مرگ ناشی از اغما به نحوه حیرت‌انگیزی کاهش یافت. اما هرچه بچه‌های دیابتی به مرحله بلوغ می‌رسیدند متوجه شدیم که دیابت عروق را در هر کجا باشند مغز، قلب، چشمها، پاها، کلیه‌ها صدمه می‌زند به همین دلیل است که این بیماری هنوز در این کشور بعنوان قاتل بزرگ و فلج‌کننده و هفتمین عامل منجر به مرگ محسوب می‌گردد. گرچه بچه‌ها آسیب‌پذیرترین هستند دوره کلی زندگی افراد دیابتی در هر سن و سالی فقط دوسوم عمر نفوس عمومی است. اما می‌توان این امر را در جهت بهتری سوق داد. مشروط بر این که بدانید بهترین روش سروسامان دادن به بیماری خودتان چیست؟
متداولترین سؤالاتی که بیماران از من می‌پرسند عبارتند از: آیا باید میزان سطح قند خون خود را در تمام اوقات در حد طبیعی نگه دارم؟ «گاه‌گاهی تقلب‌کردن» چقدر خطرناک است؟ به آنها پاسخ می‌دهم اغلب پزشکان اعتقاد دارند میزان سطح قندخون هرچه در طول سالها در حد طبیعی نگهداشته شود احتمال بروز مشکلات مرگبار ناشی از دیابت کمتر خواهد شد. به عقیده من لزوم رعایت این نکته بخصوص برای بیماران جوانی که وابسته به انسولین هستند بیشتر است. در مورد بزرگسالان شخصاً اعتقادی به چنین کنترلهای شدیدی ندارم چون عوامل دیگری مانند سیگارکشیدن، فشارخون و کنترل وزن به همان نسبتی که سطح قندخون مهم است دارای اهمیت می‌باشند. بنابراین توصیه من به افراد بالغی که دیابت دارند این است که سعی نمایند سطح قندخون را در وضعیتی نگه دارند که علایم بیماری ظاهر نشود. لازم نیست تمام حواس خود را روی تعداد اهداف متمرکز نمایند. ورزش، داروی خوراکی یا انسولین که اصول و مبانی درمان دیابت هستند بایستی به نحوی تنظیم شوند که عطش فراوان نیاز به برخواستن مداوم از خواب شب برای ادرارکردن، کاهش وزن، خستگی و موارد دیگر ناشی از بالابودن میزان سطح قندخون به حداقل کاهش یابد. شایان ذکر است که اجتناب از پائین‌بودن سطح قندخون بخصوص در افراد پا به سن گذاشته اهمیت فراوانی دارد. این نوع کاهش قندخون بخصوص در افرادی که مبتلا به بیماریهای قلبی و عروقی می‌باشند خطرناکتر از بالابودن سطح قندخون است. پائین آمدن سریع قندخون نه تنها خطر سکته و حمله قلبی را افزایش می‌دهد بلکه به جهات دیگر بسیار خطرناک است. مثلاً اثر حمله مغزی را که به علت کاهش قندخون اتفاق می‌افتد مورد توجه قرار دهید که چطور قدرت تفکر شما را مختل می‌سازد یا هنگام انجام هر نوع کاری که نیازمند قضاوت است مانند راندن اتومبیل، یا حتی عبور از خیابان سبب اغما می‌شود.
اما بخاطر بسپارید خیلی بالابودن قندخون بهتر از خیلی پائین بودن آن است تا همین چند سال اخیر برای بیمار دیابتی هیچ راهی وجود نداشت که واقعاً از میزان سطح قندخون خود مطلع گردد مگر اینکه برای آزمایش خون نزد پزشک رود حالا شرایط کاملاً‌ تغییر کرده‌است. چندین دستگاه اندازه‌گیری قندخون با نامهای تجاری در معرض فروش قرار دارند و نحوه استفاده از آنها بسیار ساده است و اندازه‌گیری قندخون را در اسرع وقت میسر می‌سازند. بیشترین تجربه‌ام مربوط به نوعی است که accu-check III نام دارد و این را قویاً توصیه می‌کنم. حدود 150 دلار ارزش دارد و در اکثر داروخانه‌ها یا مراکز فروش وسایل جراحی عرضه می‌شود.
اصول درمان دیابت عبارتند از: پرهیز، دارو و ورزش. ابتدا به بحث پرهیز می‌پردازیم. سه عامل کلیدی اصلی که همیشه باید در ذهن داشته باشیم عبارتند از (الف) مجموع کلی اعداد کالری که استفاده می‌کنید.(ب) چربی و پروتئین و کربوهیدارتهایی که محتوی آن کالری هستند و (ج) رابطه زمان بین غذاخوردن با استفاده از هرگونه قرصهای پائین‌آورنده قند خون یا انسولیت و ورزش بخاطر بسپارید که تغذیه برای رشد و پرورش بچه‌هایی که دیابت دارد از نظر مقدار کالری مصرفی نقش بسیار مهمی دارد. کالری‌ها نباید برای جوانانی که هنوز کم‌وزن هستند محدود شوند. به این قبیل حوانان مثل خیلی چیزهای دیگر باید آنقدر انسولین داده شود که بتوانند از برنامه غذایی تقویت‌کننده‌ای که لازم دارند استفاده کنند و در ضمن قندخون خود را در سطح طبیعی نگه دارند. در جهت دیگر سنگین‌وزنهای دیابتی میانسال باید مصرف کالریها را برای کاهش وزن تا آنجا که لازم است محدود نمایند اما با برنامه‌های غذایی مایعات جایگزین‌های غذایی پودر مانند همه چیر درهم و برهم نکنید. بهتر است برای راهنمایی در جهت تهیه و تنظیم برنامه غذایی بلندمدت با متخصص تغذیه مشورت کنید اما اگر نمی‌توانید در برابر تبلیغات برنامه‌های کاهش سریع و تثبیت وزن مقاومت نمایید وقتی که یکی از آنها را انتخاب می‌کنید حتماً میزان مصرف داروهای ضددیابت خوراکی یا انسولین مورد مصرف خود را کاهش دهید در غیر این صورت کاهش قندخون شما را تهدید خواهد کرد.
برنامه‌غذایی فرد دیابتی باید بدون تمام قندهای ساده مانند ساکروز باشد یعنی نه کیک، نه شیرینی، نه کیک بستنی و نه سایر غذاهای خوشمزه. اما قندهای مختلط که خیلی هم هستند مانند اسپاگتی، میوه‌جات و حبوبات و آجیل که قبلاً ممنوع اعلام شده بودند اکنون مجاز شناخته شده‌اند در حقیقت این قبیل کربوهیدراتها باید 50 تا 60 درصد کل کالری شما را تأمین نمایند هرگونه الیاف قابل حل مانند سبوس جو هم مفید است زیرا هم قندخون را پائین می‌آورد و هم کلسترول راکاهش می‌دهد به بیماران دیابتی توصیه می‌کنم برنامه غذایی خود را با مصرف یک قرص 200 میلی‌گرمی کرومیوم‌پیکولینت تکمیل نمایند. مکمل غذایی است که در فروشگاههای خوراک بهداشتی و داروخانه‌‌ها موجود است( انستیتو خوراک و داروی امریکا آن را «بی‌خطر» اعلام نموده‌است) ولی بخاطر داشته باشید که شیرین‌کننده‌های مصنوعی مانند هر نوع داروی دیگر ممکن است باعث عوارض جانبی گردند. بخصوص وقتی که به مقدار زیاد مورد مصرف قرار گیرند.
میزان مصرف روغن شما باید کمتر از 30 درصد کل کالری باشد روغنها بر سه نوع می‌باشند: روغنهای اشباع شده مرکب( موجود در غذاهای حیوانی) روغنهای اشباع نشده( موجود در اغلب روغنهای نباتی) و چربیهای اشباع نشده تک حلقوی( مانند روغن زیتون) روغنهای اشباع شده باید کمتر از 10 درصد کل چربی مصرفی شما را تشکیل دهند چون اکثر کسانی که دیابت دارند بیشتر در معرض آرتریواسکلروزیس قرار می‌گیرند باید مصرف کلسترول را تا میزان 300 میلی‌گرم حفظ کنید.
پس از اینکه 50 درصد تأمین کالری را به کربوهیدراتها و حدوداً 30 درصد را به چربی اختصاص دادید آن وقت تقریباً 20 درصد برای پروتئین باقی می‌ماند که بطور کلی گوشت، مرغ و ماهی می‌باشند. توصیه می‌کنم بیشتر مرغ و ماهی بخورید و کمتر گوشت قرمز، بهتر است از مصرف مشروبات الکلی هم خودداری کنید.
ورزش وتمرینات بدنی برای دیابتی‌ها بیشتر از اغلب مردم حائز اهمیت است. اما به یاد داشته باشید که قندخون را پایین می‌آورد بنابراین اگر از انسولین استفاده می‌کنید یا یکی از داروهای خوراکی دیابت را می‌خورید همیشه قبل از شروع تمرین جدی چیزی بخورید. اگر خیال دارید برای مدت طولانی به تمرینات بدنی بپردازید مقداری غذا با خود بردارید و هر نیم ساعت اقلاً لقمه‌ای بخورید و حتی قبل از شروع تمرین میزان مصرف دارو را کاهش و یا مقدار خوراک خود را افزایش دهید اگر به انسولین وابسته نیستید و با وجود پرهیز خوب و تمرین مرتب سطح قندخون ناشتا کمتر از180 نمی‌باشد چه باید بکنید؟ توصیه می‌کنم انسولین یا قرصهای پائین‌آورنده قندخون را مورد استفاده قرار دهید، اما هر دو را ندرتاً. قرصها مقاومت نسوج را در مقابل انسولین کمتر می‌کنند و نیز سلولهای پانکراس را برای تولید بیشتر انسولین تحریک می‌نمایند. این داروها سالهاست که مورد استفاده قرار دارند. ولی ترجیح می‌دهم از تازه‌ترین مشتقات استفاده شود. بخصوص مانند گلی‌بوراید1(دیابتامیکروناس) که عوارض جانبی کمتری از داروهای قدیمی داشته و مؤثرتر هستند به همین دلایل امکان دارد سبب کاهش قندخون شوند پس در مورد استفاده از آن مانند انسولین احتیاط کنید.
انسولینی که معمولاً تزریق می‌شود از گاو، خوک و مخلوط آنها و اخیراً بواسطه پیشرفت تکنیکهای ترکیب از منابع انسانی تأمین می‌گردد. من انسولین انسانی را توصیه می‌کنم زیرا عکس‌العمل‌های آلرژیکی کمتری ایجاد می‌کند. اما اگر بیماری شما با یکی از انواع دیگر انسولین بخوبی کنترل می‌شود دلیلی وجود ندارد که تغییرش دهید در هر صورت چنانچه تزریقات انسولین خوکی یا گاوی دردناک هستند یا درمحل تزریق برجستگی چربی ایجاد می‌کنند، در این صورت حتماً از نوع دیگر انسولین که تهیه شده از منابع انسانی است استفاده کنید.
حالا چند توصیه عملی:
- حتماً از دست‌بند مخصوص دیابتی‌ها که نشاندهنده دیابتی‌بودن شما است استفاده کنید. بخصوص اگر مستعد حملات کاهش قندخون هستید.( پزشک شما خواهد گفت آن را از کجا بخرید و اگر نتوانست به سازمان دیابت آمریکا نامه بنویسد تا فهرست اسامی فروشندگان را در اختیارتان قرار دهد). ممکن است تصور شود فرد دیابتی که به علت میزان خیلی بالا یا پائین‌بودن قندخون به حالت اغماء فرو رفته‌است به علت مستی یا استفاده از مواد مخدر از خود بیخود شده‌است.
- همیشه مقداری مواد قندی در جیب یا کیف خود داشته باشید تا در صورت ضرورت مورد مصرف قرار گیرد اگر احساس می‌کنید که حمله ناشی از کمبود قندخون در شرف وقوع است
( چون عصبی هستید، عرق می‌کنید، می‌لرزید، یا نمی‌توانید درست فکر کنید) فوراً آب پرتغال یاشیرینی میل کنید و نیز بخاطر داشته باشید مغزی که موقتاً از قند محروم مانده‌است بلافاصله پس از هوشیاری ظاهری به صورت طبیعی عمل نمی‌کند بنابراین اگر کاهش قندخون دارید پس از مصرف قند کاملاً یک ساعت صبر کنید و پس از آن فعالیتهایی مانند راندن اتومبیل را مجدداً از سربگیرید.
خلاصه روشهای کنترل موفقیت‌آمیز دیابت عبارتند از: از انسولین پرهیز و تمرینات بدنی برای جوانان و پرهیز، کنترل وزن و تمرینات بدنی برای اغلب بزرگسالان برای بزرگسالانی که سطح قندخونشان به طرق دیگر کاهش پیدا نمی‌کند ممکن است داروی خوراکی و انسولین مورد نیاز باشد. گرچه نگهداری سطح قندخون در حد طبیعی ایده‌آل است ولی ارزش ندارد بخاطر آن حمله‌های کمبود قندخون را تحمل کنید کاهش قندخون کمتر از حد طبیعی خیلی خطرناکتر از سطوح بالای قندخون می‌باشد.

( دیابت قندی) تغذیه (هارمون) دکتر محمدتقی همتی اصلاحات تغذیه‌ای در دیابت
اصلاح رژیم درمانی سومندی‌های شناخته شده سودمندی‌های احتمالی

1- انرژی کنترل شده افزایش تحمل گلوکز، کاهش کاهش عوارض طولانی مدت
اثرات جانبی حاد ( آترواسکروز عروق بزرگ
نفروپاتی، هیپوتاسیون

2- (دیابت غیرقندی وابسته به افزایش تحمل گلوکز: کاهش کاهش عوارض طولانی مدت
انسولین) علائم کوتاه مدت

3- ( دیابت قندی) بهبود کنترل قندخون،کاهش نیاز به انسولین

اطلاعات پزشکی
یک پزشک یونانی در دوهزارسال قبل راجع به این بیماری چنین یاد می‌کند. دیابت مرضی است که عضلات و گوشت بدن را آب می‌کند و از راه ادرار دفع می‌نماید. بدن مبتلایان به این بیماری نمی‌تواند قند را به انرژی تبدیل کند و تدریجاً ذخائر پروتئینی و چربی بدن خود را مصرف می‌کند. مرض قند مرضی است که بواسطه زیادشدن مقدار قندخون تولید می‌شود. در این حالت لوزالمعده مادة انسولین که باعث سوختن قند می‌شود به مقدار کافی تولید نمی‌کند. لذا مقدار قندخون که یک گرم در هر لیتر است افزایش می‌یابد عوارض آن عبارت است از پیدایش قند در ادرار و زیادشدن ادرار هر اندازه مقدار قند زیادتر شود ادرار هم بیشتر می‌شود. بطوریکه ادرار بیمار مبتلا به دیابت تا سه برابر ادرار شخص سالم است. بیمار بیش از حد معمول غذا می‌خورد و آب هم زیاد می‌نوشد. حس گرسنگی سیرنشدنی در او پیدا می‌شود و همیشه خسته و ناتوان است و کم‌کم لاغرمی‌شود.
درمان با انسولین گیاهی: یکی از ترشحات لوزالمعده برای تنظیم قندخون بدن انسولین است. در اثر خرابی غده لوزالمعده و کم‌شدن انسولین شخص مبتلا به مرض قند نمی‌شود سابقاً این انسولین را از همان غده می‌گرفتند و به بیمار تزریق می‌کردند. پس از تزریق قندخون و ادرار کم می‌شد. ولی پس از چندی دوباره بالا می‌رفت. اخیراً در هویج انسولین گیاهی مخصوصی پیدا کرده‌اند که بیماری قند را معالجه می‌کند. و همچنین آب شلغم نیز انسولین گیاهی به مقدار زیاد دارد و نوشیدن آن به کلیه مبتلایان مرض قند توصیه می‌شود. بنابراین خوردن آب هویج بهترین درمان بیمار قند می‌باشد و همچنین توت خشک که برای معالجه این بیماری نافع می‌باشد . برگ‌بور که داروئی می‌باشد نیز بصورت دمکرده آن برای بیماران دیابتی توصیه شده‌است و همچنین برای امراضی نظیر خونریزیها، تپش قلب و فشارخون در ضعف و کم‌خونی و اسهال‌خونی و ساده‌ توصیه می‌شود. خوردن شاهی را نیز برای بیماران دیابتی توصیه کرده‌اند و گفته می‌شود که دارای انسولین می‌باشد و قند وارد در خون را خارج می‌کند. پیاز نیز دارای انسولین می‌باشد و در معالجه قند مؤثر است. میوه‌ها و سبزیهایی که دارای ویتامین C می‌باشند( مثل پیاز) در تنظیم قندخون مؤثر بوده و در معالجه و عدم مبتلا به این بیماری نقش بزرگی را بازی می‌کنند. ویتامین C در نسترن وحشی، فلفل سبز، آب نارنج، آب لیمو، گوجه‌فرنگی به مقدار زیادی موجود است و نیز در بادام، سیب، زردآلو، موز، خربزه، انار، گلابی، جعفری، نخود، شاهی، توت‌فرنگی، دارابی، انبه، گوجه‌سبز و نارنگی پیدا می‌شود. بنابراین اگر می‌خواهید به این بیماری مبتلا نشوید خوردن این مواد را فراموش نکنید و افراط هم نکنید. همچنین ویتامین B هم در درمان قند مؤثر می‌باشد. خوردن میوه، غلات، سبزیهایی که
( ویتامین‌ B ) دارند برای انسان لازم است و برای عدم ابتلا و معالجه قند لازم است غلاتی مثل گندم، جو و ذرت که مخصوصاً سبوس آنها نخی از ویتامین B می‌باشد. میوه‌ها و سبزیها مانند پیاز، هویج، کاهو، کاسنی، اسفناج، کلم، فندق، گردو، گیلاس، هلو، خرما و همچنین لبنیات مخصوصاً ماست و پنیر دارای ویتامین B بوده و برای عدم ابتلا به بیماری قند مفید می‌باشد.
در این مرض چون گلوکز و مواد غذایی مولد حرارت با ادرار دفع می‌شود و به هدر می‌رود برابر دستور جداگانه‌ای مصرف روغن ماهی نیز مؤثر می‌باشد.
در بیماری دیابت روزه فوق‌العاده مؤثر می‌باشد زیرا 5 ساعت پس از خوردن غذا قند در خون کم می‌شود و پس از ده ساعت قندخون به کمترین حد طبیعی خود می‌رسد بنابراین روزه در مداوای دیابت نقش مهمی را بازی می‌کند حتی پس از پیدایش انسولین که مخصوص این بیماری است باز هم روزه مهمترین هربه برای پزشکان ماهر می‌باشد.
همچنین انگور تازه طبیعی قندخون افراد بیمار را بالا نمی‌برد چون انگور تمام اسیدها و تمام مواد مقوی را دارا می‌باشد. بنابراین طبق دستور پزشک معالج انگور برای بیماران مفید می‌باشد. شلغم نیز نظیر ترب مقوی بوده و بعضی از اقسام مرض قند را علاج می‌کند. آب برای بیماران دیابتی ضرورت کامل دارند زیرا این افراد زیادتر از معمول ادرار می‌کنند هر گاه آب کافی جانشین آب از دست رفته نشود باعث تغییرات شدید املاح خونشان می‌گردد.
ورزش و درمان بیماریها (برایان‌س. لوتلتز و ایگناسیوریپون) ترجمه دکتر فرزین حبپحی و دکتر مهران عسگری خانقاه.
دیابت یکی از قدیمی‌ترین بیماریهای شناخته شده است. اولین موارد گزارش شدة دیابت به سال 400 قبل از میلاد باز می‌گردد. پزشکان باستانی به این نکته توجه نمودند که ادرار افراد دیابتی به خاطر قند طعم شیرینی دارد. واژة Mellitus یک واژة لاتین به معنای عسل است و به شیرینی ادرار اطلاق می‌شود و این آزمونی برای این بیماری است. دیابت شیرین اغلب با بیماریهای دیگری نظیر بیماری قلبی یا هیپرتانسیون همراه است. قریب به 12-14 میلیون فرد در ایالات متحده مبتلا به دیابت هستند. دیابت در بانوان 50% شایعتر است و شیوع این بیماری در سیاهپوستان بیش از سفید‌پوستان است ولی با این وجود به نظر می‌رسد که احتمال پیدایش دیابت نوع I در مردان بیشتر باشد.
دیابت یک اختلال متابولیک است که با کمبود هورمون انسولین مقاومت به انسولین یا هر دو مشخص می‌شود و به هیپرگلیسمی(قند خون بالا) و سایر اختلالات متابولیک منجر می‌شود. افرادی که تشخیص دیابت برای آنها گذاشته شده است در معرض خطر عوارض نورولوژیک (عصبی)، قلبی عروقی، چشمی، کلیوی و سایر عوارض هستند. عوامل ژنتیکی در پیدایش دیابت نیز نقش دارند. تقسیم‌بندی دیابت

دیابت قندی وابسته به انسولین(IDDM) یا دیابت نوع I :
این نوع دیابت معمولاً‌ در دوران کودکی تشخیص داده می‌شود ولی می‌تواند در هر سنی پدید آید و با تولید ناکافی انسولین بخاطر تخریب سلولهای (بتا) در جزایر لانگرهانس لوزالمعده مشخص می‌گردد.

دیابت قندی غیر وابسته به انسولین(NIDDM) یا دیابت نوع II :
قریب به 80% گزارش شده دیابت از نوع دو می‌باشند. این بیماری با مقاومت به انسولین ناشی از عوامل ژنتیکی (وقوع همزمان بیماری در 90% دوقلوهای مشابه) و عوامل اکتسابی نظیر چاقی و بی‌تحرکی مشخص می‌گردد.

نشانه‌های دیابت:
نشانه‌های شایع دیابت شامل تشنگی، افزایش دفع ادرار، کاهش وزن و احساس خستگی می‌باشد. در صورت عدم تشخیص و درمان این نشانه‌ها به تنگی نفس، تهوع، استفراغ، گیجی و در موارد شدید به اغماء،‌ شوک و مرگ منتهی می‌شود.
عوارض آن شامل:‌ دیابت و بیماری قلبی- دیابت و بیماری کلیه- دیابت و چشم- کاتاراکت (در اثر اتصال گلوکز به پروتئین عدسی چشم بوجود می‌آید)- رتینوپاتی (بیماری شبکیه که آسیب به عروق خونی کوچک شبکیه که در قسمت داخل و پشت چشم قرار دارند، عامل این اختلال است)- گلوکرم(بیماری که با افزایش فشار مایع درون چشم مشخص می‌شود)- دیابت و اعصاب…

درمان با رژیم غذایی:
در بیماران دیابتی میزان کالری مصرفی در حدی باشد که وزن ایده‌آل بدن حفظ شود. این میزان معمولاً‌ حول‌وحوش 2500-2000 کالری می‌باشد. بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت نوع دو که چاق هستند نباید کالری مصرفی روزانة خود را به کمتر از 1200 تقلیل دهند. در غیر اینصورت ممکن است هیپوگلیسمی، تحلیل توده عضلانی و کمبود ویتامین و مواد معدنی عارض می‌شود. رژیم غذایی و داروها به تنهایی برای درمان دیابت کافی نیست و ورزش را باید به برنامه افزود.
یک رژیم غذایی برای کنترل نوسانات گلوکز خون توصیه می‌شود که در آن بر مصرف کربوهیدراتهای پیچیده نظیر سبزیجات، حبوبات و مواد نشاسته‌ای و کربوهیدراتهای ساده مثل میوه تأکید می‌شود. از مصرف سایر کربوهیدراتهای ساده مثل شیرینی باید اجتناب نمود چون می‌توانند باعث افزایش سریع قند خون شوند. رژیمهای پرچربی و پرپروتئین امروزه توصیه نمی‌گردند. در رژیمهای غذایی مطلوب 20-10% کالری از کربوهیدرات و کمتر از 30% کالری از چربی‌ها تأمین می‌شوند.
کلسترول: بیماران دیابتی در معرض افزایش غیرطبیعی میزان کلسترول هستند محدود نمودن غذاهای پرچربی و تقلیل مصرف کلسترول به کمتر 300 mg در روز برای حفظ میزان کلسترول خون در محدودة بی‌خطر حائز اهمیت است. ورزش نیز بخش مهمی از درمان کلیه افراد دیابتی است. اما خصوصاً‌ در دیابت نوع نر حائز اهمیت می‌باشد.
باید به این نکته نیز توجه داشت که خوردن زیاد شیرینی باعث بروز دیابت نمی‌شود بلکه خوردن مقادیر زیادی شیرینی می‌تواند دیابت را تشدید کند و موجب بروز چاقی شود که خود یک عامل خطر برای پیدایش دیابت نوع 2 می‌باشد.

تغذیه (هاریسون)
نقش اولیه رژیم درمانی پیشگیری یا درمان سوء تغذیه، کنترل علائم و نشانه‌های
مربوط به رژیم غذایی در بیماریها، تأخیر پیشرفت بیماریهای مزمن و فراهم کردن حمایت کمکی برای سایر درمانها می‌باشد. تغذیه درمانی می‌تواند از طریق تزریقی و روده‌ای و یا استفاده از مکمل‌های خوراکی با اهداف ویژه باشد. چهار اصل اساسی برای رژیم درمان وجود دارد:1- یک مشکل وابسته به تغذیه باید وجود داشته باشد 2- رژیم درمانی باید براساس علمی استوار باشد 3- بیمار باید قادر به خوردن بوده و لوله گوارشی فعالی داشته باشد4- بیمار باید به رژیم غذایی پایبند باشد.
اصلاحات رژیمهای درمانی سه تغییر اساسی پیدا می‌کند: اصلاح روش تغذیه- قوام و اجزای تشکیل دهندة مواد غذایی
اصلاحات برای دیابت قندی: جدول اولی توصیه‌های غذایی برای افراد مبتلا به دیابت قندی و جدول دوم جایگزین آن را نشان می‌دهد این لیست مبادله اندازه صرف غذاهای مختلف را که از نظر ارزش غذایی مشابه هستند نشان می‌دهد. این لیستها بسته به بیماری و اصلاحات غذایی مورد نظر متفاوت هستند. چنین لیستهایی یک برنامة غذایی کلی را فراهم می‌کنند.رژیم درمانی در دیابت برای کنترل تظاهرات حاد سودمند می‌باشد.
مصرف انرژی: بدست آوردن و حفظ وزن مطلوب بدن
کربوهیدرات: 1) 60-55 % کل کالری 2) جایگزین‌کردن کربوهیدراتهای کمپلکس ناخالص با فیبرهای خالص کربوهیدارتی 3) مقادیر متوسط سوکروز و سایر قندهای خالص قابل قبول.
پروتئین: برطبق mg/kg , RDA وزن ایده‌آل بدن
کلسترول و چربی کامل: کمتر از 30% کل کالری از چربی و کلسترول کم‌تراز mg/di 300
شیرین‌کننده‌های جایگزین: شیرین‌کننده‌های مغذی و غیرمغذی، هر دو در مقادیر متوسط قابل قبولند.
نمک: که از mg/dt 300
ویتامین و مواد معدنی : مطابق RDM

جدول جایگزین برای برنامه‌ریزی غذایی در دیابت
لیست تبادل گروههای غذایی کربوهیدرات پروتئین چربی انرژی ورودی
(k kal )
نشاسته/نان (غلات، حبوبات یا شیرینی) Gr 15 Gr 3 ناچیز 80
گوشت یک اونس
(gr 30 ) پخته
نازک و بدون چربی - 7 3 55
با چربی متوسط - 7 5 75
پرچربی - 7 8 100
سبزیجات (پخته شده یاشیره) 5 2 - 25
میوه( میوه‌تازه و یا آب میوه) 15 - - 60
شیر
رقیق
کم‌چرب
کامل
چربی
( یک قاشق کره- مایونز) 12

12
12
-

8

8
8
- ناچیز

8
8
5 120

150

45

مروری بر تاریخچه بیماری
تمدنهای قدیمی مصر، رم باستان و هندوستان بیماری دیابت را تشخیص داده و تغییرات غذایی مختلفی پیشنهاد نمودند. مؤلفان اولیة کتب پزشکی کاهش وزن، دفع زیاد ادرار و مزة شیرین آن را گزارش داده‌اند. اره تئو، یک شهروند یونانی متوجة تشنگی شدید و ادرار زیاد این افراد گردید و این حالت را دیابت به معنای عبور کردن نامید. توماس ویلیس، پزشکی از اهالی لندن، در سال 1675متوجة مزة شیرین ادرار شد و به دنبال کلمة دیابت، واژة mellitus به معنای« عسل مانند» را افزود. بیشتر پزشکان دوران گذشته جایگزین کردن مواد قندی را با مواد دیگر توصیه می‌نمودند.
در قرون گذشته، توصیه‌هایی که جهت مواد قندی غذا برای افراد دیابتی صورت می‌گرفت بیشتر براساس تئوریها و یا اعتقادات مردم بود تا براساس اطلاعات علمی. در نتیجه طرفداران جایگزینی مواد قندی مدام در حال مباحثه با طرفداران تز محدود نکردن کربوهیدراتهای (مواد قندی) رژیم بودند. طرفداران رژیمهای کم کربوهیدرات و چربی زیاد حرفشان این بود که از آنجا که افراد دیابتی قند خون و ادرارشان خیلی بالاست باید از مقدار کمتری قند و کربوهیدرات استفاده نمایند. افراد طرفدار رژیمهای پرکربوهیدرات معتقد بودند که کربوهیدرات غذا باید جایگزین قند از دست رفتة ادرار باشد. ولی مسئله بسیار مهمی که هنوز هم به نحوة ادارة بیماری دیابت ربط پیدا می‌کند و هر دو طرف متفق‌القول بر آن صحه می‌گذارند این است که بهتر است کالری رژیم این بیماران محدود باشد.
دوران قبل از انسولین: جان رولو ، جراح ارتش انگلستان، در سال 1797 دورة جدیدی در تغذیة درمانی بیماران دیابتی بنا نهاد. او رژیم کم کربوهیدرات با چربی زیاد و فقدان هر نوع سبزی را توصیه نمود. درمان او به سوی به حداقل رساندن گلوکز جهت می‌یافت. هنگامی که بیمارانش بهتر شدند، او به آنان اجازه داد که سبزیجات را با احتیاط زیاد مصرف نمایند. چارلز هنری پایک ، اهل فیلادلفیا، در سال 1860 تنها استفاده از منافع حیوانی را پیشنهاد نمود.
متعاقب آن، در سال 1868، فردی فرانسوی به نام بوشاردا رژیم قابل تحملتری بوجود آورد که شامل کربوهیدرات کم، حذف شیر، چربی زیاد و مقداری سبزیجات آب‌پز بود. او مشاهده کرده بود که جیرة کم غذا به هنگام جنگها همراه با کاهش گلوکز ادرار در افراد بیمارش می‌باشد(شکل 1-1). بنابراین. علاوه بر محدود کردن کربوهیدرات دریافتی، او اصل مهم دیگری در تغذیة دیابتی‌ها بنا نهاد، و آن محدود کردن انرژی دریافتی بود. او همچنین روزه‌گیری متناوب را برای کنترل قند ادرار متداول نمود. گزارشات او در دورة قبل از انسولین برای افراد دیابتی که استفادة‌ گسترده از رژیم کم کربوهیدرات با انرژی محدود را توصیه می‌نمود، هیجان زیادی ایجاد کرد.
پزشک و محقق آلمانی، برنارد نونین در سال 1906 رژیمهایی که با دقت اندازه‌گیری شده بود، عرضه نمود. او متوجه شد که پروتئین غذا باعث افزایش قند ادرار می‌گردد و محدودیت پروتئین و کربوهیدرات غذا را توصیه نمود. او همچنین گزارش داد که روزه‌های 24 ساعتة متناوب برای افرادی با دیابت خفیف‌تر باعث کاهش قند ادرار می‌شود. در(جدول 1-1) خلاصة تغییرات غذاهای توصیه شده را در ظرف 50 سال اخیر نشان می‌دهد. همان‌طور که بعداً بحث خواهد شد، بتازگی اطلاعات بالینی و آزمایشی قابل ملاحظه‌ای به دست آمده است که از پیشنهادات انجمن ملی دیابت امریکا پشتیبانی می‌نماید. توصیة این انجمن رژیمی با چربی محدود و کربوهیدرات نسبتاً زیاد می‌باشد.

جدول 1-1 تغییرات غذایی افراد دیابتی
1930 1955 1970 1985
کربوهیدرات، مقدار کل (گرم در روز)
درصد انرژی
کربوهیدراتهای ساده (گرم در روز) 70
(14)
40 176
(35)
71 225
(45)
112 275
(55)
125
کربوهیدراتهای کمپلکس (گرم در روز) 30 105 113 150
چربی، مقدار کل (گرم در روز)
درصد انرژی
چربیهای اشباع
روغن مایع با یک باند مضاعف(گرم در روز)
روغن مایع با چند باند(گرم در روز) 153
(69)
87
50
9 99
(45)
46
37
11 82
(37)
35
31
13 60
(27)
15
15
25
کلسترول( میلی‌گرم در روز) 1060 690 550 150
پروتئین( گرم در روز) 85 101 90 90
فیبر رژیم(گرم در روز) 8 15 20 40

شیوع
علت دقیق دیابت هنوز معلوم نیست بنابراین معالجة آن بیشتر حالت تسکین دارد تا درمان قطعی تا زمانیکه عامل بازدارنده‌ای پیدا نشود وقوع دیابت به دلایل زیر در حال افزایش خواهد بود:
1- سن: وقوع دیابت در افراد بالای 40 سال بیشتر است تا در جوانان افراد 65 سال و یا مسن‌تر 50 درصد امکان ابتلا به دیابت را دارند و تغییر جمعیت به نحوی است که درصد دیابتی‌های میانسال که در حالت عادی 10 درصد دیابتی‌ها را تشکیل می‌دهد مرتب در حال افزایش است.
2- چاقی: خوردن زیاد غذا و جایگزین شدن چربی در سلولهای چربی مستلزم تولید انسولین به مقادیر زیادی می‌باشد که این به نوبة خود باعث خستگی و استهلاک سلولهای غدة پانکراس می‌گردد. چاقی باعث می‌شود افراد مستعد به ابتلا سریعتر به بیماری دچار می‌شوند تعداد افراد چاق در دنیا روز به روز در حال افزایش می‌باشد.
3- افزایش طول عمر: انسان قرنهاست بیماری دیابت را می‌شناسد، ولی مسئله ژنتیکی آن هنوز مورد بحث می‌باشد. حالات مختلف انتقال بیماری از راه ژن توسط افراد گوناگون پیشنهاد شده‌ ولی هنوز به ثبوت نرسیده‌است. از آنجا که طول عمر مردم دنیا افزایش پیدا کرده طول زمان تولید فرزند نیز زیاد شده و کودکان مبتلا و یا مستعد به دیابت نیز به همان نسبت زیادتر شده‌اند.

رژیم در دیابت
وضع زنان دیابتی در دوران بارداری در مقایسه با متابولیسم عادی رژیم در دوران بارداری بسته به وضعیت شخص دیابتی متفاوت است. زن باردار دیابتی نمایندة گروهی است که از جهت متابولیکی نامتجانسند. به همین علت تشخیص دقیق و ثابت برای زنان باردار دیابتی ضروری است. طبق اطلاعات انستیتو ملی بهداشت امریکا زنانی که در دوران بارداری نسبت به کربوهیدارتها عدم تحمل دارند در سه گروه اصلی طبقه‌بندی می‌شوند:
دسته اول : دیابت نوع اول یا دیابت جوانان
دسته دوم: دیابت نوع دوم یا دبابت بزرگسالان
دسته سوم: دیابت مربوط به بارداری
دیابت مربوط به بارداری
دیابت بارداری در زنانی ظاهر می‌شود که قبلاً هیچ سابقه‌ای در این بیماری نداشته‌اند گلوکزاوری( گلوکز در ادرار) ممکن است حالتی زودگذار داشته باشد یا اینکه ممکن است این بیماری را مرکز توجه و مطالعات زیادی قرار داده است.

تشخیص دبابت مربوط به بارداری
جداسازی دیابت مربوط به بارداری از سایر انواع آن درسراسر دنیا امر مهمی برای زنان باردار محسوب می‌شود بخصوص بخاطر افزایش اطلاعاتی که در مورد اهمیت وقوع این بیماری و رابطه‌اش با گرفتاریهای زنان بارداری وجود دارد این امر مخصوصاً برای زنانی اهمیت دارد که(1) دیابت فامیلی دارند، (2) بدون علت موجه نوزاد مرده به دنیا آورده‌اند، (3) نوزادانی با وزن 4 کیلوگرم و یا بیشتر به دنیا آورده‌اند ،(4) سقط جنینهای مکرر تجربه کرده‌اند، (5) نوزادانی بدنیا آورده‌اند که چندین حالت غیرعادی داشته‌اند، (6) و سرانجام به چاقی بیش از اندازه دچار بوده‌اند.
بین هفتة بیست و چهارم و بیست و هشتم بارداری به زنانی که در آزمایشات عادی تست گلوکز عدم تحمل نشان نداده‌اند 50 گرم گلوکز خوراکی داده می‌شود اگر مقدار گلوکز خون بعد از یک ساعت 140 میلیگرم یا بیشتر باشد تست تحمل گلوکز در مورد آنها اجرا خواهد شد و 100 گرم گلوکز خوراکی در زمان ناشتا به آنها داده می‌شود. از آنجائیکه آستانة کلیوی گلوکز در بارداری بطور عادی پائین‌تر است گلوکز اوری گذرا با مقادیر عادی گلوکز در غذا حالتی غیرعادی نیست. کنترل مداوم زنان باردار بخصوص آنهایی که تاریخچة مشکوکی دارند. بخشی از مراقبتهای خاص جهت جلوگیری از این بیماری است.

دورة دیابت در بارداری
خط سیر دیابت در بارداری معمولاً نسبت به ماه اول الگوی متفاوتی را دنبال
می‌نماید. مراحل اولیة بارداری با افزایش انتقال گلوکز از مادر به جنین، برای برآورده ساختن احتیاجات انرژی او، مشخص می‌شود. جذب گلوکز توسط جنین، و کاهش دریافت مواد غذایی مادر که در اوایل بارداری به خاطر تهوع و استفراغ بوجود می‌آید،‌ باعث می‌شود مادر احتیاج کمتری به انسولین پیدا کند. کاهش در میزان انسولین مورد نیاز نتیجة حساسیت بافت و یا تغییر حالت دیابت نیست، بلکه بیشتر به خاطر کاهش گلوکز موجود در خون می‌باشد. در نیمة دوم بارداری اثر دیابتوژیک هورمونهای جفت بر تخلیة مدام گلوکز خون توسط جنین غلبه کرده و احتیاج به انسولین 65 تا 70 درصد افزایش می‌یابد. همزمان که تأثیر انسولین کم می‌شود، تمایل به ایجاد کتوز افزایش می‌یابد. ممکن است در این هنگام در شناسایی بیماری دچار اشکال شدیم چون این کتوز ممکن است نمایانگر کتوز ناشی از گرسنگی باشد تا کتوز دیابت، که این خود نشانگر احتیاج به گلوکز است تا انسولین. به این ترتیب کنترل دقیق تمام پارامترها مهم می‌باشد.
بعد از زایمان، سطح هورمونهای بارداری، استروژن و پروژسترون بسرعت سقوط می‌کند و توقف ترشح هورمون رشد کماکان ادامه دارد. این تغییرات هورمونی باعث کاهش انسولین مورد نیاز مادر می‌شود، که غالباً‌ به مقادیر زیر مقدار قبل از بارداری می‌رسد.

نحوة ادارة دیابت در بارداری
برای آنکه بارداری یک زن دیابتی عاقبت موفقت‌آمیزی داشته باشد لازم است که احتیاط‌های لازم براساس حالات زیر صورت گیرد: (1) اصول صحیح در نحوة ادارة بارداری و دیابت،(2) توجه زیاد به ترکیبات اصلی رژیم، انسولین و ورزش، (3) برنامه‌ای جهت مراقبت از فرد در برابر تغییرات زمان بارداری، (4) تطبیق به احتیاجات زمان زایمان و بعد از زایمان. ادارة دقیق باید شامل ارزشیابی‌های مکرر، مراقبتهای تیمی و درمان فردی باشد.
کارکنان درمانگاهها از روی تجربه می‌دانند که هیچ چیزی نمی‌تواند جایگزین تماسهای مکرر با مادر و مشاهدات نزدیک تغییر مسیر متابولیسم و اثرات آن به هنگام بارداری شود. در بیشتر درمانگاههای مادر و کودک از تمام بیماران دیابتی تا هفتة بیست و ششم هر دو هفته یکبار معاینه به عمل می‌آید و بعد از آن هفته‌ای یکبار و اگر لازم بود بیشتر.
به علت جنبه‌های گوناگون دیابت و مسیر آن به هنگام بارداری، و همچنین به خاطر تغییر جهت بارداری به علت دیابت، بهتر است گروهی از افراد متخصص احتیاجات در حال تغییر مادر را ارزیابی نمایند. این گروه شامل انترن، متخصص زنان. پرستار، متخصص تغذیه و به هنگام تولد متخصص کودکان. از آنجا که تغذیه جهت مراقبت صحیح و سالم در بارداری و دیابت رکن اصلی است،‌ متخصصین تغذیة درمانگاه عضو بسیار مهمی از گروه مراقبت را تشکیل می‌دهد. مهمترین عمل در این دوران مراقبت صحیح از مادر است. حالت ایده‌آل آن است که در افراد دیابتی بارداری با نقشة‌ قبلی صورت گیرد و قبل از عمل لقاح دیابت تحت کنترل دقیق قرار داشته باشد و برای زمان بارداری و مشکلات دیابت آموزش داده شده،‌ و خود شخص مهارت خوبی در اندازه‌گیری مقدار گلوکز خون پیدا کند. همچنین پیروی از رژیم، دقت در مقدار انسولین و انجام ورزش را نیز در نظر داشته باشد. در تمام طول بارداری، پیشرفت امر باید بطور مداوم ارزیابی گردد و مراقبت از خویش را طبق علائم کلینیکی تغییر داد.
از آنجا که دیابت، بارداری و افراد مختلف بطور کلی از جهت نیازمندیها و طبیعت با هم متفاوت می‌باشند، درمان فردی دقیق و حفاظت‌کننده برای این حالت امری ضروری است. توجه به فرد از نظر پزشکی، همراه با تغذیه‌ای مطلوب و تزریق انسولین بطوری که از صدمه‌زدن به جنین اجتناب شود، روش خوبی برای کنترل دیابت می‌باشد. مراقبت متخصص زنان به روی حفظ سلامت مادر و جنین در طول بارداری و به حداقل رساندن ریسک برای مادر و نوزاد تمرکز می‌یابد.

اصول تغذیة درمانی
مراقبت مداوم از وجود مواد اصلی در رژیم، انسولین، همراه با ورزش به ما کمک می‌کند تا از نتیجة موفقیت‌آمیز بارداری اطمینان حاصل نمائیم. مسئله اساسی در نحوة ادارة‌ دیابت در هر زمانی،‌ کنترل رژیم و پیروی کردن از آن است. این امر در بارداری اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. هم در دیابت که از قبل وجود داشته و هم در دیابت دوران بارداری.
زنان دیابتی(نوع جوانان) که قبلاً‌ هم حامله شده‌اند، در مورد نحوة ادارة بیماری‌شان از توصیه‌های لازم اطلاع دارند. گاهی اوقات رژیم آزاد به آنها داده می‌شود. اما در دوران بارداری آنها باید دربارة نیازهای خاص غذایشان و اهمیت کنترل قند خون مطالبی بیاموزند. در این زمان فرد احتیاج به تغییر رژیم و کسب مهارتهای لازم دارد چون انگیزة خوبی برای این کار نیز دارد. برای به حداقل رساندن نوسانات قندخون باید توجه خاصی به پخش کالری و کربوهیدرات در طول روز نمود. برنامة منظم روزانه برای اندازه‌گیری سطح گلوکز خون مادر را قادر می‌سازد تا بتواند مقدار گلوکز را در تمام روز دقیقاً کنترل نماید. اما باید در نظر داشت که برای افزایش وزن باید انرژی کافی دریافت نماید. رژیم مادر، با هر نوع دیابت باید کاملاً حالت اختصاصی داشته باشد و آن را براساس افزایش وزن، سلامت کلی فرد، عادات غذایی، و مقدار انسولین تنظیم نمود.
در مراقبت از افراد دیابتی بخصوص در زمان بارداری اصول رژیم براساس واژة تعادل قرار دارد:
1- تعادل کل انرژی= میزان انرژی دریافتی باید با مقدار انرژی مورد نیاز( یعنی جمع متابولیسم بازال و فعالیت جسمانی) هماهنگ باشد تا افزایش وزن مطلوب به دست آید. در بارداری کل انرژی مورد نیاز براساس رشد مادر – جنین و افزایش کلی احتیاجات متابولیک مادر می‌باشد. این انرژی در کشورهای مختلف و در درمانگاههای مختلف متفاوت می‌باشد و از 32 تا 35 گرفته تا 38 کالری به ازاء هر کیلوگرم وزن ایده‌آل نوسان دارد. در جداول RDA مقدار 300 کالری به انرژی زن بالغ اضافه می‌شود و آن را به 2000 تا 2400 برای یک زن 55 کیلو می‌رساند این در حدود 40 کالری به ازاء هر کیلوگرم وزن فرد می‌باشد.
2-تعادل مواد مغذی= نسبت مواد مغذی انرژی‌زا( کربوهیدارت پروتئین و چربی) برای برآورده‌کردن احتیاجات متابولیکی مهم می‌باشد. برخلاف نظریات قبل، کربورهیدرات دریافتی را نباید کم کرد و این ماده برای تولید انرژی مادر و همین جنین باید کافی باشد. این مقدار حدوداً 50 تا 55 درصد کالری دریافتی است و نباید از 250 گرم در روز کمتر باشد. همانطور که قبلاً ذکر شد کربوهیدراتها باید بیشتر از نوع کربوهیدرات پیچیده باشند.( مثل نشاستة غلات و حبوبات و سبزیجات) تا بتدریج آزادشده و وارد جریان خون شود و باید از حداقل کربوهیدراتهای ساده( مثل قندهای تصفیه شده مانند شکر و قند معمولی) استفاده نمود.
پروتئین مورد نیاز در بارداری افزایش می‌یابد. مقدار پروتئین دلخواه در کنترل دیابت اهمیت دارد. بنابراین رژیم زن باردار دیابتی باید حدود 100 تا 120 گرم پروتئین در روز داشته باشد که تقریباً 15 تا 20 درصد کل انرژی را شامل می‌شود.
برای زنان دیابتی باردار مقدار چربی بطور متوسط در نظر گرفته شده‌است. بنابراین مقدار کالری باقیمانده رژیم را باید برای چربی منظور کرد. و این 30 درصد کل کالری روزانه است این چربی به 60 تا 80 گرم در روز می‌رسد