دانلود مقاله امر به معروف و نهی از منکر

اختصاصی از هایدی دانلود مقاله امر به معروف و نهی از منکر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تعداد صفحات : 25 صفحه    -   

قالب بندی : word  

امر به معروف و نهی از منکر یعنی مردم را به کار نیک واداشتن و از کار زشت بازداشتن.

در نظام اعتقادى اسلام، امر به معروف و نهى از منکر، جایگاه خاصى دارد که بدون فهم آن، نمى‏توان جایگاه آن را در منظومه فکرى امام على ‏علیه السلام دریافت. بدین روى به‏اجمال نظرگاه قرآن کریم را درباره این فریضه، یادآور مى‏شویم:

یک. امت اسلامى، بهترین امت است؛ چرا که امر به معروف و نهى از منکر مى‏کند و همین عامل رستگارى او است.  بدین‏ترتیب مى‏توان گفت امر به معروف و نهى از منکر، از ضروریات ایمان و رستگارى امت است.

دو. دست شستن از نهى از منکر و بى‏اعتنایى به رواج منکرات، نشان بدکردارى و تباهى انسان است.  سه. بر اثر ترک این فریضه، جامعه دچار تباهى مى‏شود. در این هنگام، تنها آمران به معروف و ناهیان از منکر نجات پیدا مى‏کنند و بدکاران و سهل‏انگاران، دچار عذاب مى‏گردند.  چهار. امر به معروف و نهى از منکر، کارى خدایانه است و خداوند از خود به عنوان کسى که به معروف فرمان مى‏دهد و از منکر بازمى‏دارد، یاد مى‏کند.  از این نکته مى‏توان نتیجه گرفت که عقل آدمى پیش از حکم شرع مستقلا به پاره‏اى معروف‏ها و منکرها شناخت پیدا مى‏کند.

پنج. پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم نیز یکى از وظایفش امر به معروف و نهى از منکر است و از این‏رو، این کارى پیامبرانه است.  شش. امر به معروف و نهى از منکر، نشان پیوستگى مؤمنان به یکدیگر و جلوه همبستگى جامعه اسلامى است.  هفت. امر به معروف و نهى از منکر، مکمل فریضه‏هایى چون نماز و زکات است و غالبا در قرآن در کنار آنها آمده است  که نشان‏دهنده بعد اجتماعى و عملى دین مبین اسلام است.

هشت. اجراى این فریضه، ممکن است سختى‏هایى در پى داشته باشد؛ اما باید آن را تحمل کرد که این از کارهاى استوار است.  نه. گرچه براى تحقق این فریضه باید کوشید، لازم است از منطق الایسر فالایسر و ترتیب و به کار بردن زبان خوش و منطق درست استفاده کرد. ده. بهترین امر به معروف و نهى از منکر، آن است که انسان نخست خود را مخاطب آن سازد و از خود بیاغازد. بى‏اثرترین کار آن است که انسان خود را فراموش کرده، واعظ و اندرزگوى دیگران باشد. بدین‏ترتیب هم کارش بى‏نتیجه خواهد ماند و هم زمینه مغضوب شدن خود را فراهم خواهد آورد.  با در نظر گرفتن این تأکیدات و نکات، مى‏توان دیدگاه امام را درباره امر به معروف و نهى از منکر دریافت. رویکرد امام به این فریضه، مبتنى بر این میراث ارجمند است و گاه سخنان امام در این باب، ترجمان آیات قرآن و حتى گاه عین آیات قرآنى است. در این نوشتار مباحث را در چند محور مى‏آوریم:

.1 جایگاه سیاسى امر به معروف و نهى از منکر؛

.2 شرایط امر به معروف و نهى از منکر؛

.3 مراتب امر به معروف و نهى از منکر؛

.4 آداب امر به معروف و نهى از منکر؛

.5 امام و حسبه.

 وجوب امر به معروف و نهی از منکر
امر به معروف و نهی از منکر از واجبات و فرایض بسیار مهم و بزرگ اسلامی به شمار می‌رود، و افرادی که این فریضه‌ی بزرگ الهی را ترک می‌کنند یا در برابر آن بی‌تفاوتند گناهکار خواهند بود و کیفری سخت و سنگین در انتظار آنها است. امر به معروف و نهی از منکر نه تنها به اتفاق فقهای اسلام واجب است، بلکه اصل وجوب آن جزو ضروریات دین مبین اسلام به شمار می‌آید.

 محدوده‌ی امر به معروف و نهی از منکر
محدوده‌ی امر به معروف و نهی از منکر منحصر به قشر و صنف خاصی از مردم نیست و تمام اقشار و اصناف واجد شرایط را در بر می‌گیرد حتی بر زن و فرزند واجب است که هنگام مشاهده‌ی ترک معروف یا انجام حرام توسط پدر و مادر یا شوهر، به امر به معروف و نهی از منکر در صورت تحقق شرایط آن مبادرت کنند.

 جایگاه سیاسى امر به معروف و نهى از منکر

تعبیر امر به معروف و نهى از منکر، از تعبیرات کلیدى و پربسامد در سخنان امام على‏علیه السلام است که در مناسبت‏هاى گوناگون و به دلایل مختلف بر آن انگشت مى‏گذارد و از آن سخن مى‏گوید. از این رو مى‏توان گفت که این تعبیر از اهمیت فراوانى نزد امام برخوردار است. براى دریافت جایگاه آن نزد امام، این مطلب را در چند محور زیر پى مى‏گیریم:

الف. مفهوم سیاسى امر به معروف و نهى از منکر؛

ب. هدف و غایت دین؛

ج. فلسفه حکومت اسلامى؛

د. تأمین حقوق همگان؛

ه . حفظ نظام اجتماعى سالم؛

و. مکانیزم نظارتى در حکومت اسلامى؛

ز. رویکرد اجرایى به این فریضه؛

ح. موانع تحقیق و اجراى امر به معروف و نهى از منکر.

 شرایط امر به معروف و نهی از منکر
۱. علم به معروف و منکر.
۲. احتمال تأثیر.
۳. اصرار بر گناه.
۴. نداشتن مفسده.
 
۱. علم به معروف و منکر
شرط اول امر به معروف و نهی از منکر، علم به معروف و منکر است یعنی امر و نهی‌کننده باید معروف و منکر را بشناسد و در غیر این صورت موظف نیست امر به معروف و نهی از منکر کند، بلکه نباید چنین کاری بکند؛ زیرا ممکن است در اثر جهل و نادانی امر به منکر و نهی از معروف کند، بنابراین نهی از منکر کردن کسی که نمی‌دانیم کارش حرام است یا نه (مثلاً معلوم نیست موسیقی که گوش می‌دهد از نوع مبتذل و حرام آن است یا حلال) واجب بلکه جایز نیست.

کسى که خود شناختى از معروف و منکر ندارد، چگونه مى‏تواند دیگرى را به آن یک هدایت کند و از این‏یک باز دارد؟ بیش‏تر مشکلات نیز ناشى از جهل به معنا و مصداق معروف و منکر است و بسا بر اثر ناآشنایى با مصادیق این‏دو، کسانى امر به معروف و نهى از منکر کرده‏اند و خود را برحق پنداشته‏اند. از این‏رو بیش‏تر فقیهان تصریح مى‏کنند که آمر به معروف باید خود معروف را بشناسد: «یا آن که امر به منکر و نهى از معروف نکند.  » و «تا از اشتباه در انکار، ایمن ماند.  » از این‏رو شاید نیازى به ذکر این شرط نباشد؛ چرا که امر به معروف، یعنى امر به معروف نه چیز دیگر، و نهى از منکر، یعنى نهى از منکر و بس. با این همه در فرهنگ دینى ما بر این شرط تأکید فراوانى شده است که ما نیز بدان خواهیم پرداخت.

امام على‏ علیه السلام، از زبان رسول‏خداصلى الله علیه وآله وسلم نقل مى‏کند که ایشان فرمود: «تنها کسى امر به معروف و نهى از منکر مى‏کند که این سه صفت در او باشد: ...بدان‏چه امر مى‏کند دانا باشد و از آن‏چه نهى مى‏کند آگاه باشد.  » لیکن از این نکته بدیهى بسیارى غفلت کرده‏اند؛ تا آن‏جا که امام از کسانى که منکر را معروف، و معروف را منکر مى‏پندارند، گله مى‏کند و از آنان به خدا پناه مى‏برد. این‏گونه کسان به سبب آن‏که در مسائل دینى خویش، سنت پیامبر را کنار گذاشته و از پیروى او تن زده‏اند، در تاریکى‏هاى شبهات گام مى‏زنند و هر چه را بشناسند، معروف، و آنچه را نشناسند، منکر مى‏پندارند و در حقیقت خود را معیار معروف و منکر قرار مى‏دهند: المعروف عندهم، ماعرفوا والمنکر عندهم، ماانکروا.  این جهل به معروف و منکر، نتیجه آن است که هر کس خود را پیشواى خویش دانسته است و بدین‏ترتیب در این زمینه به اجتهاد خود متکى است.