ماهیچه‌ها در انجام حرکات بدن به جاندارن کمک می‌کنند. جانداران برای ماهیچه‌های خود تکیه گاهی دارند که این تکیه گاه اسکلت نام دارد و در مجموع ماهیچه‌ها و اسکلت حرکات جاندارن را کنترل می‌کنند. بافت ماهیچه‌ای از سلولهای ماهیچه‌ای تشکیل شده است که برای انقباض تخصیص یافته‌اند. ماهیچه‌ها وسیله حرکت هستند. سلولهای ماهیچه‌ای معمولا طویل بوده و توسط بافت پیوندی به یکدیگر متصلند و ماهیچه‌های بدن را تشکیل می‌دهند. یکی از اختصاصات عمده سلولهای ماهیچه این است که در سیتوپلاسم این سلولها ، رشته‌های منقبض شونده‌ای وجود دارد و انقباض و انبساط آنها موجب انقباض و انبساط سلول ماهیچه‌ای و در نتیجه بافت ماهیچه‌ای می‌شود. بافت ماهیچه‌ای به سه دسته عضله تقسیم بندی می‌شود.
- تعاریف :
بافت یا tissue: مجموعه ای از سلولهای تخصص یافته برای انجام کاری معین
انواع:
- پوششی (اپیتلیال epithelial)
- همبندی (پیوندی connective) (بهمراه بافتهای همبندی تخصص یافته مانند بافتهای غضروفی، استخوانی و خونی)
- عضلانی muscular
- عصبی nervous
- بافت عضلانی
مثال: میوفیبر= سلول عضلانی، سارکولما= غشای سلول عضلانی، سارکوپلاسم= سیتوپلاسم سلول عضلانی
انواع بافت عضلانی (از نظر ویِژگیهای ساختمانی و عملکردی):
- مخطط
- قلبی
- صاف
عضله مخطط:
نامها و علت نامگذاری:
- مخطط: بعلت داشتن نوارهای تیره و روشن در زیر میکروسکوپ نوری
- اسکلتی: بعلت اتصال به استخوانها
- ارادی: بعلت عملکرد ارادی
وظیفه اصلی: شرکت در حرکات بدن
تفاوت عضله صاف (احشایی):
صاف (بعلت فقدان نوارهای تیره و روشن) و احشایی (بعلت وجود در همه احشای شکمی)
سلول عضله صاف:
کوچک و دوکی شکل (دو انتهای باریک و قسمت مرکزی قطور حاوی هسته)،
محدوده سلولی نا واضح (علیرغم محصور توسط غشای پایه و احاطه توسط اندومیزیوم)
حاوی هسته میله ای، ارگانلهای داخل سلولی، فیلامنتهای انقباضی و فیلامنتهای حد واسط (دسمین یا اسکلتین و وایمنتین)
وظایف: انقباض، سنتز کلاژن و الاستین و پروتئوگلیکان
اجسام متراکم: معادل نوار Z در عضله مخطط، در سیتوپلاسم و غشا، متصل به فیلامنتهای حد واسط و اکتین،
فیلامنتهای انقباضی:
خیلی بیشتر بودن نسبت فیلامنتهای اکتین به میوزین از عضله مخطط
اتصال فیلامنتهای اکتین به اجسام متراکم غشا (بجای نوار Z)، ← فقدان سارکومر مشخص
مورب بودن فیلامنتهای ضخیم و نازک نسبت به محور سلول
فقدان تروپونین
آرایش متفاوت مولکولهای میوزین
قادر به تکثیر و تزاید و ترمیم آسیبهای وارده
مکانیسم انقباض: از طریق لغزیدن مشابه عضلات مخطط و قلبی ولی با تفاوتهایی از نظر شروع انقباض
انواع انقباض عضله صاف احشایی:
1- ریتمیک: شروع تحریکات خودبخودی و پریودیک و گسترش در تمام عضله و ایجاد موج انقباض
2- تونیک: انقباض نسبی مداوم (افزایش و کاهش انقباض تونیک منجر به گشادی و تنگی مجرا)
- ماهیچه مخطط
این نوع عضله را به خاطر داشتن نوارهای تیره و روشن (در زیر میکروسکوپ) عضله مخطط ، به علت چسبیده بودن آنها به استخوانها ، عضله اسکلتی و به جهت عملکرد ارادی آنها عضلات ارادی می‌نامند که وظیفه اصلی این نوع عضله شرکت در حرکات بدن می‌باشد. سلولهای عضله مخطط چون از بهم پیوستن تعداد زیادی سلول سازنده عضلانی (میوبلاست) بوجود می‌آیند بسیار بلند می‌باشند و رشته‌های عضلانی نیز نامیده می‌شوند. گروههای سلولهای عضلانی را که از تعدادی سلول موازی هم در هر گروه تشکیل می‌گردد دسته و مجموعه دسته‌ها را باهم عضله می‌نامند. این ماهیچه‌ها ارادی هستند و با یک میکروسکوپ نوری به شکل مخطط دیده می‌شوند.
شامل 6 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله تفاوت عضلات صاف و عضلات اسکلتی
