نوع فایل: word
قابل ویرایش 80 صفحه
چکیده:
در خصوص آیات سیر موضوعات مختلفی قابل تحقیق و بررسی هستند که از میان موضوعات مطرح شده به دلیل گسترده بودن مباحث، سعی شده است موضوعاتی در رابطه با سیر مورد توجه قرار گیرند، که از نظر قرآن کریم حائز اهمیت هستند. از جمله مخاطبان سیر، اهداف سیر، لزوم عبرت گرفتن از اقوام و ملل گذشته، عوامل سقوط و تعالی حکومتها و …
لذا فصل اول حاوی دو بخش است: بخش نخست، اهمیت و ضرورتهای سیر در قرآن کریم را بحث می کند که هدف از این بخش پاسخ به چرایی و لزوم سیر می باشد.
و بخش دوم مخاطبان آیات سیر در قرآن کریم را مورد توجه قرار داده و با استفاده از تفاسیر نمونه المیزان و مجمع البیان بدان پرداخته است.
فصل دوم شامل بررسی اهداف و مصادیق سیر و سیاحت می باشد که از جمله زیر مجموعه های آن را مشاهده آیات و نشانه های الهی در مخلوقات و مصنوعات، عبرت گرفتن از اقوام و ملل پیشین، تحصیل علم ومعرفت، جهاد و هجرت تشکیل می دهند.
در فصل سوم به آداب و باسته های اخلاقی سیر و سیاحت از دیدگاه قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام پرداخته شده است. در این فصل سعی شده آداب قبل از سفر، زمان خروج و حین سفر و رسیدن به مقصد با استفاده از آیات و روایات مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد.
مقدمه:
در فصل گذشته در باب اهمیت و ضرورت سیر وهمچنین مخاطبان سیر مطالبی بیان شد. دانستیم سیر می‌تواند عامل هدایت، خداشناسی، کسب عبرت وتجربه و نیز پند و اندرز برای مومنان باشد. و درباره مخاطبان سیر به این نتیجه رسیدیم که تمامی آیات سیر عام بوده و همه مردم را به سیر و تفکر در چگونگی سرانجام تکذیب کنندگان آیات الهی تشویق می‌کند، پس با توجه به این آیات وظیفه تمامی انسانها است که برای کسب معرفت وتشخیص راه از بی راهه به سیر و مطالعه در آثار گذشتگان و مشاهده آیات الهی بپردازند تاشاید رستگار شوند. سیر در ارض می‌تواند به دو گونه صورت پذیرد یکی حرکت جسمانی در روی زمین و مشاهده موجودات و آثار مختلف آنها و دیگر حرکت فکری و مطالعه درباره این موجودات جهان و برای هر یک از این دو گونه سیر اهدافی متصور است. از جمله اهدافی که در این فصل بدانها پرداخته شده مشاهده آیات الهی در مصنوعات ومخلوقات به منظور عبرت گرفتن و کسب معرفت، عبرت از اقوام وملل گذشته، کسب علم، جهاد وهجرت می‌باشد.
بدیهی است برای سیر اهداف زیادی می‌توان نام برد که این تحقیق گنجایش پرداختن به همگی آنها را ندارد.
« فسیروا فِی الارضِ فَانظُروا کیفَ کانَ عاقبةُ المُکذِّبینَ»
ستایش خداوندی را که بندگانش را به وسیله کتاب هدایت از ضلالت و گمراهی به روشنی و سعادت رهنمون شد، و پیوسته او را به سیر در آفاق و انفس دعوت کرد تا شاید از این رهگذر با اندیشه و تدبر در احوال اقوام گذشته راه شایستة خویش را به درستی دریابد.
و سلام و صلوات بر محمد مصطفی خاتم النبیین آن خورشید هدایت گر و تبیین کنندة آیات وحی. آن بزرگ مرد عالم بشریت، که جهان تا ابد مدیون تلاشهای بی دریغ اوست.
سیر و سیاحت می تواند یکی از بهترین عوامل شناخت خداوند در زمین به شمار آید زیرا که در پرتو سیر و سیاحت شگفتیهای بدیع آفرینش در نظر انسان ظهور و بروز پیدا کرده و حقایقی بر او آشکار می شود که ماحصل آن تدبر و تفکر در جهان خلقت و آفرینش است. و در این مرحله است که انسان لب به ستایش خداوند سبحان گشوده به یگانگی او اعتراف می کند.
و چه چیز برای انسان موحّد از رسیدن به الی الله بالاتر و ارجمندتر می تواند باشد؟
فهرست مطالب:
کلیات
مقدمه
تعریف موضوع
اهمیت موضوع
پیشینه موضوع
سوال اصلی
فرضیه
سوال های فرعی
روش تحقیق
محدودیت های تحقیق
پیشنهادات
چکیده
تعریف مفاهیم
1- سفر
2- سیر
3- سیح
4- نفر
5- هجرت
فصل اول: دیدگاه قرآن نسبت به سیر وسیاحت
پیشگفتار
الف ) اهمیت و ضرورت سیر در قرآن کریم
1- اتمام حجت
2- هدایت بخشی
3- پند و اندرز برای مومنان
4- آیینه عبرت
ب) مخاطبان سیر در قرآن کریم
1- آل عمران /137
2- انعام /11
3- یوسف (ع) /109
4- نحل /36
5- حج /46
6- نمل /69
7- عنکبوت /20
8- روم /9
9- روم /42
10- فاطر /44
11- غافر /21
12- غافر /82
13- محمد (ص) / 10
-نتیجه
فصل دوم : اهداف و مصادیق سیر وسیاحت
مقدمه
1- مشاهدة آیات و نشانه های الهی در مخلوقات و مصنوعات
الف – سیر آفاقی
-سیر و مشاهده آسمانها و زمین
-سیر آفاقی برای مشاهده صنع الهی
الف ) توجه به خلقت شتر
ب ) زنبور عسل
-زنبور عسل حیوان متمدن
-زنبور عسل و تولید نسل
-ساختمان جسمانی زنبور عسل
ب) سیر انفسی
-سیر و تدبر در چگونگی به وجود آمدن انسان و مراحل وجودی او
2-عبرت
-مطالعه تاریخ نوعی سیر
الف ) تاریخ چیست؟
ب ) نقش تاریخ در زندگی انسانها
ج ) تاریخ از دیدگاه قرآن کریم
-سیر و عبرت گرفتن از اقوام پیشین
- چرا سرگذشت پیشینیان عبرت انگیز است؟
-فواید سیر در تاریخ وعبرت از گذشتگان
1-کسب تجربه
2-تربیت
3-هدایت
4-کشف عوامل موثر در تعالی و انحطاط جوامع گذشته
الف ) عدالت و بی عدالتی
ب ) اتحاد و تفرقه
ج ) اجرا یا ترک امر به معروف ونهی از منکر
د ) فسق و فجور و فساد اخلاق
-اقوام منحط شده و علل انحطاط آنها
الف ) سیر در احوال قوم عاد
-تاریخچه قوم عاد
-دلایل انحطاط و هلاکت قوم عاد
-سرانجام قوم عاد
-هلاکت قوم عاد درس عبرتی برای دیگر اقوام
ب ) سیر در احوال قوم ثمود
-چرا قرآن قوم عاد و ثمود را مثال می زند؟
ج ) سیر در احوال قوم سبأ
-هلاکت به خاطر کفران نعمت
3- علم
-سیر و تحصیل علم در قرآن کریم
-سیر و تحصیل علم در روایات
4- جهاد
-جهاد نوعی سیر
-جنگ موته نمونه ای از جهاد
-جنگ تبوک جهادی همراه با سیر
5- هجرت
-هجرت یکی از مصادیق سیر
-هجرت از بلاد کفر
فصل سوم : آداب و بایسته های اخلاقی سفر
-مقدمه
-آداب قبل از سفر
1-انتخاب مقصد و هدف
2- انتخاب همراه
3-رد امانت
4-انتخاب جانشین و سرپرست
آداب زمان خروج
1-تعیین زمان خروج
2- آغاز سفر با دعا و صدقه
آداب حین سفر
1-انتخاب رهبر
2-اخلاق در طول سفر
آداب رسیدن به مقصد
-به جای آوردن شکر
-انتخاب مکان مناسب
نتیجه
فهرست منابع
منابع و مأخذ:
1- قرآن کریم- با ترجمه آیت الله مکارم شیرازی- چاپخانه بزرگ قرآن کریم-قم 1380- چاپ اول- قطع جیبی
2- اصول کافی- یعقوب بن اسحاق الکلینی الرازی- متوفی سنه 328/329 ه- ترجمه و شرح سید هاشم رسولی محلاتی- انتشارات علمیه اسلامیه- تهران- بیتا.
3- پیام قرآن – تفسیر نمونه موضوعی- آیت‌الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان- ناشر دارلکتب الاسلامیه- تهران 1377 ه.ش-چاپ ششم
4- ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن- ابوالقاسم حسین بن فضل معروف به راغب اصفهانی- متوفی 502 ، مترجم سید غلامرضاخسروی حسینی – انتشارات مرتضوی- تهران زمستان 75-چاپ دوم.
5- تفسیر نمونه- مولف ناصر مکارم شیرازی و همکاران- انتشارات دارالکتاب الاسلامیه-تهران 1376 ه.ش-چاپ شانزدهم
6- ترجمه و تفسیر المیزان – علامه طباطبایی- متوفی 1369 ه.ش- ترجمه محمد رضا صالحی کرمانی وسید محمد خامنه – بنیاد علمی وفکری علامه طباطبایی- با همکاری نشر فرهنگی رجا و موسسه انتشارات امیرکبیر- تهران1364 – چاپ دوم
7- ترجمه و تفسیر مجمع البیان – امین الاسلام شیخ ابوعلی الفضل بن الحسن الطبرسی- متوفی 548 ه. مترجم ابراهیم میرباقری- انتشارات فراهانی – تهارن 1350 چاپ اول
8- ترجمه ومتن من لایحضره الفقیه – شیخ صدوق – ابن بابویه ابی جعفر محمدبن علی بن الحسین قمی- متوفی 381 ه.- مترجم صدربلاغی- نشر صدوق تهران اسفند 1368- چاپ اول
9- ترجمه میزان الحکمه- محمد محمدی ری شهری- مترجم حمیدرضا شیخی- انتشارات دارالحدیث قم 1377- چاپ اول
10- جامعه و تاریخ- مقدمه‌ای برجهان بینی اسلامی- مرتضی مطهری- انتشارات صدرا-بیتا- شماره 5
11- الحیاه- محمدرضا الحکیمی- محمد الحکیمی- علی الحکیمی- دفتر نشر فرهنگ اسلامی – تهران 1367 ه.ش چاپ پنجم
12- ره رستگاری- دکتر علی غضنفری- انتشارات لاهیجی- قم 1382 ه.ش- چاپ اول
13- راز آفرینش انسان – کرسی موریسن- مترجم محمد سعیدی- انتشارات فرانکلین- سال 1345
14- زندگانی حضرت محمد، خاتم النبیین- تاریخ انبیاء . سید هاشم رسولی محلاتی – انتشارات علمیه اسلامیه-1336
15- فرهنگ عربی- فارسی لاروس- مترجم سید حمید طبیبیان – انتشارات امیرکبیر- تهران 1377- چاپ نهم
16- فرهنگ عربی- فارس منجد الطلاب- مترجم محمد بندرریگی- انتشارات اسلامی- چاپ 1369
17- فروغ ابدیت- جعفر سبحانی- نشر دانش اسلامی. چاپ خانه دفتر تبلیغات اسلامی قم- اردیبهشت 1370
18- فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام- جعفر سبحانی- نشر مشعر-بی‌جا-1381 – چاپ سیزدهم
19- فصلنامه بینات- صاحب امتیاز موسسه معارف اسلامی امام رضا (ع) – قم سال یازدهم- شماره 2 تابستان 1383
20- فصلنامه پژوهشهای قرآنی- چاپ ونشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم- بهار وتابستان 1376 – شماره10-9
21- قاموس قرآن – سید علی اکبر قرشی- انتشارات دارالکتاب اسلامیه- چاپ 1353
22- قصص یا داستانهای شگفت انگیز قرآن مجید گردآوردنده حاج علی آقا قاضی زاهدی گلپایگانی- کتابفروشی اسلامیه بیتا
23- قصص القرآن یا تاریخ انبیا از آدم تا خاتم النبیین – سید هاشم رسولی محلاتی- انتشارات علمیه اسلامیه بیتا
24-کارنامه دانشوران ایران واسلام- شناخت نهج البلاغه- تلخیص و بازنویسی مباحثی از نهج البلاغه امام علی علیه السلام- به کوشش سید محمد مهدی جعفری- ناشرموسسه فرهنگی اهل قلم- زمستان 1381 –چاپ اول شماره 53
25-کلیات مفاتیح الجنان- ثقه المحدئین مرحوم حاج شیخ عباس قمی- متوفی 1359 ه. مترجم استاد کمره‌ای – نشر موسسه انتشارات نبوی – زمستان 1381- قطع جیبی- چاپ دوم.
26- لسان العرب- لامام العلامه ابی الفضل جمال الدین محمد بن مکرم ابن منظور الافریقی المصری- دار بیروت- للطباعه و النشر بیروت- 1410 ه. 1990م.
27- لغت نامه دهخدا- علی اکبر دهخدا- چاپ سیروس- تهران تیرماه 1339 – شماره مسلسل 54
28- المعجم الفهرس القرآن الکریم- موسسه انصاریان للطباعه والنشر- قم – بیتا.
29- میزان الحکمه- محمد محمدی ری شهری – نشر مکتب الاعلام الاسلامی- قم 1363- چاپ اول
30- محبوب القلوب – قطب الدین اشکوری – ترجمه سید احمد اردکانی- انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی تهران بهار 1380- چاپ اول
31- مبانی انسان شناسی در قرآن – عبدالله نصری – ناشر موسسه تحقیقاتی و انتشاراتی فیض کاشانی – چاپ اول
32- معجم مفردات الفاظ قرآن- ابوالقاسم حسین بن فضل معروف به راغب اصفهانی- متوفی 502 ه. انتشارات مرتضوی – بی‌جا-1376 – چاپ دوم
33- المعجم الوسیط – دکتر ابراهیم انیس- دکتر عبدالعلیم منتصر- عطیه الصوالحی- محمد خلف الله احمد. دفتر نشر فرهنگ اسلامی- تهران 1374 ه.ش- چاپ پنجم.
34- نهج البلاغه امام علی (علیه السلام) – ترجمه محمد دشتی- ناشر موعود اسلام- بوشهر- تابستان 1381- چاپ سوم
35- وسائل الشیعه الی التحصیل الشریعه- تالیف محمد بن الحسن الحرالعاملی- المتوفی فی سته 1104 ه. اعنی بتصحیحه و تحقیقه و تزییله الفاضل المحقق الاغا المیرزا عبدالرحیم الربانی دار حیاء التراث العربی- بیروت – لبنان بیتا
36- واژه‌های قرآن- ترجمه فارسی قرآن –محمد رضایی- انتشارات مفید – تهران 1381 – چاپ اول
37- همزیستی و معاشرت در اسلام- استاد سید علی کمالی- انتشارات اسوه- تهران 1371 ه.ش- چاپ اول
38- هجرت کریمه – بررسی دوران امام رضا و علل هجرت حضرت معصومه (س) فرزانه نیکو برش- انتشارات فجر ولایت - قم- آذر 1381 – چاپ اول
پروژه سیر و سیاحت در قرآن کریم. doc
