لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 24
«به نام خدا»
«جهاد دانشگاهی یزد واحد اردکان»
موضوع تحقیق:
منبت کاری در ارومیه
استاد مربوطه:
جناب آقای مقنی پور
تهیه و تنظیم:
ملیحه جغتایی
منصوره جوادزاده
بهار 87
فهرست مطالب
عنوان صفحه
هنر منبت کاری 2
تاریخچه استفاده از چوب و هنرمنبت کاری 5
چوب آذربایجان 11
طرز تهیه و خشک کردن چوب 12
وسایل وابزار منبت کاری 13
روش انتقال طرح برروی چوب 16
مراحل کارمنبت کاری 17
نحوه منبت کاری 18
انواع منبت از نظر فرم ظاهری 19
قلمزنی روی چوب 20
معرق منبت 21
گذشته و حال منبت کاری دراین منطقه 21
منابع و مآخذ 23هنر منبت کاری
یکی از ظرایف صنایع دستی ایران که چونان دیگر انواع این صنعت پر پیشینه تلفیق بلیغی از‌هنر و حوصله محسوب میشود دست اندر کاران آن از مواد اولیه یی ارزان و فراوان محصولاتی گران بها با ارزش‌های مصرفی و هنری فوق العاده بالا به وجود می‌آورند صنعت منبت کاری است که از گذشته هایی دور در ایران رواج داشته و علیرغم بی دوا چوب در برابر عوامل جوی، در کاخها، صندوقچه ی روی مقابر، منابر مساجد و... که از روزگاران قدیم به جا مانده دلیل خوبی بر گستردگی این هنر و رونق در رواجش در ایران می‌باشد.
منبت کاری هنری است مشتمل بر حکاکی و کنده کاری بر روی چوب بر اساس نقشه یی‌‌دقیق. این تعریف اصولی منبت کاری است که در وحله ی اول هیچ خاطره یی را زنده نمیکند و غیر از یک تعریف معمولی کتابت شده هیچ چیز دیگری را به ذهن متبا در نمینماید در حالیکه چوبهای منبت کاری شده هر کدام نمونه ی خوبی از احساس، ادراک و اندیشه ی پدید آوردند گانش می‌باشد.
تاریخچه منبت کاری همانند بقیه ی هنرها و صنایعی که بنیانگذار آن مردم عادی بوده‌اند و‌در امان جوامع پراکنده ی بشری متولد شده و رشد کرده چندان روشن نیست و به درستی نمیتوان گفت این هنرصنعت از چه زمانی ابداع شده و رواج یافته. اما آنچه مسلم است چوب به عنوان فراوانترین ماده ی اولیه ی موجود در طبیعت جزو نخستین موادی است که توجه بشر را به خود جلب کرده و برای ساخت و پرداخت انواع وسایل مصرفی و هنری مورد استفاده قرار گرفته. بنا به اسناد و مدارک موجود منبت کاری در ایران متکی به سابقه یی بیش از هزار و پانصد سال است و حتی عده یی از محققان به صراحت اظهار نظر نموده‌اند که قبل از ظهور ساسانیان نیز منبت کاری در ایران رواج داشته، ولی هیچ بازمانده ی تاریخی که این ادعا را اثبات کند در دست نیست.
قدیمیترین اثر منبت موجود که تاریخ نیمه ی اول قرن سوم هجری قمری را دارد یک لنگه‌در چوبی متعلق به مسجد جامع عتیق شیراز است که در دوره ی عمر و بن لیث صفاری ساخته شده و دارای زیر سازی از چوب تبریزی می‌باشد و روی آن با خلال هایی از چوب گردو و نقوش پر ضلعی بسیار زیبایی زینت شده و بعد از آن باید یک سر در منبت کاری شده از چوب کاج را مورد اشاره قرار داد که ساخت قرن چهارم هجری قمری است و روی آن با ظرافت کامل خط‌وط کوفی با قط‌ری حدود سه سانتی متر کنده کاری شده است. بعد از ظهور اسلام و با توجه به شیوع روحیه ی ساخت مراکز و مساجد اسلامی، هنرمندان ایرانی جزو اولین کسانی بودند که تمامی توان و استعداد خویش را صرف تزئین مساجد کردند و به موازات هنر نمایی معماران، کاشیکاران سنگتراشان، گچبرها و... منبت کاران نیز جذب فعالیت در این زمینه شدند و آثاری به وجود آوردند که متاسفانه امروزه نمونه‌های زیادی از آنها در دست نیست ولی به اتکای همان باقیمانده های ناچیز میتوان گفت آنچه برای تزئین مساجد و به شکل منبر، رحل قرآن و در و پنجره ساخته شده نمونه ی بسیار ارزنده یی از ذوق و هنر ایرانیان است.
در دوره ی صفویه، با توجه به اینکه ساخت ابنیه ی مذهبی و نیز کاخهای سلطنتی در ایران‌افزایش چشمگیر و محسوسی یافت عده ی زیادی از هنرمندان به اصفهان که مرکز کشور بود و اکثر ابنیه ی مورد اشاره در آن احداث می‌شد روی آوردند و تجمع این هنرمندان در یک نقطه که تبادل تجربیات از اولین برآیندهای آن بود باعث شد تا آثاری ماندنی و اعجاب انگیز به وجود آید.
به دنبال حمله ی افغانها به ایران و پس از آن درگیریهای سیاسی که عرصه را بر هر نوع‌فعالیت سازنده یی محدود می‌گردد هنرمندان و صنعتگران منبت کار تدریجا پراکنده و جذب مشاغلی غیر تخصصی شدند و آن عده یی هم که هنوز به کار اشتغال داشتند و با سماجت می‌کوشیدند تا جلوی مرگ این هنر صنعت ارزنده را بگیرند مجال چندانی برای فعالیت در رشته ی هنری و صنعتی خود نداشتند. در این زمان، آباده (از توابع استان فارس) تنها مرکز تجمع منبت کاران کشور به حساب می‌آمد و جز این، در هیچ جای دیگر از کشور پهناورمان نشانی از منبت کاران و منبت کاری دیده نمیشد.
بعد از سقوط سلسله ی قاجاریه، مردم که از واگذاری بدون قید و شرط کشور توسط‌‌حکومتگران به بیگانگان به تنگ آمده و جستجو گر راهی برای بازگشت به ازرش‌های فرهنگی و صنعتی خویش بودند،
منبت کاری در ارومیه
