لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 9
پوشاک زنان:
تنپوش زنان قاجاری، در دورهی اول، ادامهی تنپوشهای دورهی زندیه بود و در دورهی دوم دستخوش دگرگونی گردید.
لباسهای حرمسرا با لباسهای کوچه و خیابان تفاوت داشت. زیرا لباسهای کوچه و خیابان، تمام قسمتهای بدن را از چشم مردم در گذر و نامحرمان میپوشانید.
1- پیراهن
پیراهن زنان در دورهی اول پیراهن نازک و یقهی چاکداری بود که در زیر گردن، با دگمهای بسته میشد و تا حد ناف باز بود. پیراهن با دکمهای زرین و مرواریدنشان به گردن بسته میشد. پارچهی پیراهن از ابریشم ظریف گلدوزی شده بود و دور یقهی آن را تا سه ردیف، مرواریدهای کوچکی میدوختند و آن را روی شلوار میکشیدند.
پولاک، رنگ پیراهنهای ابریشمین را صورتی یا آبی گلدوزی شده یاد میکند. با حاشیههای طلایی.
بلندی پیراهن زنان، کمی پایینتر از کمر میباشد و گاهی تا باسن میرسد.
در دورهی دوم، پیراهنها تنگ و کوتاه بودند و معمولاً آنها را از پارچهی گازیا ململ سفید که زردوزی یا نقرهدوزی میشد میدوختند. آستینهای پیراهن بلند بود و تا مچ دست میرسید و با دکمههای ریزی باز و بسته میشد. چاک سینه کوتاهتر بود و شکل یقه به یقهی عربی تغییر شکل داده بود.
2- دامن
دامن از تنپوشهایی است که در این دوره رواج یافت.
در دورهی اول سلطنت قاجاریه، بلندی دامن زنان در مدت کوتاهی بسیار بلند بود. ولی در دورهی دوم که از اواخر حکومت ناصرالدین شاه شروع شد، دگرگونی چشمگیری در پوشش زنان به وجود آمد که آن تبدیل دامنهای بلند به تنبان و شلیته بود. دلیل آن علاقهی ناصرالدین شاه به دامنهای بالرینهای اروپایی بود. ابتدا در حرمسرا و سپس در خانههای اعیان و شاهزاده خانمها رواج یافت.
رنه دالمافی مینویسد که زن ایرانی در خانه از 2 یا 3 دامن کوتاه استفاده میکند و این تقلیدی است از دامنهای کوتاه رقاصههای اروپایی که بر روی هم قرار میگیرند و زیرجامه یا تنبان میشود: دامنی که روی بدن قرار میگیرد از جنس پارچه کتانی است با آهار بسیار و پر از چین و شکن و پف. دامنی که روی دامن نخستین قرار میگیرد به همان شکل و جنس دامن اول است. دامنها کمربند ندارند و با بندینکهای نخی بسته میشوند.
بعدها به جای دامن، چادر کمری رواج یافت. چادر را که به شکل نیمدایره بود با سنجاق به کمر میبستند. بخش فوقانی آن روی برجستگی شلیته قرار میگرد و پایین آن روی زمین کشیده میشد.
لباس زنان عادی از لباس زنان طبقهی اشراف بلندتر بود.
به طور کلی، شلیتهها دامنهای کوتاهی بودند که زیرتنبانهای پنبهدوزی شدهی آهاردار میپوشیدند. برخلاف تنبان، وسط آنها باز بود و لبهی آن را قرقره مشکی دستدوزی میکردند تا هنگامی که لبههای آن از زیر تنبان نمایان میشده، زیبایی داشته باشد.
در دوره دوم تنبان منسوخ شد، شلیته جای آن را گرفت و با شلوار مشکی پوشیده میشد که:
3- ارخالق یا نیمتنه
ارخالق در نیمه دوم سلطنت نیمتنه یا کت بلندی بود که بر روی پیراهن پوشیده میشد و از پارچهی نفیس با آستینهای ؟دار دوخته میشد، جلو باز بود و یا این که دکمه داشت، دگمهها بسته نمیشد تا زیورآلات در معرض دید قرار گیرد. اطراف آستین سنبوسهدار ارخالق که یراقدوزی و گلابتوندوزی میکردند، و بر روی ساعد برمیگرداندند، گاهی نیز آن را رها میساختند که از آرنج بطور آزاد آویز میشد، چگین، نوعی ارخالق بود که دور تا دور آن را یراق و گلابتوندوزی میکردند و هرچه یراق آن پهن تر بود، مجللتر محسوب میشد.
طبقات پایین اجتماع به جای زردوزی، قیطاندوزی میکردند.
4- شلوار و تنبان یا دامن شلواری
شلوار در دورهی اول قاجار تا اواسط ناصرالدینشاه، زیردامنهای بلند یا پاچینهای زنانه که دنبالهی همان دامنهای دوره زندیه بود، پوشیده میشد و چون دامنها از شلوارها بلندتر بود، شلوار دیده نمیشد. از اینرو پاچههای گشاد شلوارها تنگ شد، دوره کوتاهی نیز شلوار بلند و گشاد بدون دامن مورد استفاده قرار میگرفت.
در دورهی دوم سلطنت قاجاریه، شلوارهای کشی و بافته سفید توسط یک تاجر فرانسوی و خانمش رواج پیدا کرد که به آن تنکه تنبان میگفتند.
زنان طبقه پایین اجتماع، به جای این شلوار، شلوار مشکی مانند شلوار مردان میپوشیدند که قسمتی از آن زیر شلیته قرار میگرفت.
بطور کلی زنان در دورهی دوم در خانه به هنگام فصل سرما شلوار به پا میکردند.
کلیجه یا شاپکین:
لباس روات، یقه ندارد و جلوباز بوده است. در ابتدا بلندی آن تا مچ پا حتی روی کفش میرسید و رفتهرفته قد دامن آن کوتاهتر شد و به نیمتنه تبدیل شد.
با دکمه بسته میشد و جیبهای بزرگ داشت و کمری خیلی بیش از واقع بزرگ جلوه میداد.
پوشش سر:
1- کلاهک باتوری
در دورهی اول سلطنت قاجاریه، پوشش سر زنان عبارت بود از تور نازک همراه با کلاهک یا عرقچین و تزیین به انواع جواهر و تا دوره فتحعلیشاه ادامه داشت. این پوشش در بسیاری از مینیاتورهای این دوره تصویر شده است.
رنهدالمافی چنین میگوید که زنان ثروتمند در خانه از عرقچین گلدوزی شده و گوهرنشان همراه با جقهی مرصع به جواهر استفاده میکردند.
بطور کلی شاهزادهخانم و اشراف در مراسم ویژه از تاجهای جواهرنشان و در مواقع غیررسمی از نیم تاجهای سبک با جواهرات کمتر و جقههایی که با پر
تحقیق و بررسی در مورد پوشاک زنان