شعر چیست؟
تفصیل بیشتر در مورد صدا و ساختار
لطفاً فایل آد یو را باز کنید و بعد ازان این متن را بخوانید تا با متن آدیو یک توازن تقریبی را حفظ کرده باشید . آدیو خط بخط از این متن پیروی نمی کند
راجع به تعریف شعر در بحث گذشته چیز هایی داشتیم. مهم ترین آن اینکه مفهوم کلی ای چون شعر را نمیتوان بصورت خلاصه تعریف کرد. تعریف شعر مثل تعریف اخلاق یا تعریف آدمیت می ماند. هرکس آنرا نه
نحوی قبول می کند و بد ترین تعریف ها ی شعر آنهایی اند که خود به شعر می مانند: شعر اشک بیوهٔ تنها ست - شعر آبشار گریان است- شعر یک احساس خالص است. متاسفانه این ها هیچکدام درست نیستند. اشک و
آبشار خوب باشد یا بد دران زبان بکار نرفته و کسی آنرا در کدام قالب نانداخته ک
دوام تعریف:
کسی آنرا بافت نداده و با صدا نیامیخته. در کنار این استعاره ها تعریف هایی هم داریم که اقلاً یک تعداد انواع شعر را در بر می گیرد . شاید بهتر باشد یک لست خصوصیت های شعر را درست کنیم و هر وقت کلامی را
بما بنام شعر تسلیم کردند آن کلام را با معیار های آن لست مقابله کنیم و ببینیم چند معیار در کلام مورد نظر تطبیق می شود. برای اینکه شعریت را بآن منسوب کنیم اقلاً یک تعداد این عناصر یا معیار ها باید قابل اطلاق
باشد.
حتماً می گویید کدام معیار ها مهم اند. درین قسمت باید شهامت داشته باشیم و اعتراف کنیم که معیار ها یکسان نیستند و از آدم بآدم و فرهنگ به فرهنگ فرق می کند. خوشبختانه می توانیم آن معیار هایی را در راس لست
خود قرار بدهیم که یک تعداد زیاد شعر شناسان چیز فهم در مورد آنها یک نوع اجماع یا همنوایی دارند. در لست اینجانب معیار های ذیل در ابتدا ی لست می آیند:
لست معیار ها:
صدا بطوریکه دلنشین و هماهنگ و موسیقی آمیز باشد
ترکیب یا ساختار که خود از امکانات مختلف برخوردار است
بکر بودن یا تازگی در مضمون و حتی در شکل
مهارت یا هنر مندی در جالب ساختن بیان بعباره دیگر استفاده از زبان بطوری که از استفاده های معمولی و روزمره به شکلی از اشکال فرق داشته باشد
محتوای عاطفی یا بشری ایکه شنونده یا خواننده را جذب کند یا یک تعداد کافی شانرا جذب کند. این عاطفه باید معتدل و متوازن باشد و مثل نکتایی تیز رنگ یا کیکی که نصف آن بوره باشد خواننده را بیزار نکند. میگویند
بهترین عاطفه همان عاطفه غیر مستقیم و غیر صریح است که مثل یک راگ کلاسیک درشتی ها را همه هموار کرده باشد و آرام آرام شنونده را تسخیر کند.
دوام معیار ها:
یک نوع بازی یا سرگرمی که دران زبان نقش عمده دارد ولی شیوه های دیگر بیان از قبیل موسیقی و رقص و شوخی و ظرافت و امثال آن هم دخیل بوده می تواند. این بازی از یکطرف خواننده را متعجب می سازد
)مداری گری( و از طرف دیگر او را به تفکر و کشف و درک و بیاد آوری و دیگر فعالیت های روانی خوش آیند مجبور می سازد. مانند سایر بازی ها قوانین بازی را باید هر دو طرف بفهمند و مراعات کنند. این بازی
در هنر های دیگر هم موجود می باشد ولی در شعر بخوبی ملاحظه می شود.
بر گردیم به ساختار :
از بیدل. این دو بیت را فعلاً بخاطر صدا بشنوید:
همه عمر با تو قدح زدیم و نرفت رنج خمار ما
چه قیامتی که نمی رسی ز کنار ما به کنار ما
.......
صف رنگ لاله بهم شکن می جام گل به زمین فگن
به بهار دامن ناز زن ز حنای دست نگار ما
این دو بیت البته قافیه داخل بیت هم داره ولی از نظر صوت ریتمش هم بسیار جالب است چنانچه آدم فکر میکنه که تال تبله از لابلای هر واحد وزنی اش شینده می شه
متفاعلن متفاعلن متفاعلن متفاعلن
صدا در ذات خود هم اثر بخش است ولی ریتم و قافیه طبعا جهت ساختاری هم دارد.
اول ریتم و وزن
دوم تکرار صدا ها نه در قافیه و ردیف بلکه در داخل بیت ها. مثال را از بیدل ببینید. سه عبارت که هر کدام هم قافیه اند
شکن--فگن
صدای نون و میم:
صف رنگ لاله بهم شکن می جام گل به زمین فگن
به بهار دامن ناز زن ز حنای دست نگار ما
توجه کنید به تعداد نون ها: 9 تا و اگر میم را هم حساب کنیم 13 می شود
اگر نون و میم را مشابه نمی دانید بشنوید:
بیا که برویم ازین ولایت من و تو
تو دست مرا بگیر و من دامن تو
جایی برویم که هر دو بیمار شویم
تو از غم بیکسی و من از غم تو
همه عمر با تو قدح زدیم و نرفت رنج خمار ما
چه قیامتی که نمی رسی ز کنار ما به کنار ما
.......
صف رنگ لاله بهم شکن می جام گل به زمین فگن
به بهار دامن ناز زن ز حنای دست نگار ما
شامل 27 اسلاید POWERPOINT
دانلود پاورپوینت درباره شعر فارسی
