لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 24
فرایند تولید رنگهای آلیزارین
مقدمه
قبل از ورود به مطلب لازم است که با مراجعه به فرهنگ ها و دایره المعارف ها معنی این واژه ها را تعریف کنیم :
مرحوم دکتر محمد معین ، ادیب و پژوهنده سالیان گذشته در اثر ارزشمند خود – فرهنگ فارسی – کلمه روناس را چنین تعریف می کنند :
روناس = rounas - یا runas (رویناس – روغناس – روین – رودن – رودنک )اسم گیاهی است از تیره روناسیان بسیار شبیه به شیر پنیر ، دارای برگهای نوک تیز و گل های کوچک زرد ,ارتفاع آن به دو متر می رسد . ولی برگهای آن درشت تر است ، و از ریشه آن ماده قرمز رنگی بدست می آید ، که در رنگرزی به کار می رود .
مولف محترم فرهنگ جامعه فرش , استاد احمددانشگرقبل از ورود به مدخل آلیزارین ، آل را چنین معنی میکند. آل : رنگ مایل به قرمز طبیعی که ریشه گیاهی به نام « مورنیدن » (2) استخراج می شود و نام دیگر آن «موریندا» می باشد .
فرهنگ انگلیسی به فارسی حییم نیز واژه آلیزارین را چنین تعریف می کند:
ALiZarin : روناس , رنگ روناس . و بخش واژه نامه فارسی به انگلیسی کتاب محققانه هانس. ا ی . وولف , صنایع دستی کهن ایران , ترجمه : دکتر سیروس ابراهیم زاده ، واژه روناس را Madder معنی می کند .
به طور کلی جهت دست یابی به ساختمان مولکول های رنگی روناس یا آلیزارین ، نیاز شدیدی به عملیات آزمایشگاهی وکار کاربردی است . از آنجایی که امروز اساتید بزرگوار دروس شیمی دست آوردهای خود را به صورت مکتوب منتشر می کنند تا حدودی کنکاش پخته خواران را آسان کرده و دست یابی به عمده مطالب شیمی را سهل می نماید .
از طرفی بررسی مواد رنگزا و رنگی از نظر شیمیایی ، بخش جالبی از شیمی کاربردی را تشکیل می دهد , که به شیمی رنگ معروف است . در گذشته طبقه بندی مواد را به مصنوعی و طبیعی ،گیاهی و غیر گیاهی ، معدنی و آلی تقسیم بندی می کردند . اما امروز تفکیک این مواد بر اساس کاربرد رنگها متکی بر دو بخش عمده زیر است :
1- پیگمان ها « رنگدانه ها» یا پیگمنت ها « Pigments »
2 – رنگها «Dyes »
اغلب رنگها از نظر موارد استفاده شان در صنایع رنگرزی ، نساجی « Coloration – TeXTiLe » اهمیت دارند . در صورتی که پیگمان ها در موارد غیر رنگرزی ، نساجی non-teXtile) , (Coloration کاربردی بیشتری دارند هر چند که بعضی مواقع آنچنان مرز مشخصی بین دو بخش رنگ نمیتوان ترسیم نمود . پیگمان , مواد جامدتزیینی هستند که در شکل و اندازه های مختلف درحلال های مربوطه به حالت معلق ، تهیه و به کار می رود . پیگمان مشتمل بر مواد سفید ، سیاه ، رنگی بوده که موارد استعمال زیادی از جمله رویه زدن ( پوشش دادن ) «Surface ,Coationg »رنگرزی انبوه(Coloration mass ) و دیسپرسیون در هوا می باشد . برای رویه زدن از محلول های آبی حاوی مواد سفت کننده مثل چسب و سایر رزین ها ، روغن های خشک کننده « معمولا به همراه یک یا چند حلال آلی » ،ترکیبات نرم کننده ( (PlasticiZers) و غیره استفاده می شود . اغلب پیگمان ها به صورت پلی مورنیک « یعنی ساختن وظاهر کردن آن ها باید از مراحل مختلف گذشت » بوده و شرایط تهیه شان باید طوری انتخاب گردد که فرم های کریستالی با اندازه ذرات « ParticasiZe » کوچک حاصل می شوند در غیر این صورت اشکالاتی در فرآیند رنگ زدن بوجود می آید .پیگمان های اولیه و قدیمی غالبا ترکیبات معدنی بوده که منشأ طبیعی داشتند . نمونه ای از پیگمان معدنی را به صورت زیر می توان عنوان نمود .
رنگهااز آنجاِیی که این قسمت بحث مربوط به صنایع پتروشیمی میباشد و ارتباطی به بحث ما « که پیگمانهای رنگی آلیزارین می باشد » ندارد به همین اشاره بسنده کرده و از آن می گذریم با توجه به این که آنتراسن anthracene
کریستال های بی رنگی هستند که با نقطه ذوبС˚ 217 غیر قابل حل در آب و محلول در بنزن می باشند و با توجه به اینکه از زغال سنگ بدست می آید که ترکیبی است شبیه به نفتالین و به راحتی سولفونه ونیتره میگردد و واکنش های اکسیداسیون آن آسانتر از نفتالین صورت میگیرد و از طرفی به عنوان مواد اولیه در آنتراکینون «anthraguinone»
و بعضی از رنگها کاربرد دارد, اشاراتی به آن خواهیم داشت .
همچنان که گذشت آنتراکینون از اکسیداسیون آنتراسن بدست می آید و مشتقات آنتراکینون به عنوان رنگ مصرف می شود .
به عنوان مثال می توان مواد واسطه حاصل از آنتراکینون را به شرح جدول ذیل بیان نمود :
ردیف
نام سیستماتیک
نام معمولی
123456789
1و 5 – دی هیدروکسی آنتراکینون1و 8- دی هیدروکسی آنتراکینون1- آمینو - 2،4- دی برموآنتراکینون1- آمینو -4- برموآنتراکینون -2-سولفونیک اسید 1- آمینو آنتراکینون2- آمینو آنتراکینون1،2 – دی هیدروکسی آنتراکینون1- آمینو -4- برومو -2- متیل آنتراکینون1،4 – دی هیدرو کسی آنتراکینون
آنتراروفین کریسازین _____ اسید برومامینα- آمینو آنتراکینون B - آمینو آنتراکینون آلیزارین _______کوینیزارین
فرایند تولید رنگهای آلیزارین