مشخصات این فایل
عنوان: زنان دین گستر در تاریخ اسلام
فرمت فایل : word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 16
این مقاله درمورد زنان دین گستر در تاریخ اسلام می باشد.
خلاصه آنچه در مقاله زنان دین گستر در تاریخ اسلام می خوانید :
چگونگى حضور زن در اجتماع
مهمترین شاهد برجواز حضور زن، آیات سوره نمل درباره فرمانروایى ملکه سبا است، زنى که حاکم سرزمین خود بود و در اعمال حاکمیت از مشورت با بزرگان و سران مملکتى کوتاهى نمىکرد. وى شیوه رفتار پادشاهان را این گونه تحلیل مىکند:
«"قالت انَّ الملُوکَ اِذَا دَخَلُوا قَرَیةً اَفْسَدوهَا وَ جَعَلوُ اَعِزَّةَ اَهْلِهَا اذلَّةً وَ کذلِکَ یفَعَلوُنَ
"پادشاهان هنگامى که وارد منطقه آبادى شوند آن را به تباهى مىکشند و عزیزان آن جا را ذلیل مىکنند. کار آنان همین گونه است."
این تحلیل مورد تأیید خداوند هم قرار گرفت. همچنین وقتى سلیمان او را به سوى خداوند هدایت دعوت کرد، پس از آزمایش سلیمان و ثابت شدن قدرت او، از خورشید پرستى دست برداشت و به آیین خداپرستى روى آورد. مهم ترین پیام آیه، معرفى یک زن خردمند است که تحت تاثیر عاطفه اش قرار نمىگیرد و به خوبى حکومت مىکند؛ زنى مدبر، فرمانروا و اهل مشورت که هیچ گونه مذمتى از خداوند درباره اش وارد نشده است.
زن در اسلام، افزون بر مسئولیت اداره خانه و تربیت فرزندان که از مهمترین وظایف اوست، در بسیارى از مسئولیتهاى اجتماعى با مردان شریک است و انجام این وظیفه ـ خواه و ناخواه ـ او را از حصار خانه به صحنه هاى اجتماع مىکشاند. این نه تنها با حفظ حجاب و عفاف که وظیفه دیگر اوست منافات ندارد؛ بلکه او را در انجام بهتر مسئولیت هاى اجتماعى یارى مىکند. آن چه با انجام به وظایف او منافات دارد، وجوب خانه نشینى است؛ امرى که اسلام هرگز طرفدار آن نیست.
جاى جاى تعالیم و سیره متشرعین در صدر اسلام نیز گواه این مدعاست؛ به گونه اى که محقق را در انتخاب شواهد و نمونه ها متحیر مىسازد.
یکى از مباحثى که باید بحث شود چگونگى پوشش زن براى حضور زن در جامعه است. این امر از مسائلى است که اصل آن در قرآن کریم تصریح شده است؛ به صورتى که نمىتوان در آن تردید کرد؛ آن چه مورد بحث است تنها حدود و مقدار آن است که زن به چه نحوى مىتواند فعالانه در اجتماع حاضر شود و به امور زندگى روزمره بپردازد.
در سوره نور، آیه 31 آمده است:
«"وَ قُلْ لِلْموءمناتِ یغضُضْنَ مِنْ اَبْصَارِهِنَّ و یحفظنَ فُروجَهُنَّ ولا یُبدینَ زینتهُنَّ الاّ ما ظَهَرَ مِنَها وَلْیَضْرِبْنَ بخُمُرِهِن عَلَى جُیُوبِهنَّ ولا یُبدینَ زینَتهُنَّ اَلَا لَبَعُولَتِهنَّ... ولا یَضْرِبْنَ بارجُلِهِنَّ لیُعْلَمَ ما یُخْفینَ مِنْ زینَتهِنَّ و تُوبُوا الَى اللهِ جمیعاً ایُّها الموءمنونَ لَعَلَّکُم تُفْلِحُونَ"»
"به زنان با ایمان بگو چشمهاى خود را ( از نگاه هوس آلود) فرو گیرند و دامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را به جز آن مقدار که نمایان است ـ آشکار ننمایند، و (اطراف) روسرىهاى خود را بر سینه خود افکند ( تا گردن و سینه با آن پوشانده شود) و زینت خود را آشکار نسازند، مگر براى شوهرانشان... و هنگام راه رفتن پاهاى خود را به زمین نزنند تا زینت پنهانىشان دانسته شود (و صداى خلخال که پا دارند به گوش رسد) و اى موءمنان، همگى به سوى خدا بازگردید تا رستگار شوید."
چند مطلب از این آیه به دست مىآید:
1. زنان باید پوشش داشته باشند
2. آرایش و زیور را بر دیگران آشکار نسازند.
3. در صدد تحریک و جلب توجّه مردان برنیایند.
4. دو استثنا براى لزوم پوشش زن ذکر شده است که یکى با جمله «"وَلا یُبدینَ زَینَتهنَ الَّا ما ظَهَرَ مَنْها"» بیان شده و نسبت به عموم مردان است و دیگرى با جمله «"وَلا یبدین زینتَهُنَّ الاّ لَبُعُولَتِهَنَّ"» ذکر شده است و نداشتن پوشش را براى عده ى خاصى از زنان تجویز مىکند.
«"الا ما ظهر منها"» یعنى جز زینتهایى که آشکار است. از این عبارت استفاده مىشود که زینتهاى زن دو نوع است. پوشانیدن نوع اول واجب نیست، اما پوشانیدن زینتهاى دوم واجب است.
حال این سوءال پیش مىآید که منظور از زینتهاى آشکار و پنهان چیست؟
در پاسخ این پرسش، چند نظریه ارائه شده است:
1. زینت آشکار، جامعه هاى رو و زینت پنهان، نوعى خاص از زینت است؛ نظیر دست بند که به مچ پا بسته مىشود و گوشواره و النگو.
2. زینت ظاهرى، سرمه، انگشتر، خضاب دست و ... و زینت پنهان، آن است که در چهره و دو دست تا مچ واقع شود.
3. زینت آشکار، چهره و دو دست تا مچ است.
در رابطه با این استثنا پرسشهایى از ائمه علیه السلام شده است که ما به چند روایت اشاره مىکنیم:
الف) زراره از امام باقر علیه السلامپرسید: مقصود از زینت آشکار چیست؟ حضرت در جواب فرمود: زینت ظاهر عبارت است از جامه، سرمه، انگشتر، خضاب دست ها و النگو. زینت سه نوع است:
1. براى همه مردم و آن همین است که گفتیم؛ 2. براى محرم ها و آن جاى گردن بند به بالا، جاى بازوبند به پایین و محل خلخال به پایینتر است؛ 3. زینتى که اختصاص به شوهر دارد و آن تمام بدن زن است.
ب) از امام صادق علیه السلام سؤال شد: مرد تا چه اندازه اجازه دارد به زن نامحرم نگاه کند؟ حضرت فرمود: چهره و دو کف دست و دو پا.
وظیفه رعایت پوشش که اسلام براى زنان مقرر کرده است بدین معنا نیست که او نتواند از خانه بیرون برود، بلکه هدف این است که زن در معاشرت با مردان، بدن خود را بپوشاند و به جلوه گرى و خودنمایى نپردازد. از آیات و روایات نیز معناى دیگرى به ذهن تبادر نمىکند لذا شواهدى دال بر حضور زن در جامعه وجود دارد که نمونه اى از آن حضور آنها در مسجد است.
حضور زنان در مسجد براى انجام نماز جماعت، در آن عصر، از مسلمات تاریخ است. امام صادق علیه السلاماز پدر گرامیش نقل مىکند:
"رسول خدا صلىالله علیه وآله هنگام نماز جماعت صداى گریه طفلى را شنید که مادرش او را به مسجد آورده بود. حضرت نمازش را کوتاه کرد تا مادر سراغ فرزندش برود."
در روایتى دیگر مىخوانیم: حضرت محمد صلىالله علیه وآله نماز صبح را با کوتاهترین سوره خواند. اصحاب پرسیدند؟ چه اتفاقى افتاد که نماز را به این
سرعت تمام کرده اید،
حضرت فرمود: من صداى طفلى را در صف زنان شنیدم و دوست داشتم مادرش براى رسیدگى به او فراغت یابد.
در جامعه اى که براى زنان چندان ارج و بهایى در نظر گرفته نمىشود، پیامبر اکرم صلىالله علیه وآله مىفرمود: زن، بوى خوش و نماز، در مکتب من دوست داشتنىاند.
پیامبر اکرم صلىالله علیه وآله در سفرها و برخى جنگها بعضى از زنان را که توان خدمت داشتند، همراه خویش مىبرد. در جنگ احد، نسیبه در برابر دیدگان پیامبر صلىالله علیه وآله شمشیر به دست گرفت و جنگید و آن حضرت در حق او فرمود: "مقام نسیبه، دختر کعب، برتر از مقام فلانى و فلانى است.
ابن اثیر در بحث لمم در دفاع از فاطمه زهرا علیهاالسلام مىنویسد:
و خرَجت فى لِمَّةٍ من نسائِها یَتَوَطِّى ذیلها، على ابى بَکر فَعاتَبَتْه؛ با هیئتى از زنان بنىهاشم در پوشش کامل، به مجلس ابوبکر وارد شد و او را استیضاح کرد."
در منطقه اى که جنگ احزاب در آن واقع شده است، اندکى پایین تر از مسجد على علیه السلام، مسجد فاطمه علیهاالسلام قرار دارد. این دو مسجد جایگاه عبادت حاضران در آن میدان و سنگرداران جنگ خندق بود و گواه تاریخى بر حضور زن در اجتماع است، البته حضورى به دور از تحریکات و تمایلات نفسانى.
ام سنان مىگوید: ما همراه رسول خدا صلىالله علیه وآله در نمازهاى جمعه و جماعت و عید فطر و قربان شرکت مىکردیم.
پس از احداث مسجد النبى، مردان در داخل مسجد به امامت پیامبر صلىالله علیه وآله و زنان در خارج آن به امامت یکى از صحابه نماز جماعت برپا مىکردند. عبدالله بن عمر نقل مىکند که رسول خدا صلىالله علیه وآله فرمود: زنان را از رفتن به مسجد نهى نکنید، اگرچه نماز خواندن در خانه بهتر است.
در روایت ابوموسى اشعرى مىخوانیم: زنانى که خود را معطر مىکنند و قدم از منزل بیرون مىنهند تا دیگران را جلب کنند، اهل فحشا و فساد مىباشند.
وقتى زینب، دختر بزرگ رسول اکرم صلىالله علیه وآله وفات کرد، حضرت زهرا علیهاالسلام و زنان مسلمان گرد آمدند و بر وى نماز خواندند. از مجموع روایات و سیره متشرعه استفاده مىشود که زنان مىتوانند براى مجالس عزا، تشییع جنازه، حضور سازنده یا اداى حقوق مردم در مسجد و ... حضور یابند.
بخشی از فهرست مطالب مقاله زنان دین گستر در تاریخ اسلام
لزوم پرداختن به موضوع زنان (مقدمه) ۱
اسلام احیاگر حقوق زنان ۳
برابری زن در آفرینش ۵
تسویه و تعدیل در خلقت ۶
برابرى زن و مرد در کمال یابى و بالندگى ۶
تفاوت زن و مرد از دیدگاه قرآن ۱۰
چگونگى حضور زن در اجتماع ۱۱
منابع
دانلود مقاله زنان دین گستر در تاریخ اسلام