فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:73
پایاننامه
برای اخذ درجه کارشناسیارشد
در رشته شیمی و فناوری اسانس
عنوان : شناسایی اجزای تشکیل دهنده اسانس و بررسی اثرات ضد اکسیدانی، ضد میکروبی و ضد سرطانی دو گیاه Morina persica L. و Physospermum cornubiense (L.) DC.
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
فصل اول: مباحث نظری 1
پیشگفتار 2
1-1- ترکیبات طبیعی 3
1-1-1- آلکالوئید 3
1-1-2- فلاونوئیدها 4
1-1-3- کومارینها 4
1-1-4- گلیکوزیدها 4
1-1-5- لیگنانها 5
1-1-6- استروئیدها 5
1-1-7- اسانسها 5
1-1-7-1- شیمی اسانسها 5
1-1-7-2- بیوسنتز اسانسها 9
1-1-7-3- کاربردهای اسانسهای طبیعی 11
1-2- عصارههای گیاهی 11
1-2-1- استخراج عصاره گیاهی 11
1-2-1-1- استخراج گرم و مداوم (سوکسله) 12
1-2-2- استخراج اسانسهای طبیعی 13
1-2-2-1- تقطیر با بخار همزمان با استخراج حلال آلی (SDE) 15
1-3- ترکیبهای ضد اکسیدان 16
1-3-1- روش های سنجش فعالیت ضد اکسیدانی 17
1-3-1-1- آزمون بیرنگ شدن بتا کاروتن در حضور لینولئیک اسید 17
1-3-1-2- سنجش مقدار تام فنل با FCR 18
1-3-1-3- سنجش ظرفیت به دام انداختن رادیکال DPPH 19
1-4- کروماتوگرافیگازی 20
1-4-1- اجزای اصلی دستگاه کروماتوگرافی گازی 21
1-4-1-1- مخزن گاز حامل 21
1-4-1-2- سیستم تزریق نمونه 21
1-4-1-3- ستون وآونستون 21
1-4-1-4- سامانه آشکارساز 22
1-4-2- کروماتوگرافی گازی/طیفسنج جرمی (GC-MS) 22
1-4-2-1- طیفسنج جرمی چهارقطبی 23
1-4-3- شاخص بازداری کواتس 23
1-5- ارزیابی سمیت سلولی 25
1-6- فعالیت ضد میکروبی 26
1-6-1- میکروارگانیسم¬ها 27
1-6-1-1- باکتریها 27
1-6-1-2- قارچها 27
1-6-2- محیطهای کشت میکروبی 28
1-6-3- حساسیت آنتیبیوتیکی 29
1-6-3-1- روش دیسک دیفیوژن 29
1-6-3-2- روش حداقل غلظت ممانعت کننده رشد (MIC) 29
1-7- گیاهشناسی 30
1-7-1- خصوصیات گیاه شناسی راسته چتریان (Apiales) 30
1-7-2- خصوصیات گیاه شناسی خانواده چتریان (Apiaceae) 30
1-7-3- ویژگی های گیاه شناسی طایفه Smyrneae 31
1-7-4- ویژگی های گیاه شناسی شوکران باغی 31
1-7-5- ویژگی های گیاه شناسی خار عروس 32
فصل دوم: دستگاه ها، مواد و روش¬ها 34
2-1- دستگاه ها، مواد و وسایل مورد استفاده 35
2-1-1- دستگاهها و وسایل مورد استفاده 35
2-1-2- مواد شیمیایی مورد استفاده 36
2-1-3- میکروارگانیسمها و آنتی بیوتیکهای مورد استفاده 37
2-2- منابع گیاهی مورد استفاده 38
2-2-1- جمع آوری وآماده سازی نمونههای گیاهی 38
2-3- جداسازی واستخراج عصاره از نمونه گیاهی 38
2-3-1- عصاره گیری از نمونه گیاه 38
2-3-2- تعیین بازده عصارهگیری 39
2-4- استخراج ترکیبات فرار گیاهی 39
2-4-1- تعیین بازده اسانسگیری 40
2-4-2- شناسایی ترکیبهای فرار گیاه با دستگاه GC-MS 40
2-5- بررسی فعالیت ضد اکسیدانی 41
2-5-1- بررسی فعالیت ضد اکسیدانی به روش DPPH 41
2-5-2- اندازهگیری مقدار کل ترکیبات فنلی 42
2-5-3- آزمایش بیرنگ شدن بتاکاروتن در حضور لینولئیکاسید 44
2-6- فعالیت ضدمیکروبی 46
2-6-1- روش انتشار در آگار (دیسک دیفیوژن) 46
2-6-2- تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی رشد 46
2-7- آزمون سمیت سلولی 47
فصل سوم: بحث و نتیجه گیری 48
3-1- ترکیبات فرار گیاهی 49
3-1-1- استخراج ترکیبات فرار گیاهی 49
3-1-2- شناسایی ترکیبات فرار گیاه 50
3-2- استخراج عصاره متانولی از گیاه 53
3-3- آزمونهای سنجش فعالیت ضد اکسیدانی 54
3-3-1- آزمون DPPH 54
3-3-2- بررسی کل ترکیبهای فنلی به روش Folin-Ciocalteu 61
3-3-3- آزمون بتاکاروتن-لینولئیکاسید 63
3-4- بررسی فعالیت ضدمیکروبی 64
3-5- سمیت سلولی 66
نتیجهگیری 67
پیشنهادها 68
منابع و مآخذ 69
فهرست شکلها
شکل1-1: ساختار ترکیبات اسانسی
شکل 1-2: مسیرهای بیوسنتز پیشسازهای ترپنوئیدها
شکل 1-3: مسیر بیوسنتز شیکمیک اسید در فنیلپروپانوئیدها
شکل1-4: دستگاه سوکسله
شکل1-5: دستگاه تقطیر و استخراج همزمان
Physospermum Cusson ex Juss. شکل1-6: گیاه
Morina persica L. گیاه شکل 1-7:
فهرست نمودارها
در حضور ضد اکسیدان DPPHنمودار 1-1: نمودار جذب- طولموج برای
نمودار 3-1: نمودار درصد مهار- منفیلگاریتم غلظت برای استاندارد BHT
نمودار 3-2: نمودار درصد مهار در برابر منفی لگاریتم غلظت عصاره اندام هوایی خار عروس
نمودار 3-3: نمودار درصد مهار- منفی لگاریتم غلظت عصاره ساقه و برگ شوکران باغی
نمودار 3-4: نمودار درصد مهار - منفی لگاریتم غلظت عصاره میوه شوکران باغی
نمودار 3-5: نمودار درصد مهار- منفی لگاریتم غلظت عصاره میوه فاقد چربی شوکران باغی
نمودار 3-6: مقایسه نتایج DPPH عصاره های متانولی گیاه شوکران باغی و خار عروس
نمودار 3-7: نمودار جذب در برابر غلظت استاندارد گالیک اسید
نمودار 3-8: مقایسه معادل گالیکاسید ترکیبات فنلی در عصارههای شوکران باغی و خار عروس
نمودار3-9: مقایسه درصدهای مهار لینولئیکاسید عصارههای شوکران باغی و خار عروس
فهرست جداول
جدول2-1: دستگاههای مورد استفاده
جدول2-2: انواع مواد شیمیایی مورد استفاده
جدول2-3: انواع میکروارگانیسمهای مورد استفاده
جدول2-4: آنتی بیوتیکهای مورد استفاده
جدول3-1: مقایسه بازده استخراج ترکیبات فرار
جدول3-2: ترکیب درصد اجزای فرار در شوکران باغی
جدول3-3: ترکیب درصد اجزای فرار در خار عروس
جدول3-4 : مقایسه بازده عصارهگیری
جدول3-5: درصدهای مهار DPPH برای هر غلظت از نمونه استاندارد BHT
جدول3-6: نتایج آزمون DPPH برای نمونه استاندارد BHT
جدول3-7 : درصدهای مهار DPPH برای هر غلظت از عصاره اندام هوایی خار عروس
جدول3-8 : نتایج آزمون DPPH برای اندام هوایی خار عروس
جدول3-9: درصدهای مهار DPPH برای هر غلظت از عصاره ساقه و برگ شوکران باغی
جدول3-10: نتایج آزمون DPPHبرای عصاره عصاره ساقه و برگ شوکران باغی
جدول3-11: درصدهای مهار DPPH برای هر غلظت از عصاره میوه شوکران باغی
جدول3-12: نتایج آزمون DPPHبرای عصاره میوه شوکران باغی
جدول3-13: درصدهای مهار DPPH برای هر غلظت از عصاره میوه فاقد چربی شوکران جدول3-14: نتایج آزمون DPPH برای عصاره میوه فاقد چربی شوکران باغی
جدول3-15: نتایج آزمون DPPH عصاره گیاه خار عروس و عصاره های شوکران باغی
جدول3-16: جذب مربوط به غلظتهای متفاوت گالیکاسید
جدول3-17: محتوای فنولی عصارههای گیاهی
جدول3-18: درصد مهار لینولئیک اسید عصاره های گیاهی
جدول3-19 : نتایج مربوط به تعیین فعالیت ضدمیکروبی عصارههای گیاهی
چکیده
سابقه استفاده از گیاهان به قدمت تاریخ زندگی بشر بر روی کره زمین است و این تاریخچه انسان را به بررسی و کنکاش بیشتر در مورد ذخیره¬های غنی گیاهی در جهان ترغیب می¬کند. این پژوهش به شناسایی کمی و کیفی ترکیبات فرار و ارزیابی فعالیت ضد اکسیدانی، ضد میکروبی، سمیت سلولی و محتوای تام فنلی عصاره متانولی دو گیاه شوکران باغی و خار عروس از منطقه گرد بیشه بروجن می-پردازد. ترکیبات فرار این گیاه با روش تقطیر همزمان با استخراج حلال آلی استخراج و با GC-MS شناسایی شد. لینولئیک اسید و بتا-گورجونِن از اجزاء اصلی اسانس این گیاهان بودند. در سنجش خواص ضد اکسیدانی از روشهای مهار رادیکال آزاد پایدار 2،2- دیفنیل-1- پیکریلهیدازیل (DPPH) و بیرنگ شدن بتاکاروتن-لینولئیکاسید استفاده شد. محتوای تام فنلی عصارهها نیز با واکنشگر فولین- سیوکالتو اندازهگیری شد. سمیت سلولی گیاه با روش کشندگی میگوی آب شور و فعالیت ضدمیکروبی آن با روش های تعیین حساسیت آنتیبیوتیکی شامل دیسک دیفیوژن و حداقل غلظت ممانعت کننده رشد مورد ارزیابی قرار گرفت. در روش DPPH، IC50 برحسب میکروگرم بر میلیلیتر برای عصارههای ساقه و برگ خار عروس و ساقه و برگ و میوه شوکران باغی به ترتیب 02/287 ، 2/567 ، 7/70 و 43/46 میباشد که در مقایسه باBHT (µg/ml81/21IC50= ) عصاره های ساقه و برگ خار عروس و شوکران باغی فعالیت ضد اکسیدانی ضعیفی دارند؛ در مقایسه عصارههای میوه و میوه فاقد چربی شوکران باغی با BHT ، این عصارها فعالیت ضد اکسیدانی خیلی بیشتری دارند. که محتوای فنلی عصارههای ساقه و برگ خار عروس و ساقه و برگ و میوه شوکران باغی به ترتیب23/6±37/19،27/0±35/14،79/13±82/99 ،22/8±17/131 نیز آن را تأیید می کند. در روش بتا کاروتن-لینولئیکاسید، درصدهای مهار اکسایش ساقه وبرگ خار عروس و ساقه و برگ و میوه شوکران باغی (به ترتیب 45/3±61/52، 49/1±94/68، 37/4±17/69 و 26/2±77/64) در مقایسه با BHT (25/3±75/77) قابلتوجه بود. سمیت سلولی گیاه در روش کشندگی میگوی آب شور ضعیف ارزیابی شد و نیز عصارههای متانولی با قطر هاله در محدوده 14-11 میلیمتر و µg/ml1000MIC> نسبت به میکروارگانیسمهای مورد آزمایش در مقایسه با آنتیبیوتیکهای سنتزی، فعالیت ضدمیکروبی خوبی را نشان داد.
کلمات کلیدی: تقطیر همزمان با استخراج حلال آلی، ضد اکسیدان، ضدمیکروبی، سمیت سلولی
پایان نامه شناسایی اجزای تشکیل دهنده اسانس و بررسی اثرات ضد اکسیدانی، ضد میکروبی و ضد سرطانی دو گیاه