لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"
فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحات:28
موفقیت، از مادّه «وفق» و «وفاق» و به معناى سازگارى، انطباق و همراهى است. انسانى را موفق مىگویند که توانسته باشد بین تلاشها و اهدافش سازگارى و انطباق ایجاد کند و سعى و کوشش خود را قرین و همراه اهداف خویش قرار دهد. به عبارت دیگر، انسان به هدف رسیده را انسان موفّق مىگویند. اهداف انسان، متنوع و از سطوح و مراتب متعددى برخوردار است. بنابراین، موفقیت یک تعریف ندارد؛ بلکه هر فرد، بسته به این که هدف او چه باشد، تعریف خاصى از آن به دست مىآورد: هدفى شخصى براى خود در نظر گرفته باشد یا اجتماعى، هدف خلقت را بشناسد یا خیر، راه رسیدن به کمال انسانى را بداند یا نداند و… حتّى نسبت به یک فرد، در تمام مراحل عمر، موفقیت معناى ثابتى ندارد؛ بلکه بستگى دارد به این که فرد در چه مرحلهاى از زندگى خود و به چه شکلى زندگى کند: کودک باشد یا بزرگسال، زن باشد یا مرد، داراى رتبه اجتماعى بالایى باشد یا پایین، تحصیلکرده باشد یا بىسواد، شاغل باشد یا بىکار، مجرد باشد یا متأهّل، شهرى باشد یا روستایى و...
موفقیت براى یک زن - از آن جهت که زن است -، در این است که بتواند مادر خوبى براى فرزندش باشد و به شکل شایستهاى آنها را تربیت کند، همسر خوبى باشد و بتواند کانون خانواده را گرم نگه دارد؛ ولى موفقیت براى یک مرد - از آن جهت که مرد است -، این است که بتواند خانواده را به خوبى اداره کند، پدرى مهربان و شایسته براى فرزندان و شوهرى باوقار و متین براى همسر خود باشد، شأن اجتماعى درخورى را براى خانواده فراهم کند و نیازهاى معیشتى آنها را برآورده سازد.
20
ولى موفقیت براى هر دو دسته از آن جهت که انساناند، این است که هدف خلقت و هستى و خالق هستى را بشناسند، جایگاه خود را در هستى بدانند و وظایف خود نسبت به خالق، طبیعت و سایرین را شناسایى کرده، به آنها عمل کنند.
موفقیت براى یک نوزاد، در این است که بتواند خوب تغذیه کند و مادر را از گرسنگى و نیاز خود به نظافت باخبر کند، محبت دیگران را به خود جلب کند و به آنها پاسخ گوید و دنیاى اطراف خود را تجربه کند؛ ولى موفقیت، براى یک نوجوان، معناى متفاوتى دارد. او هنگامى موفق است که بتواند در درسهاى خود موفق باشد، روابط اجتماعى مناسبى با دیگران برقرار کند، دوست پیدا کند و به دوستىهاى خود، عمق و دوام و تعالى ببخشد و آمادگىهاى لازم براى ورود به مراحل بعدى زندگى را فراهم کند؛ همچنین تفکر، محبت کردن، سپاسگزار بودن، عشق و تنفّر، استقلال، خودباورى و اعتماد به نفس، تلاش سازنده، مفید بودن، از خودگذشتگى و بخشیدن، آداب همنشینى و رفاقت، احترام به اصول انسانى و قوانین اجتماعى، وطندوستى و هویت ملّى، تدیّن و هویت دینى، شرافت و هویت انسانى و... را بشناسد، یاد بگیرد، تمرین کند و خود را به آنها آراسته گرداند.
و به همین منوال، نسبت به جوان و بزرگسال و افراد دیگر با مختصّات شخصى، اجتماعى و فرهنگى متفاوت، موفقیت، معناى خاص خود را دارد.
بنابراین، مفهوم موفقیت داراى مراتبى است که از کمترین رتبه، یعنى موفقیت در احساس و تجربه دنیاى بیرونى براى نوزاد، شروع مىشود و با موفقیت در زمینههاى علمى، شغلى و اجتماعى ادامه مىیابد و به موفقیت کامل و جامع در زمینههاى مادى و معنوى، جسمانى و روحانى و دنیوى و
اخروى ختم مىشود.
از زاویهاى دیگر، انسان داراى دو دسته اهداف است: اهداف مادى و دنیوى، اهداف غیر مادى و معنوى. رسیدن به اهدافى مثل پول و ثروت، شغل، مقام و قدرت اجتماعى یا سیاسى و... مستلزم موفقیتهاى مادى و دنیوى است و رسیدن به اهدافى چون صفات و فضایل اخلاقى، قدرت و نفوذ معنوى، بصیرت دینى، توانمندى روحى و معنوى، کمالات شخصیتى و... مستلزم موفقیت غیر مادى است. ناگفته پیداست که به لحاظ برترى و تقدّم غیر ماده بر ماده، آخرت بر دنیا و معنویت بر مادیت، اهداف دسته دوم و موفقیت در نیل به این اهداف نیز از رتبه و جایگاه بالاترى برخوردارند.
در روانشناسى جدید، بهخصوص در روانشناسى سازمانى و مدیریت، بحث از موفقیت و کامیابى عمدتاً از موفقیت مادى و دنیوى سردرمىآورد. جُردن(1) مىگوید: در دنیاى ما، کمال واقعى، درست زندگى کردن است... منظور از درست زندگى کردن این است که افراد بتوانند براى نیل به دستاوردهاى ارزشمند از طریق درک رهبرى اصول مدار، قابلیت عمل خود را بالا ببرند.(2)
اگرچه در کلمات آنان صحبت از کمال نیز مىشود ولى مراد آنان عمدتاً معطوف به کمال، در حوزه امور مادى و زندگى دنیوى است.
در این زمینه، تورا(3) مىگوید: «این حقیقت که انسان قادر است با تلاشهاى آگاهانه، زندگى خود را ارتقا بخشد، حقیقتى دلگرم کننده و جرئت آفرین است».
21
ارتقاى زندگى در این عبارت - همچنان که جردن به آن تصریح مىکند - ، به این است که فرد بر محیط و طبیعت، مسلّط شود.(4)
بلانکارد(5) نیز در این زمینه مىگوید: «در اجتماع پر تنش، پرشتاب و پر رقابت امروزى... انسانهاى متمدن، براى تأمین زندگى آتى، خود را به هر آب و آتشى مىزنند تا خروش بیشترى داشته باشند، پستهاى بالاترى را احراز کنند و خلاصه، پلّکانهاى موفقیت را یکى پس از دیگرى، درنوردند».(6)
ملاحظه مىشود که موفقیت، به دستیابى به فروش بیشتر، احراز رتبههاى بالاتر و بهرهمندى از مظاهر حیات مادى تفسیر مىشود.
البته گاهى نیز صحبت از موفقیت همه جانبه مىشود؛(7)ولى این چیزى غیر از موفقیت جامع است. مواردى که در موفقیت همه جانبه مدّ نظرند عبارتاند از: پیشرفت اقتصادى، اجتماعى، شغلى و علمى، و پیشرفت در روابط با دیگران.
بعد از روشن شدن مفهوم موفقیت و تقسیمات مربوط به آن، عوامل و موانع موفقیت را به طور اختصار مورد بررسى قرار مىدهیم.
مقاله موفقیت