طرح بهداشت کشاورزی
صنعت کشاورزی یکی از بخش های مهم وبا ارزش هر جامعه است ودرصد زیادی از شاغلین دراین بخش فعالیت دارندوتقریبا“ از مشاغل پایه جهت تامین غذااست.
با توسعه بخش کشاورزی وورود تکنولوژی جهت بهره برداری مطلوبتر وتولید اقتصادی تر به تبع عوامل زیان آور متعددی وارد این بخش از محیط کار شده است.وهمین امر باعث شده که سلامت شاغلین کشاورزی در
معرض خطر قرار گیرد.طبق برآورد سازمان بین المللی کار سالانه حدود 170 هزار نفر از کشاورزان جان خود را از دست می دهند .
تعریف بهداشت کشاورزی :
بهداشت کشاورزی علمی است که با شناسائی ، ارزیابی وکنترل عوامل وشرایط زیان آور محیط کار وانجام مراقبت های بهداشتی ودرمانی حافظ سلامتی کشاورزان باشد.
اهداف طرح بهداشت کشاورزی :
1- آموزش و ارتقاء سطح آگاهی کشاورزان در خصوص عوامل زیان آور این شغل
2- بازدیدوبهسازی واحدهای کشاورزی
3- تعیین سطح سلامت شاغلین کشاورز
کشاورزی از دیدگاه بهداشت حرفه ای:
کشاورزی صنعتی : به کشاورزی گفته می شود که درآن مکانی به نام کارگاه وجود دارا که درآن کارگاه کارگران تحت سرپرستی کارفرما فعالیت دارند.
به استناد ماده 85 قانون کار کلیه مقررات کارگاه در بخش کشاورزی صنعتی اعمال می گردد.
این واحدها شامل : مرغداری ها ، گاوداریها ، پرورش طیور صنعتی ،پرورش ماهی وکشت گلخانه ای
کشاورزی سنتی : کلیه باغات بدون حصار ، مزارع ، دامداری خانگی در این گروه قرار می گیرد. در این گروه بایستی به اولویت های زیر توجه نمود:
بیماریهای مشترک انسان ودام ، سموم وعوارض آن ، خطر ماشین آلات کشاورزی
معاینات این گروه بایستی جهت سرپرستان خانوار درهر روستا با هماهنگی خانه بهداشت انجام گردد.
روشهای ارتقاء سهم مشارکت کشاورزان در برنامه بهداشت کشاورزی
1- تشکیل جلسات آموزشی توجیهی برای تعاونی ها واتحادیه های کشاورزی ومروجین کشاورزی در خصوص اهداف برنامه
2- هماهنگی با سازمان جهاد کشاورزی جهت جلب مشارکت تعاونی ها وتشکل های مرتبط در راستای بهسازی کارگاههای کشاورزی
3-تهیه ، تدوین واجرای برنامه های آموزشی مدون برای کشاورزان واجرای آن از طریق سیستم شبکه با مشارکت جهاد کشاورزی ،مسئولین اتحادیه وتشکل های صنفی
4- جلب مشارکت سازمان آموزش وپرورش جهت آموزش بهداشت کشاورزی در مدارس روستائی
5- مشارکت شوراهای اسلامی روستا ودهیاران در برنامه
6- استفاده از سیستم تشویق برای کشاورزان فعال در امر بهسازی وبهداشت کشاورزی
7- فعال نمودن برنامه رابطین بهداشتی در سطح روستاها در ارتباط با برنامه بهداشت کشاورزی
8- استفاده از رسانه های گروهی ومطبوعات محلی صدا وسیماو...
بازدید وبهسازی کارگاههای کشاورزی
1- این واحد ها شامل : دامداری ،مرغداری ، پرورش ماهی ، پرورش طیور صنعتی وگلخانه ها
می باشد.
2- به استناد ماده 85 قانون کار این واحد کارگاه محسوب شده و در هنگام بازرسی فرمهای بازدید ومصوب تکمیل گردد.
3- بازدیدها توسط کارشناسان وکاردانهای مراکز بهداشتی ودرمانی ( محیط وحرفه ای ) بر اساس قوانین وضوابط بهداشت حرفه ای وقانون کار انجام گیرد.
4- کلیه تاسیسات وتسهیلات کارگاه ( ساختمان ، سرویس های بهداشتی ، آب ، دفع فاضلاب و... ) بر اساس آیین نامه تسهیلات کارگاه ساخته شده باشد.
5-در ارتباط باکارگاههای خانگی وسنتی کشاورزی( باغات بدون حصار ،مزارع ، دامداری خانگی و...) بهسازی از طریق آموزش وتوجیه کشاورزان صورت پذیرد .
حفظ سلامت شاغلین مرغداریها ، دامداریها ، شیلات وآبزیان ، کشت گلخانه ای
1- ایجاد تسهیلات بهداشتی رفاهی برای شاغلین بخش کشاورزی مثل : رختکن وحمام ، اطاق استراحت وغذاخوری ، تامین آب آشامیدنی سالم بر اساس آیین نامه تاسیسات وتمهیدات بهداشتی ( ماده 156 قانون کار )
2- تامین وسایل حفاظت فردی مناسب ( لباس کار ، کفش ، ماسک و... )
3- انجام معاینات دوره ای در کارگاههای مشمول
4- تشکیل کمیته حفاظت فنی وبهداشت کار در کارگاههای مشمول
5- آموزش پزشکان خانواده جهت انجام معاینات دوره ای شاغلین
عوامل زیان آور درمحیط کار کشاورزی
1- عوامل زیان آور فیزیکی (سروصدا ،ارتعاش ،اشعه مضر،گرما وسرما)
2- عوامل زیان آور شیمیائی ( گردوغبار ، گازوبخارات ، سموم وآفت کش ها )
3- عوامل زیان آور بیولوژیک (قارچها ، انگلها ، باکتریها ، ویروسها )
4- عوامل زیان آور ارگونومی ( طرز کار نامناسب ، ابزار کار نامناسب وحمل بار )
سروصدا:
اگر فرد در فاصله یک متری از گوینده قرار گیرد ونتواند صحبت معمولی طرف مقابل را بشنود در یک محیط پرسروصدا قرار گرفته است.
عوارض ناشی ازسرو صدا :
-کاهش شنوائی ودر تماسهای طولانی مدت ایجاد سنگینی گوش
-بالا رفتن فشار خون وضربان قلب
-ناراحتی های روانی مانند اثر بر خواب وروابط اجتماعی
-اثرات واختلالات روانی – هیجان – تحریک پذیری
-کاهش راندمان کاری
-افزایش ریسک حوادث
- رانندگان تراکتور- کمپاین و...
-کارگرانی که با اره برقی چوب بری کار می کنند
-متصدیان تلمبه خانه ها وموتورهای آب
-کشاورزان در معرض ماشین آلات کشاورز
کنترل سروصدا :
-بازدید مرتب وسرویس به موقع ماشین آلات
-جدا کردن ویا محصور کردن عامل ایجاد صدا ( اطاقک برای تراکتور)
-کاهش ساعت تماس با صدا
-انجام معاینات پزشکی وتست شنوائی سنجی
-استفاده از وسایل حفاظت فردی
ارتعاش :
ارتعاش عاملی است که به عضلات بدن فرصت کافی جهت استراحت نمی دهدوعضلات برای مدت طولانی در حال انقباض باقی می مانند.
عوارض ناشی از ارتعاش :
1- اختلالات ستون فقرات
2- اختلالات گوارشی
3- اختلالات عصبی وروانی
کارگران در معرض:
-رانندگان تراکتور وکمباین وماشین آلات کشاورزی مرتعش
-کارگرانی که با اره برقی چوب بری کار می کنند
کنترل ارتعاش :
- تغییر قطعات یا وسایلی که در دستگاه موجب لرزش می شود
-تغییر صندلی ثابت تراکتور با پوشش نرم وقابل ارتجاع
اشعه مضر :
نور خورشید به طور طبیعی دارای اشعه ماوراء بنفش بوده که قرار گرفتن در معرض مستقیم نور آفتاب خطراتی برای انسان ایجاد می کند.
عوارض ناشی از اشعه :
-سوختگی پوست با درجات متفاوت
-آسیب به چشم
-ایجاد چین وچروک در صورت
کارگران در معرض :
کنترل اشعه مضر:
-پوشش مناسب تمام قسمت های باز بدن
-استفاده از کلاه لبه دار ودستکش
-استفاده از سایبان در هنگام استراحت
-خودداری از کار درساعت 12-16 به دلیل اینکه بیشترین اشعه مضر دراین ساعت به زمین می رسد
-استفاده از عینک مخصوص
-استفاده از کرم های محافظ پوست
اگر میزان حرارت ورطوبت محیط کار زیاد باشد عوارضی ایجادمی گردد.
عوارض ناشی از گرما:
-گرمازدگی ( کار در محیط گرم وخشک )
-جوشهای گرمائی ( کارکردن در محیط گرم ومرطوب )
-اختلالات عصبی – روانی
-خستگی گرمائی (کارگرانی که در حین کار عرق زیادی می کنند )
کارگران در معرض:
کنترل گرما:
-پوشش مناسب واستفاده از لباسهای نخی وگشاد
-نوشیدن مایعات خنک به مقدار زیاد
-رعایت زمان استراحت وکار
-رعایت بهداشت فردی واستحمام مرتب
دانلود پاورپوینت بهداشت کشاورزی