پارامترهای مؤثر در ضریب رفتار
همانطوری که بیان شد پارامترهای اصلی مؤثر بر مقدار ضریب رفتار ، ضریب کاهش نیرو در اثر شکل پذیری و ضریب اضافه مقاومت می باشد . در این بخش در مورد این دو ضریب بحث خواهد شد .
3-6 ضریب کاهش نیرو در اثر شکل پذیری
سازه ها در اثر وجود شکل پذیری مقدار قابل توجهی از انرژی زلزله را به صورت هیستر زیس تلف می کنند و مقدار این اتلاف انرژی بستگی به مقدار شکل پذیری کلی سازه دارد .
بر اساس مطالعات انجام شده معلوم شده که ضریب کاهش نیرو نه تنها به مشخصات سیستم بلکه به مشخصات حرکات زمین بستگی دارد . برای یک حرکت زمین ، تابعـی از پریـود نـوسان سازه ( T ) میرایی ، نوع رفتـار هیستر زیس و حد تغییر شکل غیـرخطـی سازه ( ضـریب شکل پذیری µ ) می باشد که تأثیر پریود نوسان و حد تغییر شکل غیر خطی بیشتر از دو مورد دیگر است . همچنین در محدوده های زیاد پریود ، این ضریب تقریباً مستقل از پریود است و تقریباً مساوی شکل پذیری مورد نظر است و در محدوده پریودی کم ، این ضریب بطور خیلی زیاد به پریود وابسته است و برای سازه های خیلی صلب ( T=0 ) که کاهش نیرو در اثر شکل پذیری غیرممکن است ، این ضریب مساوی 1 است .
3-7 ضریب اضافه مقاومت
با توجه به نمودار رفتار کلی سازه شکل ( 3-2 ) ، مقدار مقاومت ذخیره شده در سازه از مقاومت حد اولین جاری شدن محسوس سازه CX تا حد مقاومت نهایی سازه ( فرو ریزش سازه ) CY ، اضافه مقاومت سازه نامیده می شود . در واقع مقدار مقاومتی است که در اثر عوامل مختلف در سازه ذخیره شده است و انهدام سازه به تأخیر می اندازد . این مقاومت که یک عامل بسیار مهم در طراحی لرزه ای سازه می باشد . تحقیقات انجام شده نشان داده است که پایداری ساختمانها ( مخصوصاً ساختمانهای کوتاه ) در زلزله هایی مانند زلزله شهر مکزیک ( در سال 1985 ) به این عامل بستگی داشته است . /10 / محققین این عامل را به " ناجی ساختمانها " نامگذاری کرده اند .
مقدار اضافه مقاومت موجود در سازه های واقعی بسیار متغیر است و به نوع مصالح مصرفی ، نوع سیستم سازه ای ، شکل کلی سازه از نظر مهندسی ، تعداد طبقات ، جزئیات اجرایی ، و به نوع و تاریخ آئین نامه طراحی سازه ، بستگی دارد.
عوامل مختلفی در اضافه مقاومت سازه نقش دارند که مهمترین آنها به قرار زیر می باشد /10/ :
. توزیع مجدد نیروها در سازه در محدوده رفتار غیر خطی در اثر درجات نامعینی و شکل پذیری سازه .
. اختلاف بین طراحی و مقاومت لازم برای اعضاء سازه ( یعنی نسبت تنش مجاز به تنش جاری شدن و ضریب بار )
. تأثیر سایر عوامل بارگذاری ( به ویژه بارهای ثقلی ) و ضرایب بار آنها در طراحی سازه ( ترکیبات بارگذاری چندگانه )
. اثر حداقل های مورد نیاز آئین نامه ای برای اعضاء سازه .
. مقاومت و سختی لازم برای ارضاء ملاحظات مربوط به تغییر شکل در المان های سازه ( به ویژه ارضا محدودیتهای تغییر مکان جانبی طبقات )
