تحقیق درباره عزت نفس

اختصاصی از هایدی تحقیق درباره عزت نفس دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقاله کامل بعد از پرداخت وجه

لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"

فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحات: 10

مقدمه

عزت نفس از جمله سازه های روانشناختی است که در چند دهه اخیر مورد توجه بسیاری از روانشناسان و پژوهشگران قرار گرفته است.اهمیت عزت نفس برای کسانی که با نوجوانان سروکار دارند امری روشن است. بطورکلی ارزیابیهایی که فرد از خود می کند عزت نفس او را شکل می دهد(یاسایی 1357)همچنین عزت نفس درجه تصویب، تائید. پذیرش و ارزشمندی است که فرد نسبت به خود احساس می کند. عزت نفس از خود پنداره متفاوت است خود پنداره عبارت است از مجموعه ویژگی هایی که فرد برای توصیف خویش بکار می برد عزت نفس عبارت است از ارزشی که اطلاعات درون خود پنداره برای فرد دارد و از اعتقادات فرد در مورد  تمام صفات و ویژگیهایی که در او هست ناشی میشود(بیابانگرد 1372).از دیدگاه مازلو عزت نفس عبارت است از احساس شایستگی، توانمندی، اطمینان استقلال و آزادی، چنانچه عزت نفسی توسط احساسات فرد ارضا گردد افراد احساس ارزشمندی، توانایی و مثمر ثمر بودن و اعتماد به خود می کنند و اگر ارضاء نشود به احساس حقارت و ضعف در فرد منجر می گردد(شاملو 1368)همچنین از نظر مازلو عزت نفس یا احترام به خود شامل احساس کسب توفیق و تائید احساس شایستگی و احساس کفایت و مهارت، یعنی نیاز فرد به ایجاد تصور مثبت در دیگران نسبت به خودش است(سیف 1374)افرادیکه عزت نفس پایین دارند اگر به نحوی ابلهانه و بی رحمانه رفتار کنند بیشتر از دیگران احساس ناهماهنگی می کنند. کسی که خود را فرد لا ابالی بداند انتظار دارد کارهای ناشایست هم انجام دهد.به عبارت دیگر فردی که عزت نفس پایین دارد خیلی مشکل نیست که مرتکب عمل غیر اخلاقی گردد(شکر کن 1373). راجرز معتقد است احساس عزت نفس در اثر نیاز نظر مثبت به خود بوجود می آید. نیاز به نظر مثبت دیگران شامل برخوردها، طرز برخورد گرم و محبت آمیز، احترام صمیمیت پذیرش و مهربانی از طرف محیط و به خصوص خانواده میشود.کوپر اسمیت: عزت نفس بر روابط فرد اثر میگذارد و از آنها تائید می پذیرد.کوپر اسمیت خاطرنشان کرده است بچه هایی که از عزت نفس زیاد برخوردارند.معمولاً روابط بین فردی بهتری دارند و اغلب به عنوان رهبر انتخاب میشوند(شاملو 1374) از نظر اسلام، انسان موجودی شریف و با ارزش است انسان جانشین خداوند در روی زمین است. چنانچه در آیه شریفه سوره بقره آمده« انی جاعل فی الارض خلیفه» همانا من در روی زمین جانشین قرار میدهم. از نظر اسلام کرامت، عزت نفس را در سرشت خویش می یابد.(یارزاده نیسی 1380 به نقل از منطقی 1375)

دانلود مقاله و تحقیق درباره عزت نفس چیست

اختصاصی از هایدی دانلود مقاله و تحقیق درباره عزت نفس چیست دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 9

عزت نفس چیست

احساسات وافکار برخی مردم در مورد خودشان بنابر تجربیات روز مره آنها دستخوش تردید ونوسان است نمره های که شما در امتحان کسب می کنیدچگونه دوستانتان با شما رفتاری کنند فراز ونشیب یک ارتباط رمانتیک همه می توانند روی سلامتی ورفاه آسایش شما تاثیر آنی داشته باشند عزت نفس شما اگر چه چیزی بیشتر از فراز و نشیب معمولی وپیش وپا افتاده مربوط به تغییرات و وضعیتی است پستی وبلندی معمولی برای سردی با عزت نفس بالا ممکن است باعث ونوسانات زود گذر در نوع احساسات آنان درباره خودشان اعمال به مقدار محدود در مقایسه فراز و نشیب معمولی زندگی برای مردمی با عزت نفس ضعیف ممکن است به منهای تمام تغییرات دنیا باشد به این اطلاعات نگاه کند تا شما را به عزت نفس بهتر راهنمایی کنند

- عزت نفس ضعیف در مقایسه با عزت نفس سالم - مسیر صورت عزت نفس پایین

- عزت نفس از چه ناشی می شود - نتایج عزت نفس پایین

- عزت نفس سالم - سه راه بهبود عزت نفس

-عزت نفس پایین - منابع بعدی برای تغییر

- صدای درونی شما چه می گوید ؟

عزت نفس ضعیف در مقایسه با عزت نفس سالم

اشخاص دارای عزت نفس ضعیف غالبا به این که چگونه در حال حاضر چگونه عمل می کنند تکیه دارند تا احساسات خود را در مورد خودشان مشخص کنند آنها به تجربه های خارجی مثبت نیازمندند تا با احساسات و افکار منفی آنها را کاملا به تنگ آورده اند مقابله کنند حتی در این صورت هم احساس خوب در اثر اکتساب یک نمره خوب موقتی و زود گذر است عزت نفس سالم در اثر توانایی مادر سنجیدن دقیق خود (شناخت خود )است واینکه ما بتوانیم خود را بپذیریم به طور نامشروط ارزیابی کنیم این یعنی توانا بودن در قدردانی قبول کردن نقاط ضعف و قوت خود به طور واقع بینانه (که از مصادق انسان بون است )هم چنین پذیرفتن خود به عنوان یک شخص قابل ولایق احترام وارزشمند بدون شرط وچون وچرا عزت نفس از چه ناشی می شود ؟عزت نفس ما در طول زندگی وزمانی که ما تصویری از خود در خلال تجاربمان با مردم وفعالیتهای مختلف می سازیم رشد و تکامل پیدا می کند تجربه های ما در زمان بچگی نقش بسیار بزرگی درشکل بخشیدن اساس وپایه عزت نفس ما بازی می کند وقتی بزرگ می شویم ورشد می کردیم موفقیت ها و شکست هایمان واینکه چگونه اعضای خانواده اولیه ما معلمان مربیان مقالات مذهبی وکسانی همانند نظیر خود ما با ما رفتار کرده اند همه سهم بسزایی اساسی ما داشته اند

عزت نفس اساسا در دوران بچگی در دوران بچگی رشد می کند تجربیات عزت نفس سالم وسازنده که به عزت نفس سالم وسازنده که به عزت نفس سالم منتهی می شوند عبارتنداز:

- موردستایش قرار گرفتن عزت نفس ضعیف و غرب

مورداستماع واقع شدن تجربه کردن موفقیت در مدرسه یا ورزش دوستان قابل اعتماد داشتن مورد صحبت احترام آمیز قرارگرفتن مورد توجه و آغوش گرم قرار گرفتن تجربیات کودکی که به عزت نفس ضعیف منتهی می شود عبارتند از:شدیدامور انتقاد قرار گرفتن-کتک خوردن یا مورد داد وفریاد قرار گرفتن د- مورد بی اعتمادی رشخند واستهزاءواذیت وآزار واقع شدن – مورد انتظار کامل بودن واقع شدن – تجربه کردن شکست در مدرسه یا ورزش مردم دارای عزت نفس ضعیف غالبا پیامد هایی دریافت میکردند که تجربیات شکست و عدم موفقیت (مثلا باختن یکبازی نمره بد گرفتن و غیره)آنان وبدون چون چراست صدای درونی شما چه می گوید؟ تجربیات گذشته ما حتی آنهایی که در مورد شان فکر نمی کنیم به صورت یک صدای درونی در تمام زندگی روز مره ما زنده و فعال هستند هر چند که بیشتر مردم این صدا رابه یک صدای صدا ی قابل ذکر وشنیدن نمی شود اما در بسیاری جهات این صدا به یک صورت عمل می کند مخصوصا آنهایی که پیام های درد ناک اولیه را برای ما می فرستد برای مردمی که عزت نفس بالا دارند پیام های صدای درونی مثبت وقوت قلب دهنده هستند برای آنهایی که عزت نفس ضعیف دارند صدای درونی تبدیل به یک منتتقد درونی سختگیروبی رحم می شوندکه کاملا وی راانتقاد وتنبیه می کند واعمال وموفقیت های اورا دست کم می گیرد وبی اهمیت جلوه می دهد سه صورت ونوع عزت نفس پایین اگر ما تصویر ی از چگونگی عزت نفس ضعیف داریم اما تشخیص دادن آن همیشه آسان نیست در اینجا سه نوع معمول معمول عزت نفس پایین نمایان است جذاب :شاد و موفق عمل می کند اما واقعا از شکست می ترسد در تمام طول مدت عمرش با این ترس زندگی می کند که شناخته وکشف نشود به موفقیت های مداوم احتیاج دارد تا نقاب عزت نفس مثبت را حفظ کند که این نیذز موجب مشکلاتی با کمال گرایی تعلل مبارزه واز کار افتادگی می شود شور شگر :اعمالی مانند نظرات خواسته های خوب دیگران (مخصوصا کسانی که هم وقدرتمند ند )اهمیتی ندارد با عصبانیت کامل در مورد نداشتن احساس به اندازه کافی خوب بودن " زندگی می کند به طور مداوم احتیاج دارد که ثابت کند انتقاد و قضاوت دیگران به او آسیبی نمی رساند که این باعث مشکلاتی از قبیل سر زنش فاحش وافراطی دیگران شکستن قوانین یا مقابله با دولت ومقالات می شود با ازنده :مانند شخصی بدون کمک ونا توان در حریف شدن با دنیا عمل می کند ومنتظر کسی است که بیاید واور ا نجات دهد از دلسوزی برای خودش یا بی اعتنایی وبی علاقگی به عنوان یک پسر و محافظ در برابر ترس از مسئو لیت پذیری برای تغییر زندگیش استفاده می کند کاملا به دنبال راهنمایی دیگران می گردد کهمی تواند مشکلاتی از قبیل عدم مهارتهای اتکا به نفس عدم موفقیت و پیشرفت کامل و اعتماد ووابستگی افراطی دیگران در ارتباطات را به وجود آورد نتایج عزت نفس ضعیف :ضعف عزت نفس می تواند نتایج مخربی به بار آورد ازط جمله :- میتواند باعث نگرانی استرس تنهایی وتمایل شدید برای افسردگی شود – می تواند مشکلاتی را در رابطه با دوستی وارتباتاطات اجتماعی به وود آورد – می تواند موفقیت در تحصیل وکار را تضعیف کند – می تواند باعث عدم موفقیت کامل وعلاقه به استعمال مواد مخدر والکل شود .م بدتر از همه اینکه این نتایج منفی خودشان باعث تصویر منفی از شخص می شوند ومی توانند وی را به نوسانات پایین عزت نفس وبه طرزی فزاینده به یک شخص غیر سازنده وحتی به طور فعال به یک انسان خود مخرب تبدیل کنند سه مرحله برای بهبود عزت نفس

مقاله بررسی و مقایسه عزت نفس بین دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار پسر و دختر

اختصاصی از هایدی مقاله بررسی و مقایسه عزت نفس بین دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار پسر و دختر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این محصول در قالب ورد و قابل ویرایش در 85 صفحه می باشد.

مقدمه

مطالعه و تحقیق در مورد ویژگی های شخصیتی در حقیقت قدیمیترین تحقیقات در روانشناسی ورزش است ، تحقیق در این زمینه از دهه 1950 تا 1970 روانشناسی ورزش را تحت نفوذ خود داشت و از آن به بعد نیز هم چنان از اهمیّت زیادی برخوردار است. (نوابی نژاد ، 1375)

از اهداف مهم تربیت بدنی و علوم ورزش که یکی از شاخه های مهم تعلیم و تربیت محسوب می گردد.ریست بهتر انسان در راستای تقویت ابعاد وجودی خویش می باشد و در همین جهت کوشش می شود با به کارگیری روش های علمی از راه کشف قوانین علمی مربوط به جسم و روان به مؤثرترین روش رشد انسان دست یافته شود با توجه به تأثیرات متقابل جسم و روان ، وابستگی و ارتباط و اثر متقابل روانشناسی و تربیت بدنی امری اجتناب ناپذیر است.

اهمیت روانشناسی در حیطه تربیت بدنی تا آن حد است که مربیان خود را نیازمند به حداقل اطلاعات پایه از آن می دانند.روانشناسان نیز پیوسته علاقه مند هستند که نقش فعالیت های ورزشی را تغییر خصوصیات روانی بدانند و قصد دارند از طریق پژوهش های مختلف تأثیرات متقابل جسم و روان را کشف کنند.تأثیر فعالیت های ورزشی به خصوصیات روانی که در تحقیق حاضر از جنبه «عزت نفس» می باشد ، برای کسانی که در زمینه مسائل روانی کاری کنند و هدف نهاییشان کمک به رشد انسان و سلامت روانی اوست می تواند دارای اهمیت باشند.

بیان مسأله:

تربیت بدنی به عنوان بخش مهمی از تعلیم و تربیت رسالتی بزرگ در تکامل جسمانی و روانی و اجتماعی افراد داشته و اهداف آموزشی و تربیتی و اجتماعی را دنبال می کند و رشد فزآینده وگسترش دامنه اطّلاعات هم چنین دانش وتحقیقات دررشته تربیت بدنی با بکارگیری تکنیک های علمی موجب گردید ، روانشناسان ورزشی نیزبا تحقیق درمورد شخصیت به ابهامات وسؤالات موجود دراین زمینه پا سخ گویند.

اثری که ورزش به عزت نفس افراد به عنوان یکی از مهمترین خصوصیات شخصیتی که بسیار مورد توجه و تأکید دانشمندان شاخه های مختلف علم روانشناسی قرار گرفته است بسیار اساسی و مهم است.هم چنان که یک مربی ورزشی نفس بهتر را مایه ترقی ورزشکار خود می داند.مشاوران و روانشناسان بالینی و روانشناسان عمومی نیز سعی دارند اهمیت ورزش را در افزایش عزت نفس و در نتیجه سلامت روانی را کشف کنند که محققین آن را یکی از نتایج بد فصل عزت نفس قوی می دانند پیدا کنند.

محققان معتقدند که فعالیت های تربیت بدنی و ورزش با تربیت روانی آمیخته است و هر تجربه حرکتی یا تغییر جسمانی یک تغییر یا تجربه روانی را به همراه دارد ، برخی از محققین از ورزش به عنوان ابزار تربیت و شکل پذیری شخصیت یاد کرده اند و برخی نیز به توان اجتماعی تربیت بدنی تأیید نموده اند ، سئوالات نمونه واری که در این چارچوب مطرح می شوند از این قرار است که آیا افرادی که فعالیت ورزشی دارند ، صفات شخصیتی خاصی دارند؟یا نوجوانانی «سیر در این تحقیق» که فعالیت ورزشی دارند آیا رشته های تیمی و انفرادی تأثیرات متفاوت بر آنها دارند؟آیا بین مدت فعالیت ورزشی و ویژگی های شخصیتی ارتباطی وجود دارد؟بدیهی است که شخصیت نیز می تواند درانتخاب نوع ورزش و نیز علایق ورزشی و کسب مهارت های مربوط به آن رشته ورزشی مورد علاقه ، مؤثر واقع گردد.با این وجود تحقیق حاضر برای پاسخ دادن به سئوالات مطرح با پذیرش اصل متقابل شخصیت و ورزش عزت نفس را در بین دانش آموزان ورزشکار و غیرورزشکار (سیر دوره متوسطه) مورد مقایسه قرار می دهد.

تحقیق در مورد بررسی بین عزت نفس

اختصاصی از هایدی تحقیق در مورد بررسی بین عزت نفس دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 2

موضوع:طرح

عنوان: بررسی رابطه بین میزان عزت نفس فراگیران و وضعیت خانوادگی آنها و در دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی ناحیه 6 مشهد

محقق:زهرا خزاعی

چکیده

بیان مسئله:

فرایندهای شناختی ، احساسات ، انگیزه ها،برقراری روابط فنی مابین، شیوه زندگی، تصمیم گیریها و انتخابهای ما قویا" متأثر از چگونگی احساس خود ارزشمندی و اعتماد به نفس است. عزت نفس بعنوان یکی از ویژگی های مهم شخصیت در موضوع اساسی یعنی ایجاد و حفظ روابط گروهی و حفظ ارزش شخصی تبلور می یابد، که موفقیت فرد در این زمینه ها بیانگرعزت نفس بالای وی می باشد. برخورداری از احساس ارزشمندی به منزله یک سرمایه و ارزش حیاتی و عاملی عمده در شکوفایی استعدادها و خلاقیتها و تبلور شخصیت می باشد . کمک به دانش آموزان در امر تقویت و بهبود عزت نفس نه تنها وظیفه اولیاء مدرسه و آموزشگاه می باشد، بلکه والدین و دیگر مسئولین تربیتی نیز مسئولیتی بس سنگین در این زمینه بر عهده دارند.

اهمیت و ضرورت تحقیق:

به نظر می رسد عزت نفس نقش عمده ای در پیشبرد تحصیلی دانش آموزان دارد و افراد با عزت نفس بالا بیشتر از افراد با عزت نفس پایین احساس اطمینان، خلاق بودن و ابراز وجود می نمایند. در اهمیت عزت نفس همین بس که رضایت ما از زندگی شدیدا" به احساسات ما در مورد میزان ارزش خویشتن بستگی دارد، به طوری که هرگاه افراد احساس کنند عزت نفس شان در معرض خطر قرار گرفته است سعی میکنند تا با استفاده از انواع رفتارها احساس خودارزشمندی را حفظ کرده و از خود دفاع کنند.

اهداف تحقیق:

هدف اصلی تحقیق حاضر پی بردن به نقش خانواده ها در میزان عزت نفس فراگیران می باشد ما ضمن دستیابی به این هدف اساسی به اهداف فرعی دیگری نیز دست خواهیم یافت از جمله اینکه با توجه به نتایج بدست آمده بتوانیم، به خانواده ها و مربیان آموزشی خاطر نشان سازیم که احساسات بر افکار ارجحیت دارند و اینکه چگونه احساسات کودکان رفتار و افکار آنها را تحت تأثیر قرار خواهد داد و اینکه آنها به مسئولیت خطیرشان در برار کودکان آگاه شوند.

چکیده پیشینه تحقیق:

در تحقیقی که با عنوان تأثیر عزت نفس در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان راهنمایی شهر بشرویه توسط غلامحسین قاسمیان انجام شده است، نتایج زیر بدست آمده است:

الف- بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی همبستگی مثبت قوی وجود دارد.

ب- بین عزت نفس دختران و پسران تفاوت معنی دار مشاهده می شود.

ج- عزت نفس فرزندان اول خانواده بیشتر سایر فرزندان است.

د- سواد والدین در میزان عزت نفس فرزندان مؤثر است.

هـ- فرزندان عضو خانواده های پرجمعیت از عزت نفس قوی تری برخوردار هستند.

در تحقیق دیگری که با همین عنوان در دوره متوسطه نواحی 3 و 5 مشهد در زمستان 73 توسط آقایان احدی و چروری انجام گرفته است، وجود رابطه معنی دار بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی ثابت شده است.

تحقیقات شکرکن و نیسی نیز تأثیر معنی دار عزت نفس بر عملکرد تحصیلی را اثبات کرده است.

روبین (1978) و سکالویک (1984و1986) بین پیشرفت تحصیلی و عزت کلی رابطه معنی داری (3/0 یا 4/0) را گزارش کرده اند.

سؤالات تحقیق:

1- آیا بین میزان سواد والدین و میزان عزت نفس فراگیران رابطه معنی دار وجود دارد؟

2- آیا بین سن والدین و میزان عزت نفس فراگیران رابطه معنی دار وجود دارد؟

3- آیا بین نوع خانواده فراگیر و میزان عزت نفس فراگیران رابطه معنی دار وجود دارد؟

4- آیا بین تعداد فرزندان و میزان عزت نفس فراگیران رابطه معنی دار وجود دارد؟

5- آیا بین ترتیب تولد فراگیر در خانواده و میزان عزت نفس فراگیران رابطه معنی دار وجود دارد؟

6- آیا بین سطح درآمدخانواده و میزان عزت نفس فراگیران رابطه معنی دار وجود دارد؟

7- آیا بین جنسیت فراگیران و میزان عزت نفس فراگیران رابطه معنی دار وجود دارد؟

8- آیا بین میزان عزت نفس و پیشرفت تحصیلی فراگیران رابطه وجود دارد؟

روش تحقیق:

چون هدف از پژوهش حاضر مطالعه رابطه بین متغیرهاست ، تحقیق حاضر از نوع همبستگی است.

ابزار گردآوری اطلاعات:

ابزارهایی که جهت پژوهش حاضر استفاده شده است عبارتند از:

1- آزمون عزت نفس کوپراسمیت.

2- پرسشنامه مشخصات فردی و خانوادگی.

جامعه آماری، حجم نمونه و شیوه نمونه گیری:

جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه دانش آموزان پایه پنجم مدارس ابتدایی ناحیه 6 مشهد بوده و حجم نمونه 420 نفر از دانش آموزان پایه پنجم در مدارس ابتدایی ناحیه 6 مشهد است که در مرحله اول به شیوه طبقه ای و سپس به صورت تصادفی ساده انتخاب شده اند.

نتایج تحقیق:

چکیده نتایج تحقیق حاضر بشرح زیر است:

1- بین میزان عزت نفس فراگیران و تحصیلات مادر رابطه مثبت وجود دارد.

2- بین میزان عزت نفس فراگیران و تحصیلات پدر رابطه مثبت وجود دارد.

3- بین سن والدین و میزان عزت نفس فراگیران رابطه وجود ندارد.

4- بین نوع خانواده (گسسته یا پیوسته بودن) فراگیران و میزان عزت نفس آنان رابطه معنی دار وجود ندارد.

5- هرچقدر تعداد فرزندان در یک خانواده بیشتر باشد عزت نفس فرزندان در آن کمتر خواهد بود.

6- بین عزت نفس فراگیران و پیشرفت تحصیلی آنان همبستگی مثبت معنی دار وجود دارد.

پیشنهادهای تحقیق

1- برگزاری جلسات مستمر انجمن اولیاء و مربیان و برقراری ارتباط بین این دو قشر.

2- لزوم توجه والدین در خانواده های پرجمعیت به نیازهای گوناگون فرزندان.

3- ترغیب والدین (بویژه مادران) به افزایش سطح اطلاعات و معلومات و تحصیلات.

4- ترغیب معلمین و مربیان به اتخاذ تدابیری برای افزایش عزت نفس عزت نفس دانش آموزان جهت بهبود عملکرد تحصیلی آنان

تحقیق در مورد بررسی عزت نفس و پیشرفت تحصیلی

اختصاصی از هایدی تحقیق در مورد بررسی عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 25

دپارتمان روانشناسی

بررسی عزت نفس و پیشرفت تحصیلی:

نتایج چندین مطالعه، همبستگی شایان توجهی (6/0-4/0) بین پیشرفت تحصیلی و خودپندارة توانایی را نشان داده است (بروک اور2، 1981: مارش3،1984؛ اسکالویک4، 1986). بین پیشرفت تحصیلی و عزت نفس کلی نیز همبستگی 3/0 تا 4/0 یافته شده است (روبین5 1978؛ اسکالویک، 1984، 1986) . از طرف دیگر هانسفورد6 (1982) طی تحقیق خود رابطه معناداری (همبستگی در حدود 6/0) بین خود پنداره توانایی و عزت نفس کلی به دست آورد (بیابانگرد، 1380).

   بر اساس یک الگوی منطقی هر فردی می تواند چهار الگوی احتمالی علّی را مطرح کند که هر یک از آن ها را می توان به صورت نظری مورد بحث قرار داد (اینارام7 و همکاران، 1990 به نقل از میرعلی یاری، 1379).

الف علت ب : بر اساس اصل ارزیابی انجام شده (روزنبرگ، 1979) فردی ممکن است پیش بینی نماید که پیشرفت تحصیلی اش بر خودپنداره اش، از طریق ارزیابی های دیگر افراد مهم تأثیر می گذارد. شبیه همین پیش بینی ممکن است بر اساس تئوری مقایسه اجتماعی انجام شود ( فستینگر1، 1954) . طبق این تئوری، پیش بینی فرد به عملکردش درگروه اجتماعی مورد مقایسه ( به ویژه در میان همکلاسان که اهمیت زیادی دارند)، بستگی دارد. (راجرز، اسمیت و کلمین، 1987). مطابق نظر(دیویس، 1978) دانش آموزان ممکن است در صورتی که خودشان را با اکثریت همکلاسی هایشان مقایسه نمایند، اشتیاق نسبتاً پایینی داشته باشند. پارکر و مارش (1984) نیز نظری مشابه همین نظر، از طریق فرضیه «چهارچوب داوری»2 مطرح می نماید. مطابق این مدل، تغییر خودپنداره احتمالاً پیامد افزایش موفقیت و پیشرفت است تا این که متغیری ضروری برای پیشرفت (میرعلی یاری، 1379) .

1ـ  ب علت الف : بر اساس تئوری همسان سازی خویشتن (جونز، 1973؛ کلی 1954) فردی ممکن است پیش بینی کند که دانش آموزان دارای خودپنداره تحصیلی پایین، ممکن است از موقعیتهایی که در آن ها می توانند خود پنداره شان را تغییر دهند، اجتناب ورزند. از این رو سعی و تلاش کمتری را در مدرسه از خودشان نشان می دهند. همچنین بر اساس نظریة خود ارزشی و زنجیره پیشرفت ـ توانایی، دانش آموزان  مبتلا به انتظار پیشرفت پایین، ممکن است تدابیر اجتناب از شکست، از جمله طفره رفتن را بیشتر آموخته باشند. البته باید در نظر داشت که آسودگی موقتی که به توسط این تدابیر اجتناب از شکست حاصل شده گمراه کننده است، زیرا سرانجام به شخص آسیب خواهد رساند. بنابراین در صورتی که فرد انتظار پایینی از خودپنداره توانایی اش داشته باشد، پیشرفت تحصیلی کمتری را نیز تجربه خواهد کرد. (بیابانگرد، 1380).

الف و ب به یک روش تعاملی (تقابلی) بر یکدیگر تأثیر می گذارند: دو فرایندی که در بالا شرح داده شد، لزوماً باهمدیگر در تناقض نیستند.مارش (1984) یک مدل تعادل سازی پویا را مطرح می کند که مطابق آن پیشرفت تحصیلی، خودپنداره و اسناد به خویشتن در یک شبکه از روابط متقابل درهم تنیده شده اند. هم چنین تغییر در یکی از آنها منجر به تغییر در دیگری، به منظور برقراری مجدد تعادل می شود. بنابراین، پیشرفت تحصیلی و خودپنداره به یک روش تقابلی در یکدیگر تأثیر می گذارند (بیابانگرد، 1380).

2ـ  الف و ب معلول ج هستند: ماروگاما1 و همکاران (1981) بیان می  کنند که علت سومی (برای مثال توانایی یا حمایت اجتماعی) بر پیشرفت تحصیلی و خودپنداره مؤثر است. ممکن است خودپندارة توانایی و عزت نفس (هر دو) از طریق تجارب غیر تحصیلی مرتبط با توانایی، و یا متغیر سوم دیگری، تحت تأثیر قرار گرفته باشند. بنابراین به صورت نظری الگوهای مختلف علّی را می توان مطرح کرد که واقعاً هم وجود دارند. با این حال، چندین مطالعه آزمایشی انجام شده است که روابط علّی میان پیشرفت تحصیلی و خودپنداره را مورد آزمون قرار داده است . در یک مطالعه طولی که مشتمل بر چهار گروه بود، ماروگاما و همکاران (1988) پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را در سنین 9، 12، 15 سالگی و عزت نفس کلی آن ها را در سن 12 سالگی مورد اندازه گیری قرار دادند. متغیرهای کنترل کننده، طبقه اجتماعی و توانایی در سن 7سالگی مورد اندازه گیری قرار گرفت .آنها هیچ گونه مدارکی دال بر اینکه پیشرفت تحصیلی وعزت نفس رابطه علّی با یکدیگر دارند، نیافتند و متغیر سومی را ( برای مثال طبقه اجتماعی و توانایی)، به عنوان علت پیشرفت تحصیلی و عزت نفس بیان می کنند. پتیبوم2 و همکاران (1986) با تجزیه و تحلیل داده های یک نمونه بزرگ از دانش آموزان دبیرستان و اندازه گیری پیشرفت تحصیلی و عزت نفس کلی در فاصله 2 سال دریافتند که هیچ گونه شواهدی مبنی بر اینکه عملکرد یک متغیر، نسبت به متغیرهای دیگر برجسته تر است، وجود ندارد. آن ها دو توضیح احتمالی در این مورد مطرح می کنند، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی ممکن است معلول یک متغیر سوم باشند یا اینکه هر  دو متغیر به یک سبک چرخه ای تأثیر یکسانی بر یکدیگر دارند.

    در بعضی مطالعات گزارش شده که خودپنداره توانایی بر پیشرفت تحصیلی، برتری علّی دارد. در مطالعات دیگری محققان به نتیجه متضاد با این نظریه رسیده اند. خلاصه اینکه، تحقیقات آزمایشی اجازة هیچ گونه نتیجه گیری با ثباتی را در مورد ترتیب علّی خودپنداره و پیشرفت تحصیلی نمی دهد. این همان نتیجه گیری است که به توسط بیرن1 (1984، 1988) در دو مطالعه بزرگ بیان شده است. علاوه بر این، روابط بین این دو مفهوم ممکن است ناشی از مشکلات روش شناختی، سن، تعریف خودپنداره و اندازه گیری پیشرفت تحصیلی باشد ( هانسفورد، 1982). بر اساس زمینه های نظری هر کدام از متغیرهای پیشرفت تحصیلی و خودپنداره توانایی بر یکدیگر تأثیر متقابل دارند.

    پرسش مهم برای پژوهش عبارت از این است که آیا می توان اثرات هر یک از متغیرهای مذکور و متغیری را که بهترین پیش بینی کننده برای دیگری باشد، تعیین و شناسایی کرد؟ به دنبال این  نظر، شاولسون2 و بیرن (1984)، الگوی برتری علّی و ملاکهای آزمون آن را تعیین نمودند. بر اساس این الگو خودپندارة افراد به تدریج تحت تأثیر اعمال، موفقیت ها و ارزشیابی ها در موقعیت های خاص قرار گرفته، و عزت نفس کلی از خود پنداره های افراد در زمینه های مختلف تأثیر می پذیرد. بنابراین حتی اگر پیشرفت تحصیلی، خودپنداره توانایی و عزت نفس کلی بر یکدیگر تأثیر متقابل داشته باشند، جهت علّی غالب از پیشرفت در خودپندارة توانایی به عزت نفس کلی است (بیابانگرد ، 1380).

(اقتباس از اینارام و همکاران، 1990 ، ص 307)

پیشرفت تحصیلی عزت نفس کلی خودپنداره توانایی