آسیب شناسی فناوریهای نوین
شناخت واقعی و عملی نیازهای نسل جوان امروز مستلزم بررسی ابعاد مختلف عوامل تاثیر گذار و اثر پذیری از فناور ی نوین ارتباطی است متاسفانه بخش عمده ای از مدیران و مسوولان و برنامه ریزان و تصمیم سازان ما یا نمی خواهند و یا نمی توانند به شناخت این فناوری بپردازند اینترنت ورایانه نه تنها میزان و سطح اطلاعات نسل جوان را افزایش داده بلکه بر تمایلات و گرایشات او نیز تاثیر گذاشته اند
مهمترین خصوصیت اینترنت آزادی انتشار اطلاعات است و این در تناقض با سیاست محدود سازی قرار دارد. اینترنت ضد سانسور است ، مروج دمکراسی است ،و با خود الگوی نوین زندگی مدرن را به ارمغان می آورد کاربر اینترنت هم دارای سطح تحصیلی بالاتری نسبت به سایر همسالان خود است وهم بر اثر استفاده از این رسانه به سطح بالاتری از دانش و اطلاعات ارتقا می یابد اینترنت حتی منجر به ایجاد یک طبقه نخبه در جامعه شده که با جهان خارج به خوبی آشنایی دارد نه می شود به او دروغ گفت نه میشود به او عقیده ای را تحمیل کرد عملکرد برخی رسانه های داخلی نظیر مطبوعات ، رادیو و تلویزیون و حتی خبرگزاریها در مقابل کارکرد اینترنت رنگ می بازد
جوان امروز تنها بافشار دادن چند دکمه و کلید می تواند مستقیما با وقایع آنسوی مرزهای جغرافیایی اش تماس بگیرد ، نظر بدهد ،مشارکت کند ،اعتراض کند ، رشد نماید ، پیام بدهد، پیام بگیرد، نگاه او به رسانه ها ، به والدین ، به مدرسه و دانشگاه ،به گروه دوستان ، به مسوولان ، به سیاست ، به ایدئولوزی ،و به رفتارهای اجتماعی تفوتهای آشکاری پیدا کرده است ورود اینترنت و رایانه به زندگی نسل امروز حتی بر ساختارهای سیاسی و اجتماعی کشور نیز تاثیر گذاشته است و برخی از این ساختارهاسعی کرده اند خود رابا شرایط جدید تطبیقدهند ، این نسل ، نسلی است که رای می دهد ؛یا حتی اگر لازم بداند رای نمی دهد و با این رفتار خود سرنوشت سیاستمداران و احزاب و نهادهای سیاسی را تعیین می کند پس باید به خواسته ها و آرمانها و تمایلات او توجه کرد
چرا اینترنت رشد می کند ؟
زمانی در این کشور می توانستند با هر پدیده جدید تکنولوزیکی با پاک کردن صورت مساله به راحتی برخورد کنند که البته همان زمان هم این برخوردها تاثیر گذارو موفق نبود تجربه ویدئو مثال بارز این موضوع است در مورد ماهواره نیز وضع به همین صورت است اما امروز اتفاق دیگری رخ داده است . اینترنت هر روز فراگیرتر می شود تنها در ظرف یک سال یعنی از سال 1380 تا سال 1381 تعداد کاربران اینترنت از 8/1 به 2/3 میلیون نفر رسیده است با اینترنت نمی توان مانند ویدئو یا ماهواره برخورد کرد یعنی شیوه حذفی جوابگو نیست مگر اینکه بخواهیم همه کامپیوترها را در کشور جمع کنیم و مانند طالبان آنها را بر سر درختان به صورت منهدم شده آویزان کنیم! اینترنت بر کامپیوترو تلفن استوار است تجربه ممنوعیت ویدئو و ماهواه اکنون پیش روی ماست ویدئو آزاد شد و مجلس اصلاحات تحت فشارهمین نسل جوان مجبور به اصلاح قانون ماهواره شد .
در مورد اینترنت اگر چه مسئولان اصلاح طلب با غفلت خود از این حوزه و رها کرده آن هیچ گونه قانونگذاری مشخصی نکردند اما در اولین برخورد مسئولان عالیرتبه کشور با این پدیده خوشبختانه با نگاه حذفی به آن نگریسته نشد اولین مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی بر ضرورت بهره گیری از پتانسیل و توسعه شبکه های رایانه ای و اطلاع رسانی در کشور تاکید کرده است در ماههای اخیر که سیاست فیلتر کردنFiltering برخی از سایتها اجرا شده است نیز بیشتر منع استفاده از سایتهای غیر اخلاقی برای جوانان و نوجوانان مد نظر بوده است
البته یکی از نگرانیهای مشترک والدین در همه جوامع نحوه استفاده کودکان از اینترنت است به همین منظور حتییک گروه دیده بان اینترنتی در انگلستان، به عنوان بخشی از تلاش های جاری برای مصون نگاه داشتن کودکان در شبکه جهانی کامپیوترها، سیستم جدیدی را راه اندازی کرده استاین سیستم به گونه ای طراحی شده است که به والدین امکان می دهد با مسدود کردن سایت ها و "گپ خانه" های (chatroom) خاصی که تصور می شود مورد استفاده افرادی است که از کودکان سوء استفاده جنسی می کنند، محتویات اینترنت را کنترل کنند.
از این فیلترها می توان برای منع دسترسی به سایت های سکسی، خشونت بار، نمایش دهنده مواد مخدر و تبلیغ کننده مشروبات الکلی استفاده کرد والدین می توانند این نرم افزار را به طور رایگان از سایت "آی سی آر ای" پیاده کرده و به دلخواه خود، دسترسی کودکان به سایت ها را کنترل کنند.
البته مسدود کردن سایتهای سیاسی در ایران به گفته برخی از مسئولان یک اشتباه بوده و در حال اصلاح آن هستند با این وجود باید اذعان داشت که سیاست مسدود سازی اگر چه در بسیاری از کشورها اعمال می شود اما یک امر مبنایی نیست و با استفاده از نرم افزارهای ضد فیلترینگAnti Filtering امکان دور زدن این سیاست وجود دارد . اینترنت محدود و سانسور نمی شود چون تکنیکهای خنثی سازی محدودیتها را نیز در خود دارد اینترنت موجی است که آغاز شده و تنها می توان بر آن سوار شد و موج سواری کرد ایستادن در مقابل این موج سهمگین مساوی تحمل هزینه های فراوان است اینترنت برای نسل جوان کشورهایی مثل ایران وسیله ای برای انتقال دانش فنی و فناوری نیز هست با بهره گیری از امکانات اینترنت می توان فاصله و شکاف علمی و اقتصادی ایران و کشورهای توسعه یافته را تا حد زیادی پر کرد باید به جای فکر کردن به محدود سازی که بازی موش و گربه را به یاد می آورد به فکر برنامه ریزی و تولید "دادهو محتوی "contentدر این شبکه جهانی بود
چرا از اینترنت برای انتشار ذخایر غنی فرهنگی و ادبی ایران استفاده نمی کنیم؟ چرا از آن برای آموزش و پرورش ، تجارت ، بانکداری ، سرگرمی ، خدمت رسانی به مردم (دولت الکترونیکی) تبلیغات،حتی مسایل و آموزه های مذهبی و دینی ،روزنامه نگاری ،صنعت ، فناوری نوین در کشاورزی ، اقتصاد ، و دهها زمینه مثبت دیگر استفاده نمی کنیم ؟
به قول دکتر حسام الدین آشنا استاد دانشگاه در ایران بیشترین فعالیت را در حوزه اطلاع‌رسانی الکترونیک نه دانشگاه‌ها دارند و نه نشریات. بلکه بیشترین فعالیت را اتفاقا حوزه‌های علمیه داشته اند. بزرگ‌ترین سایتهای ایران نه وابسته به دانشگاه‌ها است نه وابسته به موسسات دولتی و یا مطبوعاتی و هنری. بلکه وابسته به حوزه‌های علمیه است. اگر حجم اطلاعات و CDها و اطلاعات را با حجم تولیدات مقایسه کنید تفاوت عظیم آنرا خواهید دید. چون در حوزه‌ها میراث بزرگی وجود دارد که فقط احتیاج داشته تایپ شود و فرمت ساده‌ای به آن داده شود و در محیط اینترنت قرار بگیرد. اما در حوزه دانش‌های تجربی، ما بخاطر عقب ماندگیهای علمی بزرگی که داریم وقتی به حوزه اینترنت هم رسیده‌ایم دچار لکنت زبان جدی شده‌ایم.
اینترنت یک رسانه دو طرفه است یعنی تولید کننده محتوی فقط گوینده صرف نیست شنونده هم هست کاربر یا مخاطب محتوی در اینترنت نیز فقط شنونده صرف نیست او نیز قدرت انتشار مطلب در زمینه همان موضوع و حتی در ذیل همان مطلب را دارد اینترنت متعلق به دنیای دیالوگ است نه دنیای مونولوگ و کسانی که سخن گفتن در دنیای دیالوگ را فرا نگرفته اند قدرت وارد شدن در این دنیای جدید را ندارند کاربر اینترنت طیف نخبه کشور است چون داشتن لوازم اولیه برایمتصل شده به اینترنت و داشتن سطحی از سواد دیجیتالی و رایانه ای و از جمله تسلط نسبی به یک زبان خارجی او را فراتر از مخاطبان ماهواره و ویدئو قرار می دهد اینترنت تمام رسانه ها و مدیومهای قبلی را در دل خود دارد
هویت شبکه ای
دکتر محمد عطاران استاد دانشگاه معتقد است: با امکانات و گزینه های فراوانی که رسانه های عمومی ازجمله اینترنت درا ختیار جوانان می گذارند آنان دائما با محرک های جدید و انواع مختلف رفتار آشنا می شوند. این فضا هویت نامشخص و دائما متحولی را می افریند. خصوصا برای نسلی که درمقایسه با نسل قبل با محرک های فراوانی مواجه است. همچنین از طریق رسانه های جمعی، افراد خط مفروض میان فضای عمومی و خصوصی را تجدید سازمان می کنند و این امکانی است که جوانان فعالانه از آن استفاده می کنند
هویت واجد سه عنصر است. هویت شخصی، فرهنگی و اجتماعی که هر یک درتکوین هویت فرد نقش مهمی را ایفا می کنند. در مقایسه ها، هویت شخصی که ویژگی بی همتای فرد را تشکیل میدهد، هویت اجتماعی (نقش های احتماعی درونی شده و متنوع) و هویت فردی (درک و کاربرد نمادهای فرهنگی) در پیوند با گروه ها و اجتماعات مختلف قرار می گیرند. اینترنت صحنه فرهنگی و اجتماعی است که فرد خود را درموقعیت های متنوع نقش ها و سبک های زندگی قرار می دهد. در این فضای عمومی ، مهارت فرهنگی جدیدی لازم است تا با تنظیمات نمادین بتوان بازی کرد. سایت شخصی نمونه ای روشن است که چگونه کاربر اینترنت خود را برای مخاطبین جهانی معرفی می کند. برای بیان افکار، احساسات، علائق و آراء از متن مناسب، گرافیک ، صدا و فیلم استفاده می شود. میلر اهمیت و پیوندهای سایت شخصی را ذکر می کند و می گوید که به من بگو لینک هایت چیستند تا بگویم که چه شخصی هستی
یکی از جنبه های اینترنت ، ورود بی هویت در آن است نوجوانان در صحنه اینترنت برای ایفای هر نقشی، فرصت پیدا می کنند. البته خصیصه مثبتی در این کار هست، مجالی که برای بروز و ظهور نوجوانان پیدا می شود. اینترنت فضای آزاد گلخانه ای را ایجاد می کنند که معلمان و مراجع قدرت به ان دسترسی ندارند و بر آن تاثیر نمی گذارند . امکان خصوصی بودن امور نکته ای است که کاربران جوان اینترنت بر آن تاکید دارند و از سوال بزرگسالان درمورد نحوه استفاده از اینترنت آشفته می شوند. اینترنت به نظر این جوانان، جانشین فضای عمومی می شود. در این شکل جوانان تجربه های بیشتر می یابند. و درباره کنترل و کاربرد این رسانه جدید دارای اطلاعات می شوند. این فضای جدید که عمدتا توسط کاربران ساخته می شود احساس مشارکت بیشتری به نوجانان می دهد. تنها مشکلی که وجود دارد آن است که رابطه بین نسل جوان و بزرگسال در فضای شبکه ای محو شود
اریکسون معتقد است که نوجوانان در دوره بلوغ هویت شخصی خود را از طریق کشف و جستجو بنا می کنند. بلوغ مرحله ای بحرانی است که نوجوانان بدنبال کشف ارزش ها و درونی کردن آن می باشدو اینترنت با حجم نامحدود اطلاعات و ابزارهای سریع ارتباطی، نوجوانان را با ابزارهای دیگر ایجادهویت از طریق جست و جو روبرو می کند. مع الوصف باید بدانیم که بسیاری ازتعاملات موجود در اینترنت مستلزم ارتباط انسانی نیست. پی آمدهای این تعاملات و حدود جایگزینی این تعاملات به جای تعاملات انسانی هنوز نامعین است
ضریب نفوذ پیام های اینترنتی در ایران
بر اساس گزارش بی بی سی ایران اگرچه هنوز جامعه ای سنتی است، اما با توجه به جوانی جمعیت و تعداد زیاد جوانان تحصیلکرده که با اینترنت آشنایی دارند، به نظر می رسد اینترنت می تواند رسانه ای تاثیرگذار در این جامعه تلقی شود. با توجه به اینکه کاربران اینترنت را در ایران عمدتا افراد تحصیلکرده تشکیل می دهند و این افراد در میان خانواده ها و گروه ها از تاثیر گذاری زیادی برخوردارند، می توان گفت که ضریب نفوذ اطلاع رسانی اینترنتی درایران بسیار بالاست و به سرعت نیز در حال افزایش است. بسیاری از خانواده ها فراگیری زبان انگلیسی را که کلید راه یابی جامع تر به اینترنت است، برای فرزندان خود به عنوان یک اصل گریزناپذیر درنظر می گیرند. هم اکنون مجامعی که ایرانیان در اینترنت به وجود آورده اند از صدها مورد نیز فراتر رفته و برخی از این گروه ها حتی با استفاده از امکانات فنی که اینترنت در اختیار آنها می گذارد (مانند گفتگو و انتقال صدا از طریق شبکه) اقدام به راه اندازی شبکه های شبه رادیو در درون اینترنت کرده اند. این شبه رادیو ها را معمولا یک نفر اداره می کند و تقریبا اکثر برنامه هایی که از طریق رادیو قابل پخش است از طریق آنها به شنوندگان ارائه می شود. در برخی از این شبه رادیوها بیش از ده ها نفر جمع می شوند و در مورد مسایل مورد علاقه خود بحث می کنند و میهمان دعوت می کنند و به صحبت های او گوش می دهند. این شبه رادیوها یک ویژگی منحصر به فرد دارند و آن اینکه ارتباط در آنها کاملا زنده و متقابل است
استفاده از اینترنت، افسردگی و انزوای اجتماعی نوجوانان
استفاده از اینترنت حتی می تواند آثار و پیامدهای منفی بر رفتارهای جوانان و نوجوانان داشته باشد اما این تاثیرها نیز به درستی و با روشهای علمی در ایران مورد بررسی قرار نگرفته است به عنوان مثال بر اساس یک پژوهش با عنوان "نقش استفاده از اینترنت در افسردگی و انزوای اجتماعی نوجوانان"که توسط کریستوفر ساندرزانجام شده و نتایج آن در مجله Adolesenceمنتشر شده پرسشنامه‌ای در اختیار 89 دانش‌آموز سال آخر دبیرستان قرار گرفته و درباره موارد زیر تحقیق شده است :
1- میزان استفاده از اینترنت: کم (کمتر از یک ساعت در روز)، متوسط (بین یک تا دو ساعت در روز)، زیاد (بیش از دو ساعت در روز)
2- ارتباط با مادر، پدر و همسالان
3- افسردگی
با توجه به نتایج حاصله، کسانی که نسبت به دیگران کمتر از اینترنت استفاده می‌کردند، ارتباط بیشتری با مادر و دوستان خود داشتند. در این تحقیق تنها گروه‌های کاربران زیاد و کم اینترنت مورد مقایسه قرار گرفتند. تحلیل مجذور خی نشان میدهد که این گروه از نظر برخی عوامل دموگرافیک مانند جنس، نژاد و جایگاه اقتصادی - اجتماعی با یکدیگر تفاوتی ندارند. هر یک از دو گروه کاربران زیاد و کم اینترنت با استفاده از آزمون‌های مستقل t از نظر درجات ارتباط و افسردگی مقایسه شدند. کابران کم‌مصرف اینترنت در مقایسه با کاربران زیاد آن به طور چشمگیری رابطه‌ای بهتر با مادران و دوستانشان داشتند، اما هیچ تفاوت قابل ملاحظه‌ای بین کاربران کم و کاربران زیاد اینترنت از نظر ارتباط با پدر میزان افسردگی وجود نداشت. نتایج نشان میدهد که استفاده زیاد از اینترنت با پیوند ضعیف اجتماعی مرتبط است. بر عکس کاربرانی که از اینترنت کمتر استفاده می‌کنند، به طور قابل ملاحظه‌ای با مادر و دوستانشان ارتباط بیشتری دارند. این نتایج جهت‌گیری خاصی را نشان نمی‌دهند. مثلاً نمی‌توان گفت که آیا نوجوانان دارای ارتباطات ضعیف اجتماعی به طرف فعالیت اینترنتی ارتباطات اجتماعی را کاهش میدهد
ضرورت بهره گیری از اینترنت برا ی پرورش نسل جوان
فناوری اطلاعات و انقلاب اینترنتی و رایانه ای در چند سال اخیر تغییرات وسیع وسریع در جنبه های مختلف زندگی پدید آورده است شاید اختراعات و ابداعات 5 سال اخیر در زمینه فناوری اطلاعات از همه اختراعات و ابداعات 100 سال گذشته بیشتر باشداین فناوری همچنین به عنوان ابزار توانمند سازی موجب شده است که یک فرصت استثنایی تاریخی برای جبران عقب ماندگیهای عصر صنعت و یک جهش در ورود به عصر فراصنعتی برای کشورهای در حال توسعه نظیر ایران فراهم شود استفاده از این فرصت برای شکوفایی استعدادهای نسل جوان نیاز فوری به عزم ملی و تنظیم برنامه جامع دارد به منظور استفاده از این فرصت تاریخی لازم است برای دانش آموزان و جوانان کشور این امکان فراهم شود که در دوران تحصیل با این فناوری آشنا شوند درست هماتنگونه که زبان مادری را یاد می گیرند و با چهار عمل اصلی آشنا می شوند باید با زبان قرن 21 که فناوری اطلاعات و اینترنت است آشنا شوند تا بتوانند از طریق کتابخانه های دیجیتال به همه مجموعه فرهنگ و علوم بشری مشتمل بر همه دانشها و هنرها در هر نقطه از جهان دست یابند و به کمک مجموعه های چند رسانه ایMulti media و واقعیتهای مجازیVertual Realities راههای جدید ارایه افکارو ایده ها را فرا گیرند و به شناخت سایر فرهنگها اقدام کنند.
تاثیر رایانه بر کیفیت یادگیری دانش آموزان
براساس نتایج تحقیقی که اخیرا از سوی کالج بوستون و دانشگاه ماسا چوست ترتیب داده شده بود، مشخص شد انجام کارهای عادی باعث تاثیر مثبت بر نحوه عملکرد آنها در آزمون های مدرسه می شود.
در این تحقیق که در خصوص کارآیی افراد و کار با رایانه انجام شده بود، بیش از 986 مدرسه گوناگون مورد بررسی قرار گرفتند و مشخص شد دانش آموزانی که معمولا از رایانه شخصی برای انجام کارهای عادی از جمله نوشتن مقالات مدرسه استفاده می کنند. در آزمونی یکسان نسبت به همکلاسان خود که کمتر از رایانه استفاده می کنند، نتیجه بهتری کسب می کنند.
آزمون مورد بررسی در این تحقیق رشته ای بود که نیاز به رایانه و یا پیش زمینه رایانه ای نداشت تا امکان نتیجه گیری دقیق وجود داشته باشد. بدین معنی که مهارت در کار با رایانه به عنوان پیش زمیه موثری در آزمون به حساب نمی آمد و بنابر این آنچه در نتیجه آزمون مشخص می شد، می توانست درباره تاثیر غیر مستقیم یا عدم تاثیر این توانایی بر نتیجه گیری دانش آموزان در آزمون ها اظهار نظر کند.
تا اینجا بخش خوب ماجرا بود، اما این آزمون علمی نتیجه گیری دیگری را نیز به دنبال داشت که شاید به مذاق بسیاری از کابران رایانه و بویژه دانش آموزانی که با رایانه های سر و کار دارند، خوش نیاید. نتیجه ثانویه این گروه تحقیقاتی از مطالعه، تاییدی بود بر نظری که از مدتها پیش دانشمندان به طرق مختلف آن را بیان کرده و نسبت به آن هشدار داده بودند.
بدین ترتیب که تحلیل نتایج این آزمون مشخص کرد. در دانش آموزانی که از رایانه به منظور انجام بازی های رایانه ای، جستجوی سرگرم کننده و بدون هدف اینترنت و با چت با دوستان خود استفاده می کنند. نه تنها از آن اثر مثبتی که در گروه اول دیده شده بود خبری نیست. بلکه تاثیری معکوس و منفی نسبت به دانش آموزان عادی به چشم می خورد. به عبارت دیگر، این دسته از افراد نسبت به افراد عادی کمتری در پشت سر گذاشتن آزمون مورد نظر داشتند. البته فقط این دسته از دانش آموزان نبودند که کار با رایانه تاثیری منفی بر عملکرد آنها داشت. گروه دیگر که کار با رایانه تاثیری منفی بر عملکرد آنها داشت. دانش آموزانی بودند که بیش از حد معمول از اسلاید شوهای آموزشیpower point استفاده می کردند. 2 گروه اخیر بویژه توانایی بسیار پایین تری در استفاده از متن در آزمون های خود داشتند.
این تحقیق بخشی از تحقیق گسترده تری است که به بررسی تاثیرات فناوری های نوین بر نحوه زندگی افراد می پردازد.
رشد چشمگیر فناوری گوناگون در چند دهه اخیر و بویژه رشد انفجار گونه فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی، باعث ایجاد موجی شده است که برای عقب نماندن از آن، انسان باید هر روز توانایی جدیدی بیاموزد و معمولا برای جا نماندن از سیل ایجاد شده فرصتی برای فکر کردن درباره تاثیرات این فناوری ها باقی نمی ماند.
به همین دلیل، چنین بررسی هایی از سوی دانشمندان و جامعه شناسان بنیادی و ضروری ارزیابی می شود، چرا که می تواند در تصمیم گیری های اساسی آموزشی و پرورشی افراد موثر باشد.
یکی از محققان همکار در این پروژه معتقد است زمانی که نمی توان از آثار برخورد فناوری های نو در امان بود، بهتر آن است دقیقا نتیجه مواجهه با آنها را بدانیم و بیاموزیم چگونه باید آنها را به خدمت خود درآوریم.
در شرایط فعلی، نه تنها دانش آموزان که مدارس و مراکز آموزشی نیز زیر فشار شدید افزایش امکانات فناوری خود هستند و در چنین شرایطی است که یافته هایی مانند این که استفاده زیاد از نرم افزارهایی چون power point موجب کاهش توانایی افراد در به کارگیری توانایی های خود در رقابت با دانش آموزان عادی می شود، می تواند باعث بررسی بیشتر و اصلاح نحوه رفتاری مراکز آموزشی شود.
البته تنها نکته مهم یافتن نقاط ضعف فناوری های نو نیست. بلکه یافتن نقاط قوت و موثر این فناوری ها و تاکید بر آنها نیز از دستاوردهای مهمن چنین تحقیقاتی است. بخش نخست این بررسی جدید که نشان از افزایش توانایی دانش آموزانی دارد که بیش از سایر همکلاسی هایشان از رایانه برای کاربردهای روزانه استفاده می کنند. ضرورت توجه ویژه به بحثهای مربوط به فناوری های نو را در آموزش یادآور می شود. رایانه ها می توانند به عنوان ابزاری برای بهبود شرایط آموزشی افراد به کار گرفته شوند، اما این فناوری نیز همانند بسیاری از فناوری های دیگر نیازمند انتخاب درست و عاقلانه است. هر فناوری نو همانند چاقویی دولبه عمل می کند. از یک سو می توان با آن دست به جنایت زد و از سوی دیگر، می توان همانند جراحی خیره به مداوای بیماران پرداخت.
این که کدام گزینه از سوی افراد انتخاب شود، بستگی تمام به آگاهی و میزان اعتماد مردم دارد.
سرپرست تیم پژوهشی فوق الذکر با تاکید بر موضوع فوق یادآور می شود. آنچه باعث آسیبهای بعدی می شود. نقصهایی است که ما در درک خود از تاثیر استفاده های گوناگون از فناوری داریم تا سالها بسیاری گمان می کردند هر نوع کاربردی از رایانه ها می تواند توانایی های ذهنی و مهارت های فکری افراد را باز کند و به همین دلیل، گروه زیادی از جوانها وقت خود را با بازی های رایانه ای سپری می کردند و حتی گروهی از پژوهشگران هراز چند گاهی با ارائه دلایلی نسبت به تاثیر مثبت ژانر خاصی از بازی ها (نظیر بازی های استراتژیک) موجب گرمی این بازار می شدند، اما اینک تاثیر منفی این نوع بازی ها نه تنها بر عملکرد ذهن که بر عملکرد شرایط روحی انسان نیز کاملا مشخص شده است. آنچه امروز از سوی بسیاری از دانشمندان و از جمله گروه تحقیقاتی اخیر بارها بر آن تاکید شده است. استفاده صحیح از فناوری است.
نکته ظریف دیگری که در این باره وجود دارد، توجه به نقش ویژه ای است که اقلیم های فرهنگی گوناگون در ارتباط با تاثیر فناوری بازی می کنند، بدین معنی که امروزه تاثیر طرز فکر یک گروه فرهنگی بر نحوه عملکرد آنها کاملا ثابت شده است و بر مبنای آن نمی توان از نتایج تحقیقی خاص که روی افرادی در یک حوزه فرهنگی انجام شده، عینا گرته برداری کرد. ممکن است مواجهه ای یکسان با یکی از مظاهر فناوری در 2 اقلیم فرهنگی گوناگون نتیجه کاملا متفاوت داشته باشد.
در حالی که در حال افزایش میزان رشد فناوری در عرصه های آموزشی کشورمان هستیم. بد نیست حداقل در این حوزه بخصوص متخصصان آموزش علوم با طراحی، تعریف و اجرای چنین تحقیقاتی مسیر درستی را که نتیجه بهتری برای آینده مردم ما دارد. در مواجهه با فناوری های نو، انتخاب کنید.
تجهیز نوجوانان در برابر اینترنت
جهان، درهزاره سوم میلادی تحت تاثیر ارتباطات رایانه ای چهره جدیدی به خود گرفته است. جامعه شبکه ای باعث شده است تا جامعیت، پیچیدگی و شبکه سازی تکنولوژیکی به عرصه های زندگی آموزشی نفوذ کند؛ انقلاب تکنولوژیکی اطلاعات و ارتباطات، باعث شکوفایی جنبش های آموزشی، اقتصادی و فرهنگی شده و دنیایی نو را در برابر چشم ها به تصویر می کشد. در عصر حاضر ارتباطات و اطلاعات دو عنصر اساسی تلقی می شوند. بشر در این زمان بیش از گذشته خود را نیازمند به داشتن اطلاعات و برقراری ارتباط برای کسب اطلاعات مورد نیاز می داند.
رشد و گسترش دانش بشری و فناوری های نوین، جهان امروز را متحول و پیچیده کرده است. یکی از پدیده هایی که در اواخر قرن بیستم زندگی بشر را دگرگون کرد و رشد فزاینده آن هنوز ادامه دارد، رایانه است. با ورود این فناوری به بازار، جهان به تعبیر مک لوهان به «دهکده جهانی» تبدیل شد و از آن مهم تر، این که پدیده مرتبط دیگری با نام «اینترنت» به جهان عرضه شد که اطلاعات را در سریع ترین زمان ممکن به دورترین نقاط جهان منتقل می کند و این انفجار اطلاعات شاید مهمترین پدیده قرن حاضر باشد که همه جهان را به نوعی به خود وابسته کرده است.
واژه اینترنت، به عنوان علامت اختصاری International Networking به معنی شبکه فوق ـ العاده گسترده جهانی متشکل از هزاران رایانه است که از طریق تلفن و کابل و یا ماهواره به یکدیگر ارتباط پیدا کرده اند ؛ این رایانه ها با زبانی یکسان و تحت پروتکل اینترنت با یکدیگر سخن می گویند (کتابدار، مجید رضا، 1381).
پایه اینترنت در سال 1968 میلادی در وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) ریخته شد. سال 1972 پست الکترونیکی مورد استفاده قرار گرفت تا نامه هایی را در طول یک شبکه گسترده ارسال نماید. در سال1973 تماس با آن سوی اقیانوس اطلس (نروژ و انگلیس) بر قرار شد. در سال 1982 اولین تعریف از «اینترنت» به عنوان مجموعه ای به هم پیوسته از شبکه ها مطرح شد. در سال 1984 هزار کاربر از اینترنت استفاده می کردند. اینترنت در سال 1989 ده هزار کاربر داشت. در سال 1991 دانشگاه مینوسوتا یک گوفر را گسترش داد. در سال 1992، Gern، وب را منتشر کرد و تعداد کاربران به یک میلیون نفر رسید (فیلک، 1996 به نقل از اسلامی، 1381).
اینترنت در طول 10 سال گذشته از ابزاری منحصر به افراد خاص، به یک شبکه ارتباطی در دسترسی همه افراد جهان و مملو از اطلاعات و قابلیت های ارتباطی که برای هر کس بدون توجه به حرفه، علاقه و تجربه قابل استفاده است تبدیل شده و استفاده از آن به طور فزاینده ای در دنیای امروز معمول شده است (اسلامی، 1381).
هر تکنولوژی به طور نیرومندی تغییرات بنیادی و همه جانبه در جامعه ایجاد می کند. تلفن و تلویزیون دو مثال از اختراعات اخیر هستند که نقش غیر قابل انکاری را در زندگی افراد جامعه برعهده گرفته اند. حضور این اختراعات چنان همیشگی و معمولی تلقی شده اند که غالباً جزء عناصر طبیعی محیط شمرده می شوند. رایانه اختراع دیگری است که به ویژه به دلیل اهمیتش برای ادامه عملکرد موفقیت آمیز شبکه ارتباطات جهانی (اینترنت) قابلیت بیشتری دارد ؛ در واقع اینترنت می تواند فن آوری بعدی باشد که به صورت جزء لاینفک زندگی افراد در جامعه درمی آید.
رشد چشمگیر استفاده از اینترنت غیر قابل کتمان است. رشد گسترده اینترنت و تفاوت در جنبه های گوناگون اینترنت در بین گروه های جمعیت شناختی، موضوع جالب توجه پژوهش های اخیر بوده است. امروزه پژوهشگران تعابیر مختلفی را ازجمله اعتیاد اینترنتی، وابستگی اینترنت، اعتیاد تکنولوژیکی، کاربرد مشکل ساز اینترنت، آسیب شناسی کاربرد اینترنت، اختلال اعتیاد اینترنت به کار می برند و مطالعات گسترده ای در این زمینه درحال انجام است (یانگ، 2004).
از طرفی علی رغم امتیازات مثبت اینترنت از قبیل جنبه های آموزشی، ارایه خدمات ارتباطی و... جنبه های منفی نیز وجود دارد. دانش آموزان ممکن است در معرض مطالب و تصاویر خشن و غیرمجاز موجود در پایگاه های اینترنتی قرار گیرند. دسترسی به چنین مطالبی ممکن است کاملاً تصادفی یا عمدی باشد. هر دو طریق دستیابی مورد توجه متخصصان بوده است و کارشناسان نسبت به صدمات جبران ناپذیری که از طریق این گونه برنامه ها به کودکان و نوجوانان می رسد به ویژه ایجاد مسایلی مانند انحراف جنسی، خشونت، اعتیاد، رفتارهای ضداجتماعی، سست شدن مبانی خانواده، اشاعه جرم وجنایت درطیف وسیع، مکررا هشدار داده اند (شاملو،1382). دانش آموزان بیش از دیگران در معرض آسیب های ناشی از کاربرد نادرست اینترنت قرار دارند.
مطابق دیدگاه کاندل (1998 به نقل از یانگ، 2004) عوامل مختلفی در گرایش دانش آموزان به استفاده مفرط از اینترنت تأثیر می گذارند از جمله: 1) دسترسی آسان و آزادانه به اینترنت 2) یک سائق نیرومند برای ایجاد حس پایداری از هویت 3) رشد و توسعه روابط صمیمی مطلوب 4) وجود تشویق ذهنی اما نه صریح برای کاربرد اینترنت (یانگ، 2004).
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 26 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله آسیب شناسی فناوریهای نوین
