مقدمه :
ما هر روز مواد زاید فراوانی تولید می کنیم مانند پس ماندة خوراکی ها و لباس کهنه ، پلاستیک وسایل به درد نخور خانه ، اسباب بازی شکسته پس ماندة میوه و سبزی ها ، روزنامه ها ، دفتر ، کاغذ ، آدامس و مشکلات و ....
به مواد ریختن زباله می گویند ، انرژی و مواد روی زمین مصرف شده است تا مواد مورد نیاز ما تولید و به دست آید ما می توانیم به راحتی با استفاده از روش های مناسب کم تر زباله تولید کنیم و به این ترتیب از محیط زیست خود نگه داری کنیم و از هدر رفتن انرژی آن جلوگیری کنیم و به یادداشته باشیم همة موادی که به نظر ما به دردنخور هستند دور ریختنی نیستند .
انسان ها بعد از انقلاب صنعتی به خاطر صدمات شدیدی که به محیط زیست خود زده بودند قوانینی به پشت رساند که این مجموعه قوانین در حفاظت از محیط زیست انسان ها ، حیوانات و گیاهان بسیار مؤثر است .
فصل اول :
بازیافت
تاریخچه بازیافت مواد :
برای اهمیت موضوع بازیافت داشتن تاریخچه بازیافت خالی از لطفها نیست ، تمامی عناصر طبیعت از طریق دوره های مختلف گیاهی یا جانوری قابل احیا هستند .
در انجیل اشاره هایی در مورد بازیافت مواد آمده است بدین مضمون « آنها شمشیرهایشان را در گاوآهن ها می کوبند و نیزه هایشان را به شکل خیس در می‌آوردند »
در اراضة قدیم مردم پس از پایان جنگ ها از ابزار جنگی استفاده دوباره می کردندو آنها را برای ساخت ابزار و وسایل کشاورزی در مبارزه با گرسنگی به کار
می‌گرفته‌اند.
در قرن اخیر کارخانه هایی که به احیای برخی از بقایای حیوانات مبادرت می کردند به علت فقر مالی و ایجاد بوهای زننده ناگزیر به تعطیل کردن عمل کار خود شدند هر چنداین کارخانه ها در فرآیند تهیه کردن چرم ، گلیسیرین و روغن از حیوانات مرده ماهی و پس مانده های غذایی موفقیت هایی داشتند اما متأسفانه ازآن پس فقط پوست حیوانات را مورد بازیافت قرار می دادند .
در طول جنگ جهانی هم بازیافت فلزات ، شیشه ،ابریشم و کاغذ را لبه وچرم به طور موفقیت آمیزی در جامعه مورد توجه قرار گرفت و افراد خانه نشین مسئولیت هایی برای اشتراک در کارهای جداسازی ( جداسازی در مراکز تولید ) پذیرفتند . و سهمی
از کمک به جنگ را به خود اختصاص دادند .
از سال 1960 که بطری ها و ظروف پلاستیکی و کاغذی متداول شده به علّت هزینه اولیه نوشابه هایی که در بطری های شیشه ای به فروش می رسیدند به طور خالی به فروشنده برگردانده می شد این کار فکر استفاده مجدد از مواد را رواج داد و باعث ترغیب و دلگرمی در جداسازی شیشه از انبوه زباله های شهری شده در حالی که برعکس کارتن های کاغذ و بطری های پلاستیکی فقط حجم زباله ها را افزایش دادند که در نتیجه موضوع مدیریت و دفع زباله مشکل تر شد . از این پس برخی از بطری های پلاستیکی بر اساس هنر و سلیقة افراد مورد استفاده های گوناگونی قرار گرفت که از آن جمله سطح و بیلچه و گلدان و غیره را می توان نام برد از این پس بازیافت زباله های کاغذی و شیشه ای ، آلومینیومی و آهنی نیز متداول شده به طوری که امروزه حتی توسط معرف کنندگان تا حدود زیادی جدا سازی انجام می شود امروزه بسیاری از محصولات کاغذ منتج از بازیافت کاغذ است و بیش از %3 قوطی‌های آلمینیوم بازیافت شد .
از مواد زائد تهیه شده است . روش هایی نیز برای بازیافت فولاد و سایر فلزات مصرف شده در اتومبیل ها ابداع شده است مثلاً نوعی از این پروسه ها در ژاپن بدین ترتیب است که از اتومبیل های اسقاط شده کلیه قطعات فلزی با نقطه های ذوب مختلف به صورت مذاب در آمده و جداگانه به شکل عدل های آهن خالص از 97 تا 98 درصد مورد استفاده قرار می گیرند . امروز صنعت بازیافت مواد نیز می توان گاهی مؤثر در اشتغال افراد و ایجاد فرصت شغلی می کند که دولت ها با برنامه هایی صحیح و مدیریت در این بخش می توانند تا حدود زیادی بیکاری را در جامعه بخصوص در کشورهای در حال توسعه از بین ببرند اگر چه ممکن است که این صنعت نیزا به سرمایه زیادی در مرحله ابدایی دارد ولی به طور قطع در کوتاه مدت به سوددهی خواهد رسید و هزینه اولیه را جبران می کند و هم گاهی در جهت لهباری و حفظ محیط زیست که بقای افراد است برداشته می شود.
وجود میلیون ها تُن زباله های شهری و دهها هزار نوع مواد سمی و خطرناک در آنها که حال فعالیت های روزمره انسان است باعث بوجود آمدن آلودگی گسترده ای در جام گشته .
بازیافت :
بازیافت به دو دسته کلی تقسیم می شود برخی از مواد بدون تغییر و تبدیل مجدد مورد استفاده قرار می گیرد مثل ( شیشه ـ شیشه نوشابه ) و برخی دیگر با انجام فرایندهای ساده روی آنها مورداستفاده قرار می گیرند مثل ( کاغذ ـ کاغذ بازیافتی )
امروزه افزایش بیش از حد جمعیت و همچنین مصرف زیاد مواد غذایی و استفاده از وسایل تجملی و مواردی دیگر باعث افزایش زباله ها به خصوص در سطح شهرها گشته است و اهمیت بازیافت را بیش از پیش برای ما آشکار می کند زباله ها یکی از مهمترین عوامل آلودگی محسوب می شود در گذشته تا زمانی که هنوز شهرها بدین صورت گسترش پیدا نکرده بود و انبوه آدمیان در یک محل ساکن نبودند پس مانده های مصرف بشری چندان مشکل آفرین نبود ولی امروز افزایش جمعّیت و مهاجرت و تمرکز جمعیّت در شهرها از سویی و بالا رفتن مدام سطح زندگی و مصرف شهروندان و فرآورده های مصرفی تکنولوژی جدید از سوی دیگر انبوه زباله را به دنبال دارد آلودگی های بی حد و اندازه کره ی زمین و بسیاری از ناملایمات زیست محیطی اخیر جوامع صرفاً بخشی از مشکلات ناشی از این بی توجهی است که بر زندگی ما تحمیل شده و بازتابش نیز به سوی ماست . بهسازی محیط و کنترل مواد زاید جامد مبارزه با این آشفتگی است . وجود میلیون ها تن زباله های شهری و دهها هزار نوع مواد سمی و خطرناک در آنها که حاصل فعالیت های روزمره انسان است . باعث بوجود آمدن آلودگی گسترده ای در جامع گشته .
نیاز برای تلفیق کردن تولید انرژی و مواد قابل بازیافت .
در یک مقیاس ملی در آمد حاصل از تفرقه های کربن برای توسعه و تقویت سیاست های کاهش کربن مثل انرژی های قابل بازیافت و جنگل کاری و اگر چه در زمینه جنگل کاری اختلاف نظر وجود دارد مورد استفاده قرار می گیرد ( پیرس 1999)
تاکنون عملکرد مالی در بریتانیا ، تنها ایجاد طرحی به نام (levy) جهت بستن تعرفه برای تغییرات اقلیمی می باشد به عبارت دیگر بستن مالیات به روی استفاده از کل انرژی در خارج از بحث های داخلی و حمل و نقل که از مورخه آوریل 2001 مورد اجرا گذاشته شده است هدف از این طرح (levy) ایجاد در آمد خالص از طریق درآمدهای حاصل از مالیات بر روی حقوق کارمندان و بازپرداخت های مصرف کننده ها می باشد در ابتدا احتمال نمی داد که این طرح در کاهش مصرف انرژی یا اتلاف انرژی به نحو چشمگیری مؤثر واقع شود این بدان علت است که ادارة بیمه پول بادآورده ای را در اختیار صنایع کار قرار می دهد و بدین طریق به طور غیر مستقیم منجر به ازدیاد مصرف انرژی می شود در آن دسته از صنایع که به مصرف انرژی متکّی هستند عامل بازپرداخت در افزایش مالیات و کمک هزینه های دولتی برای افزایش کاربری انرژی می کاهد . در تصحیح نقص مذکور ( مطرح شده در نوامبر 1999 ) آمده است : که مواد قابل بازیافت از آن معاف می باشد . در حال حاضر تمایل بیشتری روی تغییر دادن سوخت به عنوان عاملی برای جلوگیری از اتلاف انرژی می باشد در نتیجه ، در طرح (levy) تفرقه انرژی به تفرقه کربن با انواع گوناگون مبدل گردید که در آن تنها حمایت از مواد قابل بازیافت ( به غیر از مواد هسته ای ) مطرح گردید با این وجود طرح (levy) به عنوان موثر ترین راه حل برای استفاده از سوخت های غیر فسیلی می باشد . قبلاً نیز مشابه طرح مذکور (levy) در زمینه بازار فروش نیروی برق مورد اجرا گذاشته شده است . در گزارشی تحت عنوان نظری به آینده در زمینه مواد قابل بازیافت سوپسیدی به میزان دویست الی چهارصد میلیون پوند در سال جهت توزیع ده الی پانزده در صد از نیروی برق در بریتانیا تا سال اعم بر آورد شده است ( نظری به آینده 1999 ) مقدار مذکور بسیار کمتری از مبلغ پیشنهاد شده در طرح تفرقه بر روی تفسیرات اقلیمی می باشد اما برای کاهش گاز دی اکسید کربن بسیار مؤثر برده است .
احداث نیروگاه هایی که از سوخت های گاز به جای سوخت زغال سنگ استفاده می کنند بسیار مقرون به صرفه تر می باشد ( 1999 Ilex )
فصل دوم :
انواع بازیافت
بازیافت زباله
بازیافت زباله یعنی استفاده از کالای مصرف شده برای تولید یا ساخت دوباره همان کالا یا کالاهای دیگر در بازیافت زباله مواد زاید با توجه به ترکیب آن ها از یکدیگر جدا می شوند و پس از تغییراتی در آن ها دوباره قابل استفاده شده واردبازار می شوند به عنوان مثال کاغذهای بی مصرف و باطل شده منبع تهیه کاغذ تازه هستند به این ترتیب نیاز به قطع درختان و صدمه رساندن به محیط زیست نخواهد بود.
برای تولید شیشه باید مقدار زیادی شن و ماسه و ... از زمین استخراج می شود و با این کار مقدار زیادی آن و انرژی هدر می رود . با ذوب کردن شیشه های سس ، مربّا ، نوشابه و کالاهای شیشه ای جدید می شود برای تولید آلومینیوم باید مقدار زیادی سنگ معدن ، زغال سنگ و .... مورد استفاده قرار می گیرد . با ذوب کردن ظرف ها و قوطی های آلومینیومی جدید ساخته می شود .
روغن موتورهای مصرف شده دوباره قابل استفاده هستند آن ها را به تعویض روغنی تحویل و تا برای تصفیه به پالایشگاه روغنی بدهند .
با استفاده از زباله های خانگی فضولات دام ها و پس ماندة محصولات کشاورزی نوعی کود به نام کمپوست تهیه می شود این کود و تغذیة گیاهان نقش مهمی دارد و زمین های کشاورزی را حاصلخیز می کند .
ـ برخی از کشورها مانند روسیه دارای یک سری امکانات برای از بین بردن مواد زائد خطرناک رادیواکتیوی دارند که کشورهای دیگر قادر به این کار نیستند این مواد زائد را به این کشورها انتقال می دهد که هر انتقال بدون مرزی مواد زائد خطرناک باید مطابق شرایط و مقررات وضع گردد .
چنانچه ظرف مدت 30 روز از تاریخی که کشور وارد کننده مراتب را به اطلاع کشور صادر کننده برساند و کشور صادر کننده اطمینان حاصل نماید امکان دفع صحیح زیست محیطی وجود ندارد مواد زائد به کشور صادر کننده باز می گردد .
روش کاهش زباله
1ـ هنگام خرید روزانه از کیسه های پلاستیکی به اندازه ی نیاز استفاده کنید .
پلاستیک در طبیعت از بین نمی رود حتّی نزدیک به پانصد سال در محیط باقی می ماند . کیسه های پلاستیکی سبک هستند به همین دلیل باد آن ها را همه جا پخش می کند . برخی از آن ها همراه با دوا رد دریاها می شوند و به وسیله ی جانداران دریای بلعیده می شوند و باعث مرگ آن ها می شود پلاستیک هایی که سوزانده می شوند ماده هایی تولید می کنند که هوا را آلوده می کند و به انسان و جانداران آسیب می رساند .
2)مقدار زیادی از زباله ها را ظروف یک بار مصرف تشکیل می دهند تا حد امکان از ظروف یک بار مصرف استفاده نکنید.
3)در صورت وجود پس مانده ی غذا به آن آب اضافه نکنید . آن را به صورت خشک در ظرف مخصوص زباله و پس ماندة غذا قرار دهید . خرده های نان غذای مناسبی برای پرندگان است .
4)جمع آوری زباله ها در محل های باز و سوزاندن آنها باعث آلودگی محیط زیست می شود.
بازیافت یک اتومبیل
تا کمی قبل ـ یک موتور کهنة اتومبیل چیزی بود که حتی بازکردن آن کاری بس دشوار بود امروزه بسیاری از اتومبیل ها قابل بازیابی هستند . کارخانه ی اتومبیل سازی آلمانی BMW درانگلیس ، طرح بازیافت دارد. دیگر کارخانجات سازنده ی اتومبیل نیز شروع به پیروی از این طرح کرده اند .
امروزه بسیاری از موتورهای اتومبیل از آلمینیوم ساخته می شوند این امر بدین سبب است که آلمینیوم بسیار سبک است این فلز از سنگی به نام بوکسیت به دست می آید . برای تولید حتی یک کیلوگرم آلمینیوم از بوکسیت مقدار بسیار زیادی انرژی به مصرف می رسد . با بازیافت آلمینیوم از موتور اتومبیل حدود 95% از آن انرژی می تواند ذخیره شود .
چند متر سیم برق در اتومبیل به کار می روند . مس میانی هر کابل را می توان بازیابی کردو تقریباً و تقریباً همان مقدار انرژی را که از بازیافت آلمینیوم ذخیره می شود ، ذخیره نمود بخش اعظم بیشتر اتومبیل ها از استیل تشکیل می شود. از مدت ها این فلز ارزیابی می شده ،است . در واقع بیشتر استیلی که در اتومبیل های امروزی یافت می شود ، از چیزهای دیگری که قبلاً از استیل شده اند مثل اجاق گازها ، ظرفشویی ها یا اتومبیل های کهنه به دست می آید .
هفته بعد که اتومبیل را می بینید ، تصور کنید که بخشهایی از آن می تواند از ماشین لباسشویی کهنه ی شماساخته باشد .
یک اتومبیل تایر های لاستیکی دارد . این تایر ها را قبلاً می سوزاند که این عمل باعث آلودگی هوامی شود . امروزه تایر را به ذرات لاستیک تبدیل می کنند که از آنها برای ایمن ساختن سطوح محوطه ی باز استفاده می کنند.
پلاستیکی که از نفت ساخته می شود در بسیاری از قسمتهای یک ماشین یافت می‌شود. در گذشته ، بازیابی پلاستیک ، کار مشکلی بود اما امروزه سازندگان اتومبیل از پلاستیک هایی استفاده می کنند که می توانند به میزان کمی بازیابی شوند . همچنین هنگامی که آنها مورد استفاده قرار می گیرند ، می پوسد پلاستیک هایی که می پوسند ، پلاستیک‌های تجربه پذیر طبیعی نامیده می شوند ، این پلاستیک های تجدید پذیر طبیعی از نفت تهیه نمی شوند .
بازیافت آب
آب رودخانه ها و دریاچه ها را آب شیرین می نامیم . امّا این آب را نمی توانیم بیاشامیم .
این آبها ممکن است جانداران بیماری زا یا مواد شیمیایی سمی داشته باشند . جانداران بیماری زا را می توان باجوشاندن آب از بین برد . اما برای اطمینان یافتن از سلامت آبی که میلیون ها انسان آن را مصرف می کند ، آب رودخانه ها و دیگر منابع آب را قبل از توزیع از تصفیه خانه ها می گذارند .
بازیافت گیاهی
در نواحی سردسیر جهان گیاهان قبل از قبل از فرا رسیدن زمستان می میرند و برگ های درختان برگ ریز فرو می ریزند .
در مناطق گرمسیر که فصل خشک طولانی تر است ، درختان برای ذخیره آب برگ های خود را می ریزند اما مواد مغذی زیادی درون برگ های مرده محبوس می ماند.
پیش از ورود این مواد غذایی غنی به خاک بقایای گیاه مرده بایدتجزیه شوند .
گیاهان مرده و برگ هایی که روی زمین می ریزند به وسیله جانوران ، قارچ ها و باکتری ها تجزیه و متلاشی می شوند جانوارنی مانند کرم خاکی و هزار پا گیاهان و برگ های مرده رشد می کنند و موجب پوسیدگی چوب های مرده می شوند سرانجام آنچه از این گیاهان مرده باقی می ماند ماده ای قهوه ای رنگ و تیره ای به نام گیاه خاک است همه ی مواد تشکیل دهنده ی گیاهان زنده به وسیله ی جانوران دیگر بازیافت می شوند یا همراه باران به خاک بر می گردند تاگیاهان نورس دوباره آن ها را از خاک جذب کنند.
بازیافت جانوری
درچرخه ی طبیعت نیز مواد زائد تولید شده در طبیعت بوسیله ی عوامل طبیعی به زمین بر می گردند . برای مثال : لاشخورها که حیوانات زشت و بد ترکیبی به نظر می آیند که در صورت نبودن آنها لاشه ی حیوانات فاسد شده و میحط زیست را دچار آلودگی می کردند علاوه بر بوی تعفنی که ناشی از تجزیه شدن لاشة حیوان مرده باعث آلودگی محیط زیست می شود . موش و جوندگان با کندن تونل در زیر زمین و خوردن ریشه ، ساقه و برگ گیاهان در خاک تغییراتی ایجاد می کنند .
حشرات مفید و مضر موجود در خاک مثل مورچه ، موریانه ، لار و نیز درخاک نقش دارند . موجودات ذره بینی در خاک زندگی می کنند که کار تجزیه مواد آلی خاک را برعهده دارند بعضی از این موجودات ازت مورد نیاز گیاهان در خاک را تهیه می کنند.
بازیافت کنندگان
وقتی گیاهی یا جانوری می میرد انرژی ذخیره شده در جسمش هدر نمی رود لشکر عظیمی از مردارخواران ، قارچ ها و باکتری ها از این موجودات مرده تغذیه می کنند و باعث تجزیة آن ها می شود به این بازیافت کنندگان ، تجزیه کننده می گوییم .
حلزون های بدون صدف ، هزار پاها و خرخاکی ها ، همگی برگ ها ، ساقه ها و چوب های پوسیده را می خورند این جانوران ماده نرمی را از خود دفع می کنند که غذای دیگر تجزیه کنندگان است . سوسک های گورکن تونل هایی زیر لاشه ی جانوران کوچک حفر می کنند تا لاشه به کلی زیر خاک دفن شود . سپس درون این لاشه ها تخم ریزی می کنند . کرم های خاکی از برگهای مرده تغذیه می کنند و همراه باخاکی که می بلعد ، قارچ های بسیار کوچک ، باکتری ها و بقایای اجسادی را که در خاک به جا مانده اند نیز می خورند .
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 58 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله نقش باز یافت در ماده و انرژی محیط زیست و هزیمه های اقتصادی
