مقدمه:
در کشور ایران بدلیل کمبود سرمایه در شرایط حال و شرایط اقلیمی خاص خود که بصورت خشک و نیمه خشک
می باشد و دامپروری و کشاورزی در تمام فصول سال جریان دائمی ندارد ، مردم در تمام طول تاریخ به صنایع
دستی روی آورده اند و در این میان زیر انداز (فرش) جایگاه خاص خود را بدست آورده است
محصول تولیدی ، مجتمع فرش دستباف می باشد که توسط اعضاء و بافندگان در طرحها ، رنگها و رج شمارهای
مختلف تولید می شود. مواد اولیه قالیبافی شامل پشم که در چرخه تولید به نخ تبدیل شده و در بافت فرش
دستباف مورد استفاده قرار می گیرد. دیگر نخ پنبه ای و ابریشمی می باشد که همگی با اصلاح نژاد گوسفند ، پنبه
و ابریشم و ترویج آنها در داخل کشور توسط وزارتخانه های مربوطه قابل تهیه می باشد.
در هر مجتمعی کیفیت متغیر است و باید سعی در بالابردن کیفیت کرد تا حدی که هیچ تولید کننده خارجی
نتواند به این درجه از کیفیت دسترسی پیدا کند. معمولا در ایران ابعاد متداول فرش به قرار ذیل می باشد :
(0.8* 0.8 ) و ( 2 * 0.8 ) و ( 4 * کناره ( 3
(1.6* 1.5 ) و ( 2.6 * قالیچه ( 2.5
(1* 1.04 ) و ( 1.5 * ذرع و نیم ( 1.56
(2* 2.5 ) و ( 3 * 3) و ( 3.5 * قالی متوسط ( 3
(3* 4) و ( 4 * 6) و ( 6 * قالی بزرگ ( 8
فرایند بافت قالی را می توان به شرح ذیل خلاصه نمود :
ابتدا دار نصب می شود و چله کشی یا چله دوانی که عبارتست از نخهای تار به دور میله بالا (سردار) و پائین دار(زیر
دار) است توسط چله کش انجام می گیرد سپس چند رج بصورت گلیمباف با رد کردن پودها و محکم کردن آنها
میان تارها ، بافته می شود . سپس کناره پیچ ، لبه های کناری فرش را می پیچند کناره پیچ یک خامه سه لائی
است که از ابتدا قالی را به کناره های آن وصل می کند. برای بافت پرزها یا نخهای خامه تار زیر و رو راگرفته و بر
حسب نوع گره نخ خامه بدور تارها می چرخد . سپس نخها پائین کشیده شده و با چاقو قطع می گردند. در هر دار ،
چوب افقی دیگری وجود دارد بنام نیزه پیچ که تارها به دور آن توسط یک نخ دیگر چرخیده اند با بالا و پائین
آوردن آن تارهای زیر و رو تعویض می گردند . بعد از بافتن همه گره های یک رج ، پود زیر از لای دو ردیف تار زیر
و روی قالی رد می شود. معمولا از چوب کوچکی بنام هاف برای جداکردن تارهای زیر و رو و کشیدن پود از میان
آنها استفاده می شود بعد از آنکه پود زیر گذاشته شد اول آهسته و ریز و بعد با ضربات محکم شانه بر پود می زنند
تا محکم شود ، بعد از تعویض دوباره تارها ، پود زیر گذاشته می شود .
طرح توجیهی تولید فرش پشمی به ظرفیت 1200 مترمربع در سال
