لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 5
پیشینه تاریخی استان
پیشینه تاریخی
سابقه تاریخی استان مرکزی و مردمان ساکن در آن جزئی از پیشینه تاریخی سرزمین و تمدن کهن پارسی است. اگر بخواهیم به سیر تحولات تاریخی این استان بپردازیم بدون شک بایستی صفحات تاریخ ایران زمین را تورق کرده و نقش مردمان دلیر این سرزمین و اثر گذاری آنان در شکوفایی تمدن کهن ایران باستان و همچنین ترویج و گسترش دین اسلام مورد مطالعه قرار دهیم. در این مطالعه و بررسی قطعاً ایفای نقش مشاهیر و نخبگان این قسمت از سرزمین ایران اسلامی در شکل گیری و سیر تحولات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگ دینی کشور ایران منحصر به فرد بوده و اثرات برون مرزی آن در جامعه بین الملل غیر انکار است.
برای اینکه بتوانیم بیشتر با سوابق تاریخی استان مرکزی آشنا شویم، سیر تحولات تاریخی این استان را به طور اجمال در دو مقطع زمانی قبل از اسلام و بعد از اسلام مورد بررسی قرار می دهیم.
قبل از اسلام (از آغاز تا 652 میلادی)
فلات ایران یکی از قدیمی ترین مراکز تمدن مراکز تمدن کهن در جهان است که قدمت برخی از آثار کشف شده توسط باستان شناسان حکایت از سابقه سکونت بیش از 10000 ساله پیش از میلاد مسیح را دارد. برخی ابزار آلات باقی مانده از آن دوران نشانگر آشنایی مردم این سرزمین با فلز در حدود 3000 سال پیش از میلاد مسیح است. بقایا و آثار و ابنیه به جا مانده در شهر سوخته زابل ، هگمتانه همدان و سیلک کاشان ، جملگی حکایت از قدمت بیش از 3000 ساله تمدن و شهرنشینی در ایران داشته است. مهم ترین تمدنی که در ایران قبل از ورود آریایی ها به این سرزمین وجود داشته ، تمدن ایلام می باشد که در دشت خوزستان به ویژه شهر شوش شکل گرفته است. ایلامی ها سرزمین محل زندگی خود را حتمتی می نامیدند. سابقه دولت ایلام به 3000 سال قبل از میلاد می رسد. از آن زمان تا سال 550 ق.م که دولت هخامنشی سراسر ایران را تصرف کرد ، دولت ایلام درگیری و جدال های متعددی با تمدن های بین النهرین (سومر، بابل) داشت. اوج قدرت ایلامی ها در قرن 13 ق.م بود که توانستند سرزمین بین النهرین را تصرف کنند و ستون سنگی را که قانون همورابی بر روی آن نوشته شده بودبه غنیمت گرفته و به شوش آورند. در سال 640 ق.م آشور بنی پال پادشاه آشور به ایلام تاخت و شهر شوش پایتخت شهر ایلام را تصرف و آن را کاملاً تخریب کرد . هنوز بقایا و سنگ و آجر فرش های این دوره در شهر شوش، در مجموعه کاج آپادانا به یادگار باقی مانده است. آثار دوره ایلامی و ماقبل تاریخ که در تپه های باستانی قیجه ، گل محمد، امامزاده عبدالله و عباسلو ساوه، مناطق باستان بالا و پایین مشهد زلف آباد تفرش، تپه چلبی ساروق اراک کشف شده ، نشان از سکونت و قدمت اقوام ایلامی در منطقه استان مرکزی دارد.
حمله آشور بنی پال همزمان بود با گسترش قلمرو حکومت آریاییها که از قرن پانزدهم ق.م از نواحی جنوبی روسیه و اروپا به فلات ایران
مذهب
قبل از حمله اعراب به ایران مردم این استان همانند سایر ایرانیان، دین زرتشتی داشته و یکتا پرست بوده اند وجود آتشکده های بزرگ ، از قبیل آتشکده آتشکوه نیم ور ، وره در آشتیان ، آتشکده خورهه در محلات، آتشکده برزو در راهجرد در شمال شرقی اراک، آتشکده آذرگشسب در فراهان و آتشکده های دیگر در شهرهای این استان دلیل بر این ادعا است. اما بعد از ورود اعراب مسلمان به ایران و تبلیغ دین اسلام در سراسر امپراتوری سرزمین های ایرانی، مردم به اسلام روی آورده و هم اکنون بیش از 99% جمعیت استان را مسلمانان و مذهب شیعه اثنی عشری تشکیل می دهند. درصدی از جمعیت شهرستان اراک و شازند را مسیحیان ارمنی (گریگوری) تشکیل می دهند. درصد فوق العاده کمی از جمعیت این استان نیز پیرو ادیان دیگر می باشند.
استان مرکزی از مهمترین بلاد اسلامی است که در طول تاریخ توانسته به عنوان خاستگاه مامن و مکانی ویژه جهت ترویج دین اسلام مورد توجه مسلمانان و اسلام شناسان قرار گیرد، تربیت و پرورش مشاهیر ، علما و نخبگان دینی متعدد در دوره های مختلف اسلامی گواه این مدعاست.
وجود اماکن، بقاع متبرکه، مساجد، تکیه ها و حسینیه های متعدد، آداب و رسوم عزاداری و گرامیداشت یاد ائمه معصومین(ع) و احترام ویژه به فرزندان و نوادگان خاندان پیامبر اسلام، استان مرکزی را به عنوان یکی از قطبهای مهم گردشگری مذهبی در ایران تبدیل نموده است. مجموعه زیارتی مشهد اردهال ، مجموعه زیارتی آستانه، مجموعه زیارتی ساروق، مسجد جامع ساوه، مسجد میدان ساوه و مسجد جامع شش ناو تفرش، این امکان را بوجود آورده است تا قطبهای گردشگری مذهبی، به عنوان مناطق نمونه مورد توجه مسئولان توسعه گردشگری کشور و همچنین مسئولان محلی و استانی قرار گیرد.
مردم شناسی استان مرکزی
جمعیت بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1375 استان مرکزی 1228812 نفر جمعیت دارد از این تعداد 1/57 درصد در نقاط شهری و 9/42 درصد در نقاط روستایی سکونت داشت اند . در همین سال از کل جمعیت استان 156/616 نفر مرد و 656/612 نفر زن بوده اند . از جمعیت استان 3/38 درصد در گروه سنی کمتر از 15 سال ، 1/56 درصد در گروه سنی 15 تا 64 سال و 6/5 درصد در گروه سنی 65 سال و بیشتر قرار داشته اند . سمت وسوی تمامی نقل و انتقالات داخلی و مهاجرین که از خارج وارد استان شده اند کانون های شهری مخصوصاً در شهر اراک و ساوه بوده است . قبل از دهه اخیر مردم استان برای یافتن کار و ادامه تحصیلات فرزندان و بالا بردن سطح زندگی خود از این استان به استان های تهران و اصفهان مهاجرت می کردند لیکن بر اثر جذب نیروهای بومی ، بسیاری از شهرستان های دیگر به این استان مهاجرت کرده اند .نژاد
با توجه به مطالعات باستان شناسی و تاریخی سابقه سکونت در این نقطه از ایران زمین به هزاره دوم و سوم ق . م باز می گردد . بعدها تمدن هایی در این سرزمین شکل گرفت که هنوز آثاری از آن ها در تپه های باستانی و نقاط مختلفی از این سرزمین وجود دارد . که خود حکایت از رد پای اقوام مختلف است .بعدها با ورود اقوام آریایی و اختلاط آنها این نژادها در هم آمیختند . پس از اسلام نیز اقوام دیگری از جمله ترکان و مغولان در این نجد سکنی گزیدند و با مردمان این نواحی در آمیختند .زبان بیشتر مردم استان مرکزی به زبان فارسی سخن می گویند. زبان ترکی نیز در اکثر روستاهای اطراف اراک ، سربند و ساوه رایج است . در دلیجان مردم به زبان راجی حرف می زنند که ریشه در زبانها و واژه های دوره مادی دارد .در خصوص زبان راجی باید گفت که این زبان بس شگفت که نشانه های آن در بخشی از مرکز ایران چون دلیجان و محلات و نراق و ... برجای مانده است . داستان از یک زبان نیرومند ایرانی می گوید که به دلیل ویژگی های برتر خود نشان می دهد که روزگاری دراز در یک قلمرو گسترده ، مرکزیت داشته است و روز به روز با یورش زبانی پر می شود و در هم آهنگ و بی ریشه ، از سوی صدا و سیمای مرکزی پهنه آن کمتر و کمتر می شود البته باید گفت ( گویندگان ایرانی که در شهرها و روستاهای گوناگون ، با زبان های شیرین و ریشه دار خویش زیر ستم زبان رسانه های گروهی هستند . بدان روی که این گفتارها از پایتخت ایران پخش می شود نام آن را فارسی نهاده اند و گمانشان بر این است که این سیستم از سوی زبان فارسی بر زبانشان می رود ، باز آنکه این زبان یک زبان آمیخته از ده ها ، شاید صدها گویش گوناگون پدیدار شده است که ریشه و مایه ایی ندارد و پایگاه آن را هم ندارد که با نام فارسی دری از آن یاد کنیم بلکه بهتر است آن را ً گویش تهرانی نو ً بنامیم زیرا که زبان تهران کهن نیز تا بدین پایه درهم ریخته نبوده است و برای خود زیبایی و پایه و مایه و دستور داشته است . چنانکه در برخی از جاها تنها اندک پیرمردان و پیر زنان واژه های آن را به یاد می آورند ، و در برخی جاها تنها نام آن بر جای مانده است اما خوشبختانه دلیجان که به گویش راجی خود دلیگون خوانده می شود کانونی بنیرو است که هنوز آن را بر زبان فرزندان می گذارند و اگر از سوی ادارات فرهنگ و آموزش و پرورش کوششی اندک در این زمینه شود می توان امید بدان بست که در آینده باز هم به گونه یک زبان روان در آن شهرستان بکار رود و ما نیز از برتری ها و ویژگی های آن چنانکه بایسته و شایسته باشد برخوردار گردیم .زبان ترکی : زبانی اصلی اکثریت نقاط روستایی شهر ساوه می باشد ولی فارسی تنها در شهر ساوه شهر مأمونیه و در روستاهای آوه و الوسجرد ، زبان اصلی مردم می باشد و در سایر نقاط به عنوان زبان دوم با آن محاوره می شود . اما زبان کردی در روستای قره چای و شهر ساوه رایج می باشد . زبان ارمنی فقط در روستاهای چناقچی بالا و لار ساوه رایج است . گویش الویری از مشتقات زبان پهلوی میانه بوده و به گویش تاتی معروف است . شهرستان محلات به زبان فارسی سخن می گویند . گویش اهالی روستای بزیجان محلات ترکی با لهجه محلی است
توریسم صنعتی
صنعت توریسم پس از صنایع نفت و خودروسازی، سومین صنعت درآمدزای هزاره جدید محسوب می‌شود و با توجه ویژه به خدمات در این هزاره پیش‌بینی می‌شود به سرعت به نخستین رتبه درآمدزایی در سطح جهان تبدیل شود.
به همین دلیل است که نظریه‌پردازان اقتصاد جهان اهتمام و توجه ویژه خود را به این صنعت معطوف داشته‌اند و کشورهای مختلف تلاش می‌کنند در این فرصت نوین سرمایه‌گذاری مناسبی داشته باشند.
در کشور ما که سالها مقام نخست توریسم در خاورمیانه را داشته (دهه 46 تا 56 خورشیدی) علی‌رغم تغییر نگرش به مقوله توریسم و پذیرش آن به‌عنوان صنعتی درآمدساز، لزوم توجه بیشتر به ظرفیتهای سرمایه‌گذاری در این صنعت مشهود است.
بر اساس اعلام شورای جهانی توریسم، ایران امروز به جایگاه سی و پنجم سقوط کرده است.
در حالی که طبق برنامه چشم‌انداز بیست ساله کشور، در پایان برنامه چهارم توسعه حداقل می‌بایست پاسپورت چهار میلیون گردشگر خارجی مُهر ورود به ایران خورده باشد، متاسفانه آمارهای ورودی تا سال گذشته تنها هفتصد و پنجاه هزار توریست ورودی را ثبت کرده‌اند! بدون شک مؤلفه‌های فراوان و عوامل متعددی در این ناکامی سهیم بوده‌اند، اما نباید ناامید بود.
ایران توان فراوانی دارد تا در صورت برنامه‌ریزی و کار کارشناسی دقیق، ناکامی‌های قبلی را جبران کند.
آثار و جاذبه‌های تاریخی و باستانی اکوتوریسم و جلوه‌های طبیعی و همچنین توان ارزشمندی که می‌توانیم تحت عنوان توریسم صنعتی از آن یاد کنیم؛ آن هم در کشوری که از فناوری‌های بومی گرفته تا صنایع عصر جدید نمونه‌های منحصر به فردی وجود دارد و از این میان پیشینه صنعت نفت در ایران به عنوان مهد این صنعت در خاورمیانه فرصتی طلایی و ویژه را به‌وجود آورده که در صورت سرمایه‌گذاری مناسب می‌توان به توسعه صنعت توریسم از قبال آن در ایران امیدوار بود.
جهانیان امروزه ایران را با منابع غنی نفت و گاز آن می‌شناسند و در کنار پیشینه باستانی این سرزمین به بُعد صنعتی آن در مقوله نفت و گاز نیز توجه دارند.
نزدیک به یکصد سال پیش بود که صنعت نفت با بهره‌برداری از نخستین چاه نفت خاورمیانه در جنوب غرب ایران و استان فعلی خوزستان متولد شد و این حدیث یکصد ساله آغاز شد. طی این مدت نمونه‌های مختلف ابزار و ادوات صنعتی از نخستین نمونه‌ها گرفته تا بعد از آن در تاسیسات نفتی ایران مورد استفاده قرار گرفت و بدین ترتیب است که هرکدام از این تاسیسات به خودی خود موزه ارزشمندی از توسعه فناوری صنعتی جهان است و از ادوات نیروی بخار گرفته تا گازسوز و الکتریسیته می‌توان نمونه‌های ارزشمندی را در کنار هم در این تاسیسات مشاهده کرد؛ امری که در کمتر مرکز پژوهشی صنعتی- دانشگاهی و آکادمیک و در کمتر نقطه‌ای از جهان شاهد آن هستیم و این مسئله فرصت ارزشمندی برای سرمایه‌گذاری در توریسم صنعتی برای این تاسیسات عموماً از رده خارج فراهم می‌کند.
توریست‌های صنعتی کارشناسان، مهندسان ارشد، طراحان و برنامه‌نویسان و همچنین علاقه‌مندان به تاریخ صنعت هستند و در مبحث توریسم صنعتی باید روی حضور آنها و همچنین دانشجویان رشته‌های صنعتی و غیره سرمایه‌گذاری کرد.
قدمت تاسیسات نفتی در ایران به‌گونه‌ای است که می‌توان با استفاده از آنها به قوی‌ترین و معتبرترین مراکز آکادمیک و صنعتی دنیا سرویس داد. در این بین قدیمی‌ترین و جالب‌ترین نمونه‌ها را در تاسیسات نفتی مسجدسلیمان می‌توان مشاهده کرد.
نخستین چاه نفت، نخستین نیروگاه برق با نیروی بخار و نخستین تاسیسات جانبی و فراوری نفتی در آن قرار دارند؛ نمونه‌هایی که نه‌تنها در ایران، بلکه در خاورمیانه قدیمی‌ترین نمونه‌ها محسوب می‌شوند!
چاه شماره یک نفت خاورمیانه که در مرکز شهرستان مسجدسلیمان قرار دارد- و در اثر عدم رعایت حفظ حریم ساخت و ساز امروزه دیوار به دیوار منازل مسکونی منطقه است-مجموعه کاملی از نخستین تکنولوژی حفاری، بهره‌برداری و استخراج و پمپاژ نفت به وسیله نیروی بخار است و دیگ بخار آن سندی بر قدمت صنعتی آن به‌شمار می‌رود که برای توریست‌های صنعتی بسیار جالب خواهد بود.
علاوه بر این نیروگاه تولید برق این منطقه نفت‌خیز که با قدمتی نزدیک به نود سال نخستین نمونه از تولید برق با استفاده از نیروی بخار است واجد اهمیت است و دیگر تاسیسات جانبی نفت نیز شرایطی به همین صورت در منطقه مسجدسلیمان دارند. جذابیت‌هایتوریسم صنعتی در دیگر نقاط استان خوزستان نیز پراکنده‌اند که گل سرسبد آنها پالایشگاه نفت آبادان است و دیگر مناطق خوزستان همچون هفتکل و...
در هرکدام از این مناطق تاسیساتی وجود دارند که البته از نظر فنی بدون استفاده و متروک می‌باشند و از نظر امنیتی نیز مشکلی جهت بازدید از آنها وجود ندارد و می‌توان توریست‌ها را به بازدید آنها برد.
ویژگی دیگر صنعت نفت در جنوب غرب ایران این است که مراوده صنعتی غرب با این خط از خاک ایران تنها یک مراوده مکانیکی نیست، بلکه به‌واسطه حضور کاشفان نفت و کارشناسان و کارکنان بیگانه، خوزستان سالیان سال محل زندگی این اتباع بوده و چه بسیار کسانی که با ملیت‌های مختلف در خوزستان متولد شده‌اند، ازدواج کرده‌اند و بعضاً پس از مرگ در گورستان‌های مخصوص که در جای جای مناطق نفت‌خیز به «قبرستان خارجی‌ها» معروف است، به خاک سپرده شده‌اند.
این ارتباط و حضور مستمر در ایران مراودات فرهنگی و حتی سببی فراوانی را همراه داشت و حتی ازدواج‌هایی نیز انجام شده است! این توضیحات از آن رو لازم آمد تا بدانیم جذابیت‌های تاسیسات قدیمی و مناطق نفتی ایران برای توریست‌های خارجی تنها محدود به بازدید از فناوری‌های قدیمی صنعتی نبوده، بلکه تاثیرات عاطفی و فرهنگی نیز برای افرادی خاص به همراه خواهد داشت و این فرصتی برای سرمایه‌گذاری است.
شهرهای ایجاد شده در مناطق نفت‌خیز ایران عموماً ساختاری غربی دارند و از نوع معماری و خیابان‌بندی گرفته تا وجه تسمیه برخی مناطق تشابهات شگفتی بین این مناطق دورافتاده در جنوب غرب ایران و زیبا‌ترین شهرهای اروپایی وجود دارد که باعث شگفتی و جذب توریست‌های خارجی خواهند بود.
البته بدیهی است ما در خصوص صنعت توریسم صحبت می‌کنیم نه سیاست و بررسی بعد استعماری مقوله صنعت نفت و راهکارهای جلوگیری از تکرار آن شرایط احتمالی که وظیفه سیاستمداران و کارگزاران روابط خارجی است.
با چنین دستور کاری بررسی و شناخت تمامی جذابیت‌ها و توان درآمدزایی در توریسم صنعتی بسیار قابل توجه بوده و از نظر فرهنگی و تأمینی نیز باید شرایطی فراهم شود تا توریست‌های ما این اطمینان را داشته باشند که به واسطه آنچه از نفت بر سر مردم ایران آمده، تهدیدی برای میهمانان بازدید کننده وجود ندارد!
بر اساس اعلام روابط عمومی وزارت نفت، این وزارتخانه طرحی را برای موزه صنعتی خود دنبال می‌کند اما باید توجه داشته باشیم که حصول نتیجه در این زمینه و اینکه اصولاً توریستی از آن موزه بازدید کند همت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و حمایت متولیان صنعت گردشگری در ایران را می‌طلبد و با در کنار هم قرار گرفتن تمامی این مؤلفه‌هاست که می‌توانیم به بهره‌مندی کشور از درآمدزایی «توریسم صنعتی» و توسعه توریسم امیدوار باشیم.
ظرفیتهای سرمایه‌گذاری توریسم صنعتی در ایران بسیار غنی و قوی می‌باشند اما شرط اول حصول نتیجه از این ظرفیتها همت و اراده جمعی در این زمینه است.
اساسنامه انجمن‌هاى میراث فرهنگى کشور ماده ۱ـ تعریف: انجمن میراث فرهنگى که در این اساسنامه انجمن خوانده مى‌شود. نهادى ملى ـ فرهنگى و غیر انتفاعى و وابسته به سازمان میراث فرهنگى کشور است که بر حسب ضرورت و تشخیص سازمان در مراکز استانها، شهرستانها، شهرها، بخشها و روستاها یا براى موزه‌ها و آثار تاریخى تشکیل مى‌شود.تبصره۱ـ هر انجمن به نام محل، حوزه اثر تاریخى یا موزه‌اى که در آن تشکیل مى‌شود نامگذارى خواهد شد.تبصره ۲ـ سازمان میراث فرهنگى کشور در این اساسنامه ((سازمان)) خوانده مى‌شود.ماده ۲ـ هدف: جلب حمایت مادى و معنوى مردم و تشریک مساعى همه جانبه آنان در زمینه پژوهش، حفظ، احیاء، معرفى و آموزش میراث فرهنگى کشور.ماده ۳ـ وظایف و اختیارات انجمن‌ها:۱) آشنائى با قوانین و مقررات ناظر به پژوهش، حفظ و احیاء:معرفى و آموزش میراث فرهنگى کشور و فراهم کردن زمینه‌هاى لازم براى انتقال آن به عموم.۲) بحث و بررسى و ارائه مشاوره فرهنگى و اجتماعى به منظور اجراى مطلوب برنامه‌هاى پژوهشى، حفظ و احیاء، معرفى و آموزش میراث فرهنگى حوزه عمل خود با توجه به مقتضیات و امکانات محل و پیشنهاد آن به سازمان.۳) سعى در شناسائى و شناساندن وجوه ناشناخته میراث فرهنگى محل ۴) تشویق و ترغیب مردم به رعایت احترام میراث فرهنگى و حفظ و صیانت از آن.۵) مشورت و پیداکردن راههاى عملى براى جلوگیرى از هر گونه اقدام غیرقانونى در زمینه حفاریهاى غیر مجاز تخریب آثار تاریخى، خرید و فروش اموال فرهنگى و پیشنهاد آن به سازمان.۶) بررسى طرق جلب مساعدت مادى و معنوى مردم و پیشنهاد آن به سازمان.۷) همکارى با هیات‌هاى تخصصى و کارشناسان و بازرسان اعزامى از سوى سازمان.۸) همکارى با نهادها و اورگانهاى محلى و جلب مساعدت همه جانبه آنان براى دستیابى به اهداف انجمن.
اطلاعات گردشگری
فهرست هتل های استان مرکزی در سال 1383:
نام هتل
درجه و گروه
تعداد اتاق
نشانی
تلفن
کاوه
3 ستاره B
54
ساوه، شهرصنعتی کاوه
4- 2461-0256234
آبگرم محلات
3 ستاره B
36
محلات، آبگرم
3555، 34440866332
اقصی
2 ستاره A
21
محلات، خ امام
4141،4041-0866322
کارون
2 ستاره T
18
دلیجان، خ امام
6942،6960-0866422
صدرا
2 ستاره A
38
ساوه،خ شهید مطهری
2228162،2234414-0255
لادن
1 ستاره B
34
اراک،خ شهید قدوسی
2247354-0861
مدرس
1 ستاره B
16
خمین، میدان مدرس
233100-0865
قدس
1 ستاره A
15
تفرش، میدان آزادی
2939-0862622
فهرست مهانپذیرهای استان مرکزی در سال 1383:
نام
درجه
تعداد اتاق
نشانی
تلفن
اراک
ممتاز
21
اراک،خ صدوقی
2246259-0861
صدر
ممتاز
22
اراک، میدان هفت تیر
2222262-0861
توحید
3
9
اراک، میدان شهدا
2222839-0861
تخت جمشید
3
8
اراک، خ امیر کبیر
2223209-0861
یاس
3
10
اراک، خ امیرکبیر
2244482-0861
جهان
3
12
اراک، خ امام
2244672-0861
میهن
3
12
ساوه، میدان آزادی
2226110-0255
بوستان
ممتاز
11
دلیجان،خ ارشاد
2211-0866322
شماره تلفنهای ضروری
نام دفتر
تلفن
اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری
2230888
اداره اطلاعات
113
اداره کل بیمه خدمات درمانی
143
اداره کل تامین اجتماعی
142
اداره کل راه و ترابری
141
اورژانس اراک
115
بازرسی و نظارت بر قیمت ها
124
پلیس
110
جمعیت هلال احمر
147
خدمات پستی
193
خرابی تلفن
17
دایره مبارزه با مواد مخدر
128
دفتر نظارت بر عملکرد نیروی انتظامی
197
روابط عومی اداره کل پست
140
ترمینال مسافربری
3133338
روابط عمومی شرکت مخابرات
135
سازمان آتش نشانی
125
سازمان بازرسی کل کشور
136
سازمان بهزیستی
148
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
114
ستاد خبری حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی
116
شرکت آب و فاضلاب
129
شرکت توزیع برق
121
شرکت گاز
194
مرکز ارتباط راه دور تلفن
126
مرکز اطلاعات تلفن
118
معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری
137
فهرست هتل ها و مهانپذیرها
نام هتل یا مهمانخانه
درجه
تلفن
آدرس
مهمانسرای آبگرم محلات
سه ستاره
3355
هتل کاوه ساوه
سه ستاره
هتل کارون دلیجان
دو ستاره
هتل اقصی محلات
دو ستاره
هتل صدرا
دو ستاره
هتل لادن اراک
یک ستاره
هتل قدس تفرش
یک ستاره
هتل مدرس خمین
یک ستاره
مهمنانپذیر اراک
ممتاز
مهمانپذیر صدر
ممتاز
مهمانپذیر بوستان
ممتاز
مهمانپذیر توحید
درجه دو
مهمانپذیر تخت جمشید
درجه دو
مهمانپذیر جهان
درجه دو
مهمانپذیر میهن
درجه دو
تحقیق و بررسی در مورد گردشگری استان مرکزی