تاریخچة تکیه معاون الملک
در سال 1320 توسط معاون الملک ساخته شد و به علت درگیری در سال 1327 ویران گردید که دوباره توسط خانواده معاون الملک ساخته شد.
تکیه معاون الملک یکی از بناهای بر جا مانده از دوره قاجاریه در کرمانشاه است.این بنا در بافت قدیم شهر در محله آبشوران قدیم در خیابان شهید حداد عادل قرار دارد فضاهای تکیه معاون الملک بر اساس وضع موجود از چهار قسمت تشکیل یافته است که به ترتیب عبارتند از صحن ورودی حسینیه،زینبیه،عباسیه.تکیه دارای سه در ورودی می باشد که در اصلی به خیابان حداد عادل باز می گردد.دو در ورودی دیگر که در عباسیه واقعند به ترتیب به کوچه های ایلخانی و معاون باز می گردد.از نظر کاشی کاری نیز می توان کاشی های تکیه را بر سه گروه تقسیم نمود:
1)بر اساس تکنیک و اجرا که خود شامل دو گروه می باشد:
الف)کاشی های برجسته
ب)کاشی های هفت رنگ
2)بر اساس موضوع تصاویر کاشی های با تصاویر اسطوره ای،حماسی،تاریخی،مذهبی،تصاویر رجال هم عصر بانی بنا،تصاویر مکان های تاریخی و مذهبی و نیز کاشی کاری های با تصاویر تزئینی مثل گل و مرنح و… می باشد.
3)بر اساس مکان کنونی کاشی ها.
الف:کاشی های نصب شده بر دیوارها.
ب:کاشی هایی که در انبارهای تکیه نگهداری می شوند.
0موقعیت شهر کرمانشاه:
استان کرمانشاه با وسعتی برابر با 25/24434 کیلو متر مربع در غرب ایران قرار دارد این استان حدود 45/1 درصد از مساحت کل کشور را تشکیل می دهد و به لحاظ وسعت هجدهمین استان کشور است.استان کرمانشاه بین 33 درجه و 24 دقیقه تا 35 درجه و 17 دقیقه عرض شمالی و 45 درجه و 24 دقیقه تا 48 درجه و 6 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد.ارتفاع متوسط آن از سطح دریا 1200 متر است.بر اساس آخرین تقسیمات کشوری استان کرمانشاه دارای دوازده شهرستان،بیست و پنج بخش و هشتاد و سه دهستان است.این شهرستان از شمال به استان کردستان،از شرق به شهرستان صحنه،از غرب به شهرستان اسلام آبادو از جنوب به شهرستان هرسین محدود می شود.این شهرستان دارای چهار بخش به نام های مرکزی،فیروزآباد،کوزوان و ماهیدشت و سیزده دهستان است.شهر کرمانشاه،مرکز استان کرمانشاه،در فاصلة 526 کیلومتری جنوب غربی تهران و در مسیر راه اصلی تهران - خسروی قرار دارد.مراکز دیدنی کرمانشاه بافت قدیمی شهر کرمانشاه،بازار و سراهای متصل به آن،نقش برجسته های طاق باستان،شکارگاه خسروپرویز،تکیه معاون الملک،تکیه بیگلربیگی،مسجد عماد الدوله،مسجد جامع شهبازخان،حمام حاج شهبازخان،پل کهنه،مقبره آل آقا،مسجد جامع،مسجد فیض آباد،خانه رنده کش،مسجد دولت شاه،مسجد شاهزاده،مسجد معتمد،مقبره فاضل تونی،بقعه سیده فاطمه،خانه خدیوی،خانه سیدین،پارک کوهستان،سراب قنبر،موزه مردم شناسی تکیه معاون الملک،خانقاه اخوت،خانقاه خاک،خانقاه گوران،حسینیه معتضد می باشد.
ساختمان موزه:
اگر از قسمت غربی تکیه معاون الملک از خیابان شهید حداد عادل بخواهید وارد شوید از 18 پلة سنگی باید بگذرید در این قسمت محوطه باز و وسیعی است که رودخانة معروف به آبشوران از کنار آن می گذرد که از سراب کرمانشاه سرچشمه می گیرد و پس از عبور از قسمت های مختلف شهر سرانجام به رودخانة قره سو می ریزد روی این رودخانه در سالهای گذشته بوسیلة شهرداری کرمانشاه پوشیده گردید که بصورت خیابان درآمد و هم اکنون به نام خیابان شهید حداد عادل نامیده می شود در قسمت شمالی حسینیه ساختمان دو طبقه ای به چشم می خورد که در طبقة فوقانی سه اطاق .وسیع قرار دارد که بصورت قرائت خانه درآمده است و در این محل قرآن را تلاوت می نمایند در طبقة زیرین حمام معروف به حسنخان،دو مغازه قرار دارد ضمناً کوچه معروف به ایلخانی بوسیلة دالانی به درب ورودی حسینیه مربوط می گردد که فعلاً این دالان بصورت سالنی وسیع درآمده است و جهت ادای نذورات،خانمها در روزهای جمعه از آن استفاده می نمایند در سمت راست همین سالن جنب حسینیه محلی به نام سقاخانه وجود دارد که با کاشیهای تصویری(سقای کربلا)تزئین یافته است و با روشن کردن شمع و دعای توسل نیازمندان به درگاه خداوند استغاثه می نمایند.توضیح اینکه حمام معروف به حسن خان در قدیم الایام به قول معمرین،نصف روز جهت استحمام استفاده می شده است و بقیة روز ورزشکاران در آن به ورزش می پرداختند و به یاد حضرت علی(ع)بصورت زورخانه از آن استفاده می نمودند.
تاریخچة ایجاد و بنای تکیه معاون الملک کرمانشاه:
تاریخ ایجاد بنای تکیه معاون الملک کرمانشاه به سال 1320 هجری قمری برمی گردد.در آن زمان مرحوم حسین خان معین الرعایا،اکبر خان معاون لشکر،حسن خان معاون الملک و حاج شیخعلی عسکر،چهار برادر بوده اند که عشق و علاقه ای مخصوص به خاندان رسالت داشتند پیش از بنای حسینیه،محرمها در بازار قیصریه محل تجارت و کسب حسن خان معاون الملک،سالیان متمادی اقامه عزاداری می نمودند.در تاریخ بیست و هفتم صفر المظفر سال 1320 هجری قمری،طبق اسناد موجود و قرارداد و تعهدنامه های مورخ دهم شعبان المعظم،قطعه زمینی جنب حمام حسن خان که چاله حوض مفروبه و دکانی در آن واقع بوده از صاحبان حمام مذکور خریداری می کند و اقدام به احداث بنای حسینیه می نمایند و با همت بلند و صرف هزینه ای هنگفت آن را آینه کاری و تزئین می نمایند بطوری که معمرین و نویسندگان،آن را حسینیه ای بی نظیر توصیف کرده اند.در بیست و ششم جمادی الأول 1327 هجری قمری این بنای مذهبی و زیبا به دست ایادی معاندین پس از غارت چراغ و اشیاء نفیسه و تخریب بوسیله توپ و آتش زدن آن در زمینش سبزی می کارند.در حالی که معین الرعایا و برادران و اقوامشان در دهات بوده و حسینیه مدافعی نداشته است.در بیست و یکم شعبان 1327 قمری اکبرخان معاون لشکر با عده ای شبانه به تلگرافخانه وارد می شوند در آنجا مستقر می گردند.در بیست و سوم شعبان،معین الرعایا و معاون الملک با عده ای از خوانین و سران و سواران کلیائی برای حمله به شهر وارد طاق بستان می شوند.پس از استقرار کامل در شهر به تجدید بنای حسینیه اقدام می کنند و ساختمان نیمه کارة جدید را با پارچة مشکی سیاه پوش و برای اقامة عزاداری در محرم سال 1328 قمری آماده می نمایند که در محرم سال 1329 نیز به همین نحو بوده است.روز دوشنبه سوم جمادی الأول 1329 قمری حسین خان معین الرعایا در بازار زرگرهای فعلی هدف گلوله ای قرار می گیرد و به قتل می رسد.بلافاصله جنازة آن مرحوم از راه پشتگوه به نجف اشرف منتقل و به خاک سپرده می شود.پنج ماه و ده روز بعد برادر دوم اکبرخان معاون لشکر نیز مقتول و جنازه اش به نجف حمل می شود.در روز دوازدهم جمادی الأول سال 1330 هجری قمری قیومهای صغار برادران متوفی جناب آقای حاجی ملاحسین(حاج آخوند)و شیخعلی عسکر،محض صرفه و غبطه صغار(چون وقفنامه ای در مورد حسینیه نبوده است).بوسیلة معمار محمد و حاج درویشعلی حسینیه را که یک هزار زرع مضروبی مساحت داشته متراژ و تقویم نموده با حمام زیر آن حیاط و طویله در مقابل مبلغ سه هزار و شصت تومان بابت سهام معین الرعایا و اکبرخان معاون لشکر و شیخعلی عسگر طبق سند موجود به حسن خان معاون الملک با علاقه ای وافر در تکمیل به بازسازی و تزئین دیوارها با گچ بری و نقاشی بوسیلة استاد حسین نقاش تهرانی و سید ابوالقاسم مانی نقاش معروف کرمانشاه اقدام می نماید.
از حاج حسن کاشی پز تهرانی(میناچی)دعوت می شود که با خانواده و کارگران غنی به کرمانشاه می آیند و با تهیه کوره و وسائل لازم و رنگ از خارج مملکت با سری پرشور از عشق حسین و همتی عالی بکار کاشیکاری حسینیه اقدام و با سرعت و جدیت زیاد در مدت قلیلی آن را به اتمام می رساند.کما اینکه در بعضی دیوارها جهت سرعت در کار،کاشی را روی نقاشی نصب می کنند.در مجلس روضه خوانی مرحوم اشرف الواعظین شیرازی در دیوار جنوبی حسینیه،اشعاری در توصیف بنا و تاریخ خاتمه کاشیکاری آن به چشم میخورد که سروده مرحوم سید محمدنامی معروف به سید محمدمعاون که از شعرای بنام شهر که سیدی متقی بوده است می باشد.در سال 1336 هـ .ق حسن خان معاون الملک که مایل بود تمام هستی و وجودش را در راه معشوق و سرور خود صرف نماید در هشتم رمضان همان سال زمین زینبیه را که عمارتی متصل به حسینیه بود و متعاقباً در پانزده ذی الحجه عمارت دیگر جنب آن را به مساحت یک هزار و چهارصد و یک زرع مضروبی طبق اسناد موجود خریداری کرد و ساختمانهای زینبیه و عباسیه را بنا نهاد.و تا پایان عمر مستمراً در احیا و مرمت این سه بنای مذهبی و تهیة وسایل عزاداری با صرف کلیه درآمد خود از تجارت و اجاره داری و زراعت کوشا و ساعی بود.طاق زینبیه بوسیله معمار محمد همدانی معروف به معمار سیاه زده شد و معمار هاشم کتابیان و استاد اصغر در بنایی شرکت داشته اند.خطوط اشعار محتشم کاشانی در سقف و دیوارهای زینبیه و حسینیه دست نوشت مرحوم میرزا حسن خان خطاط کرمانشاهی می باشد.حسن خان معاون الملک در سال 1301 شمسی شبانه حین عبور از زیر دالان حسینیة امام جمعه و در حالی که بدون اسلحه و تنها بود مورد حمله قرار می گیرد.حسن خان معاون الملک در سال 1305 شمسی مطابق 1345 قمری حسینیه و زینیبه و عباسیه را وقف عزاداری ائمه معصومین نمود و بیست نسخه وقفنامه تنظیم و بین علمای نجف اشرف و کرمانشاه و بزرگان شهر و فرزندان خود و برادر زداه هایش توزیع کرد و محل دفن جنازه اش را در اطاق جنوبی شرق زینبیه معین و شروط انتخاب متولی و ناظر موقوفه را متذکر گردید.و دستور اقامه عزاداری در دوازده شب اول محرم و شبهای جمعه و ایام فاطمیه و تشکیل مجالس قرائت و تدریس قرآن مجید در تمام شبهای ماه مبارک رمضان و مجالس سرور و اعیاد مذهبی داده است و برای مخارج لازم موقوفاتی معین نموده که در وقفنامه مذکور است.حسن خان معاون الملک مدت هشتاد سال زیر پرچم پر افتخار سرور شهیدان حسین ابن علی(ع) با عشق و علاقه نامحدود به خاندان امامت و رسالت،زندگی شرافتمندانه نمود و به خادم الحسین معروف گردید
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 17 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله تکیه معاون الملک
