سختی و سختی پذیری
از دوران کودکی هر یک از ما با کلمة سختی آشنا بودهایم و به آن به عنوان موضوع سادهای نگاه میکردیم. اگر از دوستان و همسایگان بخواهیم که سختی را تعریف کنند، نتیجة تعجبآوری خواهیم گرفت. بعضیها مادهای را سخت میدانند که در مقابل سایش مقاوم باشد و بعضی دیگر مقاومت در مقابل خمش و نفوذ را معیار سختی میدانند. در مقابل گروهی موادی را سخت میدانند که بتوانند مواد دیگر را در اثر ضربه بشکند و یا روی آن خراش ایجاد کند. به این ترتیب از جوابهای گوناگونی که دریافت میکنیم در می یابیم که مردم عقاید متفاوتی نسبت به سختی مواد دارند. با ارزیابی جوابهای داده شده به نکتة مشخصی پی میبریم و آن اینکه سختی یک ماده خیلی پیچیدهتر از آن است که مردم عادی فکر می کنند.
در بسیاری از فرهنگهای لغت سختی را اینگونه تعریف کردهاند : ((سختی یک ماده عبارتست از ظرفیت نسبی آن در مقابل نفوذ و خراش برداشتن و یا بر عکس ایجاد خراش و نفوذ ماده دیگر.)) چنین تعریفی تا حدود زیادی مبهم است. برای مثال فولاد و شیشه هر دو به عنوان سنگ فرش در پیاده روها مصرف میشود و مقاومت سایش آنها کاملا مشهور است. بنابراین، بنا به تعریف فوق باید سختی آنها یکسان باشد. چنانکه میدانیم شیشه میتواند روی فولاد خراش ایجاد کند، بنابراین در تقسیمبندی مواد از نظر سختی، شیشه بالاتر از فولاد قرار میگیرد، با این حال فولاد میتواند شیشه را بشکند.
بنابراین با در نظر گرفتن توانایی شکستن مواد دیگر، فولاد باید سخت تر از شیشه باشد. نتیجة کلی اینکه نمیتوان سختی را بر اساس خواص متعدد ارزیابی نمود، بلکه باید خاصیت مشخصی را مورد توجه قرار دهیم.
مشکل تعیین سختی از همان ابتدا وجود داشت و امروزه نیز وجود دارد. در حال حاضر در متالوژی آلیاژهای آهنی و غیر آهنی سختی بر اساس دو روش زیر اندازهگیری میشود.
1- در شرایط ساکن با اعمال نیروی استاندارد ساچمهای با شکل و ابعاد مشخص به داخل نمونه مورد آزمایش نفوذ میکند. مقاومت آلیاژ در مقابل نفوذ که با توجه به عمق نفوذ سنجیده میشود معیار سختی میباشد.
2- چکشی که در آن ساچمهای جایگزین شده است در شرایط سقوط آزاد از ارتفاع مشخص روی نمونه افتاده میشود. ارتفاع برگشتی چکش معیار سختی میباشد.
دانلود پاورپوینت سختی سنجی فلزات- 32 اسلاید
