لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 11
بهداشت کارخانه ها
ارتفاع میزکار
همان گونه که نمی‌توان کفش‌هایی با سایز یکسان برای کارکنان خرید و انتظار داشت آنها در پوشیدن آنها راحت باشند، نمی‌توان یک وسیله مانند میز کار با ارتفاع یکسان را نیز برای همه کارکنان در محیط کار در نظر گرفت اما امروزه در بسیاری از جاها و به خصوص در محیط‌های کاری میزهای کار با ارتفاع یکسان در اختیار کارکنان قرار دارد. فردی که قدش بلند است پشت همان میزی فعالیت میکند که همکارش با قد کوتاه کار میکند. نتیجه‌اش کمردرد و گردن‌درد برای فرد بلند قد و درد نواحی کتف و شانه و احتمالا زانو برای فرد کوتاه قد است. علاوه بر اندازه قد کارکنان که فاکتور مهم و تاثیرگذاری است نوع کاری هم که انجام می‌شود در تعیین ارتفاع میز نقش دارد. چنانچه ارتفاع میز کار بلند باشد کاربر مجبور است برای جبران این بلندی دست خود را در ارتفاع بالاتری قرار دهد و پس از مدتی فرد از ناحیه گردن و شانه‌ها دچار آسیب خواهد شد. اگر ارتفاع میز کار کوتاه باشد به خم شدن فرد و کمر درد منجر می‌شود. بهترین ارتفاع میز کار برای هر فرد ارتفاعی است که وقتی وی می‌ایستد فاصله آرنج تا میز 5 تا 10 سانتی‌متر باشد.
سه قانون مهم در بحث ارتفاع میز کار
1) در کارهای ظریف مانند طراحی و نقاشی یا مونتاژ قطعات ریز و سبک، ارتفاع مناسب میز کار 5 تا 10 سانتی‌متر بالای آرنج است.2) در کارهای سبک یا فعالیت‌هایی که نیاز به نیروی بدنی متوسطی است و فرد برای جابه‌جا کردن قطعات نیاز به فضا دارد ارتفاع میز کار 10 تا 15 سانتی‌متر پایین‌تر از آرنج است. 3) در کارهای ایستاده سنگین که نیاز به نیروی بدنی زیادی است ارتفاع میز کار 15 تا 40 سانتی‌متر زیر آرنج توصیه شده است.
میزهایی با قابلیت تنظیم ارتفاع
دانش ارگونومی‌میزهای با قابلیت تنظیم ارتفاع را پیشنهاد میکند. هر چند ممکن است این پیشنهاد کمی هزینه دربرداشته باشد اما مطمئن باشید به سلامت کارکنان کمک زیادی میکند. این میزها برای هر فردی با هر طول قامتی و برای هر شغلی با هر نیروی بدنی مورد نیازی قابل استفاده است و از صدمات و اختلالات اسکلتی عضلانی به افراد جلوگیری میکند.
راههای مقابله با افسردگی شغلی
برای بسیاری، شغل یک منبع درآمد و عامل شناسایی است و محل کار، جایگاهی است که تقریباً نیمـی از عمــر خــود را در آن سپری می کنیم. در این باره بیندیشید. اکثر ما روزی هشت ساعـت از وقتمــان را در محــل کار می گذرانیم. اگر ساعتهایی را حساب کنیم که صرف رفت و آمد و اضافه کاری می شود، این زمان شاید روزانه به 10 یا حتی 12 ساعت هم برسد.
در این جا باید پرسید که آیا هرچه بیشتر کار می کنیم، کمتر لذت می بریم؟ امکان دارد شغلها، منبع ناخوشی باشند. امروزه دو عامل فشار روانی (استرس) و افسردگی بالینی، محل کار را »خلل پذیر« می سازند. به موجب بررسی پیمایشی که توسط جامعه کارشناسان مدد کار کارمندان (ایی ای پی ای) صورت گرفت، معلوم شد که فشار روحی و افسردگی بالینی به ترتیب دومین و سومین مشکل بسیار مهم محل کار، البتــه بعد از بحران خانوادگی، محسوب می گردد. برآورد شده است که هر ساله در ایالات متحده بر اثر کاهش بازدهی، کارگریزی و مرگ نابهنگام، میلیاردها دلار به هدر می رود.
پنجاه درصد تلفات جانی ناشی از ده علت عمــده ی مــرگ و میـر در ایالات متحده را می توان به عوامل رفتاری، از آن جمله فشار روانی نسبت داد.
فشار روانی و کامیابی
ما برای انجام کار به نیکوترین شیوه ای، باید تنش و فشار روحی ایجاد کنیم. به جریان یافتن آدرنالین درخونمان نیاز داریم. ولی تنش زیاده از حد، موضوع متفاوتی است.
شایع ترین علامتهای فشار بی نهایت شغل عبارتند از خستگی، بی خوابی، فشار خون، سردرد، زخم، ترش کردن، ناتوانی در تمرکز یا آرمیدن و بی اشتهایی.
چنانچه افسردگی بالینی موردتوجه قرار نگیرد، احتمالاً از تنش محل کار ناشی می گردد. چه بسا افسردگی به عنوان اعمال تکانشی (براساس انگیزش ناگهانی) یا بی نتیجه، زودرنجی (تندمزاجی) و خشم، دیر رسیدن و تمایل به دوری جستن از همکاران نمایان گردد.
عامل تنش شغلی چیست؟
کار زیاد و تعارض شخصیت (به ویژه با بالادستان) دو نمونه از رایج ترین علل تنش شغلی است. قبول مسئولیت سنگین، علت دیگری است.
کسانی که در مشاغل مدیریت انجام وظیفه می کنند، غالباً از حجم زیاد کار شکوه می کنند. اما امتیازی دارند که شاید از وجودش بی خبر باشند و آن نرمش پذیری است. این قدرت در آنهــا هست کــه ازطریق جستار (بحث و گفت و گو) و حتی رویارویی، تنش محل کار را بزدانید.
این حالت پیوسته برای سایر کارکنان مانند کارگرانی که در خط تولید کار می کنند یا کسانـی که به کارهای دفتری سرگرمند، رخ نمی دهد. پژوهش ثابت می کند پیشه هایی که ملال آور و یکنواخت به نظر می رسند همان قدر بر انسان فشار وارد می سازند که مشاغل اجرایی کارآمد.
پنج واکنش اساسی در برابر تنشهای محل کار
! شریک غم دیگران بودن بی آنکه گامهای اساسی درجهت تغییر وضعیت برداشته شود؛
! برای کاستن از سنگینی کار، طولانی تر و بیشتر کارکردن؛
! روی آوردن به تلاش جالب واکنشی به منظور اینکه بتوانیم سرزندگی را بازگردانده و کار بیشتری را در مدت کوتاهتری انجام دهیم.
! جسماً از شغل خویش کناره گرفتن یا آن را رها کردن و به دنبال کار دیگری گشتن یا زمان و توان صرف شده در مسیر کار را کاهش دادن؛
! تجزیه و تحلیل وضع، بازبینی راهبردها و به جست و جــوی راهکـارهـایـی برای دگرگون سازی موارد پرداختن.
در نگاه اول، به نظر می آید که واکنش شماره 5 عملی ترین واکنش است به شرطی که تشخیص دهیم موقعیت شغلی ما تا چه حد از اختیار ما خارج است. موارد وابسته به کنشها و قواعد پدید آمده توسط دیگران چنان فزون است که حتی سازنده ترین کوششها نیز قادر به تضمین آن نیستند. آنچه که می توان تضمین کـرد احساس نیکوی »پذیرش مسئولیت« شغلی مان است. از آنجایی که شرایط فردی خیلی زیاد فرق می کند، از این رو »راه حل صحیح« برای هر کس متفاوت است.
به یاد بسپارید که امکان دارد راهکارهای مستقیمی برای مشکلات حاصل از تنش شغلی وجود نداشته باشد.
پیشنهادهایی جهت کاهش فشار روانی کاری
1 - مسئولیت شغلتان را به عهده بگیرید: تا جایی که مقدور است اولویتها را درنظر گرفته و مجدداً تعیین کنید. نخست مراقب کارهای مهم و دشوار باشید و وقت تان را تنظیم کنید. در این صورت کاراتر می شوید.
2 - هر بار، به عملی دست زنید: هر طرح بزرگ را به کار کوچکتر و اجراشدنی تقسیم کنید. فهرستی از تمام اموری که باید انجام یابند و زمان تقریبی پایان هریک تهیه کنید. به کارها اولویت ببخشید. ابتدا کاری را به اتمام رسانده و آنگاه به سراغ بعدی بروید. کارها را تا زمانی آسان بگیرید که حس کنید نیاز به اجرا و نظارت داشته باشند.
3 - با همکاران روراست باشید: این مسئله درمورد رئیس نیز صدق می کند. اگر دچار مخمصه شده اید، عیان سازید. چه بهتر که در این رهگذر، همدردانی هم داشته باشید. تنها شکوه نکنید. راه گشا باشید و پیشنهادهای عملی مطرح سازید.
4 - بگذارید کارفرمایتان کمک کند: بسیاری از شرکتها به کارکنان خود یاری می کنند تا به مدد برنامه مساعدت به کارمند، پیامدهای حاصل از تنشهای پیشه ای را از میان بردارند.
5 - کمتر کار کنید:« نه »گفتن را یاد بگیرید. دست از کارهایی بکشید که سرنوشت ساز نیستند.
6 - نشانه های خطر تنش شغلی را بشناسید: از علایم فشار شغلی با خبرباشید و به محض اینکه مهارنشدنی گشتند، واردعمل شوید؛
7 - مراقب بهداشت جسمی خود باشید: تندرستی جسمانی سبب می شود که تحمل فشارتان افزایش یابد. باید تغذیه و خوابتان متعادل باشد. به اندازه کافی ورزش کنید.
8 - آرمیدن را بیاموزید: دریچه اطمینان سالمی اعم از ورزش، سرگرمی، موسیقی، مطالعه یا فقط پیاده روی بیابید و از آن به عنوان »پلی« بین کار و زندگی داخلی خودتان استفاده کنید.
9 - از زندگی خصوصی خویش غافل نباشید: برنامه ای تنظیم کنید تا رعایت عدالت بین کار و زندگی شخصی را بر شما امکان پذیر سازد. از این کار، دمی غفلت نورزید.
10 - به فکر تغییر یا ترک شغل خود باشید: گرچه این آخرین راه چاره است، ولی با این همه شق دیگـری برایتان پیش می آید. چنانچه وضع مالی تان پرداختن به اینگونه تصمیمات را ناممکن می سازد، در این صورت حواس خود را جمع زندگی داخلی تان کنید. اگر زندگی خصوصی تان پرثمرتر، مهیج تر و مفرح تر باشد، احتمال دارد پاره ای از درد و رنج وضع ناشاد کاری را برطرف سازد.
سر و صدا
سر و صدا نیز از اهمیت خاصی در محیط کار برخوردار است و معمولاً در بهداشت صنعتی بطور جداگانه مورد مطالعه قرار می‌گیرد . سر و صدای مداوم ممکن است در طول مدت کار ایجاد سنگینی گوش نماید که آنرا اصطلاحاً کری شغلی می‌نامند . ضمن معایناتی که در بدو استخدام از کارگران بعمل آید در مورد کارگرانی که باید در محیط پر سر و صدا کار کنند بایستی دقت بیشتری بعمل آید و همچنین سابقه آنها را در معاینات دوره ای در نظر گرفت و اگر به کری تدریجی و کری شغلی مبتلا شده باشند در معالجه یا تعویض کار آنها باید اقدام نمود .
جلوگیری از زیان‌های حاصله از سر و صدا با استفاده از وسایل حفاظت شخصی مانند : حفاظت گوش تا حدودی امکان پذیر است و لیکن چاره‌ای دیگر چون محدود کردن و یا توسعه فضای کار بر حسب تعداد ماشین‌های مولد صدا ، رعایت اصول مهندسی ، مکانیکی ، سرویس ماشین‌آلات و بالاخره تعویض کار یا کوتاه کردن ساعات کار کارگران و غیره نیز وجود دارد .
ضمن اینکه استفاده از وسایل حفاظت فردی نظیر گوشی و پلاک همیشه باید به عنوان آخرین راه حل مد نظر باشد . متخصصین شنوایی از دستگاه‌های شنوایی‌سنج استفاده نموده و با قرار دادن کارگر در اتاقک‌هایی که صدا در آن نفوذ نمی‌کند آنها را مورد آزمایش قرار می‌دهند و میزان شنوایی را می‌سنجند . (معمولاً در فرکانس‌های مختلف از 5/63 هرتز تا 8000 هرتز)
بنابراین باید گفت ضرر و زیان کار مداوم و طولانی در محیط کار پر سر و صدا (صدای مداوم) بر شنوایی ، بیشتر از کاری است که شدت صدا زیادتر ولی طول تماس با آن کمتر باشد ، (صدای متناوب) .
البته فاکتورهای دیگری نظیر استعداد شخصی سن و سلامت هوش در ابتلا به سنگینی گوش ، دخالت دارند . سرو صدا به طور کلی دارای تاثیر عمومی و عضوی و همچنین تاثیر روانی است و همچنین در اثر کم شدن حس شنوایی امکان دارد ایجاد خطرات مختلف در محیط کار برای خود کارگر و یا سایر همکاران او نیز خطرات مختلفی ایجاد نماید . وسایل خاصی جهت اندازه‌گیری شدت صدا وجود دارد که به نام ترازسنج صدا معروف است . همچنین در تجزیه صدا به فرکانس‌های مختلف از دستگاه مکمل دیگری به نام اکتاوباند صدا استفاده می‌شود .
شدت صدا بر حسب واحدی بنام دسیبل اندازه‌گیری می‌شود و معمولاً صداهایی که شدت آنها بیش از 85 دسیبل نبوده و در فرکانسهایی بین 300 تا 4800 ارتعاش در ثانیه نباشد برای شنوایی مضر نخواهند بود .
علاوه بر اهمیت سر وصدا در صنعت ، امروزه سر و صدا به عنوان یکی از عوامل آلوده کننده محیط زیست مورد توجه خاص قرار گرفته و حتی اثرات آن در روی افراد جامعه مورد بحث است و مطالعاتی روی افرادی که در مناطق پر سر و صدای شهری نظیر مرکز شهر یا اطراف فرودگاه‌ها و … زندگی می‌کنند انجام شده است.
ضمن اینکه اثرات روانی سر و صدا نیز مهم بوده و همواره با تغییرات فیزیولوژیکی در بدن همراه می‌باشد و عوارض خاصی بوجود می‌آورد که نهایتاً منجر به کاهش راندمان کاری و افزایش حوادث در صنایع می‌گردد
مشکلات بهداشتی صنایع کوچک
هرروزصبـح منزل را به مقصد محل کارترک می کنیم درگذرازخیابان های شلوغ وپرترافیک شـهر، ویتـرین مغازه ها چشم هـر رهگذررانوازش می کند باخود می گوییم عجب مبـل قشنـگی چه کفـش زیبـایی چه فـرش خوش نقشـی وچه ماشین خوش رنگـی و... حیرت کنان به مسیر خودادامه می دهیم
از کنارکارگاههای نجاری ،کفاشی،نقاشی وصافکاری و...می گذریم سروصدای گوش خراش آهـنگری،بوی بنـزین ورنگ نقاشی،گـردوغبارنجاری و... آدمی را از رویای شیرین زندگی بیدارمی کندتا لذت زودگذر زیباییهای پشت ویتـرین مغازه هارا فراموش کند،حس کنجکاویـش راتحریک می کندکه بااندکی تامل وتوقف تغییرمسیر وارد این کارگاهها شود تا بداند خالق آن همه زیباییها درنمایشگاهها و فروشگاه ها کیست ؟ کجاست؟ چگونه ودرچه محیطی کارمی کند؟ درکارگاهـی ،نقاشـی راباپیسـتوله ای پرازخون جگـرمشاهده می کنیم که چگونه روی ماشـین رنگ می پاشد ومحیـط کاررا آکنده ازدودقرمزاسپند می کندتا هنرش ازگزندبدنظران مصون ماند وبدانند خوش رنگی قرمز جگری ازکجاست! به کارگاه نجــاری واردمی شویم سـروصدای زیاد دستگاهـهای رنده واره فلکه و... آهنـگ ملایم محیـط کارراتغـییر می‌دهد.آشوب واضطـراب رادرکارگاه حاکم می کندکه باشنیدن دستورات آهنینش ترس ونگرانی سراسروجودمان رافرا گیردوضـربان قلبمان تند تندبزندبطوریکه گوشهایمان دیگـر،درددل نجاررانشنوند. ازکنارکارگاه اهنگـری می گذریم چشمان هررهگذرمجذوب اشعه نورانی جوشکاری میشودتاازحرارت وروشنایی آن لذت ببرد غافل از آنکه چشمانش فدای آن گرما وروشنایی کذایی خواهد شد.تیرگی سقف ودیوار،سرخی چشمان آهنگروسردی محیط کارنشان ازبی مهری کاردارددرحالیکه کار،بزرگترین تفریح زندگی (به فرموده مولی الموحدین حضرت علی (ع)وجوهروجودی هرشخص است. انسان بیکارهمانندجسم بی روح است که باکارکردن روح درجسم اودمیده می شود.
آری نمونه هایی ازاین کارگاهـهارا بارهاوبارها بطورروزمره درتمام نقاط شهرمشاهده می کنیم که بصورت پراکنده تحت شرایـط ناایمـن وغیربهداشـتی مشـغول فعالیت هستند بدون پاســخ به سئــوالاتی که درذهــن مانقــش می بنددازکـنارآنهابی تفـاوت می گذریم راستـی چه گـروهی،چه ارگـانی مسئول وضامن سلامـتی کارگران ومحیـط کارصـنایع کوچک شهـرمان هستند اما نکـته ای که بایدبدان توجه نمودآ‌ن است که بدانیم سلامـتی این قشر عظیم زحمتکش به واسطه عوامل مضر و زیان آور محیط کارهمواره تهدیدمی شود. باتوجه به گزارشات ونتایج بازدیـدهای مستـمرکارشناسان وبازرسین بهداشـت کارمبنـی بروضعیت نامناسب وغیر بهداشـتی کارگاهها، علل بروزمشکلات بهداشـتی صنـایع کوچک موردارزیابی قرارگرفت تاضمن گسترش فرهنگ ایمنـی وبهداشـت کار راهکارهای مناسبی درجهت بهبودسلامـتی کارکنان صنوف فنی وخدماتی اتخاذ گردد.
عوامل بروز معضلات بهداشتی صنایع کوچک
1.نبودآموزش مستمر متصدیان صنوف فنی وخدماتی : عدم آگاهی متصدیان صنوف فنی وخدماتی ازدستـورالعملهاواهـداف وبرنامه‌های‌بهداشـت‌کاریکی ازعوامل بروزمشکلات بهداشـتی کارگاههابوده که بدون اطلاع ازعوامل زیان آور ومخاطرات بهداشـتی محیط کار خود مشغول‌فعالیت‌هستندلذا‌ارتقاء‌سطح‌آگاهی‌شاغلـین صنوف فنـی وخدمـاتی مسـتلزم انجام اقدامات مسـتمری ازقبیل تشکیل کلاسهای آموزشـی واستفاده ازپمفلت ها وپوسترهای آموزشی درمحیط کارو... می باشد
2.پراکندگی صنوف فنی وصنایع کوچک درنقاط مختلف شهر: از روشـهای کاهش اثرات عوامل زیان آور محـیط کار میتوان به کاهش تعـداد افــراد در معرض این عوامل از قبیل سـروصدا ،گردوغبار و...می باشد که با توجه به پراکندگی و استقرار صنوف فنی در نقاط مختلف شهر و در مجاورت منازل مسکونی ،علاوه برشاغلین صنوف، عابرین وساکنین نیزدرمعرض عوامل زیان آورقرارمی گیردکه باعث آزارومزاحمت آنان میشوند. 3.استیجاری بودن کارگاهها: اکثرکارفـرمایان به علت مشکلات اقتـصادی توانایی خرید مغـازه راندارند به ناچار جهت تامین مکان فعالیت خود مغـازه‌ای را اجاره می‌کنند که از لحـاظ ساختمانی منطـبق با آیین‌نامه تاسیسات و تسهیلات بهداشـتی کارگـاه نمیباشد عـلی‌رغـم موافقت برخی از آنان با مـرمت و
تحقیق درمورد بهداشت کارخانه ها 11 ص
