در نظام اروپایی، شکل‌گیری رژیم‌های لیبرال دمکراتیک براساس الگوهای پلورالیسم اقتصادی، اجتماعی و سیاسی پیرامون دو اصل در حال تکامل و تعادل بوده است: مردم‌مداری و قانون‌مداری که هر دو عامل گسترش و نهادینگی شکاف‌های سیاسی اروپایی هستند. بنابراین، روند دمکراتیزاسیون و مدرنیزاسیون جوامع اروپایی با ظهور شکاف‌های نوینی همراه بوده است؛ ازجمله شکاف‌های طبقاتی، مذهبی و اقلیمی. نوشتار حاضر به‌دنبال مطالعه شکاف‌های مذکور است؛ چگونگی فعال و سیاسی شدن تا روش‌های خنثی و منجمد نمودن آنها قبل از آنکه بتوانند نظم و ثبات سیاسی را برهم بزنند.نظام اروپایی و شکاف‌های فعال سیاسی - طباطبایی، محمد