تعداد صفحات:257
نوع فایل :WORD
قسمتی از پایان نامه اشتغال زنان در نظام حقوقی ایران:
مقدمه
ازآن جا که همواره توجه به موضوعات و پژوهش‌های علمی همراه با پدیده‌ها و نیازهای هر عصر بوده است، امروزه نیز توجه به مسایل زنان و مطالعات پیرامون آنها ونیاز به پژوهش علمی دررابطه با آن به صورت یک امر ضروری ظاهر شده است. موضوعی که تقریباً تا مدتی پیش به دلایل خاص فرهنگی، تاریخی وشاید به خاطر عدم شناخت و اهمیت آن نقش چندانی در مطالعات علوم انسانی نداشته است، اکنون بخشی از کل رشته‌های علوم انسانی را به خود اختصاص داده است و از مباحث پر رونق در محافل علمی و اجرایی در سطح ملی و بین‌المللی گردیده است.
در این راستا توجه به حقوق زن، به عنوان بخشی از مطالعات زنان به دلیل اهمیت بنیادی که در وضعیت زنان در عرصه‌های گوناگون دارد قابل تتبع بیشتری می‌باشد.از طرفی حقوق زن در مقایسه با سایر نظام‌های حقوقی مربوط به افراد شکل خاص خود را نیز دارد و آن به دلیل تنوع جنبه‌های حقوقی مربوط به آن است به طوری که درمیان کلیه شاخه‌های علم حقوق برای خود جایگاه ویژه‌ای دارد، زیرا زنان علاوه بر این که نیمی از جمعیت هر جامعه را تشکیل می‌دهند، طیف وسیعی از اقشار گوناگون جامعه را نیز در بر می‌گیرند.بدین ترتیب حقوق زن ضمن این که از جنبه حقوق بین‌المللی و حقوق داخلی قابل بررسی است، به طور مستقیم و غیرمستقیم با تمام زمینه‌های حقوقی و به عبارتی با کل علم حقوق در ارتباط است.
در تعریف حقوق زن می‌توان گفت در سطح کلی، جزیی از حقوق بشر است که به عنوان حقوق اساسی و غیرقابل انتقالی تلقی شده که برای زندگی زن به عنوان یک انسان ضروری است و به صورت جزیی تر، حقوق زن عبارت است از آن حقوقی که برای زندگی انسانی زن به واسطه زن بودن، یعنی جنسیت اوضرورت دارد.بنابراین ضمن این که عنصر اساسی مفهوم حقوق زن، تساوی با مردان و رفع تبعیض نسبت به زنان به سبب جنسیت آنها است،از طرف دیگر عنصری وجود دارد که بدون آن با اجرای عنصر اول به مقصود اصلی نخواهیم رسید وآن تدابیر حمایتی است که باعث ایجاد شرایط لازم و تساوی و فرصت‌های برابر زن و مرد می‌گردد.
مبنای اصلی برابری زن و مرد به عنوان یکی از مصادیق حقوق بشر به حقوق طبیعی بر می‌گردد، حقوقی که به صرف انسان‌بودن برای انسان حاصل میشود و اراده انسانی در ایجاد آن دخالتی ندارد و قواعد آن ثابت و غیرقابل تغییر می‌باشد؛ بدین معنا که اگر صاحب حق بودن برخاسته از ذات انسان ولازم و ملزوم انسانیت اوست، پس نابرابری‌های فیزیکی واختلافات مبتنی بر نژاد و زبان وجنس و سنن وآداب و محیط زندگی و غیره نمی‌توانند درحقوق انسانی وی موثر افتد.
در سالهای اخیر، طرفداران حقوق زن در جهت برابری و رفع تبعیض نسبت به زنان تلاش‌های بسیاری نموده‌اند لکن علی رغم موفقیت‌های نسبی، زنان در جهت رسیدن به برابری حقوق انسانی با مردان راه طولانی در پیش دارند زیرا هنوز تبعیضات زیادی بین زنان ومردان به چشم می‌خورد که یکی ازآنها تبعیض در زمینه حق اشتغال وداشتن کار می‌باشد.
حق اشتغال یکی از حقوق بنیادین انسان‌ها می‌باشد که جزو حقوق فطری محسوب می‌گردد. این حق مقوله‌ای با اهمیت بسیار است که در به ثمر نشستن نیازهای مادی و غیرمادی نقش اساسی دارد، زیرا کار علاوه بر اینکه یک نیاز معنوی می‌باشد راهی برای وصول به نیازهای ضروری است. نیازهای هر انسانی از خواسته‌های جسمانی، روانی واجتماعی وی سرچشمه می‌گیرند و بسیاری از آنها باید از طریق کار واشتغال برطرف شوند. این حق اگر چه حقی متعلق به همه افراد بشر می‌باشد لکن برای بهره‌گیری ازآن زنان نسبت به مردان با مشکلات و معضلات بسیاری مواجه هستند.
اسناد بین‌المللی حقوق بشر اعم از اسناد عام و اسناد ویژه طرفدار حقوق زنان،سعی در رفع نابرابری‌ها و تبعیضات شغلی زنان داشته و در تغییر بنیان‌های اجتماعی و قانونی تلاش نموده‌اند. کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان (مصوب 1979م.) مجموعه منسجمی است از همه استانداردهای حقوق زنان و یکی ازدستاوردهای مهم جامعه بین المللی که به بررسی ابعاد مختلف حقوق شغلی زنان پرداخته است.
این کنوانسیون نظری بر ایده‌های فمینیستی نداشته و درواقع به موقعیت واقعی زنان در جوامع می‌پردازد و سعی در جهت رفع قوانین غیرمساعد به حال زنان وتبعیض‌آمیز ازطریق تشویق کشورها به همراهی و الحاق به این کنوانسیون نموده است. آنچه در نهایت به ذهن خطور میکند، این است که تلاش‌های رفع تبعیض از زنان از جنبشهای طرفدار زن گرفته تا اسناد حقوقی و اعلامیه‌های جهانی حامی حقوق بشر همه در پی یافتن راهی برای غلبه بر نابرابری‌ها بوده و هستند، اما چرا با وجود همه این حمایت‌های جهانی باز هم زنان قادر به رهایی از قفس آهنین چنین وضعیتی برای نیل به حقوق حقه خود نیستند؟
آنچه باعث شده ایران به کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان ملحق نشود تصور برخی از علمای دینی در خصوص این سند بین المللی می‌باشد، این گروه هر گونه تغییر وتحول در مقررات فقهی نظیر قضاوت را غیرممکن و تحریف در قوانین اسلامی می‌دانند، با تغییر در چنین دیدگاه‌هایی می‌توان به ارتقاء حقوق زنان با موازین حقوق بشر امیدوار بود که در اینجا فقه پویا ومدرن باید مساعی خود را در جهت اصلاح قوانین به کار اندازد.
پیشنهاد موضوع تحقیق با عنوان «اشتغال زنان در نظام حقوقی ایران با توجه به کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان»، بهانه‌ای بود تا شاید بتوان با بررسی و بحث بیشتر گره نابرابری را در زمینه حقوق شغلی زنان در ایران از هم گشود و همگام با کشورهایی که رفع تبعیض نسبت به زنان را پذیرفته‌اند، اقدام به ایجاد مکانیسم ویژه جهت استقرار برابری نمود.
موضوع طرح پژوهشی با اهداف بنیادی زیر پیگیری شده است:
1- بررسی اشتغال زنان در نظام حقوقی ایران
2- بررسی اشتغال زنان در کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان
3- تبیین موانع و تنگناهای موجود درقوانین ایران در خصوص احقاق حقوق زنان
در زمینه شغلی
بنابراین با در نظر گرفتن اهداف فوق، سوال اصلی که نسبت به موضوع پژوهشی مطرح می‌گردد از این قرار است که:
- آیا قوانین موضوعه ایران در زمینه حقوق شغلی زنان، در تطبیق با کنوانسیون رفع هر گونه تبعض علیه زنان دارای موانع و محدودیتهایی می‌باشد یا خیر؟
طبعاً علاوه بر سوال اصلی، سوالات فرعی دیگری نیز به ذهن خطور میکند که پاسخگویی بدانها لازم می‌باشد. برخی از آنها به قرار زیر است:
- در جمهوری اسلامی ایران چه حقوقی درمورد اشتغال زنان در نظر گرفته شده است؟
- دیدگاه اسلام درباره اشتغال زنان در جامعه چیست و فقه باید به چه ویژگی متصف گردد تا زنان را به حقوق شغلی خود برساند؟
- کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان چه حقوقی را در مورد اشتغال زنان درنظر گرفته است؟
- وجوه اشتراک یا وجوه افتراق مقررات ایران و کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان در زمینه حقوق شغلی آنان کدامند؟
- آیا وضعیت حقوقی اشتغال زنان در ایران به موازات چهارچوب‌های بین‌المللی
پیش می‌رود؟
آنچه مسلم است برای مطالعه بهتر موضوع پژوهشی و دستیابی به پاسخ سوالات مطروحه، به بررسی معیارها و استانداردهای حقوق شغلی زنان در سایر اسناد بین‌المللی نیز می‌پردازیم چرا که تنها اصول مندرج در این اسناد را می‌توان به عنوان معیار مفیدی در جهت ارزیابی وضعیت اشتغال زنان در ایران تلقی کرد.
بنابراین با پی‌جویی این فرضیه موضوع را دنبال میکنیم که :وضعیت اشتغال زنان ایرانی در تطبیق با کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان دارای نواقص و کاستی‌هایی می‌باشد.
درآزمون این فرضیه به این نتیجه می‌رسیم که میزان مشارکت زنان در فعالیت‌های اجتماعی وسیاسی که یکی از شاخص‌های توسعه یافتگی جوامع محسوب میشود در کشورما با استانداردهای جهانی فاصله قابل توجهی دارد.پایین بودن نرخ مشارکت زنان ایرانی دربازار کار ناشی از موانع و محدودیت‌های حقوقی وبیشتر ازآن موانع و محدودیت‌های غیرحقوقی است. براین اساس بر دولت واجب است با اتخاذ تدابیری برای رفع این موانع، به تعهد وتکلیفی که برطبق حقوق داخلی و اسناد بین المللی بر عهده دارد عمل نماید.
در این پژوهش، از روش کتابخانه‌ای و از منابع اینترنتی استفاده شده است. قوانین و مقررات داخلی، اسناد ومعاهدات بین‌المللی به خصوص کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان،به عنوان مهم‌ترین ابزار کار تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است.
در رابطه با محدودیت‌ها و موانع تحقیق باید از محدودیت در دسترسی به منابع آماری جدید و کمبود منابع منسجم در رابطه با موضوع ونداشتن کتابخانه مجهز در دانشگاه و عدم همکاری کتابخانه‌های معتبر نام برد.
تنظیم مطالب تحقیق، در سه بخش صورت گرفته است و هر بخش، مشتمل بر دو فصل می‌باشد. در بخش اول به بررسی اشتغال زنان از دیدگاه‌های مختلف پرداخته‌ایم، چنانکه در فصل اول وضعیت اشتغال زنان از دیدگاه اجتماعی و اقتصادی و در فصل دوم اشتغال زنان از دیدگاه اسلام و اسناد بین‌المللی مورد بحث واقع شده است.
بخش دوم تحت عنوان بررسی اصول مرتبط با حق اشتغال زنان در کنوانسیون (CEDAW) و قوانین موضوعه ایران در دو فصل نگارش یافته است. در فصل اول به بررسی اصول عمومی و در فصل دوم به بررسی اصول اختصاصی مرتبط با حق اشتغال زنان می‌پردازیم.
در بخش سوم نیز به بررسی اشتغال زنان در مناصب مهم دولتی و سیاسی پرداخته‌ایم چنانکه در فصل اول اشتغال زنان در مناصب مهم دولتی و سیاسی در کنوانسیون (CEDAW) و در فصل دوم اشتغال زنان درمناصب مهم دولتی وسیاسی در قوانین موضوعه ایران مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و سپس در پایان به نتیجه‌گیری از مطالب ارائه شده می‌پردازیم.
امید است بتوانیم در جهت ارتقاء وضعیت شغلی زنان و احقاق نیمی از جمعیت فعال کشور که در همه عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی،سیاسی و غیره ظرفیت، قابلیت وشایستگی خود را به اثبات رسانیده‌اند،گامی هر چند کوتاه برداریم.
فهرست مطالب پایان نامه اشتغال زنان در نظام حقوقی ایران:
چکیده ………………………………………… ۱
مقدمه…………………………………………. ۲
بخش اول – بررسی اشتغال زنان از دیدگاه‌های مختلف
فصل اول – اشتغال زنان از دیدگاه اجتماعی و اقتصادی
گفتار اول- وضعیت اشتغال زنان ازنگاه آمار …………. ۱۱
بند اول- اشتغال زنان در دنیا ……………. ۱۴
الف – میزان اشتغال زنان در دنیا … ۱۴
ب- اشتغال زنان دنیا در بخش‌های مختلف ۱۹
بند دوم- اشتغال زنان درایران ……………. ۲۳
الف – میزان اشتغال زنان در ایران… ۲۳
ب- اشتغال زنان ایران دربخش‌های مختلف ۲۶
گفتار دوم – موانع اشتغال زنان …………………… ۳۰
بند اول- موانع اجتماعی …………………. ۳۱
الف- طرز فکر وباورهای اجتماعی…… ۳۱
ب – سنت‌ها وآداب و رسوم اجتماعی….. ۳۲
ج – ازدواج ومسئولیت‌های خانوادگی … ۳۴
د- عدم تمایل کارفرمایان نسبت به استخدام زنان ۳۵
بند دوم- موانع فرهنگی …………………. ۳۶
الف – موانع آموزشی ……………. ۳۶
ب – ضعف خودباوری و اتکاء به نفس از سوی زنان ۳۸
ج – عدم تمایل مردان به کار زنان در محیط های مختلط ……………………………………………… ۳۹
بند سوم- موانع اقتصادی …………………. ۴۰
الف – رکود اقتصادی ……………. ۴۰
ب – شغل محسوب نکردن برخی از فعالیت‌های زنان ۴۰
ج – اختلاف دستمزد ……………… ۴۱
فصل دوم – اشتغال زنان از دیدگاه اسلام واسناد بین المللی
گفتار اول- اشتغال زنان از دیدگاه اسلام ……………. ۴۳
بند اول- کار در اسلام …………………… ۴۴
الف – کار درآیات قرآن کریم …….. ۴۴
ب- کار در سنت وروایات …………. ۴۶
ج – کار از دیدگاه فقهی…………. ۴۸
بند دوم – موضع اسلام در خصوص وضعیت شغلی زنان . ۴۹
الف – اشتغال زنان درقرآن ………. ۴۹
ب – اشتغال زنان در سنت وروایات….. ۵۱
ج – اشتغال زنان در فقه ………… ۵۴
۱- ضرورت ملاحظه مقتضیات زمان ومکان در استنباط مقررات اسلامی ……………………………………. ۵۶
۲- عقل،مبنای استنباط منابع فقهی ۵۸
گفتار دوم – اشتغال زنان در اسناد بین المللی ………. ۵۹
بند اول – مقاوله نامه های سازمان بین المللی کار ۶۰
الف – مقاوله نامه شماره «۱۱۱»……. ۶۱
ب- مقاوله نامه شماره «۱۰۰»……… ۶۲
ج – مقاوله نامه های شماره «۱۴۲» و «۱۲۲» ۶۲
د- مقاوله نامه شماره «۱۰۳»……… ۶۳
بند دوم – اسناد بین المللی حقوق بشر ……… ۶۵
الف – منشور سازمان ملل متحد…….. ۶۵
ب – اعلامیه های حقوق بشر ……….. ۶۵
۱- اعلامیه جهانی حقوق بشر ….. ۶۵
۲- اعلامیه اسلامی حقوق بشر ….. ۶۶
ج – میثاق های بین المللی حقوق بشر.. ۶۷
۱- میثاق بین المللی حقوق مدنی وسیاسی ۶۷
۲- میثاق بین المللی حقوق اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی………………………………………… ۶۷
د- کنوانسیون های بین المللی حقوق بشر ۶۸
۱- کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان ۶۸
۲- کنوانسیون حقوق سیاسی زنان . ۷۰
بخش دوم – بررسی اصول مرتبط با حق اشتغال زنان در کنوانسیون (CEDAW) و قوانین موضوعه ایران
فصل اول – بررسی اصول عمومی مرتبط با حق اشتغال زنان
گفتار اول – حق اشتغال به عنوان یک حق لاینفک حقوق انسانی ۷۳
بند اول – حق اشتغال در کنوانسیون (CEDAW) …… 73
الف – رفع تبعیض و تساوی زن و مرد از دیدگاه کنوانسیون …………………………………….. ۷۳
ب- مفهوم حق اشتغال از دیدگاه کنوانسیون ۷۷
بند دوم-حق اشتغال در قانون اساسی ایران……. ۷۸
الف – بررسی حقوق زن از منظر برخی اصول قانون اساسی ……………………………………………… ۷۸
۱- رعایت کرامت انسانی و عدالت فردی واجتماعی در مورد زنان……………………………………. ۷۸
۲- تساوی حقوق زن ومرد درقانون اساسی ۸۰
ب- بررسی حق اشتغال زنان از دید اصولی از قانون اساسی…………………………………………. ۸۱
گفتار دوم – حق برخورداری از فرصت‌های شغلی یکسان ……. ۸۲
بند اول – حق برخورداری ازفرصت‌های شغلی یکسان درکنوانسیون (CEDAW)…………………………………………. 82
بند دوم- حق برخورداری از فرصت‌های شغلی یکسان در قوانین موضوعه ایران ………………………………….. ۸۳
الف – اصل برابری ورود به خدمت عمومی طبق قانون استخدام کشوری………………………………….. ۸۴
ب – ایجاد فرصت‌های یکسان برای اشتغال زنان ۸۵
گفتار سوم – حق انتخاب آزادانه حرفه وشغل…………… ۸۷
بند اول- حق انتخاب آزادانه حرفه وشغل در کنوانسیون (CEDAW) 87
بند دوم- حق انتخاب آزادانه حرفه وشغل در قوانین موضوعه ایران ……………………………………………… ۸۹
بند سوم – محدودیت‌های موجود بر آزادی انتخاب شغل زنان ۹۰
الف – محدودیت‌های عمومی ………… ۹۰
۱- عدم مخالفت با اسلام …….. ۹۰
۲- عدم مخالفت با مصالح عمومی . ۹۰
ب- محدودیت‌های اختصاصی………….. ۹۱
۱- اشتغال به کارهای زیان آور،خطرناک، سخت وحمل بار بیش از حد …………………………………. ۹۱
۲- اشتغال به شغل منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات زن …………………………………….. ۹۲
گفتار چهارم – حق برخورداری برابر از ارتقاء مقام وامنیت شغلی ۹۶
بند اول- حق برخورداری برابر از ارتقاء مقام .. ۹۶
الف – حق برخورداری برابر از ارتقاء مقام در کنوانسیون (CEDAW) ……………………………….. 96
ب- حق برخورداری برابر از ارتقاءمقام در قوانین موضوعه ایران………………………………….. ۹۷
بند دوم – حق برخورداری برابر از امنیت شغلی… ۱۰۰
الف – حق برخورداری برابر از امنیت شغلی در کنوانسیون (CEDAW) ………………………………. 100
ب – حق برخورداری برابر از امنیت شغلی در قوانین موضوعه ایران………………………………….. ۱۰۱
گفتار پنجم –حق دریافت مزد مساوی و برخورداری از تامین اجتماعی ۱۰۳
بند اول – حق دریافت مزد مساوی در مقابل کارمساوی ۱۰۳
الف – حق دریافت مزد مساوی در مقابل کار مساوی در کنوانسیون (CEDAW)………………………………… 103
ب – حق دریافت مزد مساوی در مقابل کارمساوی درقوانین موضوعه ایران…………………………… ۱۰۵
بند دوم – حق برخورداری از تامین اجتماعی برابر ۱۰۷
الف – حق برخورداری از تامین اجتماعی برابر در کنوانسیون (CEDAW) ……………………………….. 108
ب- حق برخورداری از تامین اجتماعی برابردرقوانین موضوعه ایران…………………………………… ۱۰۹
فصل دوم – بررسی اصول اختصاصی مرتبط با حق اشتغال زنان
گفتار اول – ممنوعیت اخراج به دلیل بارداری یا مرخصی زایمان ۱۱۷
بنداول- ممنوعیت اخراج به دلیل بارداری یا مرخصی زایمان در کنوانسیون (CEDAW)………………………………… 117
بند دوم- ممنوعیت اخراج به دلیل بارداری یا مرخصی زایمان در قوانین موضوعه ایران…………………………….. ۱۱۹
گفتار دوم – استفاده از مرخصی وبرخورداری از حقوق ومزایای دوران بارداری و زایمان ………………………………. ۱۲۰
بند اول – استفاده از مرخصی وبرخورداری از حقوق ومزایای دوران بارداری وزایمان در کنوانسیون (CEDAW)……………….. 120
بند دوم – استفاده از مرخصی و برخورداری از حقوق و مزایای دوران بارداری و
زایمان در قوانین موضوعه ایران ………….. ۱۲۴
گفتار سوم – ارائه خدمات حمایتی به والدین …………. ۱۳۴
بند اول –ارائه خدمات حمایتی به والدین در کنوانسیون (CEDAW)……………………………………………… 134
بند دوم – ارائه خدمات حمایتی به والدین در قوانین موضوعه ایران…………………………………………. ۱۳۹
گفتار چهارم- برخورداری از حمایت در زمان بارداری……. ۱۴۳
بند اول- برخورداری از حمایت درزمان بارداری در کنوانسیون (CEDAW)…………………………………………. 143
بند دوم – برخورداری از حمایت درزمان بارداری در قوانین موضوعه ایران…………………………………… ۱۴۵
بخش سوم – بررسی اشتغال زنان در مناصب مهم دولتی و سیاسی در کنوانسیون (CEDAW) وقوانین موضوعه ایران
فصل اول- بررسی اشتغال زنان درمناصب مهم دولتی وسیاسی در کنوانسیون (CEDAW)……………………………………………… 150
گفتار اول – برابری زن و مرد به تصدی مشاغل مهم دولتی وسیاسی در کنوانسیون(CEDAW)…………………………………………………… ۱۵۱
بند اول- برابری زن به تصدی مشاغل مهم دولتی و سیاسی در سطح ملی ………………………………………….. ۱۵۱
بند دوم – برابری زن ومرد به تصدی مشاغل مهم دولتی و سیاسی در سطح بین المللی ………………………………… ۱۶۰
الف – توصیه کلی شماره ۸………… ۱۶۱
ب –توصیه کلی شماره ۱۰…………… ۱۶۴
گفتار دوم – اتخاذ تدابیری خاص درجهت گسترش حضور زنان در مناصب مهم دولتی و سیاسی ……………………………………………… ۱۶۵
بند اول- اتخاذ تدابیری خاص در سند کنفرانس جهانی زن- نایروبی………………………………………………………………………………………………………… ۱۶۵
بند دوم- اتخاذ تدابیری خاص در سند کنفرانس جهانی زن- پکن……………………………………………… ۱۶۷
فصل دوم- بررسی اشتغال زنان درمناصب مهم دولتی وسیاسی در قوانین موضوعه ایران
گفتار اول – جایگاه زنان در نهاد رهبری ……………. ۱۷۸
بند اول – رهبری ……………………….. ۱۷۸
بند دوم- شورای رهبری …………………… ۱۷۹
بندسوم – مجلس خبرگان……………………. ۱۸۲
گفتار دوم – جایگاه زنان در قوای سه گانه(مجریه، مقننه،قضائیه) ۱۸۴
بند اول-قوه مجریه………………………. ۱۸۴
الف – ریاست جمهوری…………….. ۱۸۴
ب – وزارت ……………………. ۱۸۹
بند دوم- قوه مقننه …………………….. ۱۹۰
الف- مجلس شورای اسلامی …………. ۱۹۰
ب- شورای نگهبان ………………. ۱۹۱
بند سوم – قوه قضائیه …………………… ۱۹۵
الف- قضاوت …………………… ۱۹۵
ب – ریاست قوه قضائیه ………….. ۲۰۲
گفتار سوم – جایگاه زنان در نیروهای مسلح ………….. ۲۰۴
بند اول- ارتش………………………….. ۲۰۶
بند دوم – نیروی انتظامی ………………… ۲۰۷
بند سوم- سپاه پاسداران …………………. ۲۰۹
نتیجه…………………………………………. ۲۱۳
پیوست ………………………………………… ۲۲۳
فهرست منابع ………………………………….. ۲۵۷
چکیدهای ازپایان نامه اشتغال زنان در نظام حقوقی ایران:
امروزه اشتغال زنان از جمله مباحثی است که مورد توجه متخصصان امر قرار گرفته است زیرا در دستیابی به یک جامعه به اهداف توسعه، استفاده از نیروی کار نیمی از افراد جمعیت آن حائز اهمیت فراوان است. حقوق شغلی مندرج در اسناد بین المللی ازجمله حقوقی است که زنان در بیشتر جوامع در مضیقه آن به سر می‌برند، با این وجود می‌توان آنان را بهترین و بالاترین معیار به منظور نقد و بررسی وضعیت حقوقی اشتغال زنان محسوب کرد. کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان از مهم ترین اسنادی است که به طور مفصل به زوایای مختلف اشتغال زنان پرداخته و خواستار رفع نابرابری ها و محدودیت های موجود در این زمینه شده است. بنابراین در جهت شناخت موانع و تنگناهای موجود در قوانین ایران در خصوص احقاق وضعیت شغلی زنان در زمینه شغلی در مقایسه با کنوانسیون مذکور، ابتدا وضعیت کلی اشتغال زنان به وسیله آمار نشان داده شده است ضمن آنکه مباحثی پیرامون موانع اشتغال زنان نیز مطرح می‌گردد. همچنین دیدگاه اسلام و سایر اسناد بین المللی نیز در این خصوص، مورد بحث قرار گرفته است، سپس اصول حاکم بر اشتغال زنان که به اصول عمومی و اصول اختصاصی تقسیم می‌شوند در کنوانسیون و قوانین موضوعه ایران مورد بررسی قرار گرفته و بعد از آن به بررسی اشتغال زنان در مناصب مهم دولتی و سیاسی در کنوانسیون و قوانین موضوعه ایران پرداخته شده و در پایان ضمن نتیجه گیری، پیشنهاداتی در جهت رفع محدودیت‌های حقوقی وغیرحقوقی اشتغال زنان ایرانی ارائه شده است.
فهرست منابع استفاده شده در پایان نامه اشتغال زنان در نظام حقوقی ایران:
الف – منابع فارسی
1- کتب
1- آشوری، محمد، حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت، تهران، دانشگاه تهران، 1383
2- ابوالحمد، عبدالحمید، حقوق اداری ایران، تهران، انتشارات توس،1379
3- احسان بخش، صادق، آثار الصادقین، جلد19، رشت، ستاد نماز جمعه، 1373
4- افشاری،زهرا، اشتغال زنان ونقش آن در بازسازی اقتصادی کشور، تهران، دانشگاه الزهرا، 1369
5- باقریان، میترا، بررسی ویژگی های اشتغال زنان در ایران، تهران،سازمان برنامه وبودجه، 1369
6- جزنی،نسرین، بررسی موانع و مشکلات موجود در اشتغال زنان در بخش‌های دولتی، تهران، معاونت پژوهشی دانشگاه شهید بهشتی، 1380
7- جناتی، محمد ابراهیم، منابع اجتهادی از دیدگاه مذاهب اسلامی، تهران، کیهان، 1370
8- داور، زهرا، ارزیابی حقوقی کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان، تهران،مرکز پژوهش‌های بنیادی، 1375
9- دانش، عصمت، اشتغال زنان و مسائل آن از چشم‌اندازهای مختلف، تهران، انتشارات دریای اندیشه، 1382
10- روشن فر، مرضیه، زن، اشتغال ومالکیت، تهران، برگ زیتون، 1382
11- رئیسی، مهدی، کنوانسیون زنان، قم،انتشارات نسیم قدس، 1382
12- ساروخانی، باقر، مقدمه‌ای برجامعه شناسی خانواده، تهران، انتشارات سروش، 1370
13- سعیدزاده، محسن، زنان در جامعه مدنی چه سهمی دارند؟، تهران، نشر قطره، 1377
14- سند چهارمین کنفرانس جهانی زن( کار پایه عمل و اعلامیه پکن) ،مترجمان، علی آرین – علی میرسعید قاضی، تهران، دفتر امور زنان در نهادریاست جمهوری،چاپ اول، 1375
15- شاخص‌های اجتماعی واقتصادی زنان در جمهوری اسلامی ایران، تهران، ناشر دفتر امور زنان کشور درنهاد ریاست جمهوری، چاپ اول، 1376
16- شعبانی، قاسم، حقوق اساسی وساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران، تهران، انتشارات اطلاعات، چاپ هفتم، 1379
17- صفایی، حسین، امامی، اسدالله، حقوق خانواده، جلد اول، تهران، دانشگاه تهران، 1375
18- طباطبائی، سید محمد حسین، تفسیرالمیزان، جلد5 و27،قم،موسسه انتشارات دارالعلم،1375
19- طباطبائی موتمنی، منوچهر، آزادی‌های عمومی وحقوق بشر، تهران، دانشگاه تهران، 1375
20- طغرانگر، حسن،حقوق سیاسی – اجتماعی زنان قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی ، 1383
21- عبادی، شیرین، حقوق زن، تهران، گنج دانش، 1381
22- عبادی، شیرین، تاریخچه و اسناد حقوق بشر در ایران، تهران، روشنگران، 1383
23- عراقی، عزت الله ،آیا می‌دانید حقوق زن در دوران ازدواج چیست؟، تهران، راهنما، 1362
24- عراقی،عزت الله ،حقوق بین المللی کار، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1367
25- علویون، محمد رضا، کارزنان در حقوق ایران و حقوق بین المللی کار، تهران،انتشارات روشنگران و مطالعات زنان ،1381
26- قاضی(شریعت پناهی)، ابوالفضل ، بایسته های حقوق اساسی، تهران، دادگستر، 1377
27- قاضی (شریعت پناهی)،ابوالفضل، حقوق اساسی ونهادهای سیاسی، جلد اول، تهران، دانشگاه تهران، 1371
28- قریشی، شریف ،کار وحقوق کارگر، ترجمه ادیب لاری، انتشارات دارالکتاب الاسلامی، چاپ دوم 1352
29- کار،مهرانگیز، حقوق سیاسی زنان ایران، تهران، انتشارات روشنگران، 1376
30- کار، مهرانگیز، رفع تبعیض از زنان ،مقایسه کنوانسیون رفع تبعیض از زنان با قوانین داخلی ایران،تهران،نشرقطره ، 1379
31- کار،مهرانگیز، زنان در بازار کار ایران، تهران،انتشارات روشنگران، 1373
32- کار، مهرانگیز، مشارکت سیاسی زنان، موانع وامکانات،تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، چاپ اول ،1379
33- کدیور، جمیله، زن، انتشارات اطلاعات، 1375
34- گزارش های فعالیت های کمیته رفع تبعیض از زنان (CEDAW)، جلد سوم ،ترجمه داریوش قنبری، نیویورک، 1997
35- محقق داماد، مصطفی، بررسی حقوق خانواده، تهران، نشر علوم اسلامی، 1376
36- مدنی،جلال الدین، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران، تهران،نشر همراه، چاپ سوم،1374
37- مشکینی اردبیلی، علی، اصطلاحات الاصول و معظم ابحاثها، قم، دفتر نشرالهادی،1409 هـ ق
38- مصفا، نسرین، مشارکت سیاسی زنان در ایران، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه،چاپ اول، 1375
39- مطهری، مرتضی، حجاب، تهران، صدرا، 1370
40- مکارم شیرازی و ناصر، تفسیر نمونه، قم،مدرسه امیرالمومنین، چاپ یازدهم، 1371
41- منتسکیو، شارل دو، روح القوانین، ترجمه علی اکبرمهتدی، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1362
42- منوچهریان، مهرانگیز، تربیت سیاسی اجتماعی زن، تهران، یونسکو، 1348
43- موسوی،یعقوب ،موانع ومشکلات اجتماعی زنان شاغل در بخش غیردولتی، تهران، مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری، 1381
44- مهرپور، حسین، حقوق بشردر اسناد بین المللی و موضوع جمهوری اسلامی ایران، تهران، اطلاعات ،1374
45- مهرپور، حسین،حقوق بشر وراهکارهای اجرای آن، تهران، اطلاعات، 1378
46- مهرپور، حسین، حقوق زن از منظر حقوق داخلی، مبانی فقهی وموازین بین المللی، تهران، اطلاعات، 1379
47- مهرپور، حسین، نظام بین المللی حقوق بشر، تهران، اطلاعات، 1377
48- میشل،آندره، جنبش اجتماعی زنان، ترجمه هما زنجانی زاده،مشهد، نشر نیکا،1372
49- ناجی راد، محمد علی، موانع مشارکت زنان در فعالیت های سیاسی- اقتصادی ایران پس از انقلاب، تهران،انتشارات کویر،1382
50- نوری، یحیی، حقوق زن در اسلام وجهان، تهران،انتشارات فراهانی، چاپ چهارم، 1347
51- هاشمی، محمد، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، جلد2، تهران، نشر دادگستر، چاپ سوم، 1379
2- مقالات و رسالات
52- آملی، احمد، “بررسی حقوق اشتغال زنان ایران و انطباق آن با کنوانسیون رفع کلیه تبعیضات علیه زنان”، مجموعه مقالات دومین همایش توانمندسازی زنان، تهران، مرکز امور مشارکت زنان، 1380
53- ابراهیمی معینی، علی، بررسی حقوق اشتغال زنان در حقوق ایران ودر اسناد بین المللی و موانع حق اشتغال، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق عمومی مجتمع آموزش عالی قم –1380
54- اعرابی، آذر،“مدیریت زنان و نابرابری های نظام اجتماعی”، مجموعه مقالات دومین همایش توانمندسازی زنان، تهران، مرکز امور مشارکت زنان، 1380
55- باربارابودل، “رهبری سیاسی جهان و خط مشی گذاری عمومی”، ترجمه حسین گیوریان، مجله حقوق زن، شماره 13، سال دوم ، بهمن 1378
56- بشیریه، حسین، “حدود وموانع مشارکت سیاسی زنان در زندگی سیاسی زنان درزندگی سیاسی”، تهران، مجموعه مقالات سمینار شرکت اجتماعی زنان، به کوشش دفتر امور اجتماعی استانداری تهران، 1373
57- پاسگر، سوسن،“سطح اشتغال زنان درنظام ملل متحد”، مجله سیاست خارجی، سال نهم، شماره 2-1374
58- چنگیزی آشتیانی، مهرانگیز، “مشکلات اشتغال زنان در ایران وتجربه تعاونی زنان چینی”، مجله تعاون، 1375
59- حافظیان، محمد حسین، “راهکارهای افزایش مشارکت سیاسی زنان در ایران ودیگر کشورهای اسلامی”، مجموعه مقالات همایش مشارکت سیاسی زنان در کشورهای اسلامی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی ،1381
60- حسینی، احمدرضا، “چالش های کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران”، مجله رواق اندیشه، شماره4 ،1380
61- راسخ نژاد، مریم،«موانع زنان برای اشتغال در مشاغل دولتی»، مجله پیام زن، شماره 13، 1375
62- رحمانی تونکابنی، زهره، حق زن به تصدی مشاغل عمومی، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی، 1381
63- زاهدی، شمس السادات،“ارتقای مشارکت زنان در سطوح مدیریتی”، مجموعه مقالات همایش مشارکت سیاسی زنان در کشورهای اسلامی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، 1381
64- سروش ،عبدالکریم، “فقه در ترازو”، نشریه کیان، شماره 46،سال نهم، 1378
65- سعید زاده، محسن، “مشاغل زنان در عصر رسالت”، ماهنامه پیام زن، قم،دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شماره 38، 1374
66- شایگان، فریده، “مفهوم مطلق حقوق زن”، مجله سیاست خارجی، سال نهم، شماره 2، 1374
67- شه بخت،پریسا،“مقایسه کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان با قانون اساسی ایران”،نشریه کانون زنان زمان، شماره2، 1382
68- صفوی، محمود، “حقوق و مزایای دوران بارداری وزایمان کارگران زن”، از مجموعه مقالات جنس دوم، به کوشش نوشین احمدی خراسانی، تهران، نشر توسعه، جلد4، 1378
69- طاهری طاری، محسن،حق مشارکت زنان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه آزادواحد تهران مرکزی، 1382
70- عنصری، لیلا، “دستمزد برابر در ازای کار برابر”، مجله حقوق زن، شماره 25، 1384
71- عیسی زاده. علی اکبر، حمایت های ویژه از زنان درمعاهدات عام بین المللی، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق بین الملل دانشگاه شهید بهشتی، 1379
72- فرشاد مهر، فریبا، “نگاهی به حضور مدیریتی زنان در ایران وجهان”، فصلنامه ریحانه، شماره 7،1383
73- قضات، مرضیه، حقوق مدنی وسیاسی زنان در نظام ملل متحد، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق بین المللی، دانشگاه علامه طباطبایی، 1374
74- مختاریان، حسین،“شیوه های افزایش مشارکت زنان در بازار کار”، مجموعه مقالات دومین همایش توانمندسازی زنان، تهران، مرکز امور مشارکت زنان، 1380
75- مصفا، نسرین، “نقش مشارکت سیاسی در توانا سازی زنان”، مجله سیاست خارجی، سال هشتم، شماره 3، 1373
76- مفیدیان، شراره، امکان اشتغال زنان از لحاظ حقوقی در ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، 1380
77- موسوی، فضل الله ،“بررسی تطبیقی شرایط کار زنان و نوجوانان در کشورهای ژاپن، کره جنوبی، هند، مصر، انگلستان و ایران” ، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره64، 1383
78- مولاوردی، شهیندخت، “زنان در قدرت و تصمیم گیری”، فصلنامه ریحانه،شماره 10، بهار 1384
79- مولاوردی، شهیندخت، “زنان شاغل، چالش‌های پیش رو”، ماهنامه حقوق زنان، شماره24 ،1383
80- نودهی، عفت، نقد وبررسی حقوق اجتماعی – سیاسی زنان در جمهوری اسلامی ایران،پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی،1377
81- نیازی سرایی، اعظم، بررسی تطبیقی ماده 11 کنوانسیون رفع تبعیض از زنان با حقوق موضوعه ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، 1383
82- نیک انجام، شهناز، “وضعیت حقوقی زنان در جامعه بین المللی”، مجله سیاست خارجی، شماره2، سال نهم، 1374
83- وظیفه خواه، علیرضا، نظام تامین اجتماعی در ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی-1382
84- هاشمی، محمد،“حقوق اجتماعی، سیاسی زنان درچهار عرصه”، فرزانه، شماره 8،1375
85- هاشمی، محمد،“نگرشی به قانون جدید کار”، نشریه دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، 1370
86- هاشمی ، محمد، “نگرشی کوتاه بر حقوق اجتماعی و سیاسی زنان”، زن وحقوق انسانی، تهران، انتشارات برگ زیتون، 1379
3- اسناد
87- اعلامیه جهانی حقوق بشر
88- اعلامیه رفع تبعیض علیه زنان
89- کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان
90- کنوانسیون حقوق سیاسی زنان
91- مقاوله نامه های سازمان بین المللی کار
92- منشور سازمان ملل متحد
93- میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
94- میثاق بین المللی حقوق مدنی وسیاسی
4- سایر منابع
95- سالنامه آماری کشور 1365، تهران، مرکزآمار ایران،1366
96- سالنامه آماری نیروی انسانی سال 1378، تهران،مرکزآمار ایران،1379
97- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران( مصوب سال 1358 با اصلاحات سال 1368)
98- قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
99- قوانین مربوط به استخدام قضات مصوب سالهای 1302،1306،1347،1348 چاپ روزنامه رسمی
100- قوانین و مقررات ویژه زنان در جمهوری اسلامی ایران، طیبه آرتیدار، تهران، انتشارات برگ زیتون، 1378
101- مجموعه قوانین کار وتامین اجتماعی، محمد رضا اکبری بیرقی، تهران،انتشارات اردیبهشت
102- مجموعه قوانین و مقررات حقوقی، جهانگیر منصور، تهران، نشردوران، 1384
103- مجموعه قوانین و مقررات نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، جهانگیر منصور، تهران، نشر دیدار،1384
104- مجموعه مصوبات و مقررات استخدامی، محمد حسن وطنی، تهران،انتشارات دانشور،1377
105- منشورحقوق و مسئولیت‌های زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران(مصوب 31/6/1383)
ب- منابع عربی
106- قرآن کریم ( ترجمه الهی قمشه ای)
107- ابن منظور، جمال الدین محمد بن مکرم،لسان العرب، جلد6، بیروت، دارالحیاء التراث العربی، اول 1405 هـ ق
108- حرالعاملی، محمد بن الحسن، وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، جلد14، بیروت، نشردارحیاء التراث العربی، بی تا
109- رازی الکلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، اصول کافی، دوره 2 جلدی، بیروت، نشردارالاضواء، بی تا
110- راغب الاصفهانی، ابوالقاسم الحسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن فی غریب القرآن مکتبه المرتضویه، چاپ دوم ، 1362 هـ ق
111- رشیدرضا، محمد، المنار، بیروت،دارالمعرفه، 1393 هـ ق
112- طبرانی، سلیمان بن احمد، المعجم الکبیر، جلد23، بیروت، دارالحیاء التراث العربی، 1397
113- مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، جلد 23،بیروت، دارالکتاب اسلامی، 1403 هـ.ق
114- مشکینی اردبیلی، علی، اصطلاحات الاصول و معظم ابحاثها، قم، دفتر نشر الهادی، 1409 هـ.ق
115- مودودی، ابوالاعلی، الاسلام فی مواجهه التحدیات المعاصره، کویت، دارالفکر العربی، بی تا
ج – منابع انگلیسی
116- Encxyclopedia of human Rights, New York, un ,1990
117- Fredman, Sandra, Woman and The law, CIARENDON PRESS, OXFORD,1997
118- Human Rights (Discrimination Against Women: The convertion and The Committee), Fact Sheet, No.22
119- International Labour office, World labour Report, Vol.2, Genera, 110.1985
120- Marmal Anita-Simon Judi, Women and world Development OEF international washington,1997
121- Sweet, Rebeca and Maxwell , International law , London: MN.wallace ,1986
122- The United nation and the advancement of woemen 1945-1996, united nation publication, volume VS,1996
123- United Nation Action in the Field of Human Rights, Newyork, U.N,1998
124- Write.L, women in management, Internationa law Review, Vol.137 ,No 1,1998
د – منابع اینترنتی
125- Http://www.Hamshahri,org/hamnews/1338/830925/world/ieda,htm
126- Http://www.isu.ac.ir/publication/Neda-ye-Sadig-26-2704.htm
127- Http://www.womenrc.com/special.asp
دانلود پایان نامه اشتغال زنان در نظام حقوقی ایران
