1-1 مقدمه :
فناورىومدرنیزهشدنزندگى، وهم چنینگسترشزندگىشهرىوفرهنگآپارتمانى،اگرچهازبسیارى جهاترفاهوآسایشرابراىبشر امروزىبهارمغانآوردهاست،اما ازطرفدیگرباکاهشتحرکو فعالیتبدنىهمراهبودهوسلامت جسمانىوآمادگىقلبىعروقى انسانراتحت تأثیرقراردادهاست. زندگىشهرىتاحدودزیادى چرخه طبیعىزندگىوخصوصاًفعالیت هاىحرکتىرامحدودکردهو انسانامروزىرابه واسطهىفقر حرکتى،درمعرضابتلابه بیمارى هایىهمچونافزایشفشارخون، افزایشچربىو… و عوارضىچونچاقى،تغییرشکل وضعیتىاستخوان ها،ضعف عضلانىوضعف عمومىدرمقابلهباانواعبیمارى هاقراردادهاست.
ازطرفدیگر،هم گامبارشدفناورىوعلوم گوناگون،علم تربیت بدنىنیزواردعملشدهوبارشدوبالندگىخوددرجهت جلوگیرىازصدماتوآسیب هاىحرکتىوهمچنیندرمان بسیارىازبیمارى ها،گام هاىبسیارمهمىبرداشتهاست. علم تربیت بدنى،مباحثىهمچونفعالیت هاىحرکتىوجنبه هاىشخصیتىانسانراشاملمى شودوبه عنوانیکىازارکانبسیارمهمتعلیموتربیتمطرحاست. تربیت بدنىدرمدارس،بافعالیت هاى جسمانىوحرکتىسازمـان دهـىشـده،مى تواندبهعنوانعاملبسیارمهمىدرحفظ سلامتىوروندتکاملورشد استعدادهاىجسمانىایفاىنقش کند. تربیت بدنى،همگامباگسترشفعالیت هاىحرکتى،پرورشجنبه هاىشخصیتىرا،بااتکاءبهفعالیتهاىبدنىوشرکتدرفعالیتهاىگروهىموجب می شود.
ازجملهمهمتریننگرانیهایمعلمان،مسئولانآموزشو پرورشو خانوادههایدانش آموزان،پیشرفت تحصیلیوجلوگیریازاُفت تحصیلیدانش آموزاناست(لوگان[1]، 1997).نقطهمقابلپیشرفتتحصیلی،اُفت تحصیلیاستکهبراساسمطالعاتمتعددتاثیربسزاییدرسرنوشت فردداشتهوهمچنینهزینهگزافیبه خانوادهوجامعهتحمیلمی کند. درایران،اینامرازمهمترینمشکلاتکنونینظامآموزشیاستکه هرسالهدههامیلیاردریالازبودجهکشورراهدرمیدهدونیروهای بالقوهوسرمایههایجامعهکه هماننیرویانسانیاست،بی ثمر میماند(گلشن، 1995).پیشرفتتحصیلیبهتواناییآموختهشدهیااکتسابیفرد در موضوعاتآموزشگاهیاطلاقمیشودکهبهوسیلهآزمونهای فراگیریاستانداردشدهیاآزمونهایمعلمساختهاندازهگیریمیشود(نویدی، 2004). به طورکلیایناصطلاحبه معنایمقداریادگیریآموزشگاهیفرداست،به طوریکهبتوانآنهارادرمقولهکلیعواملمربوطبه تفاوتهایفردیوعواملمربوطبهمدرسهونظامآموزشوپرورش موردمطالعهقرارداد(سلیمان نژاد، 2002).
ازآنجاییکهشرطمهمبرایرشدوشکوفاییهرجامعهایوجود افرادآگاه،کارآمدوخلاقاست،لذاپرورشوتقویتانگیزهپیشرفت سببایجادانرژیوجهتدهیمناسبرفتار،علایقونیازهایافراد درراستایاهدافارزشمندومعینمی شود(صمدی، 2008).
انگیزشپیشرفت تحصیلیعبارتاستازگرایشیهمهجانبهبهارزیابیعملکردخودبا توجهبهعالیترینمعیارهایتلاشبرایموفقیتدرعملکردو برخورداریازلذتیکهباموفقیتدرعملکردهمراهاست(وستلند[2]، 2001).انگیزه پیشرفتیکیازمهمترینانگیزه هایاکتسابیهرفرداستکهبرای نخستینبارتوسطموریمطرحشد. انگیزهپیشرفتعبارتاستاز گرایشفردبرایگذرازسدها،تلاشبرایدستیابیبهگونه ای برتریوحفظمعیارهایسطحبالا. کسانیکهانگیزهپیشرفتبالا دارند،میخواهندکاملشوندوکارکردخودرابهبودبخشند. آنان وظیفهشناساندوترجیحمیدهندکارهاییانجامدهندکه چالشبرانگیزباشدوبهکاریدستزنندکهارزیابیپیشرفتشان بهگونهای(خواهدرمقایسهباپیشرفتدیگرانیاخواهبرپایه ملاکهایدیگر)شدنیباشد. اینافرادازعزتنفسبرخوردارند، مسئولیتفردیراترجیحمیدهندودوستدارندکهبهگونه ای ملموسازنتایجکارخودآگاهشوند. نمره هایدرسیآنهاخوباست، درفعالیتهایآموزشگاهیواجتماعیشرکتمیکنند،درانجامکارها، همکاریباکارشناسانوصاحبنظرانرابههمکاریبادوستانخودترجیحمیدهندودربرابرفشارهایاجتماعیبیرونیمقاومتنشانمیدهند. اگرکاریرادرتوانخودببیندحاضرندتااندازهایدلبه دریابزنندوخطرکنند،ولیدرکارهاییمانندشرطبندیدراسبدوانی کهنتایجکارکاملاًتصادفیاست،حاضرنیستندخودرابهدستبخت وتصادفبسپارند(بیابانگرد، 2006).
1-2 بیان مسئله :
ازجملهفعالیت هاینظام دارکهدر زمره فعالیت هایجسمانیمنظـمقرارمی گیرد،انجامورزشصبحگاهیاستکهدرراستایبرنامه هایتربیـتبـدنیمدارسو ارتـقایسطحجسمانی–روانیدانشآموزانبهمراسمآغازینمدارسافزودهشدهاستکهالبته،شرکتدرآنبامقاومت برخیدانشآموزان،معلمانوحتیمسؤولینروبروگردیدهکهبراینباورند،اینگونهبرنامههابهدلیلفراهمنمودن موجباتشیطنتوسروصدایبیشتردانشآموزاندرکلاسدرسوبرهمخوردنتمرکزآنهاهنگامتدریسموجباُفت تحصیلیآنانمی گردد. گاهی،اینتفکراتبهقدریجدیاستکهساعتدرستربیتبدنیدرمدارس،بهخصوصدرایام نزدیکبهامتحانات،بهدروسدیگراختصاصدادهمی شود. لذاچنینتفکریموجبشدهاستکهسایرتأثیراتمثبت فعالیتجسمانیمنظمنیزبهدلیلاینتصورکهسبباُفتتحصیلیدردانشآموزانمی گردد،نادیدهگرفتهشدهوورزش صبحگاهیبهفعالیتیکمرنگوبیارزشدرمدارستبدیلشود. امادراینزمینهیافتـه هایکانتـوماوهمکاران(2010)نشـانمیدهدکهفعالیتبدنیبیشترووضعیتمطلوباقتصادی- اجتماعیوالدینباعملکرددانشگاهیبالاتر،بابهبودبرنامۀآموزشیبرایآیندههمراهاست. همچنین،سطح بالاترفعالیتبدنی،مشکلاترفتاریکمتروشرایطاقتصادی - اجتماعیبالاتربهطورمستقلباخودشناسیبیشترو عملکردعمومیدانشگاهیبالاتروبرنامه هایآموزشیآتیدرنوجوانانهمبستهومربوطاست. همچنین،درنتایجتحقیقات ترودووهمکاران(2010)، گلیناسکای(2010)، کومیتزوهمکاران(2009)، کووهمکاران(2006) ارتباطمثبتیبین فعالیتبدنیوپیشرفتتحصیلیدانشآموزانمشاهدهشدهاست. یافتههایکریسجانسونوهمکاران(2010) همحاکی ازایناستکهبینرفتارسالم،فعالیتبدنی،پایینبودن BMIو عاداتخوبغذاییوپیشرفتتحصیلیارتباطمثبت معناداریوجوددارد. درتحقیقکارلسونوهمکاران(2008) افزایشمیزانساعتدرستربیتبدنیبه 70 تا 300 دقیقهدرهفته،موجب پیشرفتتحصیلیدانشآموزاندختردردروسریاضیوقرائتگردیدهاست. همچنین،نتایجپژوهشپلگرینی(2007) نشانمی دهدکهبازی هایپیشدبستانیدرپیشرفتقرائتونوشتنبچههاتأثیرمعناداریدارد.دریافتههای سیگفوسدوتروهمکاران(2007) مشاهدهگردیدکهدانشآموزانیکهرژیمغذاییخوبیدارندودرفعالیتهایبدنی بسیارشرکتمی کنند،عملکردشناختیوپیشرفتتحصیلیبالاتریدارند. نتایجتحقیقیاوهمکاران(2006) همحاکیاز ایناستکهدانشآموزانپسریکهپیشرفتتحصیلیبالاتریدارند،ازلحاظبدنیفعال ترندوعزتنفسبیشتریدارند. دراینرابطه،یافته هایادارهآموزشوپرورشکالیفرنیا(CDE) در سال 2002 مبینایناستکهفعالیتبدنیمنظمبر پیشرفتتحصیلیدرسریاضیواملایدانشآموزانتأثیرمعناداریدارد. براساساینیافته ها،تأثیرفعالیتبدنیدردرس ریاضیاثرمثبت ترینسبتبهدرساملاءداشتهاست. ترمبلیوهمکاران(2000)براینباورندکهفعالیتجسمانیمنظمباعثافزایشخودباوریواتکایبهنفسمناسبدردرنوجوانانمی شودواینامرسببمی گرددکهآنانفعالیت هایروزمرهخودرابااعتمادبهنفسمناسبانجامدهند. همچنین،فعالیتجسمانیومنظمسببتوسعۀفرآیندهایذهنیدربیننوجوانانشدهوقابلیتهاییادگیریوتحصیلی آنانرابهبودمیبخشدوآنهارادررسیدنبهموفقیتیاریمی کند
تأثیر ورزش صبحگاهی بر انگیزه تحصیلی دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی معمولان-- دو فصل اول 60 ص
