فهرست مطالب کتاب
متصاعد شدن گاز از زمین هم در مکتوبات قدیم و هم در نوشته های عصر جدید تحریر شده است شعله ور شدن گازها توسط رعد و برق و یا عوامل طبیعی دیگر همیشه قابل مشاهده بوده است وجود پدیده های مشتعل طبیعی نظیر آتش جاویدان باکو در دریای خزر و چشمه سندان در نزدیک کارستون در ایالت ویرجینیای غربی و ... همه نمایشی از وجود گاز طبیعی در گذشته است که عموماً هم وقوع انها توام با ترس و خرافات طرح می گردیده اند و بر همین مبنا تا اواخر قرن هفده اعتقاد بر این بوده است که گاز متصاعد شده از حبابهای سطح آب باعث می شود تا اب مانند نفت بسوزد و ان را آب جادویی می دانستند
اعتقاد بر این است که اول بار چینی ها در 3000 سال قبل استفاده عملی از گاز را برای تبخیر آب نمک ه عمل آورده اند این گاز بنابر شواهد تاریخی از عمق 300 تا 600 متر خارج می گشته و مورد استفاده بوده است اما استفاده صنعتی از گاز به اوایل قرن هجدهم می رسد.
در این سال اول بار شخصی انگلیسی به نام ( مرداک) از گاز حاصل از زغال سنگ به صورت مجزا در محل مسکونی خود استفاده نموده است که این تجربه باعث شد از گاز برای روشنایی در فضای باز استفاده نمایند که این امر در سالهای 4-1802 در انگلیس انجام شد. همچنین در سال 1855 با اختراع مشعل بنسن که توسط یک شیمیدان آلمانی به همین نام ابداع شده بود اختلالات و نوسانات شعله های گاز کنترل و مهار شد که این اختراع توسط دانشمند آلمانی دیگر ( فن ولزباخ ) تکمیل شد.
علیرغم کشف مخازن گاز در اواخر قرن 19 در امریکا بدلیل مشکلات حمل استفاده از گاز تا 1930 رونق نداشت البته سابقه حمل گاز با لوله به سال 1870 برمی گردد.
یعنی به عبارتی گازرسانی به محوطه کارخانه سوهر که با استفاده از گاز تمامی محوطه ان روشن شد همچنین در این هنگام در خانه شخصی و محوطه کارخانه رئیس یکی از کارخانه های پارچه بافی منچستر از گاز برای روشنایی استفاده شده است.
در این سال سعی گردید با استفاده از لوله هایی که از تنه درخت کاج ساخته شده بود گاز را عبور دهند اولین لوله چدنی در سال 1872 در امریکا برای انتقال گاز مورد استفاده قرار گرفته است.
اما با پیشرفت در امر لوله سازی در سال 1924 اولین خط لوله چدنی به طول 350 کیلومتر در آمریکا بین دو شهر مورد استفاده قرار گرفت اولین سال استفاده از گاز طبیعی در امریکا به سال 1821 باز می گردد و اولین چاه گاز با عمق 9 متر در شهر فردونا به بهره برداری رسیده است همچنین اولین شرکت در این خصوص در همان کشور در سال 1865 تاسیس و در سال 1885 نود واحد صنعتی در ناحیه پنسیلیوانیا از گاز طبیعی استفاده کرده اند.
توصیه های ایمنی را جدی بگیریم
هر ساله با شروع فصل سرما و آغاز کار وسائل گاز سوز شهر تهران شاهد حوادثناگواری است که متأسفانه تعداد قابل ملاحظه ای از این حوادث منجر به مرگ شهروندان عزیزمی‌شود. گاز طبیعی و سایر تسهیلات همانطور که باعث راحتی و آسایش مردم است در صورت عدم رعایت نکات ایمنی می‌تواند باعث خسارات جبران ناپذیری شود.
بهترین روش مقابله با خطرات ، پیشگیری می باشد .در مورد استفاده از وسائل گاز سوز نیز این نکته صدق می کند . دانستن و رعایت نکات ایمنی مخصوص سن خاصی نمی باشد و همه افراد جامعه لازم است آموزش های ایمنی را فراگیرند.
نمودار سازمانی شرکت ملی گاز ایران
توصیه های ایمنی 2010
• آنتی ویروس به تنهایی کافی نیست ، با افزایش تهدیدات چند شکلی و رشد انفجاری انواع نرم افزارهای مخرب در سال 2009 ، صنعت به سرعت دریافته که گرایش سنتی نسبت به آنتی ویروس‌ها دیگر برای محافظت در برابر تهدیدات کنونی کافی نیست و اکنون شاهد رسیدن به نقطه ای هستیم که برنامه های مخرب با سرعت بالاتری نسبت به برنامه های آنتی ویروس ساخته می شوند .
• افزایش فروشندگان نرم افزار امنیتی مخرب ، به عنوان مثال سیمانتک مواردی را مشاهده کرده که در آن ها فروشندگان نرم افزار با تغییر برند نسخه های رایگان نرم افزارهای امنیتی شرکت های دیگر ، به عرضه آنها اقدام میکنند . در این موارد کاربر از نظر امنیتی نرم افزاری را دریافت میکند که برای آن مبلغی را پرداخت نموده است در صورتی که این نرم افزار بصورت رایگان قابل دسترسی خواهد بود . گزارش منتشره توسط گروه apwg نشان داد در اوایل سال جاری میلادی برنامه های آنتی ویروس و ضد بدافزار ساختگی تنها در نیمه نخست سال 2009 بیش از 585 درصد رشد داشته اند.
افزایش حجم هرزنامه ها ، با تطبیق پذیری هرزنامه پراکنان از سال2007 به طور متوسط 15 درصد در سال رشد کرده و با ادامه تطبیق پذیری هرزنامه پراکنان به پیچیدگی نرم افزار امنیتی ، حجم هرزنامه در سال 2010 همچنان تغییر خواهد
اس اس ال چیست؟
امروزه اینترنت به یکی از ارکان ارتباطی بین افراد و سازمان ها تبدیل شده است. بسیاری از ما روزانه اطلاعاتی از این طریق می گیریم یا می فرستیم. این اطلاعات از نظر اهمیت با هم تفاوت زیادی دارند. برخی از این اطلاعات مانند اخبار یک سایت اهمیت امنیتی چندانی ندارند، اما در طرف دیگر اسناد شخصی مثل ایمیل ها، رمز حساب های بانکی و ... قرار دارند که دوست نداریم به دست دیگران بیافتند.
اطلاعاتی که در حالت عادی بین کاربران و دنیای اینترنت رد و بدل می شوند، به گونه ای هستند که یک هکر یا خراب کار حرفه ای می تواند آنها را ببیند و برای اهداف خود مورد سواستفاده قرار دهد. مثلا در یک خرید اینترنتی، زمانی که قصد دارید برای پرداخت به حساب بانکی خود وارد شوید، سایت از شما رمزعبور می خواهد. حال اگر سایت مورد نظر فاقد برنامه های امنیتی لازم باشد، ممکن است اطلاعات شما در میانه راه بدون آنکه متوجه شوید، دزدیده شوند و اگر بد شانس باشید چند روز بعد که به حساب تان سر می زنید آن را خالی شده می یابید.
اما احتمال این اتفاق بسیار اندک است، زیرا اکثر حساب های بانکی و سایت هایی از این قبیل که با اطلاعات حساس و مهم در ارتباط اند، معمولا از روش هایی برای رمزگذاری (Encrypt) اطلاعات استفاده می کنند. در این حالت اگر اطلاعات در میان راه دزدیده شوند جای نگرانی نخواهد بود، زیرا شکستن رمز آنها تقریبا غیرممکن است.
اطلاعات معمولاً کی و کجا دزدیده می شوند؟
زمانی که آدرس یک سایت را در مرورگر وارد می کنیم اطلاعات بین کامپیوتر ما و کامپیوتری که سایت روی آن قرار دارد (سرور) در حال رد و بدل هستند. پس اگر بتوانیم به طریقی ارتباط بین کامپیوتر خود و کامپیوتر سرور را امن کنیم اطلاعات ما دزدیده نخواهند شد.
اطلاعات در اینترنت چگونه جابجا می شوند؟
اطلاعات در اینترنت - درست مثل فرستادن یک نامه- به صورت فایل های متنی جابجا می شوند. همان طور که یک نامه از زمانی که در صندوق پست گذاشته می شود تا زمانی که به صاحبش می رسد در دست افراد مختلفی قرار می گیرد، به همان صورت نیز اطلاعات ما توسط سیستم های زیادی دست به دست می شود تا به سایت یا شخص مورد نظر می رسد. اگر اطلاعات به صورت عادی فرستاده شوند، هر کدام از سیستم های بین راه می توانند آنها را ببینند. پس برای جلوگیری از خوانده شدن و سرقت احتمالی، باید آنها را رمزگذاری کرد. با یک مثال مسئله را روشن تر می کنم. فرض کنید می خواهید برای نامزد خود یک نامه بنویسید. اما دوست ندارید افراد خانواده او بتوانند آن نامه را بخوانند. یکی از راه ها این است که نوشته ها را به رمز بنویسید، رمزی که فقط نامزدتان از آن سر در بیاورد! در اینترنت هم برای اینکه هکرها نتوانند اطلاعات را بفهمند، آنها را به رمز در می آورند. یکی از بهترین و متداول ترین روش‌های رمز گذاری اینترنتی، استفاده از پروتکل اس ال ال است.
اس اس ال چیست؟
SSL مخفف کلمه Secure Socket Layer به معنی «لایه اتصال امن» و پروتکلی(مجموعه ای از قوانین) جهت برقراری ارتباطات ایمن میان سرویس دهنده و سرویس گیرنده در اینترنت است که توسط شرکت Netscape ابداع شده.
از این پروتکل برای امن کردن پروتکل های غیرامن نظیرHTTP ،LDAP ، IMAP و ... استفاده می شود. بر این اساس یکسری الگوریتم های رمزنگاری بر روی داده های خام که قرار است از یک کانال ارتباطی غیرامن مثل اینترنت عبور کنند، اعمال میشود و محرمانه ماندن داده‌ها را در طول انتقال تضمین میکند.
به بیان دیگر شرکتی که صلاحیت صدور و اعطاء گواهی های دیجیتال اس اس ال را دارد، برای هر کدام از دو طرفی که قرار است ارتباطات میان شبکه‌ای امن داشته باشند، گواهی‌های مخصوص سرویس دهنده و سرویس گیرنده را صادر میکند و با مکانیزم های احراز هویت خاص خود، هویت هر کدام از طرفین را برای طرف مقابل تأیید میکند. البته علاوه بر این تضمین می کند، اگر اطلاعات حین انتقال به سرقت رفت، برای رباینده قابل درک و استفاده نباشد که این کار را به کمک الگوریتم های رمزنگاری و کلیدهای رمزنگاری نامتقارن و متقارن انجام می‌دهد.
ملزومات ارتباط بر پایه اس اس ال
برای داشتن ارتباطات امن مبتنی بر اس اس ال عموماً به دو نوع گواهی دیجیتال اس اس ال، یکی برای سرویس دهنده و دیگری برای سرویس گیرنده و یک مرکز صدور و اعطای گواهینامه دیجیتال(Certificate authorities) نیاز است. وظیفه CA این است که هویت طرفین ارتباط، نشانی ها، حساب های بانکی و تاریخ انقضای گواهینامه را بداند و براساس آن ها هویت ها را تعیین نماید.
رمزنگاری
رمزنگاری (Cryptography) علم به رمز در آوردن (encryption) اطلاعات است. توضیح روش های بسیار پیچیده ای که امروزه برای رمزنگاری استفاده می شود از حوصله این مطلب خارج است، اما برای رفع ابهام، در زیر به یکی از ساده ترین روش های رمزنگاری می پردازیم:
می دانیم که هر حرف در الفبا جایگاهی دارد. مثلا حرف «الف قبل از ب» و «حرف م قبل از ن» قرار دارد.
حال، اگر بخواهید یک جمله را به رمز در آورید. در ساده ترین شکل ممکن، هر حرف را با حرف بعدی خود در الفبا جایگزین می کنید.
یعنی به جای «الف» حرف «ب»، به جای «ب» حرف «پ»، ... ، به جای «ه» حرف «ی» و به جای حرف «ی» حرف «الف» را می گذارید.
با این کار می توان جمله «بابا آب داد» را به جمله بی معنی «پبپب بپ ذبذ» تبدیل کرد که اگر فردی کلید رمز را نداشته باشد، به هیچ وجه از آن سر در نمی آورد.
اس اس ال چگونه کار می کند؟
اس اس ال در واقع پروتکلی است که در آن ارتباطات بوسیله یک کلید، رمزگذاری(Encryption) می شوند. زمانی که قرار است یکسری اطلاعات را به صورت اس اس ال به یک سایت که سرور (server) اش گواهی نامه اس اس ال را دارد (در آدرس سایت https است) ارسال شود. ابتدا باید از یک کلید به عنوان قالبی برای به رمز در آوردن اطلاعات بین خدمات گیرنده (کاربر) و خدمات دهنده (سرور) استفاده شود. برای ساخت این کلید نیاز به چند مرحله هماهنگی به شرح زیر است.
1. وقتی سروری بخواهد پروتکل اس اس ال را فعال کند. ابتدا یک کلید عمومی (Public Key) می سازد.
2. سپس کلید عمومی را همراه با یک درخواست گواهی نامه اس اس ال به یکی از صادرکنندگان این گواهی نامه ها مثل وریساین (Verisign) می فرستد.
3. وریساین نیز ابتدا مشخصات و میزان قابل اعتماد بودن و امنیت سرور را ارزیابی کرده و کلید عمومی را دوباره رمزگذاری می کند و برای سرور می فرستد تا در انتقال اطلاعات خود از آن استفاده کند. به کلید جدید کلید امنیتی (private key) می گویند.
4. حال هر زمان که کاربر بخواهد از طریق پروتکل اس اس ال به این سایت دست یابد، ابتدا کامپیوتر کاربر یک کلید عمومی برای سرور می فرستد (هر کامپیوتری کلید مخصوص به خود را دارد).
5. سرور نیز این کلید عمومی را با کلید امنیتی خود مخلوط کرده و از آن کلید جدیدی می سازد. سپس آن را به کامپیوتر کاربر می فرستد.
6. از این به بعد تمامی اطلاعاتی که بین کاربر و سرور جابجا می شوند با این کلید جدید رمز گذاری می شوند.
واضح است که نیازی به دانستن تمام این جزییات نیست و ما جهت رفع کنجکاوی آنها را آورده ایم. فقط این را بدانید که با استفاده از این سرویس اطلاعات کاملا رمزنگاری و باز کردن آنها تقریبا غیر ممکن است. تنها وظیفه شما به عنوان کاربر این است که از این امکانات استفاده کنید و پروتکل اس اس ال را در مرورگر، ایمیل و دیگر حساب های خود که سرور آن به شما این امکان را می دهد، فعال کنید.
اگر هم یک مدیر سرور هستید، سعی کنید گواهی نامه پروتکل اس اس ال را از صادرکنندگان آن مثل Verisign و Thawte خریداری و در اختیار بازدیدکنندگان خود بگذارید.
چگونه می توان مطمئن شد، یک سایت از اس اس ال استفاده می کند؟
این بخش بسیار ساده اما مهم و حیاتی است. برای این کار ابتدا وارد آن سایت شوید. زمانی که صفحه به طور کامل بارگذاری (load) شد، به ابتدای آدرس آن نگاه کنید. می بایست به جای http حروف https نوشته شده باشد (منظور از حرف s در پایان http عبارت secure است). البته در این حالت یک علامت قفل هم در مرورگر دیده می شود. جای این قفل در مرورگرهای مختلف متفاوت است. در فایرفاکس و اینترنت اکسپلورر در پایین و سمت راست صفحه، در نوار وضعیت (status bar) و در مرورگرهای سافاری، کروم و اپرا در سمت راست آدرس دیده می شود.
نکته جالب در خصوص این قفل کوچک این است که با دو بار کلیک کردن بر روی آن، میتوانید مشخصات کامل گواهی اس اس ال سایت مورد نظر را ببینید. مهم‌ترین نکته در خصوص این اطلاعات تاریخ خرید و انقضای این گواهینامه است که باید به آن توجه داشته باشید.
حتی اگر اطلاعات چندان مهمی را رد و بدل نمی کنید، پیشنهاد می کنیم که از اس اس ال استفاده کنید. وقتی سرویسی با امنیت بالا و رایگان در اختیارتان قرار می گیرد، چرا از آن بهره نبرید؟ در زیر چند نمونه از روش های استفاده از این پروتکل را می توانید مطالعه کنید.
مرورگر
در فایرفاکس 3 پروتکل اس اس ال به صورت پیش فرض فعال است. البته برای فعال و غیر فعال کردن این امکان میتوانید به روش زیر اقدام کنید:
از منوی Tools فایرفاکس، گزینه Options را انتخاب کنید. در پنجره باز شده از سربرگ Advanced بخش Encryption را باز کنید. می بینید که به صورت پیش فرض Use SSL 3.0 تیک خورده است.
از دستکاری کنتور و رگولاتور اکیدا خودداری فرمایید
قبل از اینکه وسائل گاز سوز خود را به سیستم لوله کشی گاز طبیعی وصل نمایید لازم است به چند نکته مهم توجه داشته باشید:
1-لوله‌کشی داخلی توسط شرکت مجری تحت فشار هوا قرارگرفته و هیچگونه افت فشار درگیج ( فشار‌سنج ) مشاهده نشود .کم شدن فشارداخلی نشانه نشتی در لوله‌کشی گاز میباشد.
2-مطمئن شوید جهت لوله‌کشی از اجناس استاندارد استفاده شده باشد .
3- رگولاتور و کنتور نصب شده برای ساختمانی که شما در آن زندگی می کنید ظرفیت معینی را دارد. چنانچه قصد توسعه لوله کشی داخل و اضافه نمودن وسائل گازسوز را دارید حتماً این موضوع را با شرکت ملی گاز ایران در میان بگذارید تا ضمن دریافت راهنمائی های لازم در صورتی که نیاز به تعویض رگولاتور و کنتور باشد اقدام گردد.
4- توسعه لوله کشی داخلی و اضافه نمودن وسائل گازسوز توسط افراد غیر متخصص می‌تواند عواقب وخیمی را برای مشترکین به دنبال داشته باشد .
5- رگولاتور و کنتور گاز زیرنظر شرکت ملی گاز ایران و با رعایت تمامی نکات ایمنی و فنی و در محل مناسب نصب می گردد. بنابراین فقط شرکت ملی گاز ایران مجاز است در صورت لزوم محل آنها را تغییر دهد.
6- رگولاتور مجهز به وسائل ایمنی خاصی است که در صورت بروز نقص در سیستم لوله کشی شهر ، به طور اتوماتیک جریان گاز را قطع می کند تا مصرف کنندگان در معرض هیچگونه مشکلی قرار نگیرند. از دستکاری کنتور و رگولاتور اکیداً خودداری نمائید و چنانچه در این تجهیزات اشکالی ملاحظه گردید سریعاً با تلفن 194 (مرکزپیام) و یا امداد گازرسانی که شماره آن در پشت قبض ذکر شده است تماس حاصل فرمائید.
7- در هنگام قطع گاز از شبکه شهر و در مرحله نخست فوراً شیر اصلی گاز را بسته و سپس شیرهای مصرفی خانگی کلیه واحدها درساختمان را ببندید.
8- راه‌اندازی مجدد لوله‌کشی گاز بایستی با حضور کلیه ساکنین و کنترل بسته بودن کلیه شیرها و نهایتاٌ تخلیه هوا ازدورترین شیرها در هر واحد و هماهنگی با شرکت گاز انجام شود.
نکات ایمنی در مورد استفاده از اجاق گاز
1- اجاق گازهای بزرگ و سایر وسائل گازسوزی که به طور ثابت در یک محل نصب می شوند باید بوسیله لوله فلزی به سیستم لوله کشی ساختمان وصل گردند.
2- در هنگام روشن کردن اجاق گاز ابتدا شمعک یا کبریت را روشن و سپس شیر گاز را باز کنید.
3- در اجاق گازهائی که پیلوت ( شمعک ) ندارند همیشه ابتدا کبریت را روشن و سپس شیر گاز را باز کنید.
- اگر اجاق گاز و وسائل گازسوزی که مورد استفاده شما قرار می گیرند دارای پیلوت (شمعک )می باشند چنانچه بعد از باز کردن شیر گاز مشعل روشن نشود معلوم میشود که پیلوت میزان نیست و یا خاموش شده است . در هر حال باید فوراً شیر اصلی را بست و بوسیله افراد خبره به بررسی و رفع علت پرداخت.
5- سررفتن ظرف غذا و مانند آنها برروی اجاق گاز ممکن است باعث خاموش شدن گاز گردد. بنابراین هنگام استفاده از اجاق گاز باید دقت شود که ظرف غذا سر نرود.چنانچه این عمل اتفاق افتاد و شعله خاموش شد باید فوراً شیر گاز را بسته و پس‌از خارج کردن گازمنتشر شده در فضای آشپزخانه ، اجاق گاز را تمیز و آماده روشن کردن مجدد نمود.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 56 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
چکیده : (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): کشورایران دارای منابع غنی وگسترده می باشد،لذاازموقعیت مناسب وممتازی نسبت به سایر کشورهابرخوردارمی باشد. این منابع عظیم درصورتی می توانندبه عنوان یک عامل مهم توسعه اقتصادی به شمارروندکه استفاده بهینه ومناسب از آنها به عمل آید. درصورت عدم استفاده بهینه وکارا،این امکان وجودداردکه بخش انرژی به عنوان یک بخش ناسازگارباسایربخشهای اقتصادی درآیدوموجب رشدناهمگون برخی بخشهاگردیده ودرنهایت باعث عدم تعادل اقتصادی گردد. هدف اصلی این تحقیق بررسی چگونگی تاثیر گذاری مصرف انرژی بر روی رشد اقتصادی در بخشهای چهارگانه اقتصاد ایران می¬باشد. بر این اساس فرضیه اصلی تحقیق حاضر وجود رابطه مستقیم میان مصرف انرژی و ارزش افزوده بخشهای مختلف اقتصادی ایران است. جهت بررسی و پاسخگویی به فرضیه¬های انتخابی برای هر یک از بخشهای در نظر گرفته شده یک مدل بر اساس الگوی خودتوضیح برداری با وقفه¬های گسترده برآورد گردید. که در هر قسمت الگوی پویا و الگوی بلند مدت برآورد گردیدند. براساس نتایج بدست آمده، مصرف انرژیدر کوتاه مدت و بلند مدت بر روی ارزش افزوده در بخش کشاورزی، ارزش افزوده در بخش صنعتوارزش افزوده در بخش نفت اثر مثبت دارد. همچنین مصرف انرژی در کوتاه مدت بر روی ارزش افزوده در بخش خدمات اثر مثبت دارد اما در بلند مدت رابطه معنی¬داری میان مصرف انرژی و ارزش افزوده بخش خدمات وجود ندارد.نتایج این مطالعه نیزنشان دهنده تأثیرمثبت ونقش بااهمیت انرژی دررشدارزش افزوده اکثربخشهای اقتصادی کشورمی باشد
مقدّمه
نقش و تأثیر قواعد فقه و گستره آن در نظام حقوقی ایران و اهمیت و کارآمدی آن را نمی توان نادیده گرفت. برای حل مشکلات نظام حقوقی، لازم است به متون فقهی اسلام مراجعه کنیم. انصاف این است که در متون حقوقی اسلام، بخصوص فقه پربار جعفری، قواعدی وجود دارد که توجه به آن ها و اهتمام به کاربردی نمودنشان در رویه جاری نظام قضائی ایران، می تواند بسیاری از مشکلات موجود در دادگاه ها را رفع کند.
قاعده «تحذیر» برگرفته از حدیث «قد عذّر من حذّر» است. این روایت منسوب به امام صادق(علیه السلام)است که ایشان آن را از حضرت علی(علیه السلام) نقل کرده. بر اساس قاعده مذکور، اگر کسی پیش از اقدام به کاری که احتمال دارد از رهگذر اعمال آن، خطری متوجه دیگری گردد، هشدار دهد؛ با وجود این، مخاطب یا شنونده به هشدار وی بی توجهی کند و ترتیب اثر ندهد و خود را در معرض خطر قرار دهد و در نتیجه فعل هشداردهنده خسارتی به هشدارشونده وارد آید، هشداردهنده مسئولیتی نخواهد داشت.
بنابراین، اساس این قاعده در مواردی که عدم توجه به آن موجب ضمان و مسئولیت مدنی یا کیفری است، می تواند رافع مسئولیت باشد و ضمان را از ذمّه مکلّفان و اشخاص حقیقی و حقوقی بردارد. برای مثال، جوی هایی که در خیابان ها توسط کارگران شهرداری و یا مناقصه کاران شرکت های خصوصی برای ارائه خدمات شهری حفر می شود و علایم هشداردهنده لازم در محل های مناسب نصب می گردد، می تواند مصداقی از این قاعده باشد و یا در بزرگراه ها و جاده های اصلی، زیر پل عابر پیاده و امثال آن، نصب پل عابر پیاده خود به منزله هشدار است و رافع مسئولیت خواهد بود. ده ها مثال دیگر از این قبیل همگی حاکی از کاربرد قاعده مذکور در جوامع امروزی است.
مرحوم شیخ مفید (413 ق) می فرماید: و من کان یرمی غرضاً فمرّ به انسان فحذّر، فلم یحذّر فاصابه السهم، فمات منه لم یکن علیه فی ذلک تبعه و لا ضمان[1].
اصول و مبانی قاعده «تحذیر» در فقه اسلامی
در خصوص ادلّه فقهی قاعده «تحذیر» و مبنا و دلیل آن که از مهم ترین مباحث مربوط به این قاعده است، ادلّه فراوانی را می توان بیان کرد. هر کدام از این ادلّه می تواند دلیلی بر ارزش و حجّیت مفاد این قاعده باشد. اهمّ دلایل قاعده مذکور را می توان به شرح ذیل مورد بررسی و تحقیق قرار داد:
الف. قرآن کریم
آیه 195 سوره مبارکه «بقره» می فرماید:
(وَلاَ تُلْقُواْ بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَهِ)؛ با دست های خویش، خود را به هلاکت نیندازید.
شیخ طوسی می نویسد:
و قوله تعالی (لاَ تُلْقُواْ…) بمعناه لا تطرحوا انفسکم بان تفعلوا ما یؤدّی الیه؛
یعنی سخن حق تعالی که فرمود: «نیندازید…» به معنای این است که خودتان را در هلاکت نیندازید به اینکه کاری انجام دهید که منجر به هلاکت شود[2].
علّامه طباطبائی در ذیل آیه مذکور می نویسد: آیه اطلاق دارد و شامل هرگونه تباهی و هلاکت می شود، خواه از نظر افراط در مال باشد و خواه از نظر تفریط در مال، بلکه شامل غیر انفاق هم می گردد.
در تفسیر نمونه هم آمده است: جمله (لاَ تُلْقُواْ…) هرچند در مورد ترک انفاق برای جهاد اسلامی وارده شده است، ولی مفهوم وسیع و گسترده ای دارد که موارد زیاد دیگری را شامل می شود؛ از جمله اینکه انسان حق ندارد از جاده های خطرناک (چه از نظر ناامنی و چه عوامل جوّی یا غیر آن) بدون پیش بینی لازم بگذرد، یا غذایی که به احتمال قوی آلوده به سم است تناول کند، و یا حتی در میدان جهاد، بدون نقشه و برنامه ریزی وارد عمل شود. در تمامی این موارد، انسان بی جهت جان خود را به خطر انداخته است و مسئول است[3].
از مجموع مطالب مفسّران در ذیل آیه مذکور، می توان استفاده کرد که آیه کریمه یاد شده اعتبار و ارزش قاعده «تحذیر» را مورد تأکید قرار داده و آن را معتبر شمرده است. بر این اساس، هیچ کس حق ندارد جان خود را به خطر اندازد، بخصوص اگر فردی به دیگری هشدار دهد و هشدارشونده به اخطار او بی توجهی کند و تمامی شرایط نگه داری نفس از به هلاکت افتادن، در او باشد و با وجود این، خود را به مهلکه اندازد. وی مسلّماً از مصادیق آیه مذکور بوده و خود مسئول هلاکت خویش است و از این ناحیه، ضمان و مسئولیتی متوجه هشداردهنده نیست و در واقع، کار وی مصداقی از «خودکشی» بوده و جزو گناهان کبیره نیز شمرده می شود و لاجرم در پیشگاه الهی مؤاخذه می گردد[4].
ب. روایت امام صادق(علیه السلام)
در کلام منسوب به امام صادق(علیه السلام) و نقل ماجرای قضاوت امیرالمؤمنین(علیه السلام)، مطلبی آمد که به صراحت، حاکی از روش و اعتبار این قاعده بود.
مضمون سخن یاد شده این بود که از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است: در زمان امیرالمؤمنین(علیه السلام) کودکانی با سنگ قلاب هایشان بازی شرط بندی می کردند. یکی از آنان آنچه را با آن شرط بندی کرده بود، انداخت و به دندان یکی از افرادی که داخل بازی شده بود، اصابت کرد و شکست. شخص مصدوم شکایت کرد و دعوا را نزد امیرالمؤمنین(علیه السلام)بردند. ضارب اقامه بیّنه کرد، مبنی بر اینکه قبلا هشدار داده بود. حضرت فرمود: قصاص ندارد و سپس افزود: هر کس (موقع انجام کاری) هشدار دهد، معذور است[5].
از اطلاق روایت مذکور، استفاده می شود: هشداردهنده به طور مطلق، معذور است و مسئولیتی، چه به لحاظ کیفری و چه از نظر مدنی، متوجهش نیست. حضرت علی(علیه السلام) به صراحت، در ذیل این حدیث فرمودند: «قد اعذر من حذّر»؛ کسی هشدار داده معذور است؛ یعنی مسئول نیست.
با عنایت به اینکه مشایخ ثلاثه ( شیخ صدوق ، شیخ طوسی و مرحوم کلینی ) در من لا یحضره الفقیه ، الاستبصار و الکافی ، حدیث یاد شده را نقل کرده اند و کتب یاد شده از منابع مهم شیعی و جزو کتب معروف اربعه است، هم سند حدیث معتبر است و هم دلالتش آشکار. به همین دلیل، این می تواند دلیل محکمی برای پشتوانه قاعده «تحذیر» قلمداد شود.
ج. ادلّه قاعده «تسبیب»
در ادلّه تسبیب، اصل اولیه آن است که در مرحله نخست مباشر مسئول و ضامن است. اما در برخی موارد، سبب اقوا از مباشر است. از این رو، گفته شده است: سبب مسئول خسارت وارد شده است و او باید پاسخگو باشد و مورد خطاب مصدوم قرار گیرد.
در متون فقهی، در عبارات فقهای بزرگ، این مطلب مورد اتفاق بوده و تمامی فقها به نحوی مطلب مذکور را مورد تصریح قرار داده اند. فقط برای نمونه، به دو مورد از عبارات فقها بسنده می شود: مرحوم علّامه حلّی می فرماید: اذا اجتمع المباشر و السبب قدّم المباشر فی الضمان، و لا یجب علی السبب الاّ مع ضعف المباشر.
(ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است