در دهه 80 میلادی، محققان با پدیدهای جدید یعنی اعمال خشونت نسبت به سالمندانی که با خانواده زندگی میکردند روبرو شدند و معلوم شد که درصدی از افراد سالمند در خانواده مورد بدرفتاریهای جسمانی، روانی یا بیتوجهی قرار دارند. در حال حاضر نیز انجمن پزشکی امریکا تخمین میزند که در ایالات متحده از بین افراد مسن 8/1 میلیون نفر مورد بدرفتاری قرار میگیرند. با این وجود و پس از گذشت 20 سال از مبحث خشونت و مشخص شدن صورتهای گوناگون آن، هنوز این پدیده کاملاً شناخته نشده است.
با آنکه خشونتهای فیزیکی در مورد کودکان بیشتر از سایر زمینهها مورد بررسی قرار گرفته و اطلاعات در این زمینه کاملتر است اما با توجه به روال تاریخی بررسیها، باید گفت که بررسیهای خشونت نسبت به کهنسالان هنوز قدمهای اولیه خود را برمیدارد. امروزه محققان علاوه بر خشونت جسمانی (تنبیه بدنی) به انواع دیگر خشونت نیز اشاره کرده و از خشونت روانی (تحقیر، دشنام، از میان بردن اعتماد به نفس، سرزنش) خشونت اقتصادی (در مضیقه مالی دائم قرار دادن قربانی) خشونت اجتماعی (انزوای اجتماعی و ممانعت از برقراری روابط اجتماعی) و خشونت جنسی نام میبرند .
اگرچه امکان دارد سالمندان به نوعی قربانی همه خشونتهای فوق شوند اما به نظر میرسد بیشترین مقدمهای که در مورد سالمندان عمومیت دارد خشونت روانی است. خشونت روانی شامل: بیاحترامی لفظی مداوم، اذیت و آزار، تهدید، محرومیت فیزیکی، مالی و منابع شخصی میباشد. تهدیدهای متداول مانند دوست نداشتن سالمند، مورد پسند نبودن، دشنام دادن، تمسخر و استهزاء سالمندان در جمع، ممنوعیت برقراری ارتباط با دیگران، بیتوجهی نسبت به نیازهای جسمانی، اجتماعی و روانی سالمند، همه خشونت روانی است که سلامت روانی سالمند را به مخاطره می اندازد و موجب بروز احساساتی همچون: بیمیلی به زندگی، سرزنش خود، نداشتن اعتماد به نفس و نگرش مثبت، احساس یأس و ناامیدی و درماندگی، ترس از مردم، اضطراب، احساس گناه، احساس حقارت ، احساس عدم شایستگی و خودارزشمندی و نهایتاً کنارهگیری سالمند میشود.
در مواردی نیز که خشونت بین اعضای دیگر خانواده رخ میدهد، احساس فضای رعب و وحشت را در خانه حاکم کرده و شاهد بودن همین خشونت در خانه توسط سالمندان و کودکان میتواند خود تجربهای از خشونت در خانه تلقی شود. متاسفانه بعضی از سالمندان برای رهایی از خشونت خودکشی را به عنوان آخرین راه دانسته و اقدام به خودکشی مینمایند. از طرف دیگر چون تن و روان آدمی وابسته به هم بوده و سلامت یکی در گرو سلامت و شادابی دیگر است، لذا در بیشتر موارد نیز این ناراحتیهای روانی منجر به بروز بیماریهای جسمانی در سالمندان شده و سلامت آنان را به مخاطره میاندازد. در سال 1996 دوستهای عضو در چهل و نهمین اجلاس جهانی بهداشت، موافقت کردند که خشونت یک اولویت بهداشت عمومی است و همگان را برای طرح عملیاتی علمی جهت پیشگیری و مبارزه با آن فرا خواندند.
در بخشی از بیانیه مدیر کل سازمان جهانی بهداشت در خصوص خشونت چنین عنوان شده است: مدت زمان طولانی است که خشونت در مورد غفلت همگانی بوده و پاسخ اجتماعی به آن بیش از آنکه به پیشگیری بیانجامد، پاسخی واکنش بوده است. زمان آن رسیده که برای دستیابی به سلامت عمومی، تلاشی در جهت پیشگیری و درمان خشونت و عواقب آن به عمل آید.
در واقع سلامت عمومی با درگیری تمام افراد در مواجهه با این مشکل اعتبار یافته و همچنان که نیازمند مشارکت قوی دولت، اجتماعات محلی، دستگاههای قضایی و سازمانهای غیردولتی است، نیازمند مشارکت اشخاص مسئول و تحقیق در بهداشت عمومی، آموزش و پرورش و علوم اجتماعی میباشد. در حقیقت برای رفع خشونت در جوامع ما همکاری تمام افراد از هر جنس اعم از پیر و جوان مورد نیاز میباشد.
سوءرفتار با سالمندان توسط افراد خانواده ویا افرادی که مسئولیت نگهداری از سالمندرابعهده داشته انجام می گیرد وبه انواع مختلف تقسیم بندی شده که شامل آزارفیزیکی یا جسمی با6/14درصد،غفلت با55درصد،آزارروانشناختی یااحساسی با7/7درصد،آزارجنسی با3/.درصد،آزارمالی واستفاده ازوسائل با3/12درصدوانکارحریم خصوصی وانکارمشارکت درتصمیم گیری که7/6درصدازآزارهابه سالمندان رابه خود اختصاص می دهند که بیشترین آزاربه سالمندان از نوع غفلت وآزارجسمانی می باشند.
بر اساس مطالعات متعدد 5تا15 درصدازسالمندان تعدادی ازانواع سوءرفتارهاراتجربه کرده اند که 84درصداین موارد مخفی بوده یا گزارش نمی شوند.
دلائل سوءرفتار با سالمندان بستگی به خصوصیات افرادسالمندوخصوصیات مراقبت کنندگان دارد که دراین بین سوءرفتارتوسط فرد مراقبت کننده می تواندازنظرآسیب شناسی روانی یاخشونت فرانسلی یافاکتورهای اساسی دیگرشبیه استرس،جهل،عجز،ناامیدی وناتوانی برای فراهم سازی مراقبت کافی مورد بررسی قرارگیرند .
نقایص شناختی وبطورمشترک زندگی کردن باسایرافراد ،فاکتورهای خطری هستند که بیشترین احتمال برای آسیب پذیری افراد سالمند به سوءرفتار راایجاد می کند،همچنین محیط زندگی،ارتباط مالی وبی پولی،بیماری سالمند،ترس،غفلت ازسلامتی،موردقبول نبودن به عنوان یک بیماروابسته،صدمات وشکستگی ها ودلائل فرهنگی واسترس مراقبت کننده می تواند زمینه سوءرفتارراازسوی دیگران فراهم نماید
در کشور ما امید به زندگی در حال افزایش است، کشور ما هماکنون دارای سهم بالایی از نسل جوان است، این امر در آینده نسبت بازنشستگان و کهنسالان را در جامعه زیاد میکند اگر نسل حاضر در راستای توسعه همزمان اجتماعی و اقتصادی فعال نشود، وضع سالمندی مصیبتبارتر خواهد شد. بخش عمده ای از این توسعه، از طریق تقویت و تمرکز، کارآمدی و فراگیری نظام تأمین اجتماعی کشور و نجات این نهاد ارزشمند از سقوط ورشکستگی میسر میشود.
افزایش تعدادسالمندان ازیک سووتغییر درفرهنگ ها ،عادات وشیوه زندگی از سوی دیگر موجب افزایش سوءرفتار وسالمندآزاری شده که نیاز به شناخت بیشتر دلائل سوءرفتارها وبرنامه ریزی دقیق وصحیح درجهت کاهش آنها رانشان داده و ضرورت مداخله مجلس، دولت وخانواده هارا نشان میدهد.دراین خصوص مجلس باتصویب قوانین حمایتی درابعاد مختلف اجتماعی ومالی ودولت بابرنامه ریزی واجرای قوانین حمایتی همچون ایجاد محیط های امن نگهداری از سالمندان مانند مراکز شبانه روزی نگهداری سالمندکه از استانداردهای لازم برخوردارباشند وتربیت رشته های تخصصی سالمندان درزمینه های اجتماعی ،فرهنگی وپزشکی مانندمتخصص طب سالمندان وپرستاری سالمندان ومتخصص بهداشت روانی سالمندان وآموزشهای مختلف به خانواده ها وافراد سالمند از جمله آموزش نحوه ارتباط ونگهداری سالمند درخانواده ها،واگاه نمودن سالمندان ازفاکتورهای خطر وفاکتورهای مداخله گروخانواد ه ها با پایبند بودن به فرهنگ احترام به سالمند ورعایت دستورات وتوصیه های دین اسلام دراین خصوص می تواننداز سوءرفتار وآزار سالمندان پیشگیری نمایند.
آنچه مسلم به نظر میرسد این است که سالمند آزاری در کنار کودک و همسرآزاری در خانوادها وجود دارد. بنابراین لازم است ضمن توجه ویژه به این حوزه تمهیدات لازم در جهت کاهش، درمان و پیشگیری از سالمند آزاری فراهم گردد. پیشنهادات ذیل در این خصوص ارایه میشود.
1-تهیه و تدوین قوانین و مقررات حمایت از سالمند
2-تشکیل انجمن حمایت از سالمندان با مشارکت خود آنان
3-تشکیل کمیته حذف خشونت علیه سالمندان
4- خارجسازی حمایت از سالمندان از مرحله ترحم و تغییر نگرش افراد جامعه نسبت به این گروه خاص
5-آموزش خانوادههای دارای سالمند در مورد رعایت نکات ایمنی
6- پر نمودن زندگی روزانه سالمندان با فعالیتهای مفید در جهت ارتقاء عزت و اعتماد به نفس آنان
7-توجه به بهداشت روانی و جسمانی سالمندان
8-انجام بررسیهای علمی در مورد ابعاد و گستردگی سالمند آزاری به منظور حساسسازی، آگاهی و اقدامات لازم در سطح جامعه و در نهایت اینکه باید عوامل حمایت کننده از افراد بویژه سالمندان در برابر هرگونه خشونت گسترش یافته و در برنامهریزی جهت کاهش انواع گوناگون خشونت و عواقب آن مورد استفاده قرار گیرد.لذا اگراز امروز برنامه ریزی صحیح جهت مراقبت وتامین سلامت جسمی، روانی واجتماعی سالمند پیش بینی واجرا نگردد جامعه آتی با مشکلات زیادی درخصوص سالمندان روبرو خواهد شدکه افزایش سوءرفتار وسالمندآزاری یکی از این مشکلات ومشکل اساسی خواهد بود.
مراقبت از افراد سال‌خورده، شامل کارهای مختلفی میشود که به ناتوانی فرد سال‌خورده، وضعیت زندگی، و شرایط کلی بستگی دارد. به طور مثال مراقبت از فردی که به خاطر سرطان در بستر افتاده است، ممکن است از مراقبت از فردی که آزایمر دارد راحت‌تر باشد. ولی در هر صورت، داشتن وظیفه مراقبت از یک فرد نیازمند، قطعاً هراسناک و ناسپاس میتواند باشد. انجام این کار به طور روزانه، واقعاً به یک فرد از خود گذشته و متعهد نیاز دارد. فردی که این مسئولیت را دارد، به نام پرستار شناخته میشود. این فرد ممکن است بخشی از خانواده باشد و یا برای انجام کار خود در واقع حقوق دریافت کند.
در ادامه راهنمایی‌هایی آورده شده است که به شما کمک میکند یک پرستار خوب از افراد سال‌خورده شوید:
هماهنگی با خانواده
هماهنگی‌های لازم را با خانواده انجام دهید. آیا شما باید در همان خانه فرد سال‌خورده زندگی کنید، و یا لازم است هر روز از محل زندگی خود به نزد آنها بروید؟ وضعیتی را انتخاب کنید که برای شما از همه مناسب‌تر باشد. این را بدانید که در زمانی که لازم است بیشترین انرژی خود را صرف نگهداری از یک فرد دیگر کنید، نباید نگرانی اضافی داشته باشید.
بررسی تغییر اتاق سالمند
/about/145084437-56a46dd85f9b58b7d0d6f34b.jpg)
بررسی کنید که آیا برای افزایش تأثیر کار خود، نیازی به تغییر دادن اتاق فرد سال‌خورده دارید یا خیر. ببینید که فرد سال‌خورده به چه وسایلی ممکن است نیاز داشته باشد و این وسایل را در خانه داشته باشید، همانند سطح شیب‌دار، توالت قابل‌حمل، یا یک صندلی چرخ دار. اگر لازم است که در یک اتاق بخوابید، آیا این اتاق برای جا دادن دو نفر، و همچنین وسایل شما، به اندازه کافی بزرگ هست؟
لیست وضعیت بیمار
یک لیست از وضعیت بیمار خود داشته باشید . در صورت امکان یک ژورنال پزشکی داشته باشید، و همه داروها و نسخه‌هایی که بیمار شما باید مصرف کند، زمان آنها، و مقدار آنها را یادداشت کنید. هر نوع اطلاعاتی که ممکن است برای پزشکان، یا در وضعیت اورژانسی، مفید باشد را بنویسید. این میتواند شامل اطلاعاتی در مورد تاریخ تولد، اطلاعات بیمه، شماره تأمین اجتماعی، اسم پزشکان او، و نزدیک‌ترین خویشاوند با اطلاعات تماس آنها باشد.
دستگاههای نظارت بر کودکان
دستگاههای نظارت بر کودکان حتی در مورد افراد سال‌خورده هم مؤثر هستند، پس از یکی از آنها استفاده کنید.
انضباط
با منظم بودن، وظیفه خود را ساده‌تر کنید. شستن لباس‌ها، تمیز کاری، و انجام کارهای دیگر، نباید جلوی حمام بردن، ورزش دادن، و غذا دادن شما به فرد سال‌خورده را بگیرد. برنامهریزی مناسب روزانه باعث میشود که شما کارآمدتر شوید.
سپردن کاری به فرد
اگر فرد سال‌خورده میتواند صحبت کند، و یا هنوز توانایی حرکت کردن دارد، هرازچندگاهی کاری برای انجام دادن به آنها بدهید. شما می‌توانید با یکدیگر غذا بپزید، و یا لباس‌ها را تا کنید. هر کار ساده‌ای که باعث به حرکت افتادن ماهیچه‌های او شود، برای او مفید خواهد بود. اگر می‌خواهید کار بزرگ تری انجام دهید، یک فعالیت دسته‌جمعی را با افراد دیگر خانه برنامهریزی کنید، همانند بازی دسته‌جمعی شطرنج.
اختصاص زمان برای تفریح
زمان‌هایی را به کارهایی که خودتان از آنها لذت می‌برید اختصاص دهید. با وجود این که این کار میتواند سنگین باشد، شما یک ابرانسان نیستید. شما هم نیاز دارید هرازچندگاهی به خود استراحت بدهید. یاد بگیرید که زمانی که به استراحت نیاز پیدا کردید، کارها را به فرد دیگری محول کنید.
این کار بزرگی است که شما دارید برای یک فرد دیگر انجام می‌دهید. این را بدانید که هر کاری که شما برای دیگران انجام می‌دهید، در نهایت سود آن به خود شما میرسد، و زمانی که شما به این خدمات نیاز پیدا کردید، یک پرستار خوب و مهربان از شما مراقبت خواهد کرد.
سالمندان گروه ویژه ای از افراد جامعه با نیازهای خاص خود هستند که مراقبت و پرستاری از آنان نیازمند تربیت متخصصانی است که از توانایی علمی و عملی کافی برخوردار باشند. اگرچه مراقبت از سالمندان به علت ماهیت خاص خود نیازمند کار تیمی است و این تیم متشکل از تخصص های مربوطه نظیر متخصص طب سالمندی، روانپزشک سالمندی، پرستار سالمندی، فیزیوتراپ، روانشناس، کار درمانگر ،متخصص تغذیه و مددکار و… است، اما در این میان نقش پرستار سالمندی به علت ارتباط مستمر با سالمند و ایجاد هماهنگی بین سایر تخصص ها منحصر بفرد است.بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت (2003)، پرستاری سالمندی عبارت است از ارائه خدمات مراقبتی – تخصصی پرستاری به سالمندان در قالب عضوی از تیم سلامت چند رشته ای در موقعیتهای مختلف. پرستاری سالمندی شامل بررسی نیازهای خاص جمعیت سالمند، طراحی و اجرای مراقبت پرستاری به منظور رفع نیازهای سلامت و ارزشیابی اثربخشی مداخلات پرستاری ، به منظور ارتقای سلامت سالمند و خانواده آنان است.
برای پرستارانی که به خدمت به سالمندان علاقه داشته باشند واین کار را باعشق وعلاقه واقعی انجام دهند قطعا درکارشان بسیارموفق خواهند بود. پژوهش درحوزه سالمندان درحال گسترش است .باتوجه به دورنمای افزایش جمعیت سالمندان به دیگر گروههای سنی پاورپوینت آموزشی پرستاری سالمندان ارزش بسیار زیادی دارد .
نوع فایل:پاورپوینت
تعداد اسلاید:75
قابل استفاده برای تمامی درمانگران ، مراقبین و خانواده های دارای سالمند
پاورپوینت آموزش مراقبت ازسالمندان
