پایان نامه ی بررسی تاثیر کلاس‌های آمادگی دوران بارداری بر کاهش افسردگی پس از زایمان. doc

اختصاصی از هایدی پایان نامه ی بررسی تاثیر کلاس‌های آمادگی دوران بارداری بر کاهش افسردگی پس از زایمان. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word

قابل ویرایش 150 صفحه

جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی

چکیده:

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر کلاس های آموزشی دوران بارداری بر افسردگی پس از زایمان زنان ساکن تهران انجام شد. این مطالعه از نوع مطالعات شبه تجربی بود. در این پژوهش میزان افسردگی خانم های مراجعه کننده از طریق پاسخ به تست بک انجام شد و سن آزمودنی های  مورد پژوهش حداقل 18 و حداکثر 39 سال بود. نمونه آماری این پژوهش شامل 120 خانم بود که در گروه 40 نفری مورد مطالعه قرار گرفتند و همچنین این گروه ها خود به دو دسته بارداری اول و بارداری دوم نیز تقسیم شدند، که در سال 85-84 به درمانگاه قدس، بیمارستان بوعلی و مطب خانم دکتر محمدیاری مراجعه کرده بودند و به صورت غیر تصادفی،  در دسترس و داوطلب، انتخاب شدند و پرسشنامه را تکمیل نمودند.

فرضیه اصلی محقق عبارت بود از:

بین میزان شرکت در کلاس های آمادگی دوران بارداری و میزان افسردگی پس از زایمان رابطه وجود دارد. نتایج تحلیل آزمون T نشان داد که کلاس های آمادگی دوران بارداری در کاهش افسردگی پس از زایمان تأثیر داشت.

 همچنین فرضیه های فرعی محقق عبارت بودند از:

- بین خانم هایی که در کلاس آمادگی دوران بارداری  شرکت می کنند با خانم هایی که در کلاس آمادگی دوران بارداری شرکت نمی کنند از نظر میزان افسردگی تفاوت وجود دارد. نتایج تحلیل آزمون T نشان داد  بین خانم هایی که در کلاس آمادگی دوران بارداری شرکت کرده اند و آنهائی که در چنین کلاس هایی شرکت نداشتند از نظر افسردگی تفاوت معناداری وجود داشت.

- بین خانم هایی که به مطب خصوصی مراجعه کردند  با خانم هایی که به درمانگاه دولتی  مراجعه کردند تفاوت وجود دارد. نتایج تحلیل آزمون T نشان داد که بین این دو وضعیت ذکر شده تفاوت معنا داری وجود نداشت. یعنی عامل اقتصادی – اجتماعی تأثیری در میزان افسردگی پس از زایمان نداشت.

- بین بارداری های اول و دوم از نظر میزان افسردگی تفاوت وجود دارد. در این فرضیه نیز با استفاده از نتایج تحلیل آزمون T مشخص شد که بین بارداری اول و دوم از نظر میزان افسردگی  تفاوت معنا داری وجود نداشت.

کلید واژه ها:

-           افسردگی

-           افسردگی پس از زایمان

-           کلاس های آمادگی دوران بارداری

مقدمه:

در طی قرن حاضر یکی از زمینه های مطالعاتی که توجه روز افزون بسیاری از متخصصان رشته‌های مختلف را به خود جلب نموده است ، بررسی نقش جنسیت و تفاوت های مربوط به آن در زمینه های گوناگون علمی است . یکی از مباحث جالب در حرفه روانپزشکی و پزشکی نیز تفاوتهای وابسته به جنس و ابتلا به بیماریها و اختلال های عنوان شده در راهنمای آماری و تشخیص اختلال روانی  (DSM IV)    می‌باشد. در بخش همه گیرشناسی اختلال ها ، نرخ بروز بیماریها ی مختلف در دو جنس ، تفاوت های فراوانی را نشان می دهد . برای مثال ، مردها در خطر بیشتری برای ابتلا به بیماریهای قلبی – عروقی ، الکسیم ، پسیکوپاتی  (جامعه ستیزی) می باشند . در حالی که زنها در طول زندگی شان بیشتر در خطر ابتلا به بیماریهای مربوط به تیروئید ، اختلال های خوردن و افسردگی هستند . (نمازی 1379) .

اختلال افسردگی یکی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی ، با شیوع 25% - 15% در طول عمر به شمار می رود ( جود  ، 1994 ) . افسردگی نه تنها در بسیاری از پژوهش ها ، رایج ترین اختلال روانی گزارش شده ، بلکه شاید از قدیمی ترین نشانگان روانی باشد که در متون پزشکی بدان پرداخته شده است . ( یانکرز  ، 1382) .

تفاوت های مربوط به جنس در بروز افسردگی می تواند پس از بلوغ شروع شده و ادامه یابد . ابتلا به افسردگی به ویژه افسردگی یک قطبی ، افسردگی مربوط به اختلال های عاطفی فصلی در بین زنها بسیار شایع تر از مردها است . در مجموع حوادث مربوط به سیکل باروری تا حد زیادی زمینه ساز مشکلات عاطفی زنان شناخته شده است . برای مثال می توان از افسردگی همراه با داروهای ضد حاملگی ، افسردگی مربوط به قاعدگی ، افسردگی پس از زایمان و افسردگی دوران یائسگی را نام برد . (نمازی 1379)

در چند دهه گذشته نشانگان افسردگی پس از زایمان مورد توجه بسیاری از متخصصان علوم پزشکی و روان شناسی قرار گرفته است . افزایش پژوهش در این زمینه دلایل گوناگونی دارد . یک دلیل آن است که اگر چه تولد نوزاد در مقطعی از زمان برای بسیاری از خانواده ها اتفاق می افتد ، ولی بسیاری از مادران در این دوره یک تغییر و تحول جسمی و روانی را نشان می دهند . ماههای آبستنی  زن ، حساس ترین دوره زندگی هر خانواده است ، زیرا از یکسو وضعیت جسمی و روانی و عاطفی زن آبستن در شرایط ویژه ای قرار دارد که نیاز به مراقبت در تمام وضعیت های مذکور را دارد و از سوی دیگر موجودیت جسمی – روانی یک انسان دیگر (جنین ) در بطن وجود مادر آبستن در حال شکل گیری است . جنین نیاز به مادری دارد که از نظر جسمی و بهداشتی سالم باشد ، از نظر روانی – اجتماعی ایمن باشد . در صورت مساعد بودن وضعیت مادر ، ظرفیت های ژنتیک تخمک بارور شده در طی 9 ماه بارداری بالفعل می گردد . پس از دوران بارداری ، دوران نوزادی و سال های اولیه کودکی نیز برای رشد و تحول جسمی – روانی سالم ، نیاز به مادر واجد سلامت جسمی ، روانی و اجتماعی دارد ( مهری نژاد ، 1381) .

این مرحله از زندگی می تواند برای مادر ، کودک و کل خانواده آسیب زا باشد . دوران پس از زایمان طبیعتاً یک دوره انتقالی است و بسیاری از رویدادها تغییر می یابند . نقش ها  ،الگوها و ارتباطات باید تجدید گردند . با این حال انتظار جامعه و فرهنگ این است که مادر شدن امری طبیعی است که اکثر مردم با آن سازگار می شوند ( گروئن  ، 1990 به نقل از خمسه 1381).

اولین بار مارسه  (1858) به طور سیستماتیک نشان داد که دوره پس از زایمان ، مخصوصاً شش هفته پس از آن یک دوره آسیب پذیری مهم برای ابتلا به اختلال های روانی می باشد و افسردگی می تواند در فرایند دلبستگی و تعهد طبیعی مادر ، مراقبت موثر او از طفل و مهارتهای او بعنوان یک مادر مداخله کند و زمان پس از تولد یا زایمان به عنوان دوره افزایش خطر شیوع افسردگی در زنان قلمداد می شود.

اختلالات خلقی پس از زایمان که به فراوانی پیش می آید و معمولاً گذرا است ، نزد عموم مردم مساله ای شناخته شده است . اما در برخی موارد این حالتها بصورت بیماری افسردگی و مداوم و پایدار ظهور کرده و درمان جدی و منظمی را نیاز دارد . افسردگی شایعترین حالت روانی پس از زایمان است و باید توجه داشت حالت های اسکیزوافکتیو و اسیکزوفرنی و تیرگی شعور هم پس از زایمان دیده می شوند و در برخی موارد اسیکزوفرنی ابتدا به صورت افسردگی ظاهر شده و پس از چند هفته علائم اصلی آشکار می شود 

( گیلدر، 1989 به نقل از خمسه، 1381).

بطور کلی اکثر منابع موجود اختلال های روانی پس از زایمان را شامل غم پس از زایمان  ، افسردگی پس از زایمان  و سایکوز پس از زایمان  می دانند . این اختلال ها از روز سوم پس از زایمان تا یک سال پس از آن امکان بروزشان وجود دارد .(مهری نژاد ، 1381) .

غم پس از زایمان : اولین نوع افسردگی بعد از زایمان غم پس از زایمان است که به عنوان خفیف ترین شکل اختلالات خلقی پس از زایمان محسوب می شود و در یک شیوع 85-25 درصدی گزارش شده است. علائم این سندرم به نوعی ، از اولین روزهای بعد از زایمان شروع می شود و مدتی بعد نیز از بین می‌رود . (یانکرز، 1382) .

افسردگی پس از زایمان : این دومین نوع ناخوشی هیجانی است که مادران جدید نسبت به آن ، آسیب پذیر هستند . افسردگی بعد از زایمان معطوف به نوعی از افسردگی است که ممکن است برای ماهها یا حتی سال‌ها به طول بکشد .(یانکرز،1382).

این افسردگی معمولاً در چند هفته اول بعد از زایمان شروع می شود و ممکن است از چند هفته تا یک سال یا بیشتر ادامه پیدا کند . این شکل از افسردگی بوسیله یکسری علائم مختلف مثل خستگی ، گریه ، تحریک پذیری ، احساس بیچارگی یا ناامیدی ، وابستگی بیش از حد ، احساس عدم کفایت و ...... آشکار شود . ( یانکرز، 1382)

سایکوز پس از زایمان : سومین نوع از افسردگی بعد از زایمان می باشد که بسیار کمیاب است . این نوع معمولاً 2 تا 3 هفته بعد از زایمان شروع می شود . کالمری می گوید : توهم و هذیانات در پسیکوزهای بعد از زایمان اغلب خیلی آشکار هستند و مادر معمولاً در تطابق با خواسته های مراقبتی از نوزاد عاجز است . ( یانکرز، 1382)

در ارزیابی بیماران مربوط به پسیکوزهای بعد از زایمان حصول اطمینان در مورد عقاید آنها نسبت به کودک اهمیت حیاتی دارد . بیماران شدیداً افسرده ممکن است عقاید هذیانی مبنی بر غیر طبیعی بودن نوزاد خود داشته باشند . این عقاید هذیانی ممکن است سبب شود که بیمار برای رها ساختن طفل از رنج در آینده اقدام به کشتن او نماید . (ترنر و همکاران، 2006)

با توجه به مطالب مذکور می توان اهمیت بررسی و تشخیص افسردگی های بعد از زایمان را بطور منطقی توجیه نمود . البته شناخت بهتر اختلال افسردگی ، می تواند راههای جدید تشخیص و درمان را در اختیار روان شناسان ، روان پزشکان و متخصصان زنان قرار دهد . با این حال متأسفانه اکثر مردم از مراجعه به روانشناس – روانپزشک و مراکز روانپزشکی برای حل مشکلاتشان ابا دارند ، در حالیکه همین مردم باکمال میل و بدون هیچگونه تردیدی به یک دندانپزشک یا هر متخصص دیگری رجوع می کنند و این تفکر غلط موجب می شود که بسیاری از ناراحتی های جزئی روانی و روحی رو به وخامت گذاشته و سرانجام تبدیل به یک اختلال کامل روانی شود . لذا بایستی با اتخاذ تدابیری از بروز و شیوع این بیماری پیشگیری به عمل آید و یکی از این پیشگیریها ، پیشگیری اولیه است که به وسیله آن عامل بروز بیماری ریشه کن می شود و به اصطلاح شرایط طوری فراهم می شود که محیط برای بروز بیماری ، نامساعد و غیر ممکن می شود . چون افسردگی علل متفاوت دارد و در بروز آن عوامل متعددی دخالت دارند و در هر دوره ای از دوران تکاملی زندگی این عوامل متعدد نیز فرق می کنند ، لذا این پژوهش به جهت اهمیت بررسی افسردگی در زنان خصوصاً پس از زایمان انجام می شود ، تا شاید روزی برسد که مراقبت و بهداشت روانی زنان باردار همانقدر مورد اهمیت و بررسی و درمان قرار بگیرند که مراقبت و بهداشت جسمانی آنان مورد توجه می باشد .

بیان مسأله:

اطلاعات بدست آمده از مطالعات اپی دمیولوژیک نشان می دهد که شیوع افسردگی در زنان تقریباً 2 برابر مردان بوده و با توجه به این مطلب که جمعیت زنان در هر جامعه ای حداقل یک بار ، بارداری را تجربه خواهند کرد ، لذا افسردگی در طی بارداری اهمیت خاص خود را خواهد یافت . ما اکنون می دانیم که افسردگی در طی بارداری با یک ریسک بالای افسردگی و حتی سایکوز پس از زایمان و تاثیرات و عوارض رفتاری آینده و رفتارهای مخالف سلامتی مادران همراه است .(کاوردیل  وهمکاران، 1996).

درباره تشخیص افسردگی در طی حاملگی مطالعاتی انجام گرفته اما به جرات می توان گفت که افسردگی در طی حاملگی به طور شایع تشخیص داده نمی شود . مشکل عمده در تشخیص افسردگی در طی بارداری همانا اشتراکی است که بین علائم افسردگی و علائم حاملگی وجود دارد . مثل اختلال خواب ، اشتها ، از دست دادن انرژی و افزایش مشکلات جسمی . شیوع افسردگی در طی حاملگی بسیار متفاوت گزارش شده است و از 4% تا 6/17% متفاوت است . شیوع افسردگی پس از زایمان 19% الی 20% است . (کاوردیل و همکاران ، 1996) .

ریسک فاکتورهای شیوع افسردگی در طی بارداری عبارتند از : مشکلات ازدواج ، حاملگی ناخواسته ، سابقه افسردگی قبلی و یا افسردگی در فامیل ، از دست دادن حاملگی قبلی و حاملگی بلافاصله بعد از حاملگی قبلی ، مشکل جدی در نگهداری از فرزند . حدود 20 تا 30% از خانم های حامله که سابقه افسردگی دارند ، افسردگی پس از زایمان را تجربه خواهند کرد و شانس افسردگی در حاملگی های بعدی 50% است . علت افسردگی پس از زایمان را تغییرات در سطوح سرمی پروژسترون ، استروژن ، کورتیزول و بتاآندورفین ها می دانند . ( کیتامورا  و همکاران 1993به نقل از زهرایی، 1380)

افسردگی ظرفیت افراد را در ارتباط با انجام کنترل بارداری  و مراقبت از سلامت فردی تحت تاثیر قرار می دهد . افسردگی ارزشهای فردی را دگرگون می کند . مادر حامله ارزش های فردی خود را از دست داده و نسبت به توانایی خود در مادر شدن و یا نگهداری از نوزاد تردید پیدا میکند . عارضه مهم دیگر افسردگی ، تمایل به خودکشی و حتی اقدام به خودکشی است . باید توجه داشت که خود حاملگی عامل هر چند اندک ، اما ممانعت کننده از خودکشی است و باید توجه داشت که خود کشی کامل در طی بارداری شایع نیست . درباره افسردگی در طی دوران بارداری مطالعات خاصی انجام گرفته است اما مشکلات عدیده‌ای نیز در این مطالعات وجود دارد ورابطه علت و معلولی مشخص نشده است . مثلاً ارتباط مشخصی بین افسردگی و مصرف سیگار دیده می شود . این مصرف سیگار می تواند علت افسردگی باشد و یا ممکن است ریسک فاکتوری باشد که فرد را مستعد افسردگی می کند . بنابراین وقتی افسردگی با مصرف نیکوتین همراه می شود اثرات غیر مستقیم برروی حاملگی می گذارد ( کاوردیل و همکاران 1996) .

افسردگی در حاملگی سبب IUGR   و تاخیر رشد داخل رحمی جنین و همینطور زایمان زودرس می شود . در یک تحقیق بر روی 79 زن باردار پاکستانی نشان داده که افسردگی در دوران بارداری با عواقبی مانند جنین زودرس و یا تولد نوزادان کم وزن همراه است . در این مطالعه محیط اجتماعی زنان باردار از عمده ترین فاکتورهای افسردگی محسوب می شود ، زنان باید اشخاصی مطیع و تابع باشند و طی تحقیقات انجام شده در یکی از مناطق روستایی پاکستانی معلوم شد که 25% زنان در طی دوران بارداری و 38% پس از زایمان از افسردگی رنج می بردند . ( آمبرن کازی  و همکاران 2006).

در یک مطالعه مهم بر روی 1014 زن فقیر و ضعیف دیده شد که یک ارتباط مهم بین علائم افسردگی و سطح سلامت پایین از جمله عدم افزایش وزن مناسب دیده می شود . چندین مکانیسم سبب اثرات مستقیم افسردگی برروی رشد جنین می شود . اختلال در خلق سبب اختلال در محور هیپوتالاموس – هیپوفیز- آدرنال شده و سبب عدم و یا کاهش اضافه وزن در طی حاملگی می شود . عدم اضافه وزن مادر سبب کندی رشد جنین می شود ، به طوریکه در یک مطالعه مشاهده شده است که یک کیلوگرم اضافه وزن مادر به طور مشخصی سبب افزایش وزن جنین می شود ( ساگاوارا  و همکاران ، 1997به نقل از آمبرن کازی و همکاران،2006).

با مرور مطالعات انجام شده بر روی عاقبت حاملگی های زنان با اضافه وزن نامناسب مشخص شده است که زنان با وزن پایین با شیوع بیشتری مبتلا به آنمی ، آندومتریت ، مشکلات قلبی – ریوی ، زایمان زودرس و تاخیر رشد داخل رحمی جنین می شوند . یک علت دیگر برای توجیه اثرات افسردگی ، عدم توانایی و خواست زن حامله در توجه به خود و انجام مراقبتهای دوران بارداری است . ( کاوردیل و همکاران ، 1996)

ویلی و پسران 1997 بر روی 1329 زن کار تحقیقاتی انجام دادند و نتیجه گرفتند که خانم های افسرده نسبت به دوران بارداری و زایمان اضطراب بیشتری دارند و نسبت به نقش مادر شدن ، احساس بی‌میلی داشتند و کودکان خود را بسیار آسیب پذیرتر حس می کردند . با توجه به واقعیت های ذکر شده نتیجه میگیریم که هم افسردگی و هم علائم افسردگی در حاملگی به طور شایع دیده می شود و اثرات قابل توجهی بر روی مادر و آینده حاملگی دارد . افسردگی قبل از حاملگی و حتی در دوران بارداری اکثراً تشخیص داده نمی شود . باید توجه داشت که آگاهی و شناخت بیشتر درباره افسردگی در طی بارداری ، کنترل این مادران را بهتر صورت داده و یک متخصص زنان ، زایمان، مامایی و روانشناس و پرستار روانگر می توانند در بازیابی وضعیت اولیه به بیمار کمک کنند .

در یک مطالعه که به منظور شناختن تاثیر پرستاری کردن به منظور رفع مشکلاتی که در افسردگی پس از زایمان صورت می گیرد ، نشان داده شد که مراقبت و پرستاری و همچنین آموزشهای مربوط به بیماری تاثیرات مثبتی در بهبود افسردگی داشتند (آیفرتزل ، 2006 ) .

درجهت تشخیص افسردگی نشان داده شده است که قسمت خود سنجی افسردگی بک (BDI) 

می تواند مفید باشد . تست بک به علت سهولت استفاده و زمان کم و نیز قابل استفاده بودن برای سطح سواد پایین و عدم نیاز به آموزش به خصوصی  ،برای استفاده مناسب است . در طی سالهای 1985 الی 1989 تست BDI در پژوهش های مختلفی که مربوط به خانم های باردار بوده است ، به کار رفته است .

فهرست مطالب:

فصل اول: موضوع تحقیق

مقدمه

بیان مسأله

ضرورت تحقیق

اهداف تحقیق

فرضیه‌های تحقیق

متغیرهای تحقیق

تعاریف متغیرهای تحقیق

فصل دوم: ادبیات پژوهش

الف) افسردگی

تاریخچه افسردگی

افسردگی چیست

تفاوت بین اندوه سالم و افسردگی چیست

تعریف افسردگی

افسردگی چه کسانی را تهدید می‌کند

-جنس

-سن

دیدگاه‌های نظری درباره افسردگی

دیدگاه زیست شناختی

-سبب شناسی افسردگی

-توارث

-آمین‌های بیوژنیک

-نوراپی نفرین

-سروتونین

-دوپامین

-فرضیه فلوکستین (پروزاک) وایندول آمین

پاسخ زیست‌ شناختی در افسردگی

-آزمون بازداری دگزامتازون

- فروزش

- اختلالات خواب

-محور تیروئید

-اثر کورتیزول

-سیستم لیمبیک و افسردگی

-ریتم‌های شبانه روزی

-تصویر گری از مغز

دیدگاه روان شناختی

الگوهای روانکاری

الگوی خشم معطوف به درون

-الگوی فقدان شی

دیدگاه رفتاری

دیدگاه انسان‌گرایی

دیدگاه شناختی

-خطاهای منطق

-الگوی درماندگی آموخته شده افسردگی

ب) درمان افسردگی

درمان مبتنی بر نظریه‌های زیست شناختی

-دارو درمانی

-الکترو شوک درمانی

- نور درمانی

درمان مبتنی بر نظریه‌های روان پویایی

-روان درمانی روان پویشی

-روان درمانی حمایتی

-روان درمانی میان فردی

-روان درمانی فمینیستی

درمان مبتنی بر نظریه‌های شناختی و رفتاری

-رفتار درمانی

-رابطه درمانی

- شناخت درمانی

درمان مبتنی بر گروه درمانی

-خانواده درمانی

-زوج درمانی

-گروه‌های حمایتگر

درمانهای تکمیلی

-داروهای گیاهی

-رژیم غذایی و مکمل‌های غذایی

-فنون آرمیدگی

-هومیوپاتی

ج) افسردگی زنان

اختلالات خلقی مربوط به قاعدگی

سندرم قبل از قاعدگی (pms)

-سبب شناسی

-بروز تشخیص

اختلال ملال پیش از قاعدگی

درمان اختلال‌های قاعدگی

-درمان سندرم قبل از قاعدگی (pms)

-درمان اختلال ملال پیش از قاعدگی

ارزیابی تاثیر درمان‌ها

اختلالات خلقی مربوط به زایمان

-افسردگی بعد از زایمان

-سبب شناسی اختلالات خلقی بعد از زایمان

- بروز و تشخیص افسردگی بعد از زایمان

-علایم افسردگی در طول بارداری

-اختلالات خلقی پس از زایمان

درمان اختلالات خلقی پس از زایمان

-دارو درمانی در دوران بارداری

-دارو درمانی در دوران شیردهی

چگونه خود را یاری دهیم؟

نقش حمایتی ماما و پرستار روانگر در پیشگیری افسردگی پس از زایمان

اختلالات خلقی مربوط به یائسگی

-سبب شناسی

-یائسگی و افسردگی

-درمان

خلاصه جلسات کلاس‌های آمادگی دوران بارداری

د) مروری بر تحقیقات انجام شده

فصل سوم: طرح تحقیق

طرح پژوهش

جامعه آماری

نمونه آماری

روش نمونه‌گیری

ابزار اندازه‌گیری

پرسشنامه افسردگی بک

جدول هنجار گزینی مقیاس افسردگی بک

روند اجرای اطلاعات

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

فصل چهارم: تحلیل آماری

داده‌های توصیفی پژوهش

تحلیل داده‌های پژوهش

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

خلاصه پژوهش

بحث و جمع بندی نهایی

محدودیت‌های تحقیق

پیشنهادها

منابع

ضمائم

منابع و مأخذ:

الف- کتابهای مورد استفاده

1-         آزاد. حسین (1376) آسیب شناسی روانی، جلد اول، بعثت، چاپ چهارم، تهران

2-         آزاد. حسین (1378) آسیب شناسی روانی، جلد دوم، بعثت، چاپ دوم، تهران

3-         انجمن پزشکی آمریکا (1378) راهنمای عملی درمان افسردگی، گنجی، مهدی، ویرایش، چاپ اول، تهران

4-         استینر. می‌یر، یانکرز.کمبرلی (1382) افسردگی زنان در سه مرحله (قبل از قاعدگی، بعد از زایمان و یائسگی) درویشیان- حمیده، راد.آمنه، فیلم و هنر، چاپ اول، تهران

5-         ازخوش. منوچهر(1379) کاربرد آزمونهای روانی، روان، چاپ اول، تهران.

6-         اتکینسون. ریتا. ل، اتکینسون. ریچارد.س، هیلیگارد. ارنست.ر(1373) زمینه روان‌شناسی، براهنی. محمدتقی، بیرشک. بهروز، سیف. علی اکبر، جلد دوم، رشد، چاپ هشتم، تهران.

7-         بورنز. دیوید.د (1379) افسردگی چرا (شناخت درمانی) حریری. نجلا، پیشتاز علم، چاپ اول، تبریز

8-         بلاک برن. ایوی ام (1380) مقابله با افسردگی، شمس. گیتی، رشد، چاپ اول، تهران

9-         بکر. رابرت ای، هایمبرگ. ریچارد جی، بلاک. آلن اس (1372) آموزش مهارت‌های اجتماعی- درمانی برای افسردگی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، تهران

10-       دادستان، پریرخ (1368) روانشناسی مرتضی تحولی، دریا، چاپ اول، تهران

11-       سلیمگن. مارتین، روزنهان. ای. پی. آل. دیوید (1380) آسیب شناسی روانی، سید محمدی. یحیی، جلد دوم، ساوالان، چاپ اول، تهران

12-       سالمانز. ساندرا (1382) افسردگی (پرسش‌هایی که دارید و پاسخ‌هایی که بدان‌ها نیازمندید)خلخالی زاویه.میر مجید، رشد، چاپ اول، تهران

13-       ساراسون. ایروین جی، ساراسون. باربارا آر (1375) روان شناسی مرضی، نجاریان. بهمن، اصغری مقدم. محمدعلی، دهقانی. محسن، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ دوم، تهران

14-       ساعتچی، محمود (1374) نظریه‌های مشاوره و روان درمانی، ویرایش، چاپ اول

15-       سلیمگین. مارتین، روزنهان. ای. پی، آل دیوید (1379) آسیب شناسی روانی، سید محمدی. یحیی، جلد اول. ساوالان، چاپ اول، تهران

16-       شریفی. حسن پاشا- شریفی. نسترن (1383) روش‌های تحقیق در علوم انسانی، سخن، چاپ سوم، تهران

17-       فوندا. جین، مک کارتی، مینیون (1378) زن در نیمه راه زندگی، سرتیپ احمدی، کتابسرا، چاپ سوم، تهران

18-       کرو. مایکل، ریدلی. جین (1384) زوج درمانی کاربردی، اشرف موسوی اشرف السادات، مهر کاویان، چاپ اول، تهران

19-       کاپلان. هارولد، سادوک. بنیامین (1375) خلاصه روان پزشکی، پورافکاری. نصرت ا…، جلد دوم، آزاده، چاپ سوم، تهران

20-       کالات. جیمز دبلیو (1374) روان شناسی فیزیولوژیک، بیابانگرد. اسماعیل. علی‌پور، احمد، غضنفری. احمد، شاهد، چاپ اول، تهران

21-       کاستلو. تیموتی، کاستلو. جوزف (1373) روان شناسی نابهنجاری، پورافکاری. نصرت ا…، آزاده، چاپ اول، تهران

22-       کاپلان. هارولد، سادوک. بنیامین (1379) خلاصه روان‌پزشکی، پورافکاری. نصرت ا...، جلد دوم، شهرآب، چاپ اول، تهران.

23-       گریست. جان اچ، جفرسون. جیمز دبلیو (1383) افسردگی و درمان آن، قره‌چه‌داغی. مهدی، قطره، چاپ اول، تهران

24-       گیلدر. مایکل،‌گایشا. دنیس، مدیو. ریچارد (1386) روانپزشکی آکسفورد. پورافکاری. نصرت ا…، نیما، چاپ دوم، تبریز

25-       میلانی‌فر. بهروز (1373) بهداشت روانی، قومس. چاپ سوم، تهران

26-       هومن. حیدرعلی (1380) استنباط آماری در پژوهش رفتاری، رشد، چاپ دوم، تهران

ب- نشریات وپایان‌نامه‌ها:

1-         احمدی زاده تورزنی. امیرهوشنگ (1383) بررسی گرایش به افسردگی براثر استرس های وارد بر افراد مجرد و متأهل زن و مرد بالاتر از 40 سال، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه رودهن.

2-         احمدی. فضل ا..، غفرانی‌پور. فضل ا…، عارفی. حسن، عابدی، حیدرعلی، فقیه‌زاده. سقراط (1381) بررسی تاثیر الگوی مشاوره مراقبت مداوم برکیفیت زندگی بیماران مبتلا به اختلال عروق کرونر، مجله روان شناسی، سال ششم، شماره1

3-         آقازاده، رعنا (1381) مقایسه سبک‌های رویارویی با استرس، هوش و افسردگی در دختران فراری و عادی شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا

4-         حسن زهرایی. روشنک، فهامی. فریبا، یزدانی، محسن، احمدی. زهرا، بشردوست. نصر ا…(1380) نقش حمایتی ماما در پیشگیری از افسردگی پس از زایمان، مجله دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی- درمانی قزوین

5-         خسرو شاهی- مهتاب (1384) نگاهی به افسردگی دوران بارداری و پس از زایمان، نشریه‌ همشهری

6-         خبرگذاری ایسنا (1384) افسردگی پس از زایمان، نشریه فرهنگ آشتی

7-         خمسه. فریال (1381) بررسی عوامل روانی- اجتماعی موثر در بروز افسردگی پس از زایمان در بیمارستان زنان شهر کرج، مجله پزشکی کوثر، شماره 7

8-         دیوانی. امیر (1381) حقایقی پیرامون افسردگی بعد از زایمان، نشریه فرهنگ آشتی

9-         کاربخش. مژگان، صداقت. مجتبی (1381) افسردگی حین بارداری، فصل نامه پایش، سال اول، شماره چهارم

10-       مهری نژاد. ابوالقاسم (1381) اختلالات خلقی شدید و روان پریشی بعد از زایمان، روزنامه ایران

11-       معصومیان شرقی. حسام الدین (1383) آیاما خواهان ارتقای سلامت روان خود هستیم، فصل نامه علمی- پژوهشی صدای مشاور، سال اول، شماره 4

12-       ناصح. اشکان (1382) افسردگی پس از زایمان، نشریه شرق

13-       نمازی. شعله (1379) بررسی نقش تعدادی از متغیرهای روان شناختی و دموگرافیک در افسردگی پس از زایمان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، انستیتو روان پزشکی تهران

14-       ناصح. اشکان (1382) افسردگی پس از زایمان، نشریه شرق

Buist .Anne , condon, John, Brooks .Janette, speelman. Craig, milgrom .Jeannette, Hayes. Barbara, Ellwood. David , Barnett. Bryanne , Kowalenko. Nick, matthey .stephen, Austin. Marie Paule, Bilszta. Justin.(2006) Acceptability of routine Screening for Perinatal depression. Journal of Affective Disorder 93 p.233-237.
Buultjens. Melissa and liamputtong. pranee (2006) when giving life starts to take the life out of you: women,s experiences of depression after childbrith msidwifery xxxx-x-xxx-xxx.
Bloch. Miki , Rotenberg. Nivi, koren. Dan, and klein. Ehud.(2005) Risk factors for early postpartum depressive symptoms. General Hospital psychiatry. Volume28, Issue1,p3-8.
Coverdale. JH , Laurence. B, Mecullough

پایان نامه ی اثرات وعوامل مؤثر بر طلاق در خانواده ها. doc

اختصاصی از هایدی پایان نامه ی اثرات وعوامل مؤثر بر طلاق در خانواده ها. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word

قابل ویرایش 80 صفحه

جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی

مقدمه:

وقتی که جغد طلاق بر آستانه ی خانه ای نشست و غبار غربت و تنهایی فضای غمگین آشیانه ای را در خود گرفت، جوجه های بی پناه و سرگردان در جستجوی پدر و مادر خویش پرپر می زنند. گاه در دامن مادر می آویزند تا لانه را رها نکند و گاه پدر را صدا می زنند تا برای همیشه ترکشان نگوید، زیرا آنان هنوز در آستانه ی پروازند، هنوز دهان گرسنگی خود را برای غذای محبّت والدین گشوده اند، هنوز گرمای تن مادر را می طلبند تا بال و پر بگشایند و در آسمان پاک و صاف خوشبختی اوج گیرند و زمزمة صدایشان دشت سرسبز زندگیشان را پراکند، ولی اکنون این جغد طلاق است که بر سرشان فرود آمده و کابوس غربت و اندوه بر چشمان منتظرشان نشسته است. اینک پدر یا مادر کدامیک پرواز را تا انتها به آنان خواهند آموخت؟ کدامیک بال نوازش بر سر این جوجگان بی پناه خواهد گسترد؟ کدامیک فروغ محبّت را به لانه ی تاریک هدایت خواهد کرد؟ و اینها پرسشهایی است که کودک در جستجوی پاسخ آنان است.

او قانون نمی داند، او تنها می خواهد به یک اندازه با هر دوتای پدر و مادر باشد و از رنج بی پدری یا بی مادری به یک میزان افسرده و نگران است.

فراموش نکنیم که طلاق یک فاجعه است امّا اگر تنها راه حل موجود باشد وظیفه داریم اثرات مخرب آنرا به حداقل برسانیم. کودکان قربانیان بلافصل طلاق والدین خویشند. اگر نتوانستیم فضای مطلوب و شادی بخش خانوادگی را برایشان فراهم کنیم دست کم باید بیاموزیم که چگونه آنها را از صدمات ناشی از طلاق تا حد امکان در امان داریم.

طلاق یکی از غامض ترین پدیده های اجتماعی عصر ما را از دیدگاه کسانی که بیش از همه آنها لطمه می بینند بررسی می کند. پدیدة طلاق (راه حل) رایج و قانونی، عدم سازش زن و شوهر، فروریختن ساختمان خانواده، قطع پیوند زناشویی و اختلاف ارتباط پدرو مادر با فرزند، توجه اصلی به پیامدهای طلاق و اثرات روحی، عاطفی، اجتماعی و اقتصادی آن بر فرزند است و در کنار آن به علل و موجبات طلاق اشاره ی کوتاهی کرده، سابقه ی طلاق به 20 قرن می رسد. مذاهب عمده همانگونه که در زمینه ی ازدواج و روابط زن و مرد رهنمودها و معیارهایی مقرّر کرده اند به امکان قطع این رابطه و نحوه ی آن نیز پرداخته اند امّا فقط در چند دهه ی اخیر است که طلاق به عنوان یک مسأله ی جدی اجتماع مطرح است.

من با طرح این مسأله و تحقیق در این مورد و با بیان اینکه طلاق بلای خانمان سوز است در صدد بررسی علل و عوامل اصلی این پدیده ی شوم برآمدم تا خوانندگان این تحقیق این مسأله را جدّی تر گرفته و راهکارهای آنرا برای زندگی خود در نظر گیرند تا بتوانند خود را از دام این بلا برهانند.

بیان مسئله: طلاق

طلاق در لغت به معنی گشودن گره و رها کردن است. در فقه اسلامی در تعریف طلاق گفته اند: طلاق عبارتست از زائل کردن قید ازدواج با لفظ مخصوص. (صفائی، امامی، 1372، ص 259).

در حقوق امروز ایران طلاق ممکن است به حکم دادگاه یا بدون آن واقع شود و در تعریف آن می توان گفت: طلاق عبارتست از انحلال نکاح دائم با شرایط و تشریفات خاص از جانب مرد یا نماینده ی قانونی او. بنابراین طلاق ویژه ی نکاح دائم است و انحلال نکاح منقطع از طریق بذل یا انقضاءِ مدت صورت می گیرد. ماده ی 1139 قانون مدنی در این باره می گوید: «طلاق مخصوص عقد دائم است وزن منقطعه با انقضاء مدّت یا بذل آن از طرف شوهر از زوجیت خارج می شود. (همانجا، صص 259-260)

طلاق یکی از آسیب های اجتماعی است که در چند دهه ی اخیر در اکثر کشورهای جهان رشد روزافزونی داشته است. در ایران نیز طبق آخرین آمار مربوط به سازمان ثبت احوال کشور، کل موارد ثبت شده ی طلاق در مناطق شهری و روستایی ایران در سال 1371 معادل 33983 مورد بوده است که این شاخص با حدود 80% افزایش در سال 1380 به 61013 مورد رسیده است. عمق مسأله زمانی آشکار می شود که نتایج پژوهشهای متعدّد داخلی و خارجی در زمینة تأثیرات عمیق روانشناختی، اجتماعی، اقتصادی و حتّی قانونی طلاق بر روی همه ی کسانی که به نحوی در آن درگیر هستند، در نظر گرفته شود.

با این وجود، در جریان زندگی یک زوج، گاه شرایطی پیش می آید که طلاق، این «مکروه ترین حلال خداوند» اجتناب ناپذیر می گردد. در چنین شرایطی همچون هر موقعیت استرس آور دیگری در زندگی، لازم است به مقابله با آن پرداخت و در جهت به حداقل رساندن آسیبها و عوارض ناشی از آن تلاش کرد. در این میان کودکان و نوجوانانی که ناخواسته در معرض این پدیده قرار گرفته و ناچار به سازگارشدن و انطباق با چالشها و تغییرات ناشی از آن می گردند، به لحاظ آسیب پذیری بیشتر، نیاز ویژه ای به توجّه و مراقبت و اقدامهای خاص دارند. (قدیری، 1382، ص1)

چنانچه عملی در زندگی از جانب مرد دیده شود که ادامه ی زندگی زن با او صلاح نباشد یا موجبی در زن باشد که برای مرد ادامه ی زندگی سخت و مشکل باشد، اگر رفع آن علّت ممکن نباشد و مورد و زمینه برای طلاق مهیا باشد، طلاق امری شرعی و بی مانع است. در این مورد زن و شوهر و خانواده ی طرفین از تشدید مسأله باید بپرهیزند و از هرگونه سخن ناروایی نسبت به مرد یا زن یا خانواده ی هر یک از آن دو نفر خودداری کنند.

اختلاف مرد با همسرش اگر علّتی شرعی داشته باشد موجب این نگردد که دیگران یا خود آن دو نفر دچار گناهان زبان از قبیل: غیبت، تهمت و تحقیر و سرزنش و استهزاء گردند، که این گونه گناهان باعث ازدیاد شعله ی کینه ی زن و مرد و خانواده های آنان نسبت به یکدیگر و باعث عذاب انسان در روز قیامت است.

متأسّفانه با پیش آمدن زمینه ی طلاق، درِ غیبت و تهمت و کینه توزی در خانواده ها باز می شود و تعداد زیادی از افراد خانواده دچار این گناهان سنگین و شقاوت بار می گردند.

زن یک وقت زن زندگی نیست و تحمّل او برای مرد بسیار مشکل، یا مرد مردی است که در ضمن عقد شرایطی را با زن امضاء کرده که در صورت عملی نشدن آن شرایط زن حق طلاق داشته باشد و یا بالعکس. در این وقت فقط باید با آرامی و آرامش و بدون آلوده شدن به معصیت، طلاق صورت بگیرد، نه اینکه منجر به جار و جنجال و دعوا و کشیده شدن پای دو خانواده به معرکه و تحقّق همه گونه معصیت حق و آبروریزی برای دو خانوادة آبرودار شود. (انصاریان، 1375، صص 533-534).

طلاق می تواند چنان تجربه ی دردناکی باشد که بسیاری از والدین پاسخگویی به نیازهای کودکان خود را درست در زمانی که خودشان به حمایت هیجانی و توجّه بیشتری نیاز دارند، دشوار می یابند. برای کمک به بچّه هایتان در سازگاری با طلاق، باید یاد بگیرید که احساسات خودتان و شرایط جدید را اداره کنید.

طلاق یک رویداد منحصر به فرد نیست، بلکه فرایندی است که در جنبه های مختلف آن در طول زمان آشکار می گردد و این مستلزم یک رشته تغییرات و سازمان یابیهای مجدّد خانواده می باشد که ممکن است چند سال طول بکشد. با رویدادها و هیجانهایی که به همراه این تغییرات پدید می آیند، نمی توان یک شبه برخورد کرد. سازگاری یافتن برای هر یک از اعضاء خانواده مستلزم زمان است.

جدایی و طلاق می تواند طیف وسیعی از عواطف و هیجانهای مختلف را برانگیزد. شما ممکن است احساسات خشم، انزوا، اضطراب، سرخوشی، افسردگی، گناه، از دست دادن کنترل، ترس، بی کفایتی و ناامنی را تجربه کنید. ممکن است به توانایی خود در برخورد با نیازهای فرزندانتان تردید نمایید، زیرا همزمان با فشار نیازهای خودتان هم مواجه هستید، گاهی اوقات والدین ممکن است احساس کنند که در مورد بچّه هایشان کوتاهی کرده و در ارزشمندی و کفایت خود شک کنند. باید دانست که این هیجانها و دشواریها، بخش طبیعی عبور از جریان جدایی و طلاق محسوب می شوند. (قدیری، 1382، صص 17-18).

تمام و احتمالاً بسیاری از طلاق گرفتن ها راحت و آسان نیست. تعداد اندکی از طلاق ها به رشد متقابل تمام افراد درگیر می انجامد. طلاقی که به طور دوجانبه انتخاب شود و همزمان با رشد زندگی دو طرف به وقوع بپیوندد و به دلایل یکسان به آزادی بیشتر جهت رشد تمام افراد بیانجامد «طلاق بر حق» است. کار بالینی ام نشان داده که «طلاق برحق» بی نهایت نادر است. «طلاق به ناحق» زمانی که یک یا هر دو طرف احساس درماندگی می کنند، یعنی وقتی که به طور دوجانبه رشدی صورت نمی گیرد، هنگامی که خشم و سرزنش، احساس بی عدالتی و کمبود احترام به خود گریبان گیر هر دو عضو شده است، به نظر می رسد طلاق «به ناحق» برای یکی از والدین یا هر دو رخ می دهد، در حالیکه «طلاق بر حق» به طور دوجانبه انتخاب می شود، تصمیمی که طی زمان و به دلیل واضح و اظهار شده در چهارچوب کل نهاد خانواده تکامل یافته است. (گنجی زاده، 1379، صص 627-628).

فهرست مطالب:

فصل اول : کلیات تحقیق

مقدمه

بیان مسئله

اثرات و عوارض طلاق

آثار اجتماعی طلاق

عوامل مؤثر بر طلاق

راه حل مسئله

اهمیت و ضرورت تحقیق

اهمیت تحقیق از لحاظ اجتماعی

اهمیت تحقیق از لحاظ شخصی

ضرورت تحقیق

اهداف تحقیق

هدف کلی

فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق

 مبانی نظری

طلاق از دیدگاه اسلام

طلاق از دیدگاه قرآن

طلاق از دیدگاه مسیحیت

تاریخچه طلاق

طلاق و انواع آن

پیشینه تحقیق

مدل

فرضیه های تحقیق

مفاهیم و متغیر ها

فصل سوم : روش تحقیق

روش تحقیق

نحوه انجام کار

جامعه آمار ی

جمعیت نمونه و شیوه نمونه گیری

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات

نمودار و جداول مربوط به طلاق

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

نتایج یافته ها

پیشنهادات

پرسشنامه

منابع و مأخذ

منابع و مأخذ:

1- آریا شمس مستوفی، شهریار، 1376، «کودکان فراموش شده»، تهران، انتشارات همشهری.

2- انصاریان، حسین، 1375، «نظام خانواده در اسلام»، انتشارات ام ابیها، قم.

3- پرسان، پل، ترجمه ی: گنجی زاده، فروزان، 1379، «قدرت خانواده»، تهران، نشر دایره.

4- حقّانی زنجانی، حسین، 1374، «طلاق یا فاجعه ی انحلال خانواده»، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

5- محمّد حسنی، منیره، 1379، «علل و عوامل مؤثر بر طلاق».

6- صفایی، سید حسین، امامی، اسدالله، 1372، «حقوق خانواده (نکاح و انحلال آن، فسخ و طلاق)»، جلد اول، ناشر: انتشارات دانشگاه تهران.

7- قاسم آبادی، زهرا، 1374، «عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثّر بر طلاق».

8- قدیری، فاطمه، 1372، «نیاز فرزندان طلاق و جدایی»، تهران، نشر واژه.

9- کاتوزیان، ناصر، 1378، «حقوق مدنی خانواده»، تهران، جلد اوّل، انتشارات بهمن برنا.

10- گواهی، زهرا، 1373، «بررسی حقوق زنان در مسأله ی طلاق»، سازمان تبلیغات اسلامی.

11- مهدیخوان، زهرا، 1372، «والدین خودخواه، فرزندان رها شده»، تهران، نشر پیکان.

پایان نامه ی بررسی رابطه هوش هیجانی مدیران با میزان اثربخشی معلمان مدارس ابتدایی در سال تحصیلی 1393-1392. doc

اختصاصی از هایدی پایان نامه ی بررسی رابطه هوش هیجانی مدیران با میزان اثربخشی معلمان مدارس ابتدایی در سال تحصیلی 1393-1392. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word

قابل ویرایش 75 صفحه

جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی

چکیده:

هدف از پژوهش حاضر"بررسی رابطه هوش هیجانی مدیران با میزان اثربخشی معلمان مدارس ابتدایی منطقه شبستر در سالتحصیلی 93-1392بوده است. روش تحقیق از نوع توصیفی_همبستگی  است. جامعه آماری این پژوهش مدیران و معلمان مقطع ابتدایی شهرستان شبستر بوده است که تعداد مدیران 35 نفر و تعداد معلمان 130 نفر وتعداد نمونه آماری مورد بررسی بر اساس جدول مورگان 32 نفرمدیر و  97 نفر معلم می باشند که توزیع آن به صورت تصادفی ساده بوده است. اطلاعات این پژوهش از طریق پرسشنامه های هوش هیجانی سیبر یا شرینگ و اثربخشی معلم که پایایی آنها از فرمول آلفای کرونباخ به ترتیب برابر با78/0 و 80/0تعیین شد،جمع آوری گردیده است.ازآمار توصیفی و استنباطی متناسب برای تجزیه وتحلیل استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد بین مؤلفه های هوش هیجانی و اثربخشی معلم رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. از میان 5 مولفه هوش هیجانی ، چهار مؤلفه خودانگیزی، خودآگاهی،خود کنترلی و هوشیاری اجتماعی، پیش بینی کننده های مناسبی برای اثربخشی معلمان هستند و نیز از میان 4 مولفه اثربخشی معلمان، سه مؤلفه مدیریت کلاس درس، تدریس و بعد شخصیتی معلمان پیش بینی کننده های مناسبی برای هوش هیجانی مدیران به شمار میروند.

کلمات کلیدی: هوش هیجانی- اثربخشی-خودانگیزی-خودآگاهی-خودکنترلی-هوشیاری اجتماعی-بعد شخصیتی-مدیریت کلاس درس-تدریس.

مقدمه:

امروزه تعلیم و تربیت یک نیاز اجتماعی و ضرورتی است انکارناپذیر که به صورت یک تخصص و فن جلوه گر می شود و با توجه به این نکته که"اجتماع را انسانها می سازندو انسانها را آموزش و پرورش"، بنابراین آینده اجتماع را را می توان با آموزش و پرورش کودکان امروز بدست آورد (فیوضات ، 1380).

تلاش سازمان ها برای دستیابی به اهداف از طریق استخدام و جذب نیروی های انسانی کارآمد همواره یکی از نگرانی های اصلی آنها بوده است. سازمان های موفق همواره نگران میزان و نحوه تحقق اهداف خود هستند. اثربخشی سازمانها در گرو داشتن نیروی انسانی باانگیزه و با مهارت بالا می باشد. اثربخشی کارکنان سازمان ها ناشی از عوامل گوناگون درون دادی، فرایندی و بروندادی است. سازمان های آموزشی به دلیل ماهیت وظیفه ای که بر عهده دارند نیازمند معلمانی اثربخش  هستند. یکی از عوامل سازمانی فرایندی اثرگذار بر اثربخشی کارکنان، هوش هیجانی  می باشد.

از آن جایی که سیستم آموزش وپرورش از سازمان هایی است که برون داد آن افراد انسانی هستند لذا این مفهوم می‌تواند ارتباط زیادی با اثر بخشی معلمان داشته باشد که نوک پیکان‏ سیستم آموزش و پرورش محسوب  می شوند. درباره اثربخشی تعاریف متعددی تا کنون ارائه شده است. در فرهنگ علوم تربیتی آمده است: اثربخشی عبارت است از میزان تحقق اهداف و انجام موفقیت آمیز ماموریت. به تعبیر دیگر اثربخشی عبارت است از عملکرد و کارایی مطلوب در تخصیص منابع. اندرسون و همکاران  (1988) در تعریف معلم اثربخش می نویسند: معلمان اثربخش افرادی هستند که دستیابی به اهداف خاص را در نظر می گیرند؛ خواه این اهداف توسط خود آنها یا دیگران (مدیران مدارس، وزارت آموزش و پرورش، ...) تهیه و تدوین شده باشد. از جمله مشکلات عمده‏ فراروی سیستم آموزشی کشور، کیفیت پایین منابع انسانی است که به طور مستقیم بر کیفیت کل  آموزش - به شکل افزایش میزان افت تحصیلی در میان دانش‏آموزان و هدر رفتن هزینه های ملی- تاثیر می گذارد. تلاش برای شناخت عوامل موثر بر اثربخشی معلمان سابقه طولانی دارد. به عنوان نمونه، هارپر و همکاران  (1990) در پژوهش خود با عنوان عوامل اثرگذار بر اثربخشی معلم در منطقه غربی نوادای ایالات متحده، یازده عامل شامل آموزش های معلمی حرفه ای، حمایت مدرسه از معلمان، محیط اجتماعی زندگی، ملاحظات شغلی، محیط مدرسه، فضای حاکم بر تدریس، توسعه حرفه ای، تجربه جوانان، توسعه پیش از استخدام معلم، و ثبت نام در برنامه های تخصصی رشته مربوطه را تشخیص دادند. همچنین، وایزر  (1988) 5 دسته کلی از عوامل (آموزش های معلم، محیط اجتماعی، محیط مدرسه، ویژگی های دانش آموزان، و پیش زمینه معلم) را به عنوان عوامل اثرگذار بر اثربخشی معلم بر می شمارد. یکی از عوامل اثرگذار که مورد بحث و پژوهش های فراوان قرار گرفته است هوش هیجانی مدیران است.پژوهش های اخیر نشان می دهند که هوش هیجانی بالا قابلیت ایجاد نگرش مثبت و از بین بردن رفتارهای منفی در محیط کاری را دارد. هوش هیجانی مهارتی است که دارنده آن می تواند از طریق خوآگاهی،روحیات خود را کنترل کند، از طریق خود مدیریتی آن را بهبود بخشد، از طریق همدلی،تاثیر آنها را درک کند و از مدیریت رابطه، به شیوه ای رفتار کند که روحیه خود و دیگران رابالا ببرد(ویلیامسون1،2010). همچنین تحقیقات انجام شده نشان دهنده آن است که، توسعه هوش هیجانی مدیران باعث افزایش کارایی، تعهد سازمانی، کیفیت رهبری، کیفیت گرایی سازمانی، توانمندسازی کارکنان، و در نهایت موفقیت نظام آموزش و پرورش در رسیدن به اهداف خود می شود (سلیمانی فرد،1387؛ نوبری،1387؛فلسفی،1388؛کاظمی قلعه،1388؛کریم زاده،1388).

وضعیت نگران کننده آموزش و پرورش به عنوان وسیع ترین سازمان اجتماعی کشور و به ویژه وضعیت نیروی انسانی آن، ضرورت  بررسی عواملی را که موجب اثربخش نمودن معلمان می شود، به وجود آورده است. در شرایطی که بدنه اصلی نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش از میانگین تحصیلات دانشگاهی پایینی برخوردار است شناسایی عواملی که به بالا بردن بازده معلمان کمک کند از اهمیت فوق العاده زیادی برخوردار است.

شناخت شیوه تاثیر گذاری هوش هیجانی بر اثربخشی کارکنان می تواند استفاده بهتر از هوش هیجانی  به عنوان عاملی برای بهره وری هرچه بیشتر کارکنان و درنتیجه سازمان به دنبال داشته باشد.عنایت به چنین مباحثی در خصوص هوش هیجانی و اثربخشی معلمان است؛ که ما را بر آن می دارد تا در بین مدارس راهنمایی آموزش و پرورش منطقه شبستر به پؤوهش بپردازیم. لذا سوال اصلی در پژوهش حاضر این است  که چه رابطه ای میان هوش هیجانی مدیران و مولفه ها و ابعاد آن شامل خودآگاهی، خودتنظیمی، خودانگیختگی، مهارت همدلی و مهارت های اجتماعی با اثربخشی معلمان وجود دارد؟

فهرست مطالب:

چکیده    

فصل اول- کلیات تحقیق

1-1- مقدمه         

1-2- بیان مساله   

1-3- ضرورت واهمیت پژوهش        

1-4- اهداف پژوهش          

1-4-1-اهداف جزئی          

1-5-فرضیه های پژوهش    

1-6- تعاریف متغیرها        

1-6-1- تعاریف مفهومی     

1-6-2- تعاریف عملیاتی     

1-7-قلمرو پژوهش

1-7-1- قلمرو موضوعی     

1-7-2- قلمرو مکانی         

1-7-2- قلمرو زمانی          

فصل دوم – پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه         

2-2- هوش هیجانی

2-2-1- مفهوم هیجان         

2-2-2- تعریف هیجان        

2-2-3- ماهیت هیجان        

2-2-4- مولفه های اساسی هیجان       

2-2-6- تعریف هوش           

2-2-7- انواع هوش             

2-2-7-1- هوش چند گانه گاردنر         

2-2-7-2- هوش واقعی پرکنیز          

2-2-7-3- هوش موفق استرانبرگ      

2-2-8- مفهوم و تعریف هوش هیجانی

2-2-9- مبانی نظری هوش هیجانی

2-2-10- هوش هیجانی و هوش شناختی           

2-2-11- دیدگاههای صاحبنظران درباره مفهوم هوش هیجانی ومؤلفه های آن   

2-2-11-1- دیدگاه گاردنر در هوش شناختی و غیر شناختی            

2-2-11-2- دیدگاه کوپر در هوش هیجانی         

2-2-11-3- دیدگاه مایرو سالووی در مورد هوش هیجانی   

2-2-11-4- دیدگاه گلمن درباره هوش هیجانی    

2-2-11-5- دیدگاه بارـ آن درباره هوش هیجانی 

2-2-12- هوش هیجانی، ضرورت سازمان کارا و اثر بخش            

2-2-13- هوش هیجانی و هوش شناختی در محیط سازمانی            

2-2-14- هوش هیجانی در محیط کار 

2-2-15- هوش هیجانی کارکنان و اثر بخشی سازمانی      

2-2- 16- هوش هیجانی در سازمان چگونه عمل میکند    

2-2-17- آموزش یادگیری هوش هیجانی در سازمان        

2-2- 18- ویژگی های رهبری با شعور عاطفی بالا         

2-2- 19- هوش هیجانی و موفقیت مدیران        

2-3- آموزش و پرورش       

2-3-1- وظایف آموزش و پرورش      

2-3-2-نقش معلمان در آموزش و پرورش         

2-4- اثر بخشی    

2-4-1- تعاریف ارزشیابی اثر بخشی و الگوی مرتبط با آن            

2-4-2-اثر بخشی به عنوان میزان تحقق هدف ها            

2-4-3-اثر بخشی به عنوان نتایج واقعی برنامه   

2-4-4-اثر بخشی به عنوان تأمین رضایت گروههای ذی نفع          

2-4-5-اثر بخشی به عنوان رعایت استاندارد های آموزشی            

2-4-6-اثر بخشی به عنوان نقد هنری و خبرگی آموزشی   

2-4-7-رهیافت جامع در ارزشیابی اثر بخشی (الگوی کرک پاتریک)            

2-4-8- مؤلفه های اثر بخشی معلمان 

2-4-8-1- چگونه می توان اثر بخشی معلمان را افزایش داد

2-4-8-2- رهیافت ها         

2-4-8-3- حمایت از تلاشهایی که به اصلاح می انجامد    

2-4-8-4- دستورالعمل هایی برای سیاستگذاران و برنامه ی آموزشی            

2-4-9- هوش هیجانی شاخص جدیدی برای سنجش عملکرد اثر بخش            

2-4-10-ارتباط هوش هیجانی با اثر بخشی       

2-5- پیشینه تحقیق            

2-5-1- تحقیقات انجام شده در داخل کشور        

2-5-2- تحقیقات انجام شده در خارج کشور        

فصل سوم – روش تحقیق

3-1- مقدمه         

3-2- نوع پژوهش 

3-3- جامعه آماری

3-4- روش نمونه‌گیری و برآورد حجم نمونه      

3-5- روشهای گرد آوری اطلاعات     

3-6- ابزار اندازه گیری      

3-6-1-شاخص سازی پرسشنامه        

3-7- روایی (اعتبار) و پایایی ابزار اندازه‌گیری  

3-8- فرایند جمع¬آوری داده¬ها        

3-9- نحوه  تجزیه تحلیل داده های پرسشنامه     

فصل چهارم-بحث و نتیجه گیری

4-1- مقدمه         

4-2-نتایج توصیفی تحقیق    

4-3- نتایج حاصل از فرضیات تحقیق  

4-4- محدودیت های تحقیق  

4-5-پیشنهادات     

4-5-1- پیشنهادات در راستای نتایج تحقیق        

4-5-2-پیشنهادات برای محققان آتی    

منابع

منابع فارسی        

منابع لاتین          

پیوست ها

پرسشنامه اثربخشی معلم      

پرسشنامه هوش هیجانی سیبریا شرینگ

فهرست جداول

2-1- مؤلفه های هوش عاطفی در نظریه بارـ آن 

2-2- ابعاد مؤلفه های استخراجی از دیدگاه صاحبنظران برای معلم اثر بخش    

3-1- جامعه ونمونه آماری   

3-2- محاسبه ضریب آلفای کرونباخ    

فهرست اشکال

2-1- مدل هوش هیجانی درمحیط کار  

2-2- هوش هیجانی در سازمان          

فهرست نمودارها

2-1- دیدگاه گاردنر درباره هوش هیجانی          

2-2- دیدگاه هوش هیجانی کوپر         

2-3- دیدگاه هوش هیجانی مایرو سالووی          

2-4- مدل چهار بعدی هوش هیجانی مایرو سالووی          

2-5- دیدگاه هوش هیجانی گولمن        

2-6- دیدگاه هوش هیجانی بارـ آن

منابع و مأخذ  

منابع و مأخذ:

-           آقایار، سیروس و شریفی درآمدی، پرویز(1385)، هوش هیجانی: کاربرد هوش در قلمرو هیجان،اصفهان: انتشارات سپاهان .

-           آقایار، سیروس و شریفی درآمدی، پرویز(1386)، هوش هیجانی سازمانی، اصفهان: انتشارات سپاهان .

-           احمدپور، م(1381)، رهبری اصیل محرک پنهان عملکرد، گزیده مدیریت، شماره16 .

-           اسدی، ت(1382)، بررسی رابطه هوش هیجانی و رضایت شغلی دبیران متوسط رفسنجان در سالتحصیلی 83-82، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران .

-           امیر تیموری، م(1382)، نظریه هوش های چندگانه و برنامه درسی، فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 4.

-           اندرسون، ل(1384)، افزایش اثربخشی معلمان در فرآیند تدریس، ترجمه: محمد امینی، تهران: انتشارات مدرسه ، چاپ چهارم (انتشار به زبان اصلی،1998).

-           بابایی، محمد علی و مؤمنی، مونا(1384)، تاثیر هوش عاطفی بر اثربخشی مدیران، ماهنامه تدبیر، شماره 166، اسفند ماه، صص36-40.

-           بار-آن (1384)، آزمون هوش هیجانی بار آن. ترجمه: راحله سموعی و همکاران، مؤسسه تحقیقاتی علوم رفتاری سینا. تهران: روان تجهیز سینا.

-           بخشی سورشجانی، لیلا(1389)، رابطه هوش هیجانی با تعهد سازمانی در معلمان،پرستاران و کارمندان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان.

-           برادبری، تراویس و گریوزجین(1386)، هوش هیجانی : مهارت ها و آزمون ها، ترجمه: مهدی گنجی، تهران: نشر ساوالان .

-           برادبری، ت ؛گریوز، ج(1386)، هوش هیجانی مهارتها و آزمون ها، ترجمه:گنجی، مهدی. تهران: انتشارات ساوالان، چاپ دوم .

-           پارسا، م(1378) انگیزش و هیجان، تهران: انتشارات پیام نور، چاپ ششم .

-           حسن زاده، رمضان؛ ساداتی کیادهی، مرتضی(1380)، هوش هیجانی: مدیریت احساس، عاطفه و هیجان، تهران: انتشارات روان .

-           خائف الهی، آ؛ دوستار، م(1382)، ابعاد هوش هیجانی، مجله مدیریت و توسعه، شماره 18.

-           خانلری ،ف(1385) ، رابطه هوش هیجانی و رضایت شغلی معلمان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تحقیقات تهران .

-           رابینز، آ(1386)، رفتار سازمانی، ترجمه: علی، پارساییان و محمد، اعرابی.تهران: انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی، چاپ هیجدهم .

-           زینی وند، اکرم(1387)، رابطه هوش هیجانی و عملکرد دبیران متوسطه شهرستان جویبار، پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری.

-           سبحانی نژاد، مهدی ؛ یوزباشی، علیرضا(1387)، هوش هیجانی و مدیریت در سازمانها، تهران: یسطرون .

-           سبحانی نژاد و همکاران(1391)، شناسایی ابعاد معلم اثربخش و اعتبارسنجی مولفه های آن توسط دبیران دوره متوسطه شهر یاسوج ، پژوهش در برنامه ریزی درسی، سال نهم، دوره دوم، شماره 5، صص88-68.

-           سرمد، زهره؛ بازرگان هرندی، عباس(1380)، روش های تحقیق در علوم رفتاری، تهران:آگاه .

-           سلطانی، ایرج(1385)، تعامل نیازسنجی و اثربخشی آموزش در سازمانهای یادگیرنده، اصفهان: انتشارات ارکان دانش.

-           سلیمانی،نادر؛ علی بیگی، فرزانه(1388)، رابطه هوش هیجانی مدیران گروههای آموزشی با خودکارآمدی آنان در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی منطقه ده کشور، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، سال سوم، شماره4 ،صص154-137.

-           سلیمانی فرد، هادی(1387)، بررسی رابطه هوش هیجانی با سبک رهبری مدیران مدارس شهر بناب، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب .

-           عابدی ، ح ؛ مرادی، م(1384)بررسی رابطه بین هوش عاطفی و سبک رهبری تحول آفرین، دانش مدیریت، شماره 7.

-           عبدی،داریوش (1388)، بررسی رابطه هوش هیجانی با عملکرد مدیران مدارس شهرستان بناب، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

-           علاقه بند، علی(1375)،  مدیریت عمومی، تهران:نشر روان .

-           فاطمی، م (1386)، هوش هیجانی، تهران: انتشارات سارگل، چاپ دوم.

-           فتحی،ع (1384)، ارزشیابی و اثربخشی دوره های آموزشی(بر اساس الگوی کرک پاتریک)، تهران: انتشارات آییژ، چاپ اول.

-           فلسفی، علی(1388) ، بررسی رابطه بین هوش هیجانی و رهبری تحول آفرین در مدیران بخش های مختلف شرکت های گاز استانی، پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب .

-           کاشانی، م(1382)، نقش دل در مدیریت، سازمان مدیریت صنعتی تهران .

-           کاظمی، بابک ؛ ابطحی، سید حسین(1379)، بهره وری، انتشارات موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.

-           کاظمی قلعه، روح الله(1388)، بررسی رابطه هوش هیجانی کارکنان با کیفیت گرایی آنان در دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب .

-           کریم زاده، قهرمان(1388)، بررسی رابطه هوش هیجانی کارکنان با تعهد سازمانی آنان در شبکه بهداشت و درمان بناب.

-           گلمن، د(1383)، ویژگی های یک رهبر، ترجمه: شریفیان ثانی، م . گزیده مدیریت،  شماره 36 ، صص 62-72.

-           گلمن، دانیل(1386)، هوش عاطفی، ترجمه: حمیدرضا بلوچ. تهران: انتشارات بلوچ.

-           گلمن، دانیل(1382)، هوش هیجانی،  ترجمه: نسرین، پارسا. تهران: انتشارات رشد .

-           گلمن، د (1380)، هوش هیجانی، ترجمه: پارسا. نشر رشد .

-           گلمن، دانیل(1385)، هوش هیجانی در مدیریت و رهبری سازمان، ترجمه: بهمن ابراهیمی . تهران: انتشارات پویا.

-           گلمن، دانیل؛ بویاتزیس، ریچارد و مک کی، آنی(1385)، هوش هیجانی در مدیریت و رهبری سازمان ها، ترجمه: بهمن ابراهیمی. تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.

-           محتشم، رقیه(1386)، بررسی عوامل موثر در کارآیی درونی مدارس کاردانش دخترانه تبریز، پایان نامه کارشناسی ارشد، علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن .

-           مختاری پور، م و همکاران(1386)، بررسی رابطه بین هوش هیجانی و بازدهی رهبری مدیران گروه های آموزشی در دانشگاه اصفهان، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه اصفهان.

-           مزین، نورالدین (1390)، بررسی  رابطه هوش هیجانی و کیفیت زندگی کاری معلمان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

-           ملکی آوارسین، صادق؛ سیدکلان، میرمحمد(1387)، رابطه بین هوش هیجانی و اثربخشی اعضای هیات علمی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد پارس آباد مغان، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، سال دوم،شماره 2،صص132-115.

-           نجفلوی، م (1371)، بررسی ارتباط میان کارکنان از اهداف موسسه و کارآیی آنان، دانش مدیریت، شماره 18، ص 9.

-           نصری پور و همکاران (1387)، رابطه هوش عاطفی با سبک رهبری در مدیران بیمارستان های تامین اجتماعی شهر تهران، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، شماره 1.صص 118-105.

-           نوبری، ام لیلا(1387)، بررسی رابطه هوش هیجانی با توانمند سازی کارکنان سازمان بازرگانی استان آذربایجان شرقی، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب.

-           نوری امام زاده ای، آ؛ نصیری ، ح(1383)، هوش عاطفی در زندگی روزمره، سیاروچی، خورگاس، مایر(مؤلفین)، اصفهان: نشر نوشته.

-           نیرو ، م؛  حاجی حسینی نژاد ، غ و حقانی ، م(1390)، تاثیر آموزش مبتنی بر نظریه هوش های چندگانه گاردنر بر پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان اول دبیرستان ، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار ، سال پنجم ، شماره 2 ، ص 168-153.

-           نیکنامی، م (1375)، مفاهیم اثربخشی و کارآیی مدیران مدارس، فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش، شماره 15.

-           ویلز، آ (1385)، اختلالات هیجانی و فراشناخت، ترجمه: بهرامی، ف و رضوان، ش. اصفهان: انتشارات مانی، چاپ اول.

-           یارمحمدی منفرد، سعید؛ همتی نژاد، مهرعلی؛ رمضانی نژاد ، رحیم(1389)، رابطه هوش هیجانی در رضایت شغلی معلمان تربیت بدنی، مدیریت آموزشی، شماره 6. ص47.

References:

Adeyemo,S، A.(2008).Emotional  Intelligence and The Relationship Between Job, Satisfaction and Organizational Commitment of Employee in public paradtatls in Oyo  state , Nigeria, Pakistan Journal of social science 4(2):324-330

Bar On, R (2006), The Bar On model of emotional social intelligence (ESI). Available on: www.eiconsortian.org.

Bar -0n, R. & parker, D.A. (2000). The hand book of emotional Intelligence:

Theory development assessment, application at home, school and

workplace, jossey Bass; Sanfrancisco , CA.

Caruso, David. R, Solvay, p (2004), The Emotional Intelligence Manager. San Francisco: Jossey_Bass

Chany. C, Ciarrochi, J. & Bajgar, J( 2001), Measuring Emotional Intelligence in Adolescents personality and Individuals differences, vol.31.

Cherniss, Cary(2001), Emotional Intelligence and Organizational

Effectiveness. Annual Meeting of society for Industrial and organizational

Psychology New. Chapter one. LA, Aprill 15.

Codier E.Kamikaws.(2009). Emotional  Intelligence performance and retention in clinical staff nursess. nursing Administrtion، volum 33 number 4 page 310 -316.

Cooper, R. & Sawaf, A ( 1997), Executive EQ:Emotional Intelligence in leadership and Organization, Grosset Putnam, New York, NY:putman.

Gardner,L. & Stough, C (2002), Examining the relationship between leadership and emotional intelligence senior level managers, leadership and organization Development Journal, vol. 23,No.2,pp.78-88.

Goleman, Daniel. Scherniss, Cary (2011), The Emotional Intelligence Work place. Sanfrancisco: Jossey_Bass.

Jordan, P.J.& Treoth, A.C.M (2002), Emotional intelligence and conflict resolution: Implication for Human resource development, special Edition perspectives of emotion and organizational chang-E, 4(1),62-79.

Kobe, L.R., Palmer, R. & Richers, J.D (2002), Self Reported leadership Experiences in Relation to Inventiried social and Emotional Intelligence current psychology. Development, learning personality, social 20(2),154-163.

Mayer, J. Caruso, D & Salovey, p (1999), Emotional intelligence meets traditional standards for an intelligence. Journal of Intelligence, 27,267-298.

Rathi ،neerpal؛  Rastoy، renu.(2009). Assessing the relationship between emotional intelligence، occupational self – efficacy and organizational commitment. Journal of the Indian academy of applied psychology. Octobr، vol، 35.p: 93-102.

Samuel Salami.(2007).Relationships of Emotional Intelligence and Self-

Efficacy to Work Attitudes among Secondary School Teachers in Southwestern. Nigeria. Journal of Medwell.Vol 4.page:540-547

Sternberg, R. J. & Kafman (1998), Human Abilities. Annual Review of psychology, 479-509.

Tischler, I. & Biberman,. J (2002), Linking emotional intelligence, Sprituality and workplace performance, Journal of psychology, vol.17,No.3,pp.203-218.

Tseng, Hsiu_ Yueh(2011),The Influence of Emotional Intelligence and Burnjout on public Elementary School Teachers Quality of life. Masters Thesis of grad International Business.

Weisinger, H (1998), Emotinal Intelligence at work. 1th Ed. JosseyBass.

Wether, W(1981), Productivity Improvement though people Horizaton business. FEB press.

Williamson, Diane, M(2010), Emotional intelligence & moral theory: A Kantlan approach. Dissertation of Vaderbilt university.

Zhou, J. & George, J.M(2003), Awaking Employee creativity: The role of leader emotional Intelligence. The leadership Quarterly, 14,45,pp.545-568.

پایان نامه بررسی الگوی سنی ازدواج در ایران(همراه با نمودار)

اختصاصی از هایدی پایان نامه بررسی الگوی سنی ازدواج در ایران(همراه با نمودار) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل:word  (قابل ویرایش)

تعداد صفحات :33

فهرست مطالب :

بررسی الگوی سنی ازدواج در ایران
بیان مسئله:
عوامل موثر بر الگوی سنی ازدواج:
الف - عوامل موثر بر سن ازدواج در زن و مرد
ب - عوامل موثر بر اختلاف سن زن ومرد در هنگام
ازدواج
ج – عوامل موثر بر افزایش و کاهش میزان ازدواج
د – عوامل موثر بر ازدواج مجدد در زن ومرد
ه- عوامل موثر بر نسبت جنسی در جامعه
اهداف:
هدف کلی:
بررسی الگوی سنی ازدواج در ایران و برآورد وضعیت آن در سالهای آینده
اهداف اختصاصی:
اهداف کاربردی:
سئوال ها:
روش تحقیق:
نمونه گیری:
در این مطالعه نکات اخلاقی لازم رعایت شده است و
پیش آزمایی:
ملاحظات اخلاقی:
نتیجه بررسی:
تحلیل داده ها:
بررسی وضع موجود :
هرم سنی به تفکیک روستا و شهر
هرم سنی به تفکیک استانها
هرم سنی به تفکیک روستا و شهر در کل کشو
جدول شماره 1: جمعیت های برآورد شده در گروههای سنی به تفکیک جنس و تاهل در
کل کشور در سال 1382
جدول شماره 2: جمعیت های برآورد شده در گروههای سنی به تفکیک جنس و تاهل در
روستا در سال 1382
جدول شماره 3: جمعیت های برآورد شده در گروههای سنی به تفکیک جنس و تاهل در
شهر در سال 1382
نمودار شماره 2: هرم سنی روستایی به تفکیک
نمودار شماره 3: هرم سنی شهری به تفکیک تاهل
نمودار شماره 4: هرم سنی به تفکیک تاهل و تجرد
گروه های سنی ازدواج:
مقایسه اختلاف سن زوجین و سال ازدواج
برآورد وضعیت الگوی سنی ازدواج در آینده کشور:
گروه سنی به تفکیک زن و مرد
نمودار شماره10: مقایسه تعداد موارد ازدواج درهر
آغاز بحران:
برآورد رقمی:
برآورد شرایط ایده آل:
نتیجه گیری
منابع:
بررسی الگوی سنی ازدواج در ایران
بیان مسئله:
کنترل میزان رشد جمعیت یکی از مهمترین شاخصهای توسعه بحساب می آید. جمعیت دنیا در سال 1950 دو و نیم میلیارد نفر بوده و اکنون از مرز 6 ملیارد نفر گذشته است و پیش بینی می شود در سال 2025 میلادی به 5/8 میلیارد نفر برسد طی همین سالها در ایران روند رشد جمعیت از متوسط دنیا بالاتر بود و جمعیت 10 میلیونی 100 سال قبل اکنون به نزدیک به 7 برابر رسیده است .
کشور جمهوری اسلامی ایران که در دوران سالهای اولیه انقلاب دارای رشد جمعیت بالا و در حدود7/2 (که تا 4/3 نیز ذکر شده است) و در سالهای اخیر این میزان رشد تا حدود 7/1 (و مواردی تا 2/1 نیز ذکر شده) کاهش یافت این کاهش رشد جمعیت ناشی از اجرای طرحها و برنامه های کنترل جمعیت در سالهای اخیر بوده است.
هرم سنی جمعیت ایران در سالهای اول بعد از انقلاب شکلی مخروطی با قاعده پهن به خود گرفت که این شکل نشانگر رشد جمعیت بالا است و در سالهای بعد این رشد بسرعت کنترل و باعث تغییر در شکل نمودار فوق گردید بطوری که اکنون یک ناحیه فرو رفته در قاعده مخروط را می توان بوضوح مشاهده کرد مشابه این تغییر را می توان در نمودار رشد جمعیت کشور های اروپایی و بخصوص در کشور آلمان پس از جنگ جهانی اول مشاهده نمود که البته این تغییر شکل نمودار در اروپا در بین گروه جوانان و افراد میانسال (بویژه مردان ) و بدلیل کشته شدن سربازان در جنگ بوده است در حالی که تغییر شکل مزبور در کشور ما ناشی از کنترل رشد جمعیت و تنظیم خانواده می باشد.
کشور ایران دارای جمعیت جوانی می باشد و برابر آمار (در زمان مطالعه) حدود 35% جمعیت کشور را افراد زیر 18 سال تشکیل می دهند این آمار اهمیت تحقیق در مسائل جوانان و از جمله مسئله ازدواج را روشن تر می نماید .
براساس مطالعات انجام شده در سال 1365 از سوی سازمان ثبت احوال نشان می دهد که 99 در صد از زنان کشور ما موفق به ازدواج می شوند و تنها یک درصد آنان تا پایان عمر خود موفق به ازدواج نمی شوند .
شاخص دیگر میانگین طول مدت ازدواج است که این رقم در جامعه ما بسیار بالا است.
الگوی ازدواج در ایران بر اساس باور مردم به این گونه است که شوهر باید از زن بزرگتر باشد و میزان تفاوت سن حداقل 5 سال را لازم و این اختلاف سن را ضامن بقای خانواده ها می دانند.
همچنین طبق تحقیق انجام شده از سوی سازمان ثبت احوال میزان تفاوت سنی زن و مرد در کشور طی سالهای دهه 60 بین 8/4 تا 1/5 بوده است اخیرا مجلس شورای اسلامی نیز در یک طرح پیشنهادی سن قانونی ازدواج برای مردان 18 و برای زنان را 15 سال اعلام نمود.
آمار های موجود اختلاف سن زن و مرد را در جوامع مختلف و از جمله در جوامع غربی نیز در همین حدود نشان می دهد تا به آنجا که فرمول زیر را که از دوران ارسطو باقی مانده است برای تعیین سن مناسب ازدواج زن و مرد صادق دانسته اند.
بر اساس این طرز تفکر و طبق فرمول فوق مشخص است که با افزایش سن ازدواج میزان اختلاف سن زن و مرد نیز افزایش می یابد به گونه ای که سن مناسب زن برای مرد 14 ساله معادل 14 سال و برای مرد 20 ساله معادل 17 سال و برای مرد 40 ساله معادل 27 سال و برای مرد 60 ساله معادل 37 سال خواهد بود.
نتیجه چنین تفکری در صورتی که میزان رشد جمعیت همواره مثبت باشد آن است که همیشه تعداد زنان در معرض ازدواج به مردان در معرض ازدواج بیشتر بوده است این موضوع تا کنون مشکل حادی را برای ازدواج زنان بوجود نیاورده لیکن این مشکل همیشه بطور مزمن خود را بروز داده است اگر چه تعدد زوجات باعث شده
است تا ازدواج تعداد کمی از این بانوان نیز ممکن گردد.
بر اساس آمار منتشره از سوی سازمان ثبت احوال 82/2 درصد مردان کشور ما در سال 1370 دارای 2 همسر بوده اند که تعداد بیش از 345 هزار نفر از زنان را شامل می شود اگر فرض کنیم که فرهنگ چند همسری در جامعه همچنان حاکم باشد باز هم نمی توان انتظار داشت که کلیه دختران فرصت ازدواج را پیدا نماید ضمن آنکه عوارض چند همسری را نیز باید پذیرا باشند.
به ازای هر مرد در سن ازدواج حداقل یک زن در سن ازدواج و با اختلاف سنی ذکر شده وجود دارد لیکن با توجه به الگوی سنی ازدواج و فرهنگ اختلاف سن زن و مرد حاکم بر کشور ما انتظار می رود با توجه به تغییراتی که در میزان رشد جمعیت در کشور ما اتفاق افتاده است و منحنی هرم سنی در بخش قاعده آن دچار فرورفتگی شده است در سالهای آینده تعداد پسر های آماده ازدواج از تعداد دختر ها بیشتر شده و چه بسا تعداد قابل توجهی از آنان تا پایان عمر مجرد باقی بمانند اگر چه ممکن است تعدادی از مردان به فکر خروج ازکشور برای ازدواج افتند البته امکان واردات دختر از کشور های دیگر را نیز می توان در نظر گرفت! در هر حال این مشکل را با قانون چند همسری هم نمی توان رفع نمود!!
لازم به ذکر است در صورتی که بخشی از افراد جامعه بدلیل عدم تعادل تعداد پسر و دختر آماده ازدواج مجرد باقی بمانند علاوه بر ایجاد زمینه های فساد برای آنان بخش وسیعی ازافراد متاهل جامعه را نیز به فساد سوق می دهند حال این سوال پیش می آید که آیا افزایش تعداد افراد مجرد در جامعه را باید یک معضل بشمار آورد و یا اینکه مانند غربیها آن را به عنوان عامل کنترل جمعیت بحساب آورده و از آن استقبال نمود به هر حال پیش بینی میزان تجرد در بین زنان و مردان در سالهای بعد می تواند امکان تصمیم گیری های حساب شده و بموقع برای سیاستگزاران بهداشتی و بلکه فرهنگی و اقتصادی را فراهم سازد.
در یک بررسی وسیع که بوسیله دفتر سلامت خانواده و جمعیت در وزارت بهداشت و درمان و با نظارت مرکز آمار و همکاری کارشناسان و سازمانهای بین المللی در مهر ماه سال 1379 انجام شد آمار و اطلاعات بسیاری در زمینه جمعیت و شاخصهای توسعه جمع آوری گردید در این تحقیق علاوه بر سن تولد کلیه افراد خانواده سن ازدواج در زوجین مورد سوال قرار گرفت که زمینه بسیار مناسبی را برای انجام تحقیق در این زمینه فراهم ساخته است .
لازم به ذکر اکنون نتایج این مطالعه تحت عنوان سیمای جمعیت و سلامت در جمهوری اسلامی ایران (مهر ماه 1379) منتشر شده است
عوامل موثر بر الگوی سنی ازدواج:
الگوی سنی ازدواج در هر جامعه ای تابع شرایط عرضه وتقاضای حاکم بر آن جامعه می باشد و عوامل موثر برآن عبارتند از:
الف - عوامل موثر بر سن ازدواج در زن و مرد
1- وضعیت تحصیلی و فرهنگی افراد جامعه
2- وضعیت اقتصادی جامعه
3- امنیت و آرامش حاکم بر جامعه
4- طبقه اجتماعی خانوار (شهری و روستایی – کارگری و کشاورزی)
5- قوانین و مقررات حاکم بر جامعه
ب - عوامل موثر بر اختلاف سن زن ومرد در هنگام ازدواج
1- سنتها و فرهنگ اختلاف سنی زن و مرد در هنگام ازدواج حاکم بر هر جامعه
2- وضعیت تحصیلی و فرهنگی افراد جامعه
3- قوانین و مقررات حاکم بر جامعه
4- میانگین سن ازدواج در جامعه
ج – عوامل موثر بر افزایش و کاهش میزان ازدواج
1- وضعیت اقتصادی جامعه
2- پایین بودن سن ازدواج
3- پذیرش فرهنگ تجرد در جامعه
د – عوامل موثر بر ازدواج مجدد در زن ومرد
1- پذیرش فرهنگ چند همسری از سوی جامعه
2- میزان طلاق در جامعه
3- میزان از دست دادن همسر بدلیل فوت در بین زنان و مردان
ه- عوامل موثر بر نسبت جنسی در جامعه
1- تعداد پسر و دختر مجرد هر گروه سنی
2- تغییرات در الگوی باروری و افزایش و یا کاهش شدید رشد جمعیت
3- مرگ و میر و یا تلفات ناشی از جنگ در بین جنس مذکر
4- مهاجرت ها ی بی رویه جوانان به خارج از کشور
5- مهاجرت های بی رویه اتباع خارجی بی همسر به داخل کشور
6- مهاجرت های شغلی در بین جنس مذکر

اهداف:
هدف کلی:
بررسی الگوی سنی ازدواج در ایران و برآورد وضعیت آن در سالهای آینده

اهداف اختصاصی:
1- تعیین الگوی سنی ازدواج در کشور به تفکیک گروه های سنی
2- تعیین وضعیت الگوی سنی ازدواج در سالهای آینده بر اساس الگوهای سنی موجود در جامعه
3- تعیین وضعیت الگوی سنی ازدواج در سالهای آینده بر اساس ایجاد تغییر در الگوی سنی موجود
اهداف کاربردی:
1- پیش بینی میزان تجرد قطعی در بین جوانان در دهه های آینده بر اساس الگوی سنی ازدواج در ایران
2- تعیین الگوی سنی مناسب ازدواج در ایران برای پیشگیری از تجرد قطعی جوانان در ده های آینده
سئوال ها:
1- الگوی سنی ازدواج در کشور چگونه است
2- ترکیب سنی جمعیت مجرد و متاهل چگونه است
3- ترکیب سنی جمعیت مجرد در سالهای آینده چگونه خواهد بود
4- در صورت تغییر در الگوی سنی ازدواج ترکیب سنی جمعیت مجرد در سالهای آینده چگونه خواهد بود
فرضیات:
1- اختلاف سن هنگام ازدواج در زن و مرد در ایران بالا است
2- ترکیب سنی جمعیت کشور بطور مشخص متفاوت از دیگر کشورها است
3- ترکیب سنی جمعیت مجرد در کشور با توجه به اختلاف سن هنگام ازدواج نامناسب است و در سالهای آینده عدم تناسب بین گروه های سنی منجر به تجرد تعداد زیادی از جمعیت کشورخواهد گردید
4- در صورت تغییر در الگوی سنی ازدواج می توان از تجرد قطعی افراد در سال های آینده جلوگیری نمود
روش تحقیق:
بمنظور بررسی ویژگیهای جمعیتی و بهداشتی در جمهوری اسلامی ایران دفتر سلامت خانواده و جمعیت با همکاری مرکز آمار ایران و با مشارکت کارشناسان و سازمانهای ملی و بین المللی طرح تحقیقاتی وسیعی را در مهرماه 1379 در سراسر کشور به اجرا در آورده است.
در این طرح ملی که زیر نظر کارشناسان ستادی وزارت بهداشت و مرکز آمار انجام شد پرسشنامه ای 22 صفحه ای مشتمل بر کلیه اطلاعات جمعیتی و بهداشتی کشور تهیه گردید.
در این بررسی که توسط تیم های با تجربه از سراسر کشور و با نظارت کارشناسان ستاد مرکزی وزارت بهداشت و مرکز آمار ایران انجام شد اطلاعات فراوانی در زمینه های اطلاعات عمومی خانوار - اعضای خانواده ها - وضعیت کار افراد 5 تا 14 سال - حادثه و معلولیت در خانوار - تسهیلات و امکانات رفاهی خانوار - اطلاعات عمومی و باروری و شیردهی زنان 10 تا 49 ساله – تنظیم خانواده – وضعیت کودکان زیر 5 سال در مورد بیماریهای اسهالی و عفونتهای حاد تنفسی – آموزش پیش دبستانی و شیر مادر جمع آوری گردید.
برای بررسی الگوی سنی ازدواج در ایران نیاز به داده هایی در زمینه سن ازدواج زن سن ازدواج مرد و سال ازدواج آنها می باشد در طرح بررسی ویژگیهای جمعیتی و بهداشتی در ایران داده های جمع آوری شده که قابل بکارگیری در این بررسی می باشند عبارتند از:
1- سن هر یک از اعضای خانوار چقدر است؟
2- وضعیت تاهل هر یک از اعضای خانوار چگونه است؟
3- سن در اولین ازدواج زن چقدر است؟
4- در این ازدواج (اولین ازدواج) شوهر چند سال داشت؟
در این بررسی برای هریک از افراد زن 10 – 49 ساله خانوار که حداقل یک بار ازدواج کرده فرم مخصوص تکمیل شده است بگونه ای که کلیه زنان همسردار یا بی همسر (بعلت طلاق یا فوت همسر) مورد پرسشگری قرار گرفته و به سوالات فوق پاسخ داده اند.
لازم به ذکر است که با داده های موجود می توان میزان ازدواج و الگوی ازدواج را به تفکیک هر سال مورد بررسی قرار داد برای این منظور کافی است برای بدست آوردن سال ازدواج از فرمول زیر استفاده کنیم.
سن زن در اولین ازدواج + سن زن – 1379 = سال ازدواج
بدین تربیب می توان فهمید که هر گروه سنی از زنان با کدام گروه سنی از مردان ازدواج کرده اند و در طی سالهای مختلف این الگوی سنی چه تغییری کرده است. با فرض ثابت ماندن الگوی بدست آمده در دهه آینده و درصورت اعمال این الگو می‎توان روند توزیع سنی زنان و مردان در معرض ازدواج در سالهای آینده را پیش گویی و مورد مطالعه قرار داد.
نمونه گیری:
با توجه به اینکه در بررسی انجام شده حجم نمونه زیادی جمع آوری شده است و نمونه شباهت به سرشماری خواهد داشت و تعیین حجم نمونه نیاز نخواهد بود.
در این بررسی از هر استان دوهزار خانوار روستایی و دوهزار خانوار شهری مورد بررسی قرار گرفتند و حدود 114 هزار خانوار ایرانی (مشتمل بر 536 هزار نفر) مورد پرسشگری قرار گرفته که برای هر خانوار پرسشنامه هایی مشتمل بر 22 صفحه توسط نیروهای کارآزموده تکمیل گردید.
ملاحظات اخلاقی:
در این مطالعه نکات اخلاقی لازم رعایت شده است و در صورت مشاهده امکان وقوع فرضیات فوق با ارائه راه حل مناسب به مسئولان و سیاست گذاران کشور نسبت به پیشگیری از مشکل فوق اقدام خواهد شد .
پیش آزمایی:
از آنجا که این بررسی بر اساس اطلاعات بدست آمده از طرح بررسی ویژگیهای جمعیتی و بهداشتی در جمهوری اسلامی ایران می باشد نیازی به پیش آزمایی وجود ندارد.
نتیجه بررسی:
بررسی ویژگیهای جمعیتی و بهداشتی در تاریخ مهر ماه 1379 با انجام پرسشگری از حدود 114 هزار خانوار در سراسر کشور انجام شد در این بررسی که توسط تیم های با تجربه از سراسر کشور و با نظارت کارشناسان ستاد مرکزی وزارت بهداشت و مرکز آمار ایران انجام شد اطلاعات فراوانی در زمینه های مختلف جمعیتی بدست آمد.
برای ورود داده ها به رایانه نرم افزار ویژه ای بوسیله EpiInfo طراحی گردید که در آن کنترل های ویژه ای نیز در نظر گرفته شد که این امکان را فراهم نمود تا داده ها با دقت بیشتری ثبت شوند.
طی دوره بررسی فعالیت های کنترل و نظارت و ارزشیابی بصورت مستمر و دقیق توسط مجریان اعمال گردید.
پس از تکمیل و انتشار نتایج بررسی فوق داده های طرح در آذرماه 1382 بطور کامل جهت انجام بررسی بروی الگوی سنی ازدواج در اختیار قرار گرفت.
تحلیل داده ها:
بررسی وضع موجود :
پس از دریافت داده ها نسبت به حذف مواردی که دارای داده های ناقص و یا متناقض برای این بررسی بودند از قبیل نداشتن سن هنگام ازدواج و یا سن همسر در هنگام ازدواج و یا عدم تناسب سن فرد با اطلاعات مربوط به تاهل اقدام گردید. لازم به ذکر است موارد حذف شده حدود 0017/0 از اطلاعات جمعیتی و کمتر از 06/0 از اطلاعات مربوط به سن تاهل بوده است که در نتایج بدست آمده بی تاثیر می باشند.
پس از اینکه داده ها پالایش شدند و امکان کار با داده ها فراهم شد نتایج حاصل به تفکیک جمعیت های هر استان – شهر و روستا- زن ومرد- تاهل و تجرد (افراد هرگز ازدواج نکرده و حداقل یکبار ازدواج کرده) و گروه های سنی 5 ساله در جداول ویژه ثبت شد به گونه ای که امکان مقایسه نتایج به تفکیک هر یک از گروه های فوق امکان پذیر باشد از طرفی داده های وضعیت تاهل زنان نیز به تفکیک هر استان – شهر و روستا و گروه های سنی در جداول مربوطه ثبت گردید در ادامه به کمک نرم افزار Excel نمودار هرم سنی در جمعیت های مختلف و به تفکیک هر استان، شهر و روستا و وضعیت تاهل ترسیم شد.
در بررسی اولیه مشاهده می شود که اختلاف چشمگیری در نتایج حاصله از استانهای مختلف و شهر و روستا غیر از موارد خاص مشاهده نمی شود به گونه ای که می توان نتایج هر یک از جمعیت ها را به کل کشور تعمیم داد.
هرم سنی به تفکیک استانها: به منظور بررسی وضعیت الگوی سنی ازدواج در جامعه به تفکیک هر یک از استانها و جمعیت های شهری و روستایی اختلاف سنی زن و مرد بر اساس سالهای ازدواج آنها محاسبه و نمودار مربوطه ترسیم شد نمودار های هرم سنی استانهای مختلف نشان می دهند که کلیه استان های مورد مطالعه از وضعیت تقریبا مشابهی برخوردار هستند اگر چه تفاوتهای اندکی را می توان در نمودار ها مشاهده نمود علیرغم برابر بودن تعداد خوشه ها در هر استان جمعیت های بدست آمده با اندکی تفاوت همراه می باشند.
هرم سنی به تفکیک روستا و شهر: در نگاه اولیه به هرم سنی جمعیت های شهری و روستایی می توان بوضوح به شباهت های بین آنها و هرم سنی هر یک از استان ها و هرم سنی کل کشور پی برد اما در مقایسه بین هرمهای سنی شهر و روستا با کمی دقت می توان اختلاف جزئی موجود بین آنها را ملاحظه نمود و آن اینکه نسبت جمعیت مرد به زن در هر گروه سنی در روستا کمتر از مقدار آن در شهر است این موضوع نشان دهنده مهاجرت شغلی جمعیت های مرد روستایی به سوی شهرها می باشد.
هرم سنی به تفکیک روستا و شهر در کل کشور: برای محاسبه و ترسیم دقیق هرم سنی اطلاعات بدست آمده را پس از وزن دهی با یکدیگر جمع نموده و هرم سنی برای کل کشور به تفکیک شهر و روستا ترسیم گردید.
با توجه به اینکه اطلاعات بدست آمده مربوط به سال 1379 می باشد برای برآورد وضع موجود محاسبه و اصلاح مقادیر بدست آمده ضروری بنظر می رسید. بدین منظور با فرض اینکه الگوی سنی ازدواج در طی سالهای 79 تا 82 تغییر زیادی نداشته است ابتدا الگوی سنی ازدواج را به تفکیک سن برای زن و مرد در سه سال منتهی به 79 محاسبه نموده و مقادیر بدست آمده از تعداد افراد مجرد کاسته شد تا تصویری از وضعیت فعلی در سال 82 بدست آید.
لازم به ذکر است منظور از افراد مجرد افراد هرگز ازدواج نکرده می باشد و افراد متاهل شامل افراد حداقل یکبار ازدواج کرده می باشد.

پایان نامه چالش‏ها و تکنیک‌های مقابله در ارتباطات انسانی: مطالعه موردی زوج‏های بین فرهنگی

اختصاصی از هایدی پایان نامه چالش‏ها و تکنیک‌های مقابله در ارتباطات انسانی: مطالعه موردی زوج‏های بین فرهنگی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این پایان نامه در دانشگاه تهران در مقطعه کارشناسی ارشد و به روش کمی و کیفی انجام گرفته است. به همراه پرسشنامه. 173 صفحه. نوع فایل: WORD , PDF.   

ارتباط را می‌توان شکلی از کنش متقابل دانست که از طریق انتقال نمادها صورت می‌گیرد، نمادها ممکن است اشاره‌ای، تصویری، تجسمی و یا لفظی باشد که به منزله محرک رفتار عمل می‏کنند (مک براید؛ 225 :1375). این برداشت از مفهوم ارتباطات بسیار قدیمی و وسیع است و شامل جنگ، مهاجرت و انتقال فناوری نیز می‌شود.

اما در این پایان‏نامه مفهوم ارتباطات بین‌فرهنگی که مفهوم جدیدتری است و از دهه 1950 مطرح شده و گسترش یافته موردنظر است که به دانشی بین‏رشته‌ای تبدیل شده است. به لحاظ مفهومی، ارتباطات بین‌فرهنگی عبارت است از هر نوع اطلاعات مبادله شده میان شخص پیام‌گیر و منبع انتقال‌دهنده پیام که ویژگی‏های متفاوتی از فرهنگ دریافت‌کننده پیام را دارد. منبع چنین پیامی می‏تواند فرآیند ارتباط شخصی یا شکل دیگری از ارتباط رسانه‏ای باشد. منظور از اطلاعات فرهنگی در اینجا ارزش‌ها، باورها، هنجارها، رفتارها، کالاها و اطلاعات یا اخبار می‌باشد. ارتباط بین‌فرهنگی در کلی‏ترین سطح مفهومی زمانی رخ می‌دهد که عضوی از یک فرهنگ، پیامی را برای عضوی از فرهنگ دیگر ارسال می‏کند (سماور؛ 98 :1379). البته این ارتباط سطوح مختلفی همچون روابط فرد با فرد، فرد با فرهنگ ملی، فرهنگ‌های درون یک جامعه، فرهنگ‌های ملی در جوامع مختلف با همدیگر دارد (همان)، که در این میان قصد من در این پایان‌نامه مطالعه ارتباطات بین‌فرهنگی از نوع رابطه فرد با فرد و آن هم در ازدواج‌های بین‌فرهنگی است.