لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 11
مقدمه
الکل و آثار آن از دیر باز برای بشر شناخته شدهاست. هر چند حقیقتو چگونگی عمل تخمیر، در سده اخیر مورد شناسایی قرار گرفته،ولی اصل این پدیده، از قدیمیترین اعمال شیمیایی است که تا بهحال شناختهاند.
قرنها پیش یکی از دانشمندان اسلامی به نام محمدبن زکریایرازی (متوفی به سال 311 ه.ق) از تقطیر بخار شراب، مادهای بهدست آورد که میتوانست علاوه بر کاربرد پزشکی به عنوان بهترینحلال شیمیایی مورد استفاده قرار گیرد، وی این ماده را«الکحل»نامید. (1) .
دلیل این نامگذاری دقیقا معلوم نیست، ممکن است علت آن،اهمیت فراوان الکل در دانش کیمیا باشد. (2) «کحل» به معنای سرمهاست و در ادبیات ما چیزی را که ارزش زیاد داشته و کمیاب است، بهسرمه چشم تشبیه میکنند:
ای اصل تو را برهمه احرار تقدم.
خاک قدمتسرمه بینایی مردم.
نیز ممکن است این نامگذاری، اشاره به طرز تهیه الکل در آن زمانباشد، چرا که اولین بار الکل از طریق تقطیر مکرر شراب به دست آمد.پس وجه تسمیه، تشابه الکل به سرمه، در چگونگی تهیه آنهاست.هر دو با زحمت تهیه می‌شود و همان طور که سرمه، جوهر سنگمعینی است که از ساییدن آن به دست میآید، الکل نیز جوهر شراباست که از تقطیر آن حاصل می‌شود. (3).
اهمیت الکل
چنان که خواهیم دید الکل در زمان ما کاربرد فراوانی در صنایعگوناگون پیدا کرده است; فی المثل استفاده از الکل برای ساختداروها به اندازهای است که برخی آن را کلید داروسازی دانستهاند.هم چنین الکل در صنایع تبدیلی، آرایشی و امور پزشکی و درآزمایشگاهها به منظور نگهداری قطعات بدن انسان یا حیوان مورداستفاده قرار میگیرد.
از این رو، عموم مردم مسلمان به ویژه صنعت کاران ودستاندرکاران امور فوق همگی نیازمند شناخت احکام شرعیمربوط به الکل میباشند. پرسشهایی که از سوی مردم، اساتید ودانشجویان رشتههای مربوط مطرح می‌شود، نشان دهنده اهمیتیاست که این موضوع در زندگی روزمره دارد.
از سوی دیگر به نظر میرسد آن چه که در برخی از رسالههایعملیه و پاسخ به استفتائات ذکر می‌شود، پاسخگوی نیاز فوق به طورکامل نیست، مثلا فرمودهاند: «الکل صنعتی که برای رنگ کردن دربو میز و صندلی و مانند این ها به کار میبرند، اگر انسان نداند از چیزیکه مست کننده و روان است درست کردهاند، پاک میباشد». یا درپاسخ به استفتای مربوط چنین آمده:«الکل اگر مسکر مایع بالاصالةاست نجس و الا پاک میباشد».
بدیهی است مقصود از «الکل صنعتی» در عبارت نخست، بهقرینه مثالهایی که آوردهاند، الکلی است که در صنعتبه کار گرفتهمیشود و حکم الکلی که در امور پزشکی مثلا کاربرد دارد، بیان نشدهاست. مگر این که به تنقیح مناط، حکم سایر انواع الکل فهمیده شودکه آن هم از دست عامی ساخته نیست. در عبارت دوم نیز، تشخیصموضوع برعهده مکلف گذاشته شده و روشن است که این گونه پاسخدادن در صورتی مفید است که اشتباه در مصداق خارجی بوده باشد.زیرا در این موارد است که با اجرای اصول عملیه، پاک یا حلال بودنآن ثابت می‌شود. ولی اشتباه همیشه در مصداق خارجی نیست; مثلااگر بدانیم الکل بالفعل مست کننده نبوده بلکه مسموم کننده استولی میتواند براثر مخلوط شدن با مایع دیگری چون آب، حالتمستکنندگی پیدا کند، این جاست که فقیه میبایست دخالت کند وحکم مسئله را بگوید، زیرا تردید در گستره یک موضوع شرعی استو حل آن از دست عامی ساخته نیست.
توضیح بیش تر این که نظریات فقیه در موضوعات بر دو گونهاست: گاهی فقیه در «موضوعات صرفه» نظر می‌دهد; مثلا به فرض،در رساله مناسک حج، محل دقیق و خارجی حدودی را که درروایات برای منی یا عرفات بیان شده تعیین میکند. این در واقعتفضل فقیه است و می‌توان کار او را «کارشناسی موضوعی» نامید. والبته قول او از باب خبر ثقه و یا شهادت بینه حجت است و میتواندبا تشخیص کارشناس دیگر که حتی فقیه هم نیست در تعارض بیفتد.
اما بار دیگر فقیه «کارشناسی فقهی» میکند; مثلا در رساله بیانمیکند که تغیر تقدیری در آب کر یا جاری، حکم تغیر فعلی را ندارد.اینجا مسئله تعیین محدوده موضوع شرعی مطرح است و ارجاع آنبه عامی شایسته نیست. چنان که نظر او نه از باب بینه یا خبر ثقه درموضوعات، بلکه از باب تقلید در مسائل شرعی حجت است و بایدبه فقیه اعلم رجوع کرد.
احکام مربوط به الکل نیز در بخشی از آن چنین است، چرا که اینفقیه است که باید تشخیص دهد که آیا «مسکر بالعلاج» حکم «مسکربالفعل» را دارد یا ندارد. (4) و آیا تبخیر شراب و تقطیر بخار برخاسته ازآن، مصداق استحاله استیا خیر.
الکل
