تأثیر رفتار هزینه بر پیش بینی سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
چکیده: 1
مقدمه: 2
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1)مقدمه 4
2-1) تاریخچه مطالعاتی 4
3-1) بیان مساله 5
4-1 ) چارچوب تحلیلی تحقیق 6
5-1) فرضیه های تحقیق 7
6-1) اهداف تحقیق 8
7-1) اهمیت و ضرورت تحقیق 8
8-1) روش تحقیق 8
9-1) متغیر های تحقیق 9
10-1) گرد آوری اطلاعات 9
11-1) حدود مطالعاتی 9
12-1) تعریف واژگان کلیدی و اصطلاحات 10
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق
1-2 ) مقدمه 12
بخش اول : تعاریف هزینه ، ویژگی ها ، رفتار و چسبندگی هزینه 13
2-2) تعریف هزینه 13
3-2) چه اقلامی باید در هزینه ها منظور شوند 13
4-2) چگونه باید هزینه ها را اندازه گیری کرد ؟ 14
5-2) متداولترین روشهای اندازه گیری هزینه ـ ها عبارتند از 14
6-2) شناخت هزینه 15
7-2 )انواع هزینه 16
1-7-2) هزینه های ثابت 16
2-7-2)هزینه های متغیر 17
3-7-2 )هزینه های نیمه متغیر 17
8-2 ) رفتار هزینه 17
1-8-2)چسبندگی هزینه 18
2-8-2)رفتار هزینه به سطوح فعالیت 20
9-2) اهمیت شناخت رفتار هزینه ها 22
10-2) رفتار چسبندگی هزینه ها 23
بخش دوم : طبقه بندی هزینه ها 26
11-2) طبقه بندی هزینه‌ها 26
بخش سوم :خطای پیش بینی سود و انواع روشهای پیش بینی سود 29
12-2) پیش بینی سودهای حسابداری آینده 29
1-12-2) پیش بینی یک رویداد اقتصادی 30
2-12-2)تخمین سود 30
3-12-2) خطای پیش بینی سود 31
4-12-2) مدلهای مختلف پیش بینی 32
5-12-2) اهداف پیش بینی 32
1-5-12-2) موارد ضروری قابل تامل در پیش بینی مالی 32
6-12-2) عوامل موثر در انتخاب مدل مناسب پیش بینی 33
7-12-2) انواع شیوه های پیش بینی 34
1-7-12-2)پیش بینی های قضاوتی 34
2-7-12-2) روش های پیش بینی چند متغیره (پیش بینی علت و معلولی ) 37
3-7-12-2) پیش بینی به وسیله تجزیه و تحلیل سری های زمانی 38
13-2) پیشینه تحقیق 39
1-13-2) پیشینه تحقیقات داخلی 39
2-13-2) پیشینه تحقیقات خارجی 42
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
1-3)مقدمه 47
2-3) روش کلی تحقیق 48
1-2-3) روش تحقیق از لحاظ هدف 48
2-2-3) روش تحقیق از لحاظ روش استنتاج 49
1-2-3) روش تحقیق از لحاظ طرح تحقیق 49
3-3) جامعه آماری 49
4-3) نمونه آماری و کفایت آن 49
1-4-3) روایی نمونه آماری 50
2-4-3) تناسب حجمی نمونه آماری 50
5-3) روش گردآوری داده ها و موارد کاربرد 50
6-3) متغیر های پژوهش و شیوه محاسبه آنها 51
7-3) روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات 53
1-7-3) آزمون کولموگوروف – اسمیرنوف (K-S) 53
3-7-3) آزمون دوربین – واتسون (DW) 54
4-7-3) تحلیل رگرسیون چند گانه و منطق آزمون فرضیه 55
5-7-3) دیاگرام پراکنش و معادله خط 56
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها
1-4)مقدمه 58
2-4)تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق 58
1-2-4)بررسی فرض نرمال بودن متغیرها: 59
3-4)آزمون فرضیه ها 60
1-3-4)آزمون فرضیه اصلی 60
4-4)آزمون فرضیه یک پژوهش 60
1-4-4)فرض صفر و فرض مقابل آن به صورت زیر تعریف می شوند: 61
5-4)آزمون فرضیه فرعی اول 66
1-5-4)آزمون فرضیه فرعی اول 66
2-5-4)فرض صفر و فرض مقابل آن به صورت زیر تعریف می شوند: 67
3-4) آزمون فرضیه فرعی دوم 72
3-3-4) آزمون فرضیه فرعی دوم 72
2-3-4) فرض صفر و فرض مقابل آن به صورت زیر تعریف می شوند: 73
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات
1-5) مقدمه 80
2-5) ارزیابی و تشریح نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها 80
1-2-5) نتیجه آزمون فرضیه اصلی 80
2-2-5) نتیجه آزمون فرضیه فرعی اول 81
3-2-5) نتیجه آزمون فرضیه فرعی دوم 82
3-5) ارزیابی کلی از نتایج آزمون فرضیه ها 83
4-5) پیشنهاد ها 83
1-4-5) پیشنهادهایی در راستای یافته های پژوهش 83
2-4-5) پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی 84
پیوست ها 86
منابع و ماخذ
منابع فارسی: 90
منابع لاتین: 91
منابع اینترنتی 93
چکیده انگلیسی: 94
نگاره 1-1 متغیر های تحقیق 9
نگاره 4-1 آزمون کالموگراف – اسمیرنوف K-S)) 59
نگاره 2-4 آزمون کولموگروف- اسمیرنوف (مقادیر تبدیل شده) 60
نگاره 3-4 متغیرهای مستقل وارد شده / متغیرهای حذف شده 61
نگاره 4-4 ضریب همبستگی ، ضریب تعیین و آزمون دوربین –واتسون بین متغیر مستقل و متغیر وابسته 62
نگاره 5-4 تحلیل واریانس و رگرسیون ، به منظور بررسی قطعیت وجود رابطه خطی بین متغیرها 62
نگاره 6-4ضرایب معادله رگرسیون (coefficients) متغیر مستقل و متغیر وابسته 64
نگاره 7-4 متغیرهای مستقل وارد شده / متغیرهای حذف شده 67
نگاره 7-4 ضریب همبستگی ، ضریب تعیین و آزمون دوربین –واتسون بین متغیر مستقل و متغیر وابسته 68
نگاره 8-4 69
نگاره 9-4 ضرایب معادله رگرسیون (coefficients) متغیر مستقل و متغیر وابسته 70
نگاره 10-4 متغیرهای مستقل وارد شده / متغیرهای حذف شده 73
نگاره 11-4 ضریب همبستگی ، ضریب تعیین و آزمون دوربین –واتسون بین متغیر مستقل و متغیر وابسته 74
نگاره 12-4 75
نگاره 13-4 ضرایب معادله رگرسیون (coefficients) متغیر مستقل و متغیر وابسته 76
نمودار1-1 : چارچوب تحلیلی تحقیق 7
نمودار1-4 : نمودار هیستوگرام باقیمانده های استاندارد شده رگرسیون با متغیر وابسته خطای پیش بینی سود (با نماد ABS-FEit) 65
نمودار 2-4 پراکنش مقادیر استاندارد شده 66
نمودار3-4 : نمودار هیستوگرام باقیمانده های استاندارد شده رگرسیون با متغیر وابسته خطای پیش بینی سود (با نماد ABS-FEit) 71
نمودار4-4: پراکنش مقادیر استاندارد شده 72
نمودار5-4 : نمودار هیستوگرام باقیمانده های استاندارد شده رگرسیون با متغیر وابسته خطای پیش بینی سود (با نماد ABS-FEit) 77
نمودار 6-4:پراکنش مقادیر استاندارد شده 78
چکیده:
یکی از مفروضات اولیه حسابداری مدیریت بیانگر آن است که تغییرات هزینه ها رابطه ای متناسب با افزایش و کاهش سطح فعالیت دارد. اما به تازگی این فرض با مطرح شدن بحث چسبندگی هزینه ها توسط آندرسون و همکارانش مورد بحث قرار گرفته است؛ به این معنا که میزان افزایش در هزینه ها با افزایش در سطح فعالیت بیشتر از میزان کاهش در هزینه ها در ازای همان میزان کاهش در سطح فعالیت است. هدف اصلی این پژوهش آن است که چسبندگی هزینه ها را در بورس اوراق بهادار تهران مورد مطالعه قرار دهد و هزینه های اداری، عمومی و فروش و هزینه های کل و بهای تمام شده کالای فروش رفته به عنوان نمونه مورد واکاوی قرار گرفتند. به عبارت دقیقتر، هدف اصلی این پژوهش پاسخ به این پرسش ها است1- آیا هزینه های اداری، عمومی و فروش، هزینه های کل و بهای تمام شده کالای فروش رفته چسبنده هستند؟ و 2- در صورت وجود چسبندگی، شدت چسبندگی هزینه هاو بهای تمام شده چگونه است؟ نتایج این پژوهش که بر اساس اطلاعات شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، برای یک دوره 6 ساله از سال 1383 تا
1389 است، نشان می دهد در ازای افزایش در سطح فروش، هزینه های اداری، عمومی و فروش ، هزینه های کل و بهای تمام شده کالای فروش رفته نیز افزایش می یابد؛ در حالیکه در ازای کاهش در سطح فروش؛ هزینه های اداری، عمومی و فروش فروش ، هزینه های کل و بهای تمام شده کالای فروش رفته نیزکاهش می یابد. نتایج برای 116 شرکت فعال در بورس و صنایع مختلف نیز ارایه شده است.
واژه های کلیدی: هزینه های اداری، عمومی و فروش، رفتار هزینه، رفتار چسبنده هزینه ها، شدت چسبندگی هزینه ها
مقدمه:
آگاهی از چگونگی رفتار هزینه ها نسبت به تغییرات سطح فعا لیت و یا سطح فروش از اطلاعات مهم برای تصمیم گیری مدیران در خصوص برنامه ریزی و بودجه بند ی، قیمت گذاری محصولات، تعیین نقطه سربه سر و سایر موارد مدیریتی است در مدل ها ی سنتی رفتار هزینه ها در حسابداری مدیریت، هزینه های متغیر نسبت به تغییرات حجم فعالیت به طور متناسب افزایش یا کاهش می یابند. به این معنا که بزرگی تغییرات در هزینه ها تنها به بزرگی تغییرات در حجم فعالیت وابسته است و جهت تغییرات (افزایش یا کاهش) در حجم فعالیت تأثیری روی بزرگی تغییرات در هزینه ها ندارد . اما نتا یج پژوهش های برخی از پژوهشگران در سالهای اخیر بیانگر آن است که میزان افز ایش در هزینه ها هنگام افزایش در سطح فعالیت، بیشتر از میزان کاهش در هزینه ها هنگام کاهش در حجم فعالیت است. چنین رفتار هزینه ها را "چسبندگی هزینه ها " می نامیم . چسبندگی هزینه ها یکی از ویژگی های رفتار هزینه ها نسبت به تغییرات سطح فعالیت است و بیانگر آن است که بزرگی افزایش در هزینه ها هنگام افزایش سطح فعالیت، بیشتر از بزرگی کاهش هزینه ها در هنگام کاهش در سطح فعالیت است.
به منظور بررسی چسبندگی هزینه ها می توان، به عنوان نمونه، رفتار هزینه های اداری، عمومی
و فروش نسبت به تغییرات سطح فروش را به طور معناداری بررسی و آزمون کرد ؛ زیر ا سطح فروش محرک هزینه بسیاری از اجزای هزینه های اداری، عمومی و فروش است . همچنین این آزمون از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا میانگین نسبت هزینه های اداری،عمومی و فروش به سطح فروش برای شرکت ها ی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نزدیک به 9.5 % بر اساس اطلاعات ارایه شده توسط نرم افزار صحرا است. بنابراین،با توجه به اهمیت هزینه های اداری، عمومی و فروش در ساختار هزینه ای شرکت ها، در این پژوهش چگونگی رفتار این هزینه ها نسبت به تغییرات سطح فروش و چسبندگی این دسته از هزینه ها بررسی میشود. در این پژوهش همچنین چگونگی تغییر شدت چسبندگی
هزینه های اداری، عمومی و فروش، هزینه های کل و بهای تمام شده کالای فروش رفته در دوره های زمانی مختلف و نیز در میان شرکت ها ی گوناگون ارایه خواهد شد . بدون تردید آگاهی از نتایج این پژوهش در ارزیابی دقیقتر عملکرد مالی، پیش بینی سودآوری شرکت ها و تصمیم گیری دقیقتر مد یران مهم است .(نمازی ، 1389،ص86).
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1)مقدمه
سود به عنوان مهم ترین شاخص اندازه گیری عملکرد یک واحد اقتصادی یکی از مباحث حسابداری است که از دیرباز جایگاه ویژه ی خود را در مباحث نظری حفظ کرده است ( خالقی مقدم و آزاد 1383) حسابداران فعّال در حوزه حسابداری مدیریت به صورت سنتی بر رفتار هزینه ای به عنوان یک بعد مهم از تحلیل سود جهت استفاده ی مدیران نگاه می کنند همچنین تحلیل گران مالی نیز هزینه های آتی واحدهای اقتصادی را بر اساس فرایندی از پیش بینی درآمدهای آینده ، محاسبه می کنند . بنابراین پیش بینی رفتار هزینه یک بخش مهم و ضروری از پیش بینی درآمدهاست. پیش بینی سود از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا از متغیرهای موثر بر قضاوت ها و تصمیم گیری های استفاده کنندگان و عامل مهمی در کارآیی بازار سرمایه به حساب می آید البته ارزش پیش بینی اطلاعات حسابداری به این معنی نیست که خود اطلاعات یک پیش بینی است بلکه به معنای استفاده از این اطلاعات در فرآیند پیش بینی است .
2-1) تاریخچه مطالعاتی
تا کنون در ایران تحقیقی که از حیث موضوع ، اهداف و فرضیه ها مشابه این تحقیق باشد مشاهده نشده است با توجه به جدید بودن مفهوم چسبندگی هزینه در ایران تحقیقات اندکی در این مورد انجام شده است خالقی مقدم (1377) دقت پیش بینی سود توسط شرکت ها که توسط مدیریت اعلام می شود را در 45 شرکت بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار داده است ارتباط 4 متغیر قیمت سهام ، اندازه ، عمر شرکت و درجه اهرم مالی با دقت پیش بینی سود را با استفاده از رگرسیون های یک و چند متغیره مورد آزمون قرار داده نتایج آزمون فقط ارتباط بین دقت پیش بینی و متغیرهای قیمت سهام و اندازه شرکت را تایید نمود .
خالقی مقدم و کرمی در تحقیقی با عنوان پیش بینی سود با استفاده از مدل مبتنی بر تغییر پذیری و چسبندگی هزینه به بررسی قدرت مدل پیش بینی سود مبتنی بر تغییر پذیری و چسبندگی هزینه در مقایسه با مدل های پیش بینی سود می پردازد . در این پژوهش جهت انجام تجزیه و تحلیل ها از داده های 85 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی 1372 تا 1382 استفاده گردیده است . نتایج بدست آمده نشان می دهد که توان مدل پیش بینی سود مبتنی بر تغییر پذیری هزینه و چسبندگی هزینه به صورت معناداری بیشتر از دیگر مدل های پیش بینی است .
1. فینگر (1994) در تحقیق خود با عنوان قدرت سود در پیش بینی جریان های وجوه نقد و سود، فایده مندی سود را در پیش بینی منافع آتی سرمایه گذای ، سود و جریان های وجوه نقد حاصل از عملیات ، آزمون کرده است . بر اساس یافته های این تحقیق ، سود متغیری معنی دار در پیش بنی سود برای 88% شرکتهای مورد مطالعه است . همچنین سود به تنهایی همراه با جریان های وجوه نقد ، متغیری (متغیرهایی) معنی دار برای پیش بینی جریان های وجوه نقد در 90% از شرکت های نمونه می باشد .
فیر فیلد و دیگران (1996)در تحقیق خود با عنوان تاثیر گزارش اجزای سود بر افزایش توان پیش بینی سود ، تلاش نمودند تا اثر گزارش اجزای سود در امر پیش بینی را مورد بررسی و آزمون قرار دهند .
3-1) بیان مساله
شناخت رفتار هزینه یکی از جنبه های بسیار مهم تجزیه و تحلیل سود برای مدیران است مطالعه رفتار هزینه نه تنها برای محققان آکادمیک بلکه برای آنهایی که فعالیت حرفه ای شان مستقیماً با فعالیت های شرکت در ارتباط است دارای اهمیت است در مدل رایج رفتار هزینه که در ادبیات حسابداری معمولاً پذیرفته شده است هزینه ها بر حسب تغییرات در سطح فعالیت به عنوان ثابت و متغیر در نظر گرفته می شوند در این مدل هزینه های متغیر به نسبت با تغییرات در محرک فعالیت در نوسان هستند (بالاک ریشان و گروکا 2008) با این پیش فرض که اندازه تغییر در هزینه ها تنها به میزان تغییر در سطح فعالیت بستگی دارد نه به مسیر تغییر . اما برخی نویسندگان مانند نورن و سودرستورم (1998) معتقد هستند هزینه ها با افزایش حجم فعالیت افزایش بیشتری دارند نسبت به کم شدن شان به علت کاهش حجم فعالیت ها. این نوع از رفتار هزینه توسط اندرسون و بنکر و جانکیرمن (2003) به«هزینه های چسبنده »معروف شدند . به اعتقاد اندرسون و دیگران، هزینه ها هنگامی چسبنده هستند که مقدار افزایش در هزینه های مرتبط با افزایش حجم ، بزرگتر از میزان کاهش هزینه های مرتبط با همان مقدار کاهش در حجم است. همچنین در صورت کاهش حجم فعالیت ، شرکت های دارای هزینه های چسبنده ، نسبت به شرکت های فاقد هزینه های چسبنده کاهش بیشتری در درآمد دارند یافته های چن و بنکر (2006) نشان می دهد که رفتار هزینه در مدل های مورد استفاده تحلیل گران مالی جهت پیش بینی سود نقش موثر دارد. همچنین این یافته ها جهت سرمایه گذارانی که از پیش بینی درآمدها جهت ارزش گذاری شرکت ها استفاده می کنند مفید است زیرا نتایج تحقیقات این دو نشان می دهد که وجود هزینه های چسبنده باعث ایجاد درآمدهای فرارتر در آینده و تغییر و تنوع در توزیع آن خواهد شد .
در واقع به نظر می رسد رفتار هزینه یک عامل تعیین کننده ی موثر در دقت پیش بینی تحلیل گران باشد لذا با توجه به مطالب یاد شده تحقیق حاضر سعی در پاسخ به این سئوال دارد که چسبندگی زیاد هزینه تا چه میزانی باعث کاهش دقت پیش بینی سود توسط تحلیل گران مالی می شود ؟
4-1 ) چارچوب تحلیلی تحقیق
با توجه به مدل ارائه شده در بالا خطای پیش بینی سود(ABS_FE ) به عنوان متغیر وابسته در این تحقیق می باشد و چسبندگی هزینه ها (STICKY)، ارزش بازار حقوق صاحبان سهام (MV)، زیان واقعی(LOSS) ، پیش بینی زیان(Down)، ضریب تغییرات فروش(VSale) ، انحراف معیار پیش بینی های گزارش شده(Disp) ، نسبت سود ناویژه به فروش(Opelv) ، تغییرات سود نسبت به دوره ی قبل(Season) ، چسبندگی هزینه های فروش ، عمومی و اداری (COGS STICKY)، چسبندگی بهای تمام شده ی کالای فروش رفته(SGA STICKY) به عنوان متغیرهای مستقل می باشند . و با توجه به مدل ارائه شده بین خطای پیش بینی سود با چسبندگی هزینه های اداری عمومی و چسبندگی بهای تمام شده رابطه معنی داری وجود دارد .
نمودار1-1 : چارچوب تحلیلی تحقیق
5-1) فرضیه های تحقیق
با توجه به پرسش های پژوهشگر ،فرضیه های زیر تبیین یافته است:
الف : فرضیه اصلی
افزایش چسبندگی هزینه ها ، دقت پیش بینی سود را در شرکت های پذیرفته شد در بورس اوراق بهادار تهران کاهش می دهد .
ب: فرضیات فرعی
1ـ افزایش چسبندگی بهای تمام شده کالای فروش رفته ، دقت پیش بینی سود را در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران کاهش می دهد .
2ـ افزایش چسبندگی هزینه های فروش ، عمومی و اداری ، دقت پیش بینی سود را در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران کاهش می دهد .
6-1) اهداف تحقیق
هدف علمی :
تأثیر رفتار هزینه بر پیش بینی سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
اهداف کاربردی:
1. شناسایی تأثیر چسبندگی بهای تمام شده کالای فروش رفته بر دقت پیش بینی سود
2. شناسایی تأثیر چسبندگی هزینه های فروش ، عمومی و اداری بر دقت پیش بینی سود
7-1) اهمیت و ضرورت تحقیق
مدیران یک شرکت اغلب با مسائلی نظیر برنامه ریزی و کنترل در شرکت تجاری روبرو هستند. در مرحله برنامه ریزی مدیران به اطلاعات مربوط به هزینه ها جهت پیش بینی هزینه های آتی نیاز دارند. با توجه به آن که تغییرات هزینه های آتی را می توان در ارتباط با تغییرات درآمد فروش تعیین کرد بنابراین با مشخص شدن این ارتباط می توان میزان هزینه ها را با توجه به ارتباط آنها با درآمد فروش پیش بینی کرد. همچنین حسابرسان با توجه به وجود این ارتباط می توانند میزان صحیح این هزینه ها و تغییرات آنها را با توجه به میزان و تغییرات درآمد فروش معین کنند و تحریف های احتمالی را که در مورد میزان هزینه ها در صورتهای مالی مورد حسابرسبی وجود دارد را کشف نمایند. بنابراین تجزیه و تحلیل ارتباط درآمد فروش با هزینه های یک شرکت ضروری به نظر می رسد.
8-1) روش تحقیق
تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ استنتاج توصیفی ـ تحلیلی و از لحاظ طرح تحقیق پس رویدادی می باشد.
9-1) متغیر های تحقیق
متغیر های این تحقیق عبارتند از:
نگاره 1-1 متغیر های تحقیق
شماره فرضیه متغیر مستقل متغیر وابسته
اصلی STICKY، MV ، LOSS ، DOWN ، VSALE ، DISP ، OPLEV ، SEASON ABS-FEit
فرعی 1 COGS-STICKY ، MV ، LOSS ، DOWN ، VSALE ، DISP ، OPLEV ، SEASON ABS-FEit
فرعی 2 SGA-STICKY ، MV ، LOSS ، DOWN ، VSALE ، DISP ، OPLEV ، SEASON ABS-FEit
10-1) گرد آوری اطلاعات
داده های مورد نیاز پژوهش از طریق مطالعه ی مقالات داخلی و خارجی و مراجعه به صورتهای مالی و یادداشتهای همراه حسابرسی شده سالانه شرکت های سرمایه گذاری مورد مطالعه گردآوری شده است و همچنین اطلاعات از بانکهای اطلاعاتی و نرم افزاری موجود در بازار و پایگاه اینترنتی سازمان بورس اوراق بهادار گردآوری شده است .
11-1) حدود مطالعاتی
قلمرو تحقیق از لحاظ زمانی، مکانی و موضوعی به شرح زیر می باشد؛
• قلمرو موضوعی
قلمرو این تحقیق از نظر موضوعی : تأثیر رفتار هزینه بر پیش بینی سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
قلمرو زمانی
قلمرو این تحقیق از نظر زمانی هشت سال یعنی بین سالهای 1382 تا پایان 1389 می باشد.
• قلمرو مکانی
قلمرو تحقیق از نظر مکانی، شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
12-1) تعریف واژگان کلیدی و اصطلاحات
رفتار هزینه : واکنش هزینه به تغییرات صورت گرفته در سطح فعالیت .
چسبندگی هزینه : به این معنی است که نسبت کاهش هزینه ها در هنگام کاهش فروش کمتر از نسبت افزایش هزینه ها در هنگام افزایش فروش است (رفتار نامتقارن هزینه) .
هزینه های ثابت : هزینه هایی که مقدار کل انها با تغییر سطح تولید ثابت می ماند .
هزینه های متغیر : هزینه هایی که مقدار کل آنها با تغییر سطح تولید تغییر می کند .
فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق
1-2 ) مقدمه
فرآیند مدیریت هزینه مستلزم برنامه ریزی، کنترل و تصمیم گیری است. مدیران می توانند هر یک از این وظایف سه گانه را با دسترسی به موقع به اطلاعاتی که توسط سیستم حسابداری فراهم می شود، به گونه ای مؤثر اجرا کنند، بسیاری از این اطلاعات برهزینه هایی که در شرکت رخ می دهد تمرکز دارد. مثلاً در برنامه ریزی جداول پرواز هواپیمایی در شرکت های خطوط هوایی، مدیران باید به هزینه های سوخت هواپیما، حقوق کارکنان پرواز، هزینه های نشست و برخاست هواپیما و نظیر آن توجه کنند. کنترل هزینه های ساخت رایانه های شخصی در یک شرکت سازنده این گونه رایانه ها مستلزم این است که هزینه های ساخت به دقت اندازه گیری و ردیابی شود. درتصمیم گیری راجع به ساخت یک قطعه از قطعات منفصله این گونه رایانه ها در داخل شرکت یا خرید آن از تولید کنندگان بیرونی نیز مدیریت باید نسبت به هزینه هایی که در نتیجه ساخت این قطعه در داخل یا خرید آن از بیرون واقع می شود، توجه داشته باشد.
همه ی موارد بالا نمونه هایی از وضعیت هایی است که هر یک از آن ها بر نوع و مفهومی معین از هزینه ها تمرکز دارد. اولین اقدام مهم در مطالعه و بررسی هزینه ها دستیابی به شناخت از انواع رفتار هزینه هایی است در یک شرکت رخ می دهد یا مطرح می شود .
هزینه ها را می توان از جنبه های گوناگون و برای مقاصد مختلف به گروه های متفاوت، طبقه بندی و توصیف کرد. ماهیت عملیات واحدهای انتفاعی نیز می تواند بر این طبقه بندی و توصیف اثر بگذارد. اگر چه شرکت های تولیدی، بازرگانی و خدماتی ممکن است هزینه های مشابهی را متحمل شوند اما طبقه بندی و توصیف هزینه های واقع شده در هر یک از این شرکت ها می تواند متفاوت باشد. در هر حال، اندازه گیری و طبقه بندی هزینه ها براساس رفتارهایی که در شرایط مختلف بروز می دهند در انواع مؤسسات انتفاعی فوق العاده حایز اهمیت و از لحاظ دستیابی به عملیات موفقیت آمیز در مؤسسات تولیدی، موضوعی حیاتی است.
بخش اول : تعاریف هزینه ، ویژگی ها ، رفتار و چسبندگی هزینه
2-2) تعریف هزینه
هزینه در ادبیات حسابداری به طرق زیر تعریف شده است .
1. هزینه از دیدگاهی گسترده شامل تمامی اقلام بهای تمام شده منقضی شده است که قابل کسر کردن از درآمد فروش می باشد .
2. هزینه ها عبارتند از کاهش ناخالص در داراییها یا افزایش ناخالص در بدهیها که بر اساس اصول پذیرفته شده حسابداری اندازه گیری شده و حاصل فعالیتهای انتفاعی موسسه می باشد.
3. هزینه ها عبارتند از خروج یا مصرف داراییهای واحد انتفاعی یا ایجاد بدهیها (یا ترکیبی از هر دو) طی یک دوره مالی که از تحویل یا تولید کالاها ، ارائه خدمات ، یا سایر فعالیتهای اصلی و مستمر یا عملیات کانونی آن ناشی شده باشد .
تعریف اول . رویکرد سنتی درآمد فروش ـ هزینه را منعکس می کند . در تعریف دوم ( از APB#A ) ارتباطی بین هزینه و خالص داراییهای ایجاد شده است اما اندازه گیری کماکان بر قواعد مربوط به درآمد فروش ـ هزینه مبتنی می باشد . تعریف سوم ( از SFAC#6 ) انعکاسی قوی از رویکرد دارایی ـ بدهی محسوب می شود اما در موارد عملی ، شناخت هزینه کماکان بر رویکرد درآمد فروش ـ هزینه مبتنی است و هزینه ها با درآمد فروش شناسایی شده مقابله می شود .
اصطلاح هزینه نظیر اصطلاح درآمد فروش مفهومی جاری است . بر اساس تعاریف ارائه شده بالا، هزینه ها معرف تغییرات مساعد در منابع واحد انتفاعی و در نتیجه کاهش سود است . اما تمامی تغییرات نامساعد در منابع، هزینه محسوب نمی شوند . بلکه هزینه ها عبارتند از بکارگیری یا مصرف کالاها و خدمات در فرایند تحصیل درامد فروش . اقتصاددانان ، نیروی کار ، مواد و سرمایه ای را که به فرایند تولید کالاها و خدمات وارد می شوند اصطلاحاً عوامل تولید می نامند . از این دیدگاه هزینه ها عبارتند از انقضای عوامل تولید که بطور مستقیم یا غیر مستقیم به تولید و فروش محصولات واحد انتفاعی مربوط می باشند (شباهنگ، 1387، ص 219)
3-2) چه اقلامی باید در هزینه ها منظور شوند
چنانچه درآمد فروش به عنوان محوصول واحد انتفاعی تعریف شود هزینه ها نیز شامل اقلامی است که بر رای ایجاد آن درآمد فروش واقع شده اند . بر اساس این تعاریف ، منقضی شدن داراییها که به فرایند ارائه محصولات و خدمات به مشتریان مربوط نیست باید به عنوان زیان غیر عملیاتی طبقه بندی شود تمایزی که بین هزینه ها و اقلام کاهنده حقوق صاحبان سهام باید باشد این است که انقضای داراییها یا تعهدات مرتبط با مبادلات سرمایه ای نباید به عنوان هزینه طبقه بنندی شود بلکه لازم است این اقلام به عنوان کاهش سرمایه یا اجزای متشکله آن تلقی گردند بنابراین می توان گفت که مصرف کالاها و خدمات برای تعریف هزینه ها کافی نیسشت بلکه لازم است هدف تحصیل درآمد فروش نیز مد نظر قرار گیرد ، اگر چه ارتباط با درآمد فروش ممکن است کاملاً غیر مستقیم باشد (شباهنگ، 1387، ص 220)
4-2) چگونه باید هزینه ها را اندازه گیری کرد ؟
اندازه گیری کالاها و خدماتی که در عملیات واحد انتفاعی مصرف می شود ، معمولاً راه حل آسانی ندارد زیرا ، هدف این اندازه گیریها به روشنی تعریف نشده است . اندازه گیریهای که در حال حاضر پذیرفته شده تلقی می شوند تا حدود زیادی به مفهوم سود بکار گرفته شده بستگی دارند . دلایل به نتیجه نرسیدن اغلب مسایل بحث انگیز مربوط به روشهای اندازه گیری نیز این است که اشخاص توصیه کننده روش های ختلف ، هدفها یا مفاهیم متفاوتی از سود را مد نظر دارند که به رونی بیان نشده است .
بر اساس نظر اشخاصی که هزینه ها را به عنوان کاهش درداراییهای خالص واحد انتفاعی تعریف می کنند ، اندازه گیری منطقی مبتنی بر ارزش کالاها و خدمات هنگام بکارگیری در عملیات واحد انتفاعی است . از این دیدگاه هزینه ها انعکاسی از جنبه های نامساعد عملیات کسب درآمد و معرف مصرف منابع برای تحصیل درآمد فروش می باشد . از سوی دیگر اشخاصی که برگزارش اطلاعات مرتبط با گردش وجوه نقد واحد انتفاعی تاکید دارند توصیه می کنند که هزینه ها بر مبنای مخارج نقدی گذشته ، حال یا آینده اندازه گیری شوند . در هر یک از دیدگاههای مربوط به سود ، به شرح بالا ، مقصود اندازه گیری مبلغی است که می توان به دوره جاری نسبت داد و انتتقال مبلغی است که معرف کالاها و خدامت قابل مصرف دردوره های آینده می باشد.
5-2) متداولترین روشهای اندازه گیری هزینه ـ ها عبارتند از
1. بهای تمام شده تاریخی
2. اندازه گیری های جاری مانند ارزشهای جایگزینی
3. هزینه از دست دادت فرصت معادل وجوه نقد جاری
6-2) شناخت هزینه
طبق مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران شناخت هزینه متضمن ملاحظه این امر است که آیا شواهد کافی مبنی بر وقوع کاهش در حقوق صاحبان سرمایه قبل از پایان دوره مورد گزارش وجود دارد یا خیر ، اعمال احتیاط موجب می گردد که برای شناخت هزینه در مقایسه با شناخت درآمد ، به شواهد وقوع و میزان اتکا پذیری اندازه گیری کمتری نیاز باشد . لازم است ارزیابی محتاطانه ای از شواهد مربوط به کاهش ارزش داراییها انجام شود . هرگاه علایمی دال بر کاهش ارزش مشاهده شود ، یک بررسی جامع ضرورت می یابد . اگر ارزش یک دارایی کاهش یافته باشد ، شناسایی تغییر در مبلغ ثبت شده دارایی که منجر به شناسایی یک هزینه می شود ضرورت می یابد با این حال اعمال احتیاط حذف داراییها یا درآمد ها را در مواردی که شواهد کافی مبنی بر وقوع و اتکا پذیری اندازه ـ گیری وجود دارد و شناسایی بدهیها یا هزینه ها را هنگامی که شواهد موصوف وجود ندارد مجاز نمی شمرد. در غیر این صورت داراییها و درآمدها عمداً کمتر از واقع و بدهیها و هزینه ها عمداً بیشتر از واقع نمایش می یابد.
هزینه ، زمانی و تا میزانی شناسایی می شود که داراییهای قبلاً شناسایی شده کاهش یافته یا حذف شده یا حائز شرایط ادامه شناخت به عنوان دارایی نباشد .
بدون این که افزایش در سایر داراییها یا کاهش در بدهیها رخ دهد . هزینه همچنین در صورت ایجاد یا افزایش یک بدهی بدون افزایش معادل در داراییهای شناسایی شده شناسایی می شود .
فرایندی که معمولاً تحت عنوان «تطابق درآمد هزینه» از آن یاد می شود در کنار سایر فرایندها یکی از ابزارهای حصول اطمینان از این امر است که در مواردی که شواهد کافی مبنی بر اینکه مخارجی منجر به دستیابی به منافع آتی شده وجود دادر . یک دارایی شناسایی شود . و در دوره مصرف یا انقضای این منافع هزینه شناسایی گردد . تطابق بدین معناست که مخارجی که مستقیماً با ایجاد درآمدهای مشخص مرتبط است به جای شناسایی به عنوان هزینه در دوره وقوع در همان دوره ای شناسایی شود که این درآمدها شناسایی می شود .
در مواردی که انجام مخارج منجر به منافعیث گردد که طی چند دوره مالی حاصل می شود و ارتباط این مخارج با ایجاد درآمدهای مشخص را تنها بتوان به طور کلی یا غیر مستقیم تعیین کرد و به علاوه ارزش دارایی را در پایان هر دوره نتوان به طور مستقیم و با قابلیت اتکای کافی تعیین کرد آنگاه فرض معقول آن است که دارایی طی عمر مورد انتظار آن به طور سیستماتیک کاهش می یابد در چنین شرایطی ، دارایی پس از شناسایی بر مبنای سیستماتیک طی دوره هایی که منافع آن حاصل میشود مستهلک می گردد . این فرایند جزء روشهای مورد قبولی است که در برخود با ابهام اتخاذ میشود . همان طور که قبلاً بیان شد ، قطعیت اندازه گیری برای شناخت یک عنصر ضرورت ندارد و مشروط به این که فرایند موصوف منجر به براوردی معقول از دارایی و هزینه گردد ، دارایی و هزینه استهلاک آن بر مبنای مورد اشاره شناسایی می شود . با این حال بررسی ادواری مبلغ شناسایی شده دارایی لازم است تا اطمینان حاصل شود که شواهد کافی مبنی بردریافت منافع اقتصادی آتی به میزانی که کمتر از مبلغ شناسایی شده نباشد وجود دارد .
هرگاه نتوان بین مخارج انجام شده و ایجاد درآمدهای مشخص در آینده ارتباط موجهی برقرار نمود، مخارج مزبور باید در دوره وقوع به عنوان هزینه شناسایی شود . این گونه مخارج شامل مبالغی است که به انتظار منافع آتی خرج شده لیکن رابطه آنها با این منافع درحدی دچار ابهام است که شناسایی یک دارایی را مجاز نمی شمرد . از جمله این مخارج می توان از برخی مخارج تحقیق و توسعه نام برد.
7-2 )انواع هزینه
یکی از طبقه بندی های مهم هزینه ها مبتنی بر تحلیل تغییر در هزینه ها بواسطه تغییر در حجم فعالیت شرکت است . مقصود از فعالیت مقیاس یا اندازه بازده تولید محصولات یا ارائه خدمات است . بر این مبنا هزینه ها را به سه طبقه ثابت ، متغیر و نیمه متغیر تقسیم میکنند .
1-7-2) هزینه های ثابت
هزینه های ثابت ، هزینه هایی هستند که با افزایش یا کاهش فعالیتها در کل ثابت خواهند ماند این نوع هزینه ها ذاتاً ثابت نمی باشند بلکه ویژگی ثابت بودن را از طریق خط مشی های اتخاذ شده توسط مدیریت تحصیل می کنند . معهذا هنگامی که تصمیمات مدیریرت موجب ایجاد برخی هزینه های ثابت می گردد . تصمیمات دیگر آنها می تواند شرایط را دگرگون سازد و یک قلم هزینه ثابت را هم از لحاظ طبقه بندی و هم از لحاظ مبلغ تغییر دهد . بعبارت دیگر هزینه هایی که بعنوان هزینه ثابت طبقه بندی می شوند نمی توانند قطعاً ثابت باقی بمانند میزان هزینه های ثابت صرفاً تا زمانی ثابت می ـ مانند که شرایط مربوط تغییر نکند . در بلند مدت کلیه هزینه ها متغیر هستند .
2-7-2)هزینه های متغیر
هزینه های متغیر ، هزینه هایی هستند که انتظار می رود متناسب با افزایش در حجم فعالیت افزایش و
به تناسب کاهش در حجم فعالیت ، کاهش یابند . به منظور برآورد هزینه های متغیر (متغیر وابسته) در سطوح مشخصی از فعالیتها ، لازمست شاخصی مانند ساعات کار مستقیم ، ساعات کار ماشین یا هزینه دستمزد مستقیم برای فعالیت انتخاب شود . بدین ترتیب ضریب تغییر پذیری هر واحد فعالیت تعیین می گردد . در صورت تغییر شرایط ماهیت هزینه های متغیر و نحوه استفاده از آنها ممکن است تغییر کند . از این رو هزینه های متغیر مستلزم بررسی مداوم می باشد . به نحویکه بتوان در فواصل زمانی معین تجدید نظرهای لازم را در آنها بعمل آورد .
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 105 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله تأثیر رفتار هزینه بر پیش بینی سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
