- مقدمه
اکثر تعارفی که از زنجیره عرض ارائه میشود به نوعی به ساختار خطی زنجیره عرضه اشاره می کنند . واضح ترین مشخصه این ساختار جریان وارده از سمت اعضا بالادستی به سمت اعضا پایین دستی و جریاناطلاعات در جهت مخالف است . در ان ساختارهر عضوی تنها قراری ارتباط مستقیم بااعضا بلاواسطه قبل و بعد از خود را دارا می باشد . شبیه سازی که فورستر در سال 1961 این ساختار با نام بازی توزیع نوشیدنی ارائه کرد نشان داد که تصمیم گیری شرکای زنجیره عرضه بر مبنای روابط خطی می تواند بستری برای ایجاداثر شلاقی در زنجیرة عرضه باشد. اثر شلاقی افزایش نوسان تقاضا در طول زنجیره عرضه از سمت اعضا پایین بالادستیمی باشد . این پدیده توجه بسیاری از تحقیقات آکامیک را به خود جلبکرده است و به همن دلیل راه حلهای متفاوتی برای مقابله با آنارائه گشته است . همانطور که در ادامه بحث آورده می شود راح حل کلی برای مهار این پدیده پرهیز از تصمیم های محلی توسط اعضاء و حاکم شدن دیدگاه سیستمیبر ساختار زنجیره عرضه می باشد . برای این منظور ، ساختار منظومه‌ای برای تبادل جریان اطلاعات و مواد به عنوان بستری برای هدف فوق مورد توجه قرار گرفته و معرفیمی شود . این ساختاراین قابلیت را خواهد داشت تا با حذف دلایل ایجاد اثر شلاقی در کاهش هر چه بیشتر آن مؤثر باشد .
2- ساختارخطی زنجیره عرضه و اثر شلاقی
بر اساس تعریفی که Towill و همکان در سال 1992 ارائه می کنند زنجره عرضه سیستمی است که قسمتهای اصلی آن تأمین کننده های مواد خام ، تولید کننده ها ، سرویسهای توزیع ومشتریان و مشتریان هستند که همه آنها از طریق جریان رو به جلوی مواد و کالاها وجریان رو بهعقب اطلاعات ا هم متصل می شوند . بر اساس تعریفی دیگر زنجیره عرضه مجموعه ای از فعالیتها می بشد که باعث حرکت و انتقال مواد از مراحل اولیه به سمت مصرف کننده نهییمی شود بطوریکه این فعالیتها همراه با جریان رو به جلوی مواد و جرین رو به عقب اطلاعات می باشند .
بنابراین همان طور که در شکل 1 نشانداده شده است مشخصه واضح زنجیره عرضه در ساختار مرسوم حرکت رو به جلو جریان فیزیکی کالا و حرکت رو به عقب جریان اطلاعات شناخته می شود .
در این ساختار خطی هیچ ارتباط مستقیمی بین بالادستی زنجیره عرضه (تأمین کننده ها و تولید کننده ها ) و مصرف کننده‌های نهایی یا مشتریهای پایین دستی زنجیره عرضه برای تبادل وجود ندارد . چنین ساختاری باعث می شود تا هر عضو از زنجیره عرضه مبنای تصمیم مبنای تصمیم گیریهای خود را بر اساس رفتارهای اعضا بلاواطله خود قرار دهد ، جرا که جز این عضا سایراعضا زنجیره را مشاهده نمی کند .
شبیه سازی توزیع نوشیدنی به خوبی رفتار سیستمی را نشان می دهد . شبیه سازی توزیع نوشیدنی یک شبی سازی مدیریینیاست که برای اولین بار در دانشکده مدیریت دانشگاه MIT در آمریکا توسط فورستر در سال 1958 تا 1961 با هدف ایجاد درک بهتر نسبت با نتایج تصمیماتی که در فعالیتهای به هم وابسته زنجیره تأمین گرفته بوجود آمد .این شبیه سازی به عنوان یک وسیله استثنایی اثر دیدگاه های متفاوت در زنیجره تأمین را روی کاراریی زنجیره زنجیره تأمین نشان میدهد . این شبیه سازی به خوبی بیانگر رفتارسیستمی است که به شکل ساختار مرسوم زنجیره عرضه ایجاد شده است .
در بازی توزیع نوشیدنی اعضا زنجیره عرضه باید سعی کننده تا با مدیریت سطح موجودی در زنجیره توزیع و تولید ، هزینه خود را کمینه کنند . این بازی شامل 4 مرحله می باشد : خرده فروش، عمده فروش ، توزیع کننده و تولید کننده .
هر بخش یک بافر کوچک برای مقابله با نوسانات احتمالی در مصرف نهایی ذخیره می‌کند و از مشتری مستقیم و بدون واسطه خود سفارش می گیرد و بر اساس تصمیم میگیرد که به چه مقدار به تأمین کننده خود سفارش بدهد. این شبیه سازی طوری طراحی شده است کههر بخش ،از اطلاعات محلی خوبی برخوردار است اما در دسترسی به اطلاعات کل زنجیره تأمین راجع به سطح موجودیها و سفارشها به شدت در محدودیت قرارداد . این بدین معنی است که تنها خرده فروش است که از تقاضای واقعی مشتری نهایی اطلاع دارد . در این بازی فرض می شود که دو هفته طول می‌کشد تا اطلاعات سفارشها بین اعضا منتقل شود و دو هفته طول می کشد تا سفارشها از یک بخش به بخش دیگر منتقل می شود ؛ امکان کنسل کردن سفارشها نیز وجودندارد و همچنین سفارشات برگشتیاتفاق نمی افتد . هزینه های کمبود وجودی (که شامل از دست دادن مشتری نیز می شود ) دو برابر بیشتر از هزینه های نگهداری موجودی می باشد . هدف این بازی آن است که مجموع هزینه ها در کل بخشهای درگیر در بازی توزیع نوشیدنی کمینه شود .
بعد از50 بار تکرار این شبیه سازی تایج قابل توجهی بدست آمد . هرچند که تقاضای مشتری نهایی در هفته پنجم فقط دو برابر شده بود اما نوسانات و اعوجاجهایبزرگی در سفارشهایی که در طول زنجیره جریان داشت اتفاق افتاد بود . معمولاٌ بعد از انجام هر بازی تولید کننده به الگوی تقاضایی حدوداٌ با دشت 900% تقویت نسبت به نوسان تقاضای مشتری نهایی می رسید .
در این شبیه سازی هرچند که شرکایزنجیره عرضه به صورت کاملاٌ منفرد و مستقل از هم در مورد سفارش موجودیها تصمیم می گرفتند اما الگوی رفتاری کیفی همةآنها یکسان بود ؛ دین معنی که الگوی سفارش به شکل تقویت شده و با نوسان و تأخیر فاز در زمان واکنش نمود پیدا می کرد . این پدیده که بام نام اثر فورستر نیز شناخته میشود واریانس سفارشاتی که به تأمین کننده دادهمی شود بیشتر از وارانس سفارشاتی است که از طرف خریداران و مشتریان داده می شود (Towill,1997) ، این اثر بعدها توسط iee وهمکارانش در سال 1997 به علت رفتار نوسانی تقاضا در طول مسیر زنجیره عرضه به نام اثر شلق گاوی نامیده شد .
با توجه به شبیه سازی که از ساختاررسوم زنجیره عرضه ارائه شده است می توان زمینه ایجاد چنین لی که بشدت باعث کاهش کارایی زنجیره عرضه میشود را در رفتار محلی اعضاء زنجیره و تصیم گیریهایآنهابا اطلاعات غیر شفاف و بی کیفیت دانست که در جریان رو به بالای اطلاعات حاصل می شود
3- دلایل ایجاد اثر شلاقی
Galbraith,1977 عدم اطمینان یک فعالیت را به این شکل تعریف می‌کند که ... عد اطمینان تفاوت بین مقداری از اطلاعات که برای انجام یک فعالیت لازم است و مقداری از اطلاعات که در حال حاضر توسط سازمان پردازش می شود می باشد . اینتعریف از این فرض ناشی می شود که عدم اطمینان نتیجه کمبود اطلاعات است .
از نقطه نظر لجستیکی عدم اطمینان بهچهار دسته تقسیم می شود ؛ عدم اطمینان در تقاضا ، عدم اطمینان در عرضه ، عدم اطمینان در فرایند و عدماطمینان در برنامه ریزی کنترل
بواسطه وابستگی که بین هر مرحله با تقاضا کننده بعدی و عرضه کننده ماقبل خود در زنجیره عرضه وجود دارد طی مکانیزم خاصی ، تأمین کننده های مواد خام برای تولید کننده هابا عدم اطمینان های شدیدتری نسبت به مصرف کنندهای نهایی و اعضا پایین دستی روبرو هستند. این مکانیزم خاص در زنجیره عرضه با نام اثر شلاقی شناخته میشود .
یکی از بنادی ترین تحقیقات در زمینه اثر شلاقی را به ثبت رساندند . آنها دراین مطالعه چهار دلیل عمده برای ایجاد اعوجاج تقاضا در زنجیره عرضه را شناسایی کردند :
به هنگام کردن پیش بینی تقاضا
یکی از پدیده هایی که ناشی از محلی عمل کردن شرکای زنجیر عرضه می باشد پیش بینیتقاضا بر مبنای حس مستقیم بدست آمده از مشتری بلافاصله مرتبط با آنها است . در عمل پیش بینی با خطا همراه است و وقتی این خطا در طول زنجیره تکرار می شود با تجمع خود در انتهای زنجیره باعث ایجاد نوسان شدیدی نسبت به نوسان ابتدای زنجیره می شود . عاملی که باعث تبدیل این اطلاعات بهنگام نقطه فروش به اطلاعاتی قدیمی و سوخته می شود از دست رفتن زمان برای رسیدن اطلاعات سفارش به تأمین کننده ها می باشد .
از عوامل دیگیر که در تجمیع خطای تقاضاها مؤثر است وجود لید تایم های طولانی بین اعضاء زنجیره عرضه می باشد . وجود لید تایم باعث می شود تا هرعضو علاوه بر تقاضای حقیقی مورد نیازش مقداری تقاضا هم به عنوان ذخیره اطمینان برای لیدتایم سفارش بعدی صادر کند .در عمل تقاضاهای حاصل از لیدتایم ها در انتهای زنجیره باعث نوسات شدیدی می شود . مجموعه عوامل فوق باعث می شود تا تغییرات مقدار سفارش در طول زمان به عرضه کننده ها بیشتراز نوسان اطلاعات تقضا باشد .
سفارش محموله ای(بچی)
در زنجیره عرضه هر کمپانی جایگزین سفارشهایش را از بالا دستی خود می کند که انجام این فرایند معمولاٌ بوسیله استفاده از سیستمهای کنترل و پایش دوره ای جریان مواد برنامه ریزی می شود . در این سیستمها معمولاٌ عواملی وجود دارد که منجر به ایجاد اثر شلاقی می شوند . معمولاٌ بهدلیل وجود هزیه های بالای سفارش دهی ، هزینه های بلای حمل و نقل و ... شرکتها ترجیح می دهند تا سفارشهای رسیده در طول زمان را برای رسیدن به مقدار اقتصادی برای حمل یا کم کردن هزینه های موجودی ، انباشتهکنند و این تقاضاهای مشتریان انباشته شده به صورت بچ به تأمین کننده‌ها سفارش داده شود . این امر علاوه بر آنکه باعث تأخیر در انتقال اطلاعات فروض به اعضا بالادستی می شود ، باعث می شود تا تقاضایی مجازی به علت رسیدن به مقدار سفارش بهینه ایجاد شود .
نوسان قیمت
بالا و پایین شدن قیمت به ایندلیل در ایجاد اثر شلاقی مؤثر است که باعث ایجاد انگیزه برای انجام پیش خرید می شود . در عمل تمایل برای پیش خرید به معنای ایجاد یک نوسان در تقاضا که می باشد که موقتی است . چرا که حجم انبوه تقاضای ایجاد شده در اثر کاهش قیمت قیمت ، با افزایش قیمت به سرعت کاهش یافته و در این میان شرکتی که مبنای این حجم انبوه برنامه ریزی کرده بوده است باتقاضاهای زیادی وروبرو می شود که تبدیل به سفارش نشده اند . بر همین اساس این نوسان باتأین کننده هایی بالا دستی تعمیم پیدا می کند .
یکی دیگر از رفتارهای رایج در تجارت استفاده از تختلف مانند تخفیف های مقداری ، قیمت تسهیلات و ... است . این امر باعث می شود تامشتریها مقداری بیشتر از آنچه که نیاز واقعیشان بوده خرید کنند و این باعث می شود تا آنها این خرید اضافی را برای اینده ذخیره کننده و در واقع و در واقع تقاضایی که بعد از اعمال تخفیف ایجاد شده بعد از مدتی به کاهش تقاضا تبدیل می شود .
سهیمه بندی وکمبود :
Gamming برنامه ریزی است که با توجه به تصویری غلط از تقاضای مصرف کننده انجام میشود . وقتی که تقاضای کالایی از عرضه بیشتر می شود سازنده ها اغلب یک سهم و ثابتی با توجه به درصد نسبی تقاضا مشتریان به کل تقاضا های رسیده را برای آنها می گیرند . . در این حالت معمولاٌ مشتریان برای عدم مواجه با کمبود و بدلیل آگاهی از این استراتژی تقاضایی بیش از حد نیاز خود را تأمین کننده ها اعلام می کنند که باعث تورم تقاضا در طول عرضه می شود .
10-4- راههای مقابله با اثر شلاقی
از آنجایی که پدیده اثر شلاقی آثار نا مطلوبی بر کارایی زنجیره عرضه دارد مورد توجه بسیاری از تحقیقات آکادمیک قرار گرفته است .
از تکنیکهای شبیه سازی برای ارزیابی اثر استراتژیهای مختلف برای کاهش تورم تقاضا استفاده کرده اند .استراتژیهایی که مد نظر قرار گرفته اند به قرار زیراست :
1- حذف گرههای توزیع از زنجیره عرضه ، با در نظر گرفتن فانکشن توزیع در مراکز تولید
2- یکپارچه سازی جریان اطلاعات در طول زنجیره عرضه
3- بکارگیری سیاستهای موجودی JIT برای کاهش تأخیرات زمانی
4- بهبود در جریان مواد و محصولاتمیانی با تصحیح روبه های مقدار سفارش
5- تصحیح پارامترهای موجود در رویه های مقدار سفارش
هدف اینمدل شبیه سازی تعیین مؤثرترین استراتژی در هموار سازی انحرافهای الگوی تقاضا می باشد . بر این اساس مشاهده شد که استراتژی شماره 3 یعنی استراتژی Just In Time و ایتراتژی شماره یک یعنی کم کردن گره ها در هموار سازی انحرافات تقضامؤثر از بقیه استراتژیها بوده است .
پنچ استراتژی برای بهبود زنجیره عرضه را مورد بررسی قرار دادند ، سپس این پنچ استرارژی را روی یک زنجیره عرضه سه مرحله ای مورد آزمایش قرار دادند . این پنچ استرارژی را روی یک زنجیره عرضه سه مرحله ای مورد آزمایش قرار دادند . این پنج استراتژی عبارتند از :
1- دقیق کردن قواعد تصمیم گیری وجود
2- کاهش تأخیرات زمانی در هر یک از مراحل زنجیرة عرضه
3- حذف مراحل توزیع از زنجیره
4- بهبود قواعد تصمیم گیری در هر مرحله از زنجیره عرضه
5- یکپارچه کردن جریان اطلاعات و جداسازی تقاضا بر اساس سفارشات واقعیبه طوریکه تقاضای بازار را منعکس کند .
در زنجیره عرضه مقداری موجودی نگه می دارد . بابکارگیری هر یک از این 5 استراتژی با استفاده از تکنیک شبیه سازی ، نتایج حاصله برای تعیین اینکه کدام یک از ایناستراتژیها می تواند باعث کمینه کردن نوسانات تقاضا شودمورد استفاده قرار گرفت . نویسندگان این مقاله نتیجه گرفتند که مؤثرترین استراتژی بهبود ، استراتژی پنجم است که جریان اطلاعات در تمام سطوح در زنجیره عرضه بهبود مر دهد .
همانطور که در جدول زیر مشاهده می شود استراتژی های مختلف ان تقاضا در طول زنجیره عرضه را بر مبنای شبیه سازی توزیع توشیدنی مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسیدند که با حذف تأخیرات سفارش دهی ، حذف واسطه ها بین تولدد کننده ها و خرده فروشها و رسترسی همه اعضا به تقاضای مصرف کننده نهایی می تواند تا حد زیادی در کاهش اثر شلاقی مؤثر باشد .
راههای متعددی برای کاهش تورم تقاضا در جهت کاهش کل هزینه های زنجیره ارائه شدهاست که می توان آنها را به صورت زیر خلاصه کرد :
1- عرضه کننده ها می بایستی اطلاعات خود را در زمینه موجودیها و ظرفیت ها با مشتریان خودئ به اشتراک بگذارند .
2- پرهیز از به هنگام کردن پیش بینی ها با اطلاعات مختلف ؛ باید سیستمها را بکار گرفت که تا اطلاعات اعضا پایین دستی در اختیاراعضا بالا دتسی قرار بگیرد و هر دو بخش بتوانند پیش بینی های خود را با یک سری اطلاعات یکسان انجام دهند .
3- سخت تر کردن سیاستهای برگشت پذیریو کنسل کردن تقاضاها
4- حذف هرچه بیشتر تمام تأخیرات زمانی چه در جریان کالا و چه در جریان اطلاعات در زنجیره عرضه .
5- تبادل اطلاعات مربوط به تقاضای بازار با قسمت هایی که در بالادستی زنجیره تأمین قرار دارند .
6- حذف یک یا چند مرحله میانی در زنجیره عرضه و برنامه هایی که باعث شود تا به صورت مستقیم با مشتری ارتباط برقرار شود . این سیاست باعث می شود تا براحتی به الگوی صحیح سفارش مشتریان دست پیدا کرد. این روش در شرکتهای بزرگی مانند Dell , Apple بکار گرفته شده است .
7- استفاده از تکنیکهای مبادله لکترونیکی اطلاعات (EDI) ، مدیریتموجودی بوسیله فروسندگان (VMI) و برنامه های پیوسته جایگزینی (CRP)
8- تدوین و تدبیر استراتژیهایی که منجر به تولید بچ های کوچکتر شودو همچنین در مقابل فرکانس و تعداد عرضه ها بیشتر شود .
9- کاهش هزینه های سفارش دهی با استفاده از ابزارهایی مانند EDI که به نحو چشمگیری کاهش هزینه های سفارش دهی مؤثر است .
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 20 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله اثر شلاقی در زنجیرة تأمین
