آمار 50 خانوار مورد بررسی قرار گرفته و تعداد فرزندان آنها سؤال شده است 16 ص

اختصاصی از هایدی آمار 50 خانوار مورد بررسی قرار گرفته و تعداد فرزندان آنها سؤال شده است 16 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

خلاصه :

امروزه کمتر شاخه‌ای از علوم را می‌توان یافت که نیازمند به تحقیق نباشد . بی‌تردید حل مشکلات و مسائل گوناگون جوامع و همچنین گسترش مرزهای دانش بستگی به انجام تحقیقات در زمینه‌های مختلف دارد . تحقیقات را بر اساس نتایج آنها می‌توان به سه گروه بنیادی ، کاربردی، بنیادی- کاربردی (توسعه‌ای) تقسیم نمود . از آنجا که تحقیقات بنیادی توسط مراکز تحقیقی خاصی صورت می‌گیرد ، اکثر تحقیقاتی که انجام می‌شوند و در دسترس قرار دارند ، تحقیقات کاربردی هستند . این نوع تحقیقات نیز بر حسب استفاده از روشهای آماری به دو گروه تحقیقات توصیفی و تحلیلی تقسیم می‌شوند.

یک تحقیق توصیفی شامل جمع‌آوری و ارائه منظم داده‌هاست تا تصویر روشنی از یک موقعیت خاص را نشان دهد . لذا برای انجام یک تحقیق توصیفی ( و بطور کلی یک تحقیق کاربردی) بایستی ابتدا اطلاعات لازم در بارة موضوع مورد تحقیق جمع‌آوری شود ، سپس برای درک بهتر پدیدة مورد نظر ، اطلاعات جمع‌آوری شده تجزیه و تحلیل گردیده ، نتایجی از آن استخراج گردد . این مراحل شامل تهیه جداول توزیع فراوانی ، رسم نمودارها و تهیه شاخصهای مرکزی و پراکندگی است که در مقاله حاضر کلیاتی از آنها ارائه شده است.

مقدمه

هر تحقیق ممکن است سه نوع نتیجه به همراه داشتــه

باشد؛

•  بدست آوردن نتایجی علمی که می‌تواند برای اجرای یک تحقیق کامل دیگر مورد استفاده قرار گیرد.

•  بدست آوردن اطلاعاتی که می‌تواند توسط قسمتهای مختلف جامعه مورد استفاده قرار گیرد.

•  بدست آوردن اطلاعات و نتایجی بین دو نوع اول و دوم فوق . یعنی ممکن است نتایجی علمی بدست آیند که هر چند برای اجرای یک تحقیق کامل دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما قابل استفاده برای قسمت‌های مختلف جامعه نیز باشند.

بر اساس تقسیم‌بندی فوق ،تحقیقات نیز در سه گروه به شرح زیر قرار خواهند گرفت :

•  تحقیق بنیادی، که جهت گسترش و بسط دانش پایه و به خاطر فهم آن اجرا می‌شود.

•  تحقیق کاربردی، که برای یافتن راه حل مشکلات و مسائل مختلف با ماهیت علمی اجرا می‌شود.

•  تحقیق بنیادی، کاربردی، (توسعه‌ای) که ترکیبی از دو نوع تحقیق فوق می‌باشد.

هدف تحقیق بنیادی (و همچنین بنیادی ، کاربردی) که معمولاً توسط مراکز تحقیقی خاصی صورت می‌گیرند، گسترش مرزهای موجود در دانش است. لذا اکثر تحقیقاتی که ملاحظه می‌شوند و در دسترس قرار دارند ، تحقیقات کاربردی هستند. این تحقیقات نیز بر حسب نوع استفاده از روشهای آماری به دو گروه توصیفی و تحلیلی تقسیم می‌شوند.

جامعه آماری

تحقیق توصیفی شامل جمع‌آوری و ارائه منظم داده‌هاست تا تصویر روشنی از یک موقعیت خاص را نشان دهد. لذا برای انجام یک تحقیق توصیفی ( و بطور کلی یک تحقیق ) بایستی ابتدا اطلاعات لازم در بارة موضوع مورد تحقیق جمع‌آوری شود. سپس برای درک بهتر پدیده مورد نظر ، اطلاعات جمع‌آوری شده تجزیه و تحلیل گردیده ، در نهایت نتایجی از آن استخراج گردد. بنابراین مطالعه در قضاوت معقول در بارة موضوع‌ها بر مبنای یک جمع انجام می‌شود و قضاوت بر مبنای یک اطلاع خاص اصولاً مطرح نیست . این جمع ‹‹ جامعه آماری ›› نامیده می‌شود . در نتیجه مجموعة افراد یا اشیائی که حداقل در یک خصوصیت مشترک باشند ، جامعه آماری را تشکیل می‌دهند . این خصوصیت را نیز ، صفت مشخصه می‌نامند . برای انجام هر تحقیق ، در قدم اول باید جامعه آماری مورد نظر بدون هیچ‌گونه ابهامی مشخص باشد.

نمونه

اکثر اوقات مطالعه مشخصات تمام اعضای جامعه آماری به دلایل مختلف مقدور نیست . این دلایل می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

•  بالا بودن هزینه بررسی.

•  کمی وقت و ضرورت دستیابی سریع به نتایج.

•  نداشتن امکانات کافی انسانی و غیر انسانی.

•  عملی نبودن بررسی مشخصات تمام اعضــــای

جامعه آماری (بواسطة از بین رفتن آنها).

در چنین مواقعی مجبور هستیم مشخصات قسمتی از جامعه آماری را به جای تمام جامعه مورد بررسی و مطالعه قرار دهیم، این قسمت ‹‹ نمونه›› نام دارد . لذا اکثر اوقات ، قضاوت دربارة جامعه آماری لزوماً مبتنی بر اطلاعات بدست آمده از نمونة استوار خواهد بود. از این رو ‹‹ نمونه ›› باید تا حد امکان، منعکس کنندة خصوصیات جامعه باشد ، به طوریکه بتوان آن را نماینده جامعه شناخت . باید دانست که بدون اطلاع کامل از مشخصات جامعه اصلی ، امکان تعیین نمونه دقیق و مناسب ، از جامعه وجود ندارد.

داده‌های آماری

تحقیق و بررسی در مورد الترون14 ص

اختصاصی از هایدی تحقیق و بررسی در مورد الترون14 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

بار الکتریکی: در شرایط عادی تعداد پروتن ها و الکترون های هر جسم با هم برابر هستند ، اگر تعداد الکترون های جسمی از پروتن ها بیشتر شود جسم دارای بار منفی خواهد شد و اگر تعداد الکترون های آن کمتر از حد معمول باشد جسم دارای بار مثبت است .

/ / e=p

نکته: اجسام با بارهای هم نام همدیگر را دفع و بارهای غیر همنام همدیگر را جذب می کنند . بار مثبت را با Q نمایش داده و بار متغیر بازمان یا لحظه ای را با g(t) نمایش می دهیم . واحد بار الکتریکی کولن است که با C نمایش داده می شود . کولن مقدار باریست که در مدت یک ثانیه از مقطع سیم شارش پیدا می کند .

1s Q= it

جریان الکتریکی : ناشی از حرکت دسته جمعی الکترون هاست که آن را با I برای جریان های ثابت و i برای جریان _های لحظه ای نمایش می دهند . می توان گفت :

q(t)=t2

آمپر : یک آمپر انتقال بار یک کولنی در واحد زمان خواهد بود .

انواع جریان :

( Direct current ) DC : جریان ثابت DC : ناشی از جریان الکترون در یک هادی در جهتی

انواع انرژی ثابت است و مقدار آن نیز نسبت به زمان ثابت است .

( Alternative current) AC حرکت الکترون در این جریان در یک جهت نبوده و مقدار آن

نیز نسبت به زمان متغیر است .

ولتاژ : اگر دو جسم مختلف البار توسط یک رشته سیم به یکدیگر متصل شوند الکترون های اضافی از یک جسم باردار منفی به یک جسم باردار مثبت انتقال می یابد که این انتقال الکترون ها به دلیل وجود اختلاف پتانسیل بین دو جسم باردار است . نسبت انرژی که بار الکتریکی Q در حرکت خود از نقطه A تا B از دست می دهد را ولتاژ الکتریکی آن بار تعریف می کنیم :

انرژی : کار انجام شده یا انرژی تبدیل شده در یک مدار الکتریکی برابر است با حاصلضرب ولتاژ در بار الکتریکی

W=QV

توان : سرعت انجام کار را توان نامیده و با فرمول های زیر نشان می دهند .

W=QV P=Vi

منبع : منظور از منبع وسیله ایست که بتواند انرژی الکتریکی را به غیر الکتریکی و بالعکس تغییر نماید :

مثال: باطری که انرژی شیمیایی را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند پس یک منبع است.

انواع منابع:

منبع ولتاژ مستقل : منبعی که ولتاژ دو سر آن مستقل از جریان عبوری از آن منبع باشد که شکل مداری این منبع به صورت زیر است :

منبع جریان مستقل : منبعی است که جریان عبوری از آن همواره مستقل از دو سر آن باشد که شکل مداری آن به صورت زیر است :

منبع ولتاژ وابسته : منبعی است که ولتاژ آن به ولتاژ یا جریان قسمتی دیگر از مدار وابسته است و نماد مداری آن به صورت زیر است :

VS=∝i یا VS=βv

منبع جریان وابسته : منبعی است که جریان عبوری از آن به ولتاژ یا جریان قسمتی دیگر از مدار وابسته باشد که نماد مداری آن به صورت زیر است .

is=∝v

منابع وابسته عملا و به صورت فیزیکی موجود نیستند و تنها جهت شبیه سازی برخی عناصر الکتریکی و الکترونی کاربرد دارد .

مقاومت : مقاومت یا عکس العمل جسم هادی در برابر جریان الکترون ها را مقاومت الکتریکی گویند که نماد مداری آن به شکل زیر است :

V=iR →R =

رسانایی چیست ؟ عکس مقاومت ( مهو ) G =

توان تلف شده در دو سر مقاومت :

P=Vi ⇒P=iri ⇒ P=

یا P=V()⇒ P=

تعریف گره : محل اتصال دو یا چند عنصر الکتریکی به یکدیگر را گره می گویند .

تعریف حلقه ( بسته ) : مسیری از یک مدار را بسته گویند در صورتیکه اگر از گره ای دلخواه روی مسیر شروع به حرکت نماییم و از عناصر عبور کنیم بدون اینکه از هیچ گره ای بیش از یکبار بگذریم دوباره به گره آغازین باز گردیم .

KCL : جمع جبری جریان های عبوری از یک گره برابر صفر است .

قوانین کیرشهف : =0 k i1 + i2 –i3 =0 kcL= i1 + i2 = i3 ⇒

KVL : جمع جبری ولتاژ ها در یک مدار بسته برابر صفر است .

V1+V2+VS=0

مثال : در مدار شکل زیر مقدار ولتاژ هر مقاومت را تعیین نمایید ؟

تحقیق و بررسی در مورد تعداد شهود در دعاوی 12 ص

اختصاصی از هایدی تحقیق و بررسی در مورد تعداد شهود در دعاوی 12 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 12

تعداد شهود در دعاوی

شهادت بیان واقعه ای که شاهد آن را دیده یا شنیده است و از همین روی شاهد باید آنچه را دیده یا شنیده در محضر قاضی بیان کند و از بیان آنچه استنباط یا احساس کرده بپرهیزد، زیرا آنچه از شاهد می خواهند مسموع یا مرئی اوست، نه عقیده او یا اظهار عقیده ی او.

شاهد باید آنچه دیده یا شنیده با قطع و یقین همراه باشد. در شرح لمعه آمده است که پیغمبر(ص) آفتاب را در آسمان به شاهدی می نماید و می فرماید: اگر بدین روشنی می دانی شهادت بده وگر نه از این کار دست بدار.

ماده 1315 ق.م ناظر به همین امر است که می گوید شهادت باید از روی قطع و یقین باشد، نه به طور شک و تردید و علت هم آن است که شک و تردید موضوع ذهنی را از بیان واقعه مشهود به عقیده و اظهار نظر نزدیک می کند و شاهد نباید در شهادت نظر خود را دخالت دهد.

در جرمی که مجازات آن رجم باشد، شهادت دو زن را با سه مرد مجاز می دارد زن مانند مرد می تواند شهادت دهد؛

ولی خداوند می فرماید:

« و استشهدوا شهیدین من رجالکم فان لم یکونا رجلین مزجل وامرتان ممن ترضون من الشهداء ان تضل احداهما فتذکر احداهما الاخری »

ترجمه: دو مرد از مردان خود را گواه بگیرید و اگر دو مرد نبود یک مرد و دو زن از کسانی که برای گواهی دادن آنان را می پسندید که اگر یکی از آنان و آن دو زن از یاد ببرد، دیگری آن را به یاد آورد.

فلسفه وجود دو زن

در گواهی آن است که چون گاهی زن گواهی را از یاد می برد آن زن دیگر آن را به یاد می آورد و این دو زن برای حفظ صحت گواهی است.

در فقه شیعه علاوه بر شرایط شاهد، موادی بر شهادت، تعداد شاهد هم مورد نظر قرار گرفته است. ماده 230 ق.آ.د.م قسمت ج بیان می کند که دعاوی که اطلاع

بر آن ها معمولا در اختیار زنان است از قیبل ولادت، رضاع، بکارت، عیوب درونی زنان با گواهی چهار زن دو مرد یا یک مرد و دو زن.

و به اعتبار موضوع دعوی عده گواهان فرق می کند که در اموری که جنبه خصوصی دارد و اصطلاحا حق الناس اطلاق می شود گاهی دو شاهد مرد لازم است. مثل طلاق، نسب و گاهی به وسیله ی شهادت دو مرد یا یک شاهد مرد و دو شاهد زن، یا یک شاهد و دو قسم مورد اثبات قرار می گیرد، که غالب اختلافات مربوط به اموال و معاملات را در بر می گیرد. عقود معاوفی، قرض، رهن، دیون، وصیت تملیکی، جرایمی که باعث تادیه دیه است.

بعضی امور با شهادت مردان یا زنان به تنهایی یا به همراه گواهی مردان اثبات می گردد. مثل: ولادت و نکاح. ماده 230 ق.آ.د.م قسمت ج و د که اصل نکاح با گواهی دو مرد و یا یک مرد و دو زن، یا در مورد ولادت گواهی چهار زن، دو مرد یا یک مرد و دو زن.

اما در اموری که عنوان حق الله دارد بعضی با چهار شاهد مرد اثبات می شود. مثل لواط. بعضی با چهار شاهد مرد یا سه مرد و دو زن که در زنا چنین است و موجب رجم محصن می گردد.

اگر دو مرد و چهار زن گواهی دهند مجازات شلاق و اگر یک مرد و شش زن شهادت دهند آن شهادت پذیرفته نیست.

در مورد حدود مثل مجازات سرقت، با دو شاهد مرد اثبات می گردد. حق الله هیچ زمان به گواهی یک مرد و دو زن یا یک شاهد مرد با دو قسم یا گواهی چهار زن ثابت نمی گردد.

در مورد اعسار باید شهادت کتبی لااقل چهار نفر از اشخاصی که از وضع معیشت و زندگانی او مطلع باشند به عرض حال خود ضمیمه نماید.

در مورد اعسار ماده 23 قانون اعسار و ماده 231 ق.آ.د.م در کلیه دعاوی که جنبه حق الناسی دارد اعم از امور جزایی یا مدنی و مالی و غیر آن، به شرح ماده ی فوق هر گاه به علت غیبت یا بیماری، سفر، حبس و امثال آن حضور گواه اصلی متعذر یا متعسر باشد، گواهی بر شهادت گواه اصلی مسموع خواهد بود.

گواه بر شاهد اصلی باید واجد شرایط مقرر برای گواه و گواهی باشد. در حقوق اسلام و فقه امامیه : عده گواهان برای اثبات دعوی محدود است و به اعتبار موضوع دعوی، عده ی گواهان مختلف می باشد.

1- (حق الله) و آن اموریست که دارای جنبه عمومی است و آن امور گاهی به چهار گواه مرد ثابت می گردد. مانند: لواط، سحق، قیادت که به وسیله ی چهار شاهد مرد اثبات می شود.

تحقیق درمورد آمار 50 خانوار مورد بررسی قرار گرفته و تعداد فرزندان آنها سؤال شده است 16 ص

اختصاصی از هایدی تحقیق درمورد آمار 50 خانوار مورد بررسی قرار گرفته و تعداد فرزندان آنها سؤال شده است 16 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

خلاصه :

امروزه کمتر شاخه‌ای از علوم را می‌توان یافت که نیازمند به تحقیق نباشد . بی‌تردید حل مشکلات و مسائل گوناگون جوامع و همچنین گسترش مرزهای دانش بستگی به انجام تحقیقات در زمینه‌های مختلف دارد . تحقیقات را بر اساس نتایج آنها می‌توان به سه گروه بنیادی ، کاربردی، بنیادی- کاربردی (توسعه‌ای) تقسیم نمود . از آنجا که تحقیقات بنیادی توسط مراکز تحقیقی خاصی صورت می‌گیرد ، اکثر تحقیقاتی که انجام می‌شوند و در دسترس قرار دارند ، تحقیقات کاربردی هستند . این نوع تحقیقات نیز بر حسب استفاده از روشهای آماری به دو گروه تحقیقات توصیفی و تحلیلی تقسیم می‌شوند.

یک تحقیق توصیفی شامل جمع‌آوری و ارائه منظم داده‌هاست تا تصویر روشنی از یک موقعیت خاص را نشان دهد . لذا برای انجام یک تحقیق توصیفی ( و بطور کلی یک تحقیق کاربردی) بایستی ابتدا اطلاعات لازم در بارة موضوع مورد تحقیق جمع‌آوری شود ، سپس برای درک بهتر پدیدة مورد نظر ، اطلاعات جمع‌آوری شده تجزیه و تحلیل گردیده ، نتایجی از آن استخراج گردد . این مراحل شامل تهیه جداول توزیع فراوانی ، رسم نمودارها و تهیه شاخصهای مرکزی و پراکندگی است که در مقاله حاضر کلیاتی از آنها ارائه شده است.

مقدمه

هر تحقیق ممکن است سه نوع نتیجه به همراه داشتــه

باشد؛

•  بدست آوردن نتایجی علمی که می‌تواند برای اجرای یک تحقیق کامل دیگر مورد استفاده قرار گیرد.

•  بدست آوردن اطلاعاتی که می‌تواند توسط قسمتهای مختلف جامعه مورد استفاده قرار گیرد.

•  بدست آوردن اطلاعات و نتایجی بین دو نوع اول و دوم فوق . یعنی ممکن است نتایجی علمی بدست آیند که هر چند برای اجرای یک تحقیق کامل دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما قابل استفاده برای قسمت‌های مختلف جامعه نیز باشند.

بر اساس تقسیم‌بندی فوق ،تحقیقات نیز در سه گروه به شرح زیر قرار خواهند گرفت :

•  تحقیق بنیادی، که جهت گسترش و بسط دانش پایه و به خاطر فهم آن اجرا می‌شود.

•  تحقیق کاربردی، که برای یافتن راه حل مشکلات و مسائل مختلف با ماهیت علمی اجرا می‌شود.

•  تحقیق بنیادی، کاربردی، (توسعه‌ای) که ترکیبی از دو نوع تحقیق فوق می‌باشد.

هدف تحقیق بنیادی (و همچنین بنیادی ، کاربردی) که معمولاً توسط مراکز تحقیقی خاصی صورت می‌گیرند، گسترش مرزهای موجود در دانش است. لذا اکثر تحقیقاتی که ملاحظه می‌شوند و در دسترس قرار دارند ، تحقیقات کاربردی هستند. این تحقیقات نیز بر حسب نوع استفاده از روشهای آماری به دو گروه توصیفی و تحلیلی تقسیم می‌شوند.

جامعه آماری

تحقیق توصیفی شامل جمع‌آوری و ارائه منظم داده‌هاست تا تصویر روشنی از یک موقعیت خاص را نشان دهد. لذا برای انجام یک تحقیق توصیفی ( و بطور کلی یک تحقیق ) بایستی ابتدا اطلاعات لازم در بارة موضوع مورد تحقیق جمع‌آوری شود. سپس برای درک بهتر پدیده مورد نظر ، اطلاعات جمع‌آوری شده تجزیه و تحلیل گردیده ، در نهایت نتایجی از آن استخراج گردد. بنابراین مطالعه در قضاوت معقول در بارة موضوع‌ها بر مبنای یک جمع انجام می‌شود و قضاوت بر مبنای یک اطلاع خاص اصولاً مطرح نیست . این جمع ‹‹ جامعه آماری ›› نامیده می‌شود . در نتیجه مجموعة افراد یا اشیائی که حداقل در یک خصوصیت مشترک باشند ، جامعه آماری را تشکیل می‌دهند . این خصوصیت را نیز ، صفت مشخصه می‌نامند . برای انجام هر تحقیق ، در قدم اول باید جامعه آماری مورد نظر بدون هیچ‌گونه ابهامی مشخص باشد.

نمونه

اکثر اوقات مطالعه مشخصات تمام اعضای جامعه آماری به دلایل مختلف مقدور نیست . این دلایل می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

•  بالا بودن هزینه بررسی.

•  کمی وقت و ضرورت دستیابی سریع به نتایج.

•  نداشتن امکانات کافی انسانی و غیر انسانی.

•  عملی نبودن بررسی مشخصات تمام اعضــــای

جامعه آماری (بواسطة از بین رفتن آنها).

در چنین مواقعی مجبور هستیم مشخصات قسمتی از جامعه آماری را به جای تمام جامعه مورد بررسی و مطالعه قرار دهیم، این قسمت ‹‹ نمونه›› نام دارد . لذا اکثر اوقات ، قضاوت دربارة جامعه آماری لزوماً مبتنی بر اطلاعات بدست آمده از نمونة استوار خواهد بود. از این رو ‹‹ نمونه ›› باید تا حد امکان، منعکس کنندة خصوصیات جامعه باشد ، به طوریکه بتوان آن را نماینده جامعه شناخت . باید دانست که بدون اطلاع کامل از مشخصات جامعه اصلی ، امکان تعیین نمونه دقیق و مناسب ، از جامعه وجود ندارد.

داده‌های آماری

دانلود مقاله کامل درباره تعداد شهود در دعاوی 12 ص

اختصاصی از هایدی دانلود مقاله کامل درباره تعداد شهود در دعاوی 12 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 12

تعداد شهود در دعاوی

شهادت بیان واقعه ای که شاهد آن را دیده یا شنیده است و از همین روی شاهد باید آنچه را دیده یا شنیده در محضر قاضی بیان کند و از بیان آنچه استنباط یا احساس کرده بپرهیزد، زیرا آنچه از شاهد می خواهند مسموع یا مرئی اوست، نه عقیده او یا اظهار عقیده ی او.

شاهد باید آنچه دیده یا شنیده با قطع و یقین همراه باشد. در شرح لمعه آمده است که پیغمبر(ص) آفتاب را در آسمان به شاهدی می نماید و می فرماید: اگر بدین روشنی می دانی شهادت بده وگر نه از این کار دست بدار.

ماده 1315 ق.م ناظر به همین امر است که می گوید شهادت باید از روی قطع و یقین باشد، نه به طور شک و تردید و علت هم آن است که شک و تردید موضوع ذهنی را از بیان واقعه مشهود به عقیده و اظهار نظر نزدیک می کند و شاهد نباید در شهادت نظر خود را دخالت دهد.

در جرمی که مجازات آن رجم باشد، شهادت دو زن را با سه مرد مجاز می دارد زن مانند مرد می تواند شهادت دهد؛

ولی خداوند می فرماید:

« و استشهدوا شهیدین من رجالکم فان لم یکونا رجلین مزجل وامرتان ممن ترضون من الشهداء ان تضل احداهما فتذکر احداهما الاخری »

ترجمه: دو مرد از مردان خود را گواه بگیرید و اگر دو مرد نبود یک مرد و دو زن از کسانی که برای گواهی دادن آنان را می پسندید که اگر یکی از آنان و آن دو زن از یاد ببرد، دیگری آن را به یاد آورد.

فلسفه وجود دو زن

در گواهی آن است که چون گاهی زن گواهی را از یاد می برد آن زن دیگر آن را به یاد می آورد و این دو زن برای حفظ صحت گواهی است.

در فقه شیعه علاوه بر شرایط شاهد، موادی بر شهادت، تعداد شاهد هم مورد نظر قرار گرفته است. ماده 230 ق.آ.د.م قسمت ج بیان می کند که دعاوی که اطلاع

بر آن ها معمولا در اختیار زنان است از قیبل ولادت، رضاع، بکارت، عیوب درونی زنان با گواهی چهار زن دو مرد یا یک مرد و دو زن.

و به اعتبار موضوع دعوی عده گواهان فرق می کند که در اموری که جنبه خصوصی دارد و اصطلاحا حق الناس اطلاق می شود گاهی دو شاهد مرد لازم است. مثل طلاق، نسب و گاهی به وسیله ی شهادت دو مرد یا یک شاهد مرد و دو شاهد زن، یا یک شاهد و دو قسم مورد اثبات قرار می گیرد، که غالب اختلافات مربوط به اموال و معاملات را در بر می گیرد. عقود معاوفی، قرض، رهن، دیون، وصیت تملیکی، جرایمی که باعث تادیه دیه است.

بعضی امور با شهادت مردان یا زنان به تنهایی یا به همراه گواهی مردان اثبات می گردد. مثل: ولادت و نکاح. ماده 230 ق.آ.د.م قسمت ج و د که اصل نکاح با گواهی دو مرد و یا یک مرد و دو زن، یا در مورد ولادت گواهی چهار زن، دو مرد یا یک مرد و دو زن.

اما در اموری که عنوان حق الله دارد بعضی با چهار شاهد مرد اثبات می شود. مثل لواط. بعضی با چهار شاهد مرد یا سه مرد و دو زن که در زنا چنین است و موجب رجم محصن می گردد.

اگر دو مرد و چهار زن گواهی دهند مجازات شلاق و اگر یک مرد و شش زن شهادت دهند آن شهادت پذیرفته نیست.

در مورد حدود مثل مجازات سرقت، با دو شاهد مرد اثبات می گردد. حق الله هیچ زمان به گواهی یک مرد و دو زن یا یک شاهد مرد با دو قسم یا گواهی چهار زن ثابت نمی گردد.

در مورد اعسار باید شهادت کتبی لااقل چهار نفر از اشخاصی که از وضع معیشت و زندگانی او مطلع باشند به عرض حال خود ضمیمه نماید.

در مورد اعسار ماده 23 قانون اعسار و ماده 231 ق.آ.د.م در کلیه دعاوی که جنبه حق الناسی دارد اعم از امور جزایی یا مدنی و مالی و غیر آن، به شرح ماده ی فوق هر گاه به علت غیبت یا بیماری، سفر، حبس و امثال آن حضور گواه اصلی متعذر یا متعسر باشد، گواهی بر شهادت گواه اصلی مسموع خواهد بود.

گواه بر شاهد اصلی باید واجد شرایط مقرر برای گواه و گواهی باشد. در حقوق اسلام و فقه امامیه : عده گواهان برای اثبات دعوی محدود است و به اعتبار موضوع دعوی، عده ی گواهان مختلف می باشد.

1- (حق الله) و آن اموریست که دارای جنبه عمومی است و آن امور گاهی به چهار گواه مرد ثابت می گردد. مانند: لواط، سحق، قیادت که به وسیله ی چهار شاهد مرد اثبات می شود.