این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 85 صفحه می باشد.
فهرست مطالب
فصل اول :
طرح تحقیق ۱
مقدمه ۱
بیان مسئله ۶
اهداف تحقیق ۷
اهمیت و ضرورت تحقیق ۸
فرضیه های تحقیق ۹
تعاریف ۱۰
روش تحقیق ۱۲
روش جمع آوری اطلاعات ۱۳
فصل دوم : ادبیات تحقیق
ادبیات تحقیق ۱۴
کارکردهای خانواده ۱۴
انواع خانواده از بعد تربیتی ۱۷
روابط و نظام ارزشی خانواده ۱۹
تاریخچه کودکان استثنائی ۲۰
خصوصیات دانش آموزان دیر آموز ۲۱
ملاکهای تشخیص دیرآموزان ۲۲
طبقه بندی عقب ماندگان ذهنی ۲۳
علل عقب ماندگی ذهنی ۲۶
فصل سوم : روش تحقیق
نوع تحقیق ۴۰
جامعه و نمونه آماری پژوهش ۴۱
روش نمونه گیری ۴۱
ابزار اندازه گیری ۴۳
روش جمع آوری اطلاعات ۴۳
شاخص اعبار روائی ۴۴
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
تجزیه و تحلیل داده ها ۴۶
فصل پنجم : نتیچه گیری و پیشنهادات
یافته ها و پیشنهادات ۶۱
پیشنهادات این پژوهش ۶۴
محدودیت های تحقیق ۶۶
فهرست منابع ۶۷
ضمائم ۶۹
«فهرست منابع»
۱- افروز، غلامعلی، شناخت کودکان استثنایی
۲- شهرآرا، مهناز، روانشناسی یادگیری کودک و نوجوان
۳- پارسا، محمد، روان شناسی رشد کودک و نوجوان
۴- فرقانی رئیسی، شهلا، شناخت مشکلات رفتاری در کودکان و نوجوانان
۵- کوئن بروس، درآمدی به جامعه شناسی، ترجمه محسن ثلاثی
۶- عظیمی، سیروس، روانشناسی کودک
۷- پارسا شریفی، حسن، رشد معلم شماره ۶
۸- دکتر عزت الله ناردی و مریم سیف نراقی: دانش آموزان استثنایی: تعریف، انواع، رنگ ها علل و تشخیص مشکلات آنان
۹- کودک عقب مانده ذهنی، نانسی ام، رابینسون، ترجمه فرهاد ماهر
۱۰- قائمی، علی، خانواده و نیازمندی های کودک
۱۱- خاقانیف شهناز، تغذیه، مادر و کودک
۱۲- سعادت نوری، منوچهر، اصول نوین تغذیه در سلامتی و بیماری
۱۳- آرمند، محمد، پیوند شماره ۱۶۸
۱۴- ابراهیمی، علی اکبر، نقش مشاوران کودکان استثنایی در آموزش والدین آنها پیوند ۱۹۸
۱۵- افروز، غلامعلی، مقدمه ای بر روان شناسی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی
مقدمه
عقب ماندگی ذهنی یا به اصطلاح دیگر نارسایی رشد قوای ذهنی موضوع تازه و جدیدی نیست بلکه در هر دوره و زمان افرادی در اجتماع وجود داشته اند که از نظر فعّالیت های ذهنی در حد طبیعی نبوده اند.
بخصوص از روزی که بشر زندگی اجتماعی را شروع کرده موضوع کسانی که به عللی قادر نبودند خود را با اجتماع هماهنگ سازند مطرح بوده است. اجتماع برای مصلحت، تعصب یا سالم سازی بعضی افراد را تحمل کرده، عده ای را محبوس می ساخت یا به مرگ محکوم می نمود.
از مجموعه مدارک به دست آمده چنین استنباط می شود که تا قرن هجدهم این افراد مورد توجه و لطف نبوده و حتی پزشکان از پذیرفتن درمان آنان خودداری می کردند. (میلانی نو، ۷ ص ۲۳) و زمانی تصور می شود بعضی بچه ها زرنگ و برخی تنبل هستند. همچنین تصور می شود که بچه های زرنگ پرتلاش هستند و دیگران چنین نیستند. هرچه آموزش و پرورش عمومی بیشتر گسترش می یابد این اشتباه مشخص تر می شود. صاحب نظران در آموزش و پرورش با سئوالاتی از این قبیل مواجه هستند که آیا افراد با توانایی های خاص متولد شده اند؟ آیا این توانائی ها را می توان در سال های اولیه زندگی سنجید تا شاید بتوان پیشرفت در آینده را قابل پیش بینی و برنامه ریزی کرد و یا آیا فقر در فرآیند رشد هوش تأثیر دارد؟ (فروغی ۱۳۷۳ ص ۳۱)
تفاوت های فردی دانش آموزان، که حاکی از وجود قضاوت در توانایی های آنان است، از مهمترین اصول و مواردی است که همیشه باید در آموزش و پرورش مورد توجه قرار گیرد. از جمله توانایی های متفاوت کودکان که موجب تفاوت عمده بین عملکرد آنان می شود، توانایی های شناختی و از جمله هوش است که میزان آن در همه افراد یکسان نیست، در نتیجه باید به آن توجه خاصی مبذول شود. زیرا نوع و سرعت آموزش باید با توانمندی های شناختی دانش آموزان هماهنگ شود.
قشر نسبتاً وسیعی از دانش آموزان مدارس عادی، که در عین تفاوت هوشی بارز با دیگر دانش آموزان در کنار سایر کودکان می نشیند و از امکانات مشابه آنان در مدارس بهره می برند دانش آموزان دیرآموزند. (توکلی ۱۳۷۶ ص ۵۱)
خانواده به عنوان مهمترین گروه اجتماعی که کودک معلول عضوی از آن است، در تحول ساختهای شناختی اجتماعی و عاطفی کودک نقش بسزایی ایفا می کند. نقش خانواده در امر آموزش کودکان استثنایی و بخصوص عقب مانده ذهنی بسیار خطیر و مهم است. برای مثال خانواده ای که کودک عقب مانده ذهنی آموزش پذیر دارد محتاج اطلاعات و مهارتهای متفاوتی از خانواده ای که کودک نابینا دارد می باشد (ماهنامه ی آموزشی- تربیتی پیوند، سال ۱۳۷۵ ص ۳۰)
به طوری که آمارهای بین المللی نشان می دهد در هر جامعه ای بیش از ده درصد کودکان با ویژگی های متفاوتی نسبت به سایر کودکان متولد شدند و از نظر ذهنی و یا جسمی با کودکان عادی تفاوت دارند این گروه از کودکان، تحت عنوان کودکان استثنایی مورد توجه مسئولان تعلیم و تربیت همه کشورها هستند و تاکنون برای آموزش و پرورش آنان برنامه های خاصی تدوین گردیده است.
البته برای هر دسته از این کودکان به تناسب وضع جسمی برنامه ریزی خاصی باید صورت گیرد و روش های خاصی برای آموزش و پرورش آنان اجرا شود. اما آنچه باید در مورد همه آنان در نظر باشد این است که آنان نیز مانند دیگر افراد از حقوق انسانی بهره مند بوده و از این جهت هیچ تفاوتی با سایر کودکان ندارند. (افروز، ۱۳۶۷, ص ۱۰)
بیان مسأله
آیا خانواده در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دیرآموز نقشی دارد؟
نهاد خانواده در مجموعه نهادهای جامعه از نظر اندازه کوچکترین واحد ولی از نظر اعتبار و اثربخشی والاترین و عظیم ترین نهاد اجتماعی است و بدون تردید اساس تحول از خانواده آغاز می شود و بسیار ساده اندیشی است که تمام بار سنگین تعلیم و تربیت را به دوش مدرسه بیافکنیم و نقش خانواده و کارکردهای اساسی این نهاد مقدس را مورد توجه قرار ندهیم کودکان و نوجوانان کشور ما با مشکلات روحی و روانی روبرو هستند و قسمت اعظم این فشارها به خانواده و والدین و روابط آنها باهم و فرزندان برمی گردد. و این خانواده ها هستند که در این زمینه بهترین حلّال مشکلات فرزندانشان هستند و با بینش و درک صحیح است که می توانند در جهت موفقیت و آگاهی دقیق فرزندانشان را یاری نمایند و قدرت درک خود آنها و مشکلاتشان را داشته باشند. (مازلو، آبراهام- نظرات مازلو و رابطه آن با نقش معلمان و مربیان و اولیاء آموزشی، ص ۱۳۵)
اهداف تحقیق
از آنجایی که نقش خانواده در پیشرفت تحصیلی فرزندان نقش بسیار اساسی و مهم در زندگی فرد است و خانواده کانون پرورش نسل آینده است در این کانون نهال ارزشهای انسانی که بذر آنها در لحظه آفرینش در ضمیر آدمیان پاشیده شده است باید رشد و نمو کرده درخت انسانیت به بار نشیند از این رو هیچ یک از نهادهای اجتماعی نقشی را که خانواده در ساختار فکری، شخصیتی، روحی، اخلاقی انسان دارد نمی توانند ایفا کنند. با توجه به رشد روزافزون جمعیت و پیچیده شدن جامعه و اینکه سه چهارم اوقات بچه ها در نزد خانواده ها سپری می شود باید به بررسی نقش خانواده و کارکردهای اساسی این نهاد مقدس توجه خاص مبذول داشت. (شهرآرا، سال ۱۳۷۳، ص ۴۵)
با توجه به مطالب ذکر شده متأسفانه در این منطقه والدین آن چنانکه باید و شاید از جایگاه ویژه خود در ارتباط با تعلیم و تربیت فرزندان استثنایی آگاهی ندارند و حتی آن دسته ای هم که تا حدودی از این امر مطلع هستند از شیوه های صحیح رفتار و برخورد با فرزند خود مخصوصاً در امر آموزش اطلاعات چندانی ندارند. ارتباط بیشتر مربی با والدین و شناخت خانواده کودک ناتوان این امکان را می دهد که در امر آموزش تفاوت های فردی بیش از پیش مدنظر داشته و در مواردی که والدین نیاز به راهنمایی دارند از شیوه های تربیتی صحیح استفاده کنند و هدف اصلی من از این تحقیق شناخت و نقش خانواده و کمک هرچه بیشتر به امر آموزش فرزندان آنهاست.
اهمیت و ضرورت تحقیق
زمانی تصور می شود که مدارس به تنهایی می توانند پاسخگوی تمامی نیازهای آموزشی و پرورشی دانش آموزان باشند. اما مربیان مدارس و والدین دانش آموزان به این حقیقت اذعان نمودند که بدون هکاری و همفکری مشترک آنها، پرداختن به فرآیند مستمر تعلیم و تربیت نمی توانند به طور مطلوب عملی باشد. باید میان نظام ارزشی حاکم بر خانواده و نظامی که در مدرسه حاکم است همراهی و هماهنگی وجود داشته باشد تا بچه ها بتوانند با آرامش خاطر درس بخوانند و به شکوفایی ذهنی خود دست یابند. (پارسا، ۱۳۶۷، ص ۷۲ و ۷۱)
پایان نامه بررسی نقش خانواده در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دیر آموز
