پایان نامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی
173 صفحه
چکیده:
مدرنیته، تحوّلی است که از حدود سه قرن پیش در جهان آغاز شده و در تمام عرصه های اجتماعی، اقتصادی، قرهنگی و هنری انسان ها تأثیرگذار بوده است. مسلماً این امر در ادبیات نیز بی تأثیر نبوده است. از حدود سال 1913، که اولّین اثر مدرنیستی، یعنی دخمه های واتیکان انتشار پیدا کرد، به مرور شیوة داستان نویسی مدرن، جایگزین روش سنّتی شده و این امر در ادبیات فارسی نیز به تدریج نفوذ پیدا کرده است. نویسندگانی چون صادق هدایت و هوشنگ گلشیری، اولین رمان های مدرن را وارد ادبیات ایران نمودند و تاکنون نویسندگان زیادی در این عرصه قلم فرسایی کرده اند. جعفر مدرس صادقی یکی از این نویسندگان پرکار است، که جلوه های مدرنیته در آثار او به خوبی به چشم می خورد.
با بازخوانی نه رمان از آثار این نویسنده که دارای بیشترین جلوه های مدرنیستی بود، به بیان این ویژگی ها پرداختیم. داده های ما نشان می دهد که آثار جعفر مدرّس صادقی را باید از جمله آثار مدرن در گسترۀ ادبیات جهان دانست. با استناد به مطالعات کتابخانه ای و با استفاده از روش استقرایی می توان گفت، رمان های گاوخونی، سفر کسری، شریک جرم، کلّۀ اسب، ناکجاآباد، بیژن و منیژه، عرض حال، دیدار در حلب و توپ شبانه آثاری هستند که شخصیت‌های اصلی در آن ها، نمایندة جامعه‌ای هستند که تحت تأثیر مدرنیسم جهانی و سرخوردگی اجتماعی، به نوعی اختلالات پارانوئیدی و افسردگی دچار شده‌اند. همچنین پایان های مبهم، استفاده از جریان سیّال ذهن و مونولوگ، نمادپردازی و استفاده از اسطوره ها، این اثر را جزو آثار مدرنیستی قرار داده است. بررسی این رمان ها می‌تواند به محققان حوزۀ ادبیات کمک کند تا فضای ادبیات معاصر ایران را بهتر بشناسند. همچنین به جامعه شناسان و روانشناسان در شناخت عمیق تر لایه‌های پنهانی جامعه کمک خواهد نمود. افزون بر اینکه در نقد عمیق تر آثار مدرس صادقی، راه‌گشا خواهد بود.
کلید واژه ها: جعفر مدرّس صادقی، مدرنیته، ادبیات معاصر، مدرنیسم، رمان
بررسی مدرنیته در آثار جعفر مدرّس صادقی