دانشگاه گیلان
عنوان تحقیق :
بررسی تهاجم فرهنگی
با فرمت قابل ویرایش word
تعداد صفحات: 75 صفحه
تکه های از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
مقدمه
فصل اول : فرهنگ چیست ؟
فرهنگ
انواع فرهنگ
فرهنگ مادى
فرهنگ الهى
برخى از ارزشهاى دینى در فرهنگ اسلامى
1 پرستش خدا اساسى ترین ارزش دین :
2 پرورش روح عدالتخواهى :
3 مسئولیت فرد:
4 پرورش روح اجتماعى :
وجه تمایز فرهنگ مادى و الهى
وجود مشترک فرهنگ
تبادل فرهنگى
فصل دوم : زمینه هاى پیدایش تهاجم فرهنگى
بخش اول : زمینه هاى داخلى تهاجم فرهنگى
الف بى توجهى نسبت به فرهنگ خودى :
ب خود باختگى فرهنگى :
ج بى لیاقتى سران حکومتها:
د رفاه طلبى و تجمل گرایى :
ه عقب ماندگى علمى و صنعتى :
و- عدم شناخت صحیح از دین و بى توجهى درعمل به آن :
بخش دوم : زمینه هاى خارجى تهاجم فرهنگى
الف تبلیغ علیه تعالیم الهى :
ب برترى نژادى :
ج رشد صنعت و تکنولوژى :
د شکست شیوه استعمار مستقیم :
ه شیوه استعمار نامرئى :
فصل سوم : تهاجم فرهنگى از آغاز تا کنون
بخش اول : فرهنگ و تهاجم در زندگى بشر
1 - دوره گردآورى خوراک
2 - دوره تولید خوراک
3 - دوره تولید ماشین
بخش دوم : فرهنگهاى غالب و مهاجم
فرهنگهاى غالب در عهد باستان
جنبه هاى دوگانه در تهاجم و فرهنگ
بخش سوم : مسیحیت و تهاجم فرهنگى غرب
رنسانس در غرب
شکل گیرى نظام دو قطبى
بخش چهارم : خیزش مجدد اسلام
قیام فرهنگى علیه استکبار جهانى
تغییر استراتژیک در اهداف تهاجمى استکبار
نظام نوین جهانى و تهاجم فرهنگى
فصل چهارم : اهداف و آثار تهاجم فرهنگى
بخش اول : اهداف تهاجم فرهنگى
الف - سلطه فرهنگى
ب . سلطه سیاسى
ج . سلطه اقتصادى
بخش دوم : آثار تهاجم فرهنگى
الف - استحاله فرهنگى و محو فرهنگ ملى
ب . وابستگى سیاسى - اقتصادى
فصل پنجم : شیوه هاى تهاجم فرهنگى دشمن
1 - تربیت دست آموزها
2 - ارائه الگوها و نمونه ها
3 - جدایى جوانان از اعتقادات دینى
4 - ارائه معیارهاى فرهنگ غرب
5 - تبلیغ فراماسونرى
6 - تشکیل مسابقات بین المللى ادبى ، هنرى ، علمى و ورزشى منطبق بر ارزشهاىغربى
7 - اعزام مستشاران خارجى و شرکتهاى چند ملیتى
8 - طرح و تفسیر دمکراسى به شیوه غرب
9 - تلاش در جهت نابودى افکار مخالف
10 - ادعاى دلسوزى براى آزادى مطبوعات
فصل ششم : ابزارهاى تهاجم فرهنگى
1 - خبر گزاریهاى بین المللى
2 - مطبوعات
3 - رادیو و تلویزیون
4 - سینما، تئاتر
5 - مواد مخدر
6 - کالاهاى صادراتى
فصل هفتم : راههاى مقابله با تهاجم فرهنگى
1 - شناخت فرهنگ و اهداف دشمن در تهاجم فرهنگى
2 - تقویت بینش دینى و سیاسى
3 - دقت در برنامه هاى آموزش و پرورش کودکان ، نوجوانان و جوانان
4 - زدودن فقر اقتصادى
5 - احیاى عزت نفس
6 - مبارزه با روحیه تجمل گرایى
7 - اشباع نیازهاى طبیعى انسان از راههاى مشروع
8 - پیشگیرى از نفوذ عوامل فرهنگى دشمن
9 - استفاده از همه ابزارهاى ممکن براى دفاع فرهنگى
10 - تدوین معیارهاى نوین ارزیابى آثار فرهنگى
11 - گسترش امر به معروف و نهى از منکر
مقدمه
فرهنگ که فرایندى از آداب و رسوم ، خوى ها و خصلتها و چگونگى روابط حاکم بر مجموعه ها و گروههاى انسانى است ضمن آنکه خود زاییده زندگى اجتماعى انسانهاست ، تاثیر شگرف و غیر قابل تردیدى بر چگونگى زندگى و ادامه حیات اجتماعى و ملى ملتها دارد.
به عبارت دیگر، فرهنگ هر ملتى ریشه در اعتقادات ، طرز تلقى ها و نوع نگرش آنها به جهان و مسائل موجود در آن دارد. بنابراین به میزانى که پایه هاى اعتقادى و باورهاى اجتماعى ملتى مبتنى بر حقایق و ارزشهاى انسانى و الهى باشد، ارزشهاى فرهنگى او نیز شایسته تمجید و در خور ستایش و قابل پیروى خواهد بود، اما پر واضح است که در طول تاریخ حیات بشرى ، همواره آداب و سنن و خلق و خوى انسانها در جهت حق و بر اساس برداشتهاى حقجویانه و واقع گرایانه از قضایا و مسائل مختلف نبوده و در بسیارى موارد و به دلایل عدیده ، انحراف و کجروى و دورى از صراط مستقیم فلاح و رستگارى و در غلتیدن در دامن موهومات و باورهاى خرافى ، باطل گرایانه ، غیر الهى و ضد بشرى گریبانگیر اقوام و ملل مختلف شده است .
همچنین به علت خوى اجتماعى انسان ، مراوات و ارتباطات انسانى و به تبع آن روابط فرهنگى و مبالات فکرى نیز به موازات تاریخ تحولات و تمدن بشرى وجود داشته است .
در این میان ، بنا بر نص صریح قرآن ، تقابل و تضاد بین دو فرهنگ الهى و غیر الهى و نزاع و درگیرى بین دو مقوله حق و باطل از صبحدم تاریخ وجود داشته و تا واپسین لحظات غروب حیات بشرى نیز ادامه خواهد داشت و در این مسیر، خدا پرستان و حقجویان ، همواره رویاروى باطل گرایان و شب پرستان ، در نبردى آشتى ناپذیر بسر خواهند برد.
امروزه با پیشرفت سریع تکنولوژى و علم و صنعت و با پیدایش قطبهاى غول آساى صنعتى ، اقتصادى و نظامى و با سیطره فرهنگ ابتذال ، رفاه زدگى و مادیت بر کفرستان شرق و هیچستان غرب این امکان فراهم آمده است که سران کفر و الحاد و مستکبران جهانخوار، دم از تشکیل دهکده جهانى زده و با گسترش سلطه شبکه سازمانهاى بین المللى بر سراسر عالم ، حاکمیت نظم نوین جهانى را خواستار شوند. اینان بمنظور دستیابى به این اهداف شوم ، و در پى بسط و توسعه سلطه و نفوذ شیطانى و اهریمنى خود در تمام شؤ ون زندگى ملتهاى گوناگون در سراسر دنیا، از طریق نهادهاى وابسته به سازمان باصطلاح ملل متحد و با جهت دهى به تصمیمات این نهاد و کنترل حساب شده آنها، در سرنوشت تمامى ملتها به صورتى آشکار و نهان دخالت مى کنند؛ به بهانه دفاع از حقوق بشر، با استفاده از وحشانه ترین و رذیلانه ترین اقدامات ضد بشرى ، حکومتهاى کشورها را تغییر مى دهند، تصیفه هاى خونین نژادى را که به ددمنشانه ترین روشها صورت مى گیرد، با ظرافت و ترفندهاى گوناگون توجیه مى کنند، از طریق پیمانهاى چند جانبه اقتصادى همانند گات و غیره زمینه هاى سلطه شوم اقتصادى خود را بر کشورهاى ضعیف و عقب مانده فراهم مى کنند و با آزمایش هر روزه سلاحهاى مخوف و ویرانگر خود ملل محروم و مستضعف را تهدید کرده به آنها چنگ و دندان نشان مى دهند و هر فریاد اعتراضى را به هر شکل ممکن در گلو خفه مى کنند و بالاخره با گسترش شبکه هاى مدرن و پیچیده ارتباطى و با بهره گیرى از حیوانى ترین روشها، فضاى فکرى ، اعتقادى و فرهنگى ملتها را لجن مال مى کنند و با ایجاد جو مسموم و خفه کننده فکرى و فرهنگى مانع هر گونه بیدارى ، ابتکار، پیشرفت ، آزادى خواهى و استقلال طلبى در میان مردم فقر زده و در بند کشورهاى مورد هجوم مى شوند.
در عصرى که بسیارى از واژه ها معناى حقیقى خود را از دست داده اند، اشاعه ابتذال و فساد، نام ترویج فرهنگ و خدمت به جامعه بشرى به خود مى گیرد و دفاع از هویت ملى و ارزشهاى والاى انسانى و فرهنگى واپسگرایى ، سکون و عقب ماندگى تلقى مى شود و باندهاى آشکار و نهان مافیایى از هر وسیله اى براى استحاله فرهنگى و مسخ ارزشهاى معنوى بهره مى جویند. در این بین ، هجوم و شبیخون بر بنیانهاى فرهنگى ، خطر ناکترین و کار سازترین حربه اى است که اینک موجودیت ملتها بویژه ملل اسلامى را تهدید مى کند و انقلاب اسلامى و خاستگاه اصلى آن یعنى سرزمین دلاور خیز ایران در نوک این حملات ناجوانمردانه و رذیلانه واقع گردیده است ؛ آنچنان که سکاندار بیدار کشتى انقلاب و مقام منیع ولایت امر مسلمین فریاد بر مى آورد که کارى که امروز دشمن از لحاظ فرهنگى انجام مى دهد نه یک تهاجم ، که یک شبیخون فرهنگى است .
در پى این هشدارهاى پى در پى رهبر عظیم الشان انقلاب درباره این موضوع تلاشهاى گسترده اى در سطح مملکت صورت گرفته که هر یک به نوبه خود اقدامى مؤ ثر و شایسته در این جهاد فرهنگى به حساب مى آید.
در این راستا، مرکز تحقیقات اسلامى نمایندگى ولى فقیه در سپاه نیز به سهم خود و به منظور ایجاد توانایى هاى لازم براى مقابله با ترفندهاى گوناگون دشمن در این شیوه تهاجم ، در بین مرزداران سلحشور مرزهاى عقیده و ایمان ، پاسداران و بسیجیان و رزمندگان غیور و کفر ستیز و بنا به درخواست معاونت آموزش عقیدتى سیاسى نمایندگى ولى فقیه در نیروى زمینى سپاه ، معاونت کمک آموزشى مرکز تحقیقات اسلامى مجموعه حاضر را به عنوان ویژه نامه نشریه مکتب جبهه تهیه و تدوین نموده است .
در این مجموعه که مشتمل بر هفت فصل مى باشد، سعى و کوشش زیادى به عمل آمده تا با استفاده از منابع گوناگون و نظرات صاحبنظران در امور مختلف سیاسى ، فرهنگى و اجتماعى ، بحثى همه جانبه و عمیق درباره مساله تهاجم فرهنگى صورت گیرد.
بنابراین در لابلاى این سطور، به مسائل مهمى ، مانند: مساله فرهنگ ، انواع فرهنگها، تبادل فرهنگى ، زمینه هاى پیدایش تهاجم فرهنگى اعم از زمینه هاى داخلى و خارجى آن ، پیشینه تهاجم فرهنگى و روند تحولات آن در بستر تاریخ تمدن بشرى و موقعیت کنونى آن بخصوص با توجه به فروپاشى نظام الحادى و کمونیستى امپراتورى شوروى سابق و پیدایش قطب بندى هاى جدید در عرصه تحولات بین الملل ، اهداف گوناگون مورد نظر در تهاجم فرهنگى و آثار و نتایج ویرانگرى که این شیوه تهاجم در پى خواهد داشت ، شیوه ها و روشهاى مختلف مورد عمل در این نوع تهاجم ، ابزارهاى مورد استفاده دشمن در تهاجم فرهنگى و بالاخره راههاى مقابله و راه کارهاى عملى در این رویارویى فرهنگى به بحث و بررسى گذاشته شده و مطالب و اطلاعات مفید و جامعى را در اختیار خواننده قرار مى دهد.
امید آن که توانسته باشیم از این طریق گامى هر چند کوچک در این جهاد مقدس فرهنگى برداشته و گوشه اى از رسالت عظیمى را که نسل امروز اسلامى بر عهده دارد ایفا نموده باشیم . اما در عین حال از ضعفها و نقایص کار خود غافل نیستیم ، به همه تلاشهایى که از جانب افراد دلسوز و مراکز علمى و فرهنگى در سطح کشور در این زمینه به عمل آمده و مى آید ارج مى نهیم و از همه صاحبنظران و اندیشمندان تقاضا داریم که با ارسال نظرات اصلاحى و نیز انجام تلاشهاى محققانه و اندیشمندانه خود کمبودها و کاستیهاى موجود را جبران نموده و زمینه هاى آگاهى هر چه بیشتر همه مردم بویژه نسل جوان امروز را فراهم سازند.
فصل اول : فرهنگ چیست ؟
نگاهى از بام تیره و هوس آلود سده بیست به روزگاران گذشته ، جهان را پهنه دگرگونیهاى بیشمار نشان مى دهد. دگرگونیهاى که گاه نابودى و نامرادى ؛ و زمانى امید و کامروایى به ارمغان آورده اند، و پرونده زندگى انسان را از لحظه هاى زشت و زیبا آکنده اند. بررسى مجموعه فراز و نشیبهاى تاریخ ، بشر را بدین حقیقت رهنمون مى کند که : پدیده هاى خوب و بد جوامع انسانى چیزى جز بازتاب روشن فرهنگهانیست به عبارت دیگر فرهنگ ، خاستگاه همه پیشرفتها، نوآوریها و منشا همه عقب ماندگى به شمار مى آید.
با توجه بدین حقیقت ، شناخت فرهنگ و ارزیابى آن ارزش و اهمیت خود را نمایان مى سازد.
فرهنگ
هر چند وسیع و جامع بودن مفهوم فرهنگ ، شناخت و شناساندن همه جانبه آن را دشوار ساخته است اما از دیرباز هر یک از اندیشمندان ، به فراخور آگاهیهاى خویش ، در این حقیقت نگریسته و تعاریفى از آن ارائه داده اند. اما مع الوصف هر یک از این تعاریف پیرایه هایى از کاستى را نیز به همراه داشته و به تنهایى نمى تواند تعریف کاملى از فرهنگ به شمار آید. به عنوان مثال تایلر دانشور آمریکایى مى گوید:
در روزگار ما این کلمه (فرهنگ ) بر همه ابزارهایى که در اختیار ماست دلالت دارد. و (همچنن ) بر همه رسمها و باورها، دانشها، هنرها، نهادها، و سازمانهاى جامعه . انسان از گذرگاه فرهنگ جامعه خود و به برکت آن ، موجود اجتماعى مى شود. و با مردم پیرامون خود از صدها جهت ، همرنگى و همنوایى مى یابد، و از مردم جوامع دیگر ممتاز مى شود.(1)
نیم کوف جامعه شناس برجسته غرب در این باره مى نویسد:
فرهنگ عصاره زندگى اجتماعى است . و در تمام افکار، امیال ، الفاظ و تکاپوهاى ما منعکس مى شود و حتى در اطوار و حرکات خفیف چهره ما را دارد.(2)
بر این اساس ، فرهنگ مجموعه پیچیده اى است متضمن معلومات ، معتقدات ، هنرها، اخلاق ، قوانین ، آداب و رسوم و تمامى تمایلات ، قابلیتها و عادات مکتسبه که آدمى در حالت عضویت در یک اجتماع حاصل مى نماید.(3)
انواع فرهنگ
در یک نگاه کلى مى توان همه فرهنگهاى موجود را به دو نوع مادى و الهى تقسیم کرد و مورد بازنگرى قرار داد:
فرهنگ مادى
این فرهنگ بر پوچ انگارى ارزشهاى الهى و انسانى بنا نهاده شده است . جنبه انسانى انسان به فراموشى سپرده شده و تنها به عنوان موجود مادى مورد ارزیابى قرار مى گیرد. چنین فرهنگى افراد پیرو خویش را پیرامون رفاه فزونتر، آزادى و بهره ورى بیشتر از غرایز و سودپرستى به جنبش در مى آورد.
در فرهنگ مادى ، هدف وسیله را توجیه مى کند. بنابراین ، پیروان چنین فرهنگى براى رسیدن به اهداف مادى و بهره مندى هر چه بیشتر از مزایاى زندگى به هر وسیله اى دست مى یازند و از هر شیوه ممکن سود مى جویند. بدین ترتیب در سایه چنین فرهنگى ، بنیادهاى اخلاقى جامعه فرو مى ریزد، ارزشهاى انسانى کم رنگ مى شود، آمار بزهکاریها فزونى مى یابد و بشر در گرداب بى پناهى و تنهایى گرفتار آمده اضطراب و تشویق بر سراسر زندگى وى حاکم مى شود. در این باره نمونه اى از اظهارات جامعه شناس معروف سوروکین را به عنوان شاهد مى آوریم که چنین گفت :
هر یک از جنبه هاى مهم زندگى ، سازمان و تمدن جامعه غربى دستخوش بحرانى غیر عادى شده است ... کالبد روح این تمدن هر دو به شدت بیمار است به سختى نقطه اى که مجروح نباشد در پیکر تمدن تمدن غرب و یا عصبى که درستى انجام وظیفه کند در سلسه اعصاب آن مى توان یافت ما آشکارا در برزخ میان دو عصر بسر مى بریم در پایان عصر محتضر فرهنگ مادى دیروز پر شکوه و طلوع تمدن معنوى فردائى زایا، مادر حال زندگى اندیشه و عمل در واپسین دقایق روز طولانى تمدن مادى بسر مى بریم که مدت شش قرن مى درخشیده است هنوز پرتوهاى لرزان و کم فروغ خورشید شامگاهى بر شکوه عصرى وداع گر مى تابد، لیکن این روشنائى دیگر درخشانى نیست فروغش امید بخش و تابان نیست در پرتو غروب در سایه هائى که پیوسته ژرفى تیرگى شان فزونى مى یابند، در جهت یابى و تشخیص سالکان راه بمراتب دشوار مى گردد، شب یلداى برزخ مدنى با همه کابوسها با همه کابوسها با همه اشباح و سایه هاى دلهره انگیزش با همه هراسها و دهشت هاى رل آزار و جان کاهش در برابر ماه چهره مى نماید.(4)
فرهنگ الهى
فرهنگ الهى ، انسان را آمیزه اى از پیکر خاکى و روان آسمانى مى داند. که فرهنگ اسلامى تبلور تمام و کمال آن است ، و هدفش دستیابى به کمال است که در تابش آفتاب وحى حاصل مى شود و معیار برترى افراد را نیز پرهیزگارى و پایبندى به اصول ثابت اخلاقى مى داند. قرآن مجید در این رابطه مى فرماید:
ان اکرمکم عند الله اتقیکم (5)
هر آینه گرامى ترین شما نزد خدا، پرهیزگارترین شماست .
اصولا براى شناخت اصالت و میزان بر خوردارى یک فرهنگ ار روح و حیات نیاز به مطالعه و شناخت ، عناصر برجسته ، جهت و حرکت ، آهنگ رشد و انگیزه هاى حاکم بر آن فرهنگ ، مى باشد تا مشخص شود که آیا داراى شخصیت مستقلى مى باشد؟ و یا اینکه التقاطى بوده و دنباله رو فرهنگهاى دیگر است .
فرهنگ اسلامى بر خلاف فرهنگ مادى که ساخته و پرداخته دست بشر است ، به این ویژگى منحصر به فرد، آراسته گشته و به حیات خود ادامه مى دهد. متفکر بزرگ اسلامى ، استاد شهید مرتضى مطهرى در این باره مى فرماید:
فرهنگ اسلامى مانند یک سلول زنده رشد کرد و فرهنگهایى را از یونانى و هندى و ایرانى و غیره در خود جذب کرد و به صورت موجود جدید با چهره و سیماى مخصوص به خود ظهور کرد و به اعتراف محققان تاریخ فرهنگ و تمدن ، تمدن اسلامى در ردیف بزرگترین فرهنگها و تمدنهاى بشرى است . (6)
برخى از ارزشهاى دینى در فرهنگ اسلامى
1 پرستش خدا اساسى ترین ارزش دین :
شناخت خدا و پرستش و ایمان به او، هدف و اساسى نظام اعتقادى اسلام است . قرآن مجید در این رابطه مى فرماید:.....
و......
دانلود تحقیق با عنوان بررسی تهاجم فرهنگی - word
