لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 19
مقدمه:
موجودات زنده، از نهنگ و درخت سیب تا گورخر و گل آهار، همه از یاخته تشکیل شده‌اند. موجودات زنده که شامل هر کدام از ماها نیز می‌باشد معمولاً حیات را از یک یاخته شروع کرده‌اند که بکرات تقسیم شده و تبدیل به موجودی با بیلیونها یاخته شده است. در چند ساعت اول رشد هر موجودی، یاخته‌ها همه شبیه یکدیگرند؛ لیکن تغییر نه تنها در ظاهر یاخته‌ها بلکه در عمل آنها نیز به سرعت اتفاق می‌افتد. تغییرات در بعضی یاخته‌ها اجازه می‌دهد که آنها به صورت یاخته‌های هدایت کننده عمل نمایند در حالی که یاخته‌های دیگر می‌توانند در ترشحات و یا استقامت شرکت نمایند.
بعضی یاخته‌ها برای سالهای سال زنده و فعال می‌مانند، در حالی که برخی دیگر تنها چند روز زنده و فعال مانده سپس از بین می‌روند. حتی زمانی که شما دارید این قسمت را می‌خوانید میلیونها یاخته در بدن شما ایجاد می‌شود. بعضی از یاخته‌ها وزن بدن شما را افزایش می‌دهند (اگر شما هنوز دز حال رشد باشید) لیکن بیشترآنها‌میلیونها یاخته‌ای را که‌هرثانیه دربدن شما‌تخریب می‌شوند جایگزینی می‌نمایند. گوناگونی وشکل یاخته‌ها تقریباً نامحدود است؛ لیکن غالب آنها دربعضی ازصفات مشترکند. توضیحاتی درمورد این خصوصیات، پیکره این فصل را تشکیل می‌دهند.
اندازه و ساختمان یاخته
اندازه یاخته:
بیشتر یاخته‌های گیاهی واکثریاخته‌های جانوری به قدری کوچک هستند که با چشم غیر مسلح قابل رویت نیستند. یاخته گیاهان‌عالی معمولاًدارای طولی بین 10 و 10 میکرون می‌باشند. چون دریک اینچ حدود 2500 میکرومتر قرارمی‌گیرد، بنابراین در یک اینچ می‌توان حدود 500 یاخته اندازه متوسط را قرار داد و تقریباً می‌توان 30 عدد آنها را در نوک یک سوزن قرار داد. فقط بعضی از یاخته‌های باکتریها کمتر از 5/0 میکرون می‌باشند در حالی که یاخته‌های نوعی جلبک سبز دریایی به نام جام حوری دریا بین 2 و 5 سانتیمتر طول دارند. (Acetabularia) چون اندازه یاخته‌ها خیلی کوچک است، تعداد آنها در موجودات بالغ نجومی است. به عنوان مثال، محاسبه شده که در یک برگ بالغ گلابی 50 میلیون یاخته وجود داشته باشد، و مجموع کل یاخته‌های ریشه، ساقه، برگ و میوه گلابی بیشتر از 15 تریلیون است. آیا می‌توانید تصورکنید که دریکی ازدرختان 3 هزارساله جنگل قرمز کالیفرنیا که دارای ارتفاعی معادل 90 متر و قطر 5/4 متر است چند یاخته وجود دارد؟
بعضی ازیاخته‌ها قوطی مانند بوده و 6 وجهی می‌باشند؛ ولی بسیاری ازآنها به‌شکلهای ختلفی ظاهر می‌شوند که به مکان و عمل آنها بستگی دارد. بیشترین و فراوانترین یاختته‌ها که در بخشهای جوانتر گیاه و میوه وجود دارند در ابتدای تشکیل، کم و بیش کروی شکل می‌باشند؛ لیکن به مرور زمان و فرا رسیدن بلوغ به صورت دستجات به حدی متراکم می‌شوند که گاه ممکن است 14 ضلع داشته باشند. آنها در فصل بعد توضیح داده خواهند شد.
همان طور که در ابتدای فصل 2 نشان داده شد بخش زنده یاخته که در درون دیواره قرار دارد پروتوپلاسم نامیده می‌شود. پروتوپلاسم دارای دو جزء قابل تشخیص است: هسته که کنترل فعالیت‌های یاخته را عهده دار است و سیتوپلاسم که دارای مایع سوپ مانندی است که از آب و ترکیبات محلول در آن و اندامکهای کوچکی است (ساختمانهای ثابتی با شکلها و اندازه‌های مختلف و با اعمال اختصاصی درون یاخته، اکثر آنها لیکن نه همه به وسیله غشایی احاطه شده‌اند) تشکیل شده است. اندامکها، جایگاه واکنشهای گوناگونی هستند که درون یاخته انجام می‌شود. توضیحات مختصری را در مورد اجزای تشکیل دهنده یاخته در زیر خواهیم داشت. (شکلهای 4-3 و 5-3 این اجزا را نشان می‌دهد.)
دیواره سلولی:
در چهار یا پنج دهه قبل یک شعر بود با چند بیت که در آن نام غذاها ذکر شده می‌شد.
شاعر در انتهای هر بیت چنین گفته ((ولی من موز را دوست دارم چون استخوان ندارد)) ! براستی موزها و تمامی بخشهای گیاهان با جانوران تفاوت دارند چون استخوان یا چیزی که شبیه ساختمان اسکلت داخلی باشد ندارند. لیکن درختان بزرگ دارای شاخه‌ها و برگهای سنگینی هستند که چندین تن وزن دارند. آنها قادرند این وزن را تحمل نمایند چون یاخته‌های بیشتر گیاهان دارای دیواره سخت یا نیمه سختی است که مانند اسکلت جانوران عمل نموده و باعث استحکام و مقاومت گیاهان می‌شوند (وهمچنین محتوی ظریف یاخته را محافظت می‌کنند) . هنگامی که میلیونها از این یاخته با هم شوند به صورت یک بافت عمل نموده و در این حالت استحکام آنها فوق العاده می‌شود. بزرگترین درختانی که امروزه زنده هستند یعنی جنگلهای قرمز وزن و حجم آنها بمراتب از فیل که بزرگترین جانور خشکی می‌باشد بیشتر است و چوب یک درخت به تنهایی قادر است وزن زیادی را تحمل کند.
هنگامی که دیواره یاخته تازه شکل می‌گیرد ابتدا یک تیغه میانی که جنس آن از پکتین (یک ماده آلی پیچیده است که باعث سختی ژله میوه‌ای می‌شود) است ظاهر می‌گردد. این تیغه میانی بین دو یاخته مجاور مشترک است و به قدری نازک می‌باشد که بوسیله میکروسکپهای نوری معمولی باستثنای مواقعی که رنگ آمیزی مخصوص می‌شود قابل تشخیص نیست. یک شبکه سلولزی (ملکولهای درازی که شامل 10000 ملکول ساده گلوکز می‌باشند) در طرفین تیغه میانی رسوب می‌شود (شکل 6-3 ). ملکولهای سلولز با هم جمع شده میکروفیبریلها را ایجاد می‌کنند. میکروفیبریلها به نوبت خود به هم پیچیده ایجاد ماکروفیبریلها را می‌کنند. ماکروفیبریلها به وسیله پکتین و ترکیبات مشابه در کنار هم قرار می‌گیرند و بخش عمده‌ای از دیواره‌های سلولی را تشکیل می‌دهند.
گاهی سلولز در دو مرحله رسوب می‌کند: ابتدا دیواره اولیه؛ سپس دیواره ثانویه درون دیواره اولیه. اگر چنین بشود دیواره ثانویه بسیار وسیعتر از دو دیواره می‌باشد. البته بستگی به نوع یاخته دارد موائد دیگری از قبیل قند‌ها و لیگنین (ماده آلی پیچبده که برای استحکام مکانیکی بیشتر دیواره است) در مواد دیواره ریخته می‌شوند. ضخامت دیواره سلول نیز متفاوت است، در بعضی نمونه‌ها تا 95 درصد حجم سلول را اشغال می‌کند در حالی که در بعضی دیگر بیش از 5 درصد نیست. یاخته‌هایی که عمل ذخیره و تولید مواد غذایی را انجام می‌دهند معمولاً دیواره نازکی دارند. شیره‌ها و مواد محلول می‌توانند نسبتاً سریع از میان دیواره سلول و از طریق پلاسمودسمات عبور نمایند. پلاسمودسمات، رشته‌های باریکی از پروتوپلاسم هستند که بین سلولهای مجاور از میان منافذ کوچک دیواره کشیده شده‌اند.
پروتوپلاسم – غشای پلاسمایی:
خارجیترین بخش زنده یاخته، غشای پلاسمایی می‌باشد که حدود 8 میلیونیم میلی‌متر ضخامت دارد. برای اینکه متوجه شوید چقدر این رقم کوچک است 12500 عدد از این غشا با هم به اندازه ضخامت یک برگ کاغذ معمولی می‌شوند. بنابراین ساختمان غشا خیلی ظریف است و برای تنظیم و ورود و خروج مواد به درون وبیرون یاخته بوده وهمچنین در تولید و نظم سلولز برای دیواره یاخته نقش بسیاراساسی دارد. شواهد به دست آمده در دهه 1970 نشان می‌دهد که غشای پلاسمایی مرکب از لیپیدهای موزاییک مانند بوده و پروتئین‌ها در سراسر آن پخش می‌باشند (شکل 7-3) . در سطح بیرونی‌تر غشا، پیوندهای کووالانسی کربوهیدراتها را به پروتئین‌ها و لیپیدها متصل می‌کند. وقتی که غشای پلاسمایی رنگ‌آمیزی شود و با میکروسکپ الکترونی یک میلیون برابر بزرگ شود به صورت دو لایه تیره با یک لایه روشنتر بین آنها مشاهده می‌شود. چنین غشاهایی به صورت ((تیره – روشن – تیره)) به عنوان یک واحد غشایی شناخته شده‌اند. بعضی از پروتئین‌ها در تمام پهنای غشا کشیده شده‌اند در حالی که بعضی دیگر کمی در آن فرورفته و یا آزادانه در سطح آن قرار می‌گیرند. بقیه محتویات یاخته بواسطه فشار اسمزی غشا را به دیواره وصل می‌نماید ( به فصل 9 رجوع نمایید) . لیکن غشا کاملاً قابل انعطاف است و غالباً چین خورده و ممکن است حبابهای تو‌خالی تشکیل شده که به سمت درون یاخته شناور شوند. آزمایشات نشان داده که با اضافه نمودن مواد پاک کنند هبه واحد غشایی باعث شکسته . پراکنده شدن آن می‌شود، ولی با دور کردن مواد مذبور واحد غشایی می‌تواند مجدداً تشکیل گردد (البته
دانلود پروژه ساختمان یاخته 19 ص
