مقاله نقش و جایگاه اجتماعی زن بر اساس شواهد و مدارک باستان شناسی در عصر ساسانی

اختصاصی از هایدی مقاله نقش و جایگاه اجتماعی زن بر اساس شواهد و مدارک باستان شناسی در عصر ساسانی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

 فرمت فایل:word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

  تعداد صفحات:18

چکیده :

جهت بررسی نقش و جایگاه اجتماعی زن در عصر ساسانی بر اساس مدارک و شواهد باستان شناسی ابتدا زنان را از دیدگاه متون مذهبی و تاریخی به دو گروه زنان اساطیری و تاریخی طبقه بندی می کنیم که زنان اساطیری شامل : امشاسپندان ، ایزد بانوان و دیو زنان است و زنان تاریخی شامل : زنان عادی و درباری می باشند.

زنان درباری نیز خود دو گروه هستند : زنان درباری فرمانروا و فعال و زنان وابسته به دربار و برای ثابت نمودن جایگاه زنان در دوره ساسانی تجزیه و تحلیلی می کنیم به آثار و شواهدی که نقش زن در این دوره بر روی آنها کار شده یعنی روی حجاریها ، مهرها و سکه ها ، تزئینات و معماری ... .

واژه های کلیدی :

دوره ساسانی ، نقش و جایگاه زن ، زنان فرمانروا ، زنان عادی ، نقوش زن در حجاریها ، مهرها و سکه ها ، تزئینات و معماری.

 مقدمه :

واژه زن اسم است از ریشه زی[1] به معنای زیستن ، زیرا ایرانیان زن را سرچشمه زندگی می دانسته اند. در زبان پهلوی زن[2] و در اوستا واژه های جنی[3] ، گنا و نائیریکا[4] را برابر با لفظ زن می دانند.در سانسکریت او را هم مرتبه با سیه بانو (اشه بانو) به معنی فروغ راستی و پارسایی می خوانند و در اساطیر ایرانی مشیاک نام نخستین زن است که به زبان تازی حوا گفته می شود. شناخت و موقعیت زن در فرهنگ های گوناگون با درک جهان اسطوره ای امکان پذیرتر می گردد، زیرا اسطوره شرح سرگذشت راست و مقدّسی است که در زمان ازلی رخ داده و بیان نمادین اینکه چگونه چیزی پدید آمده، هستی یافته و یا از میان خواهد رفت (امیرزاده ، 1379 : 11).

زن همواره در طول تاریخ منشأ رشد و تکامل جوامع بشری بوده است. در بررسی تاریخ و تمدن های کهن شمار کثیری از اساطیر و آئین های مذهبی عهد باستان را در ارتباط با زن می بینیم و در باورهای مردمان نخستین زن به مثا به تمثیلی از قوه زائیدگی و تداوم بخش حیات مطرح بوده است. به عنوان نمونه در اساطیر ایران باستان، نماد آب ، باروری و حاصلخیزی آناهیتا است که به صورت زنی زیبا و مقتدر مجسم شده است. در تفکرات مردمان گذشته زن همانند زمین می تواند بارور شود و حاصلخیز گردد و این طرز تفکر تقدسی به زن بخشیده است و نتیجه آن الهه های باروری در طول هزاره ها به صورت های گوناگون می باشد. (شهریاری ، 1377 : 19)

در واقع از نظر محققین روانشناسی اجتماعی ، همتایی و برابری تعداد ایزدان و امشاسپندان زن با ایزدان و امشاسپندان مرد در اساطیر ایران دارای اهمیت است.صفات و خصوصیاتی که به این نیروهای مجرد داده شده است جایگاه زن و نقش بسیار مهم او را در اسطوره های ایرانی بیان می کند و بدون شک این اندیشه تجسم عینی را نیز در فرهنگ دارا بوده است. (لاهیجی وکار ، 1371 : 48)