لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 4
شیوه های نوین در مدیریت بستر.
در هزاره سوم که دانش بشریت در زمینه های مختلف با سرعت خارق العاده ای در حا ل تغییر و تحول است و هر لحظه پدیده ای نو متولد می گردد، بهره مندی از دانش روز دنیا و بکارگیری آن در صنایع گوناگون، ایجاد برنامه های مدیریتی صحیح و نوین را واجب می سازد. در این میان صنعت مرغداری نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین استفاده از روشهای نوین مدیریتی جهت بهره وری بیشتر و مناسبتر لازم و ضروری است. در این مقاله سعی شده است مطالبی در مورد مدیریت صحیح بستر، بعنوان یکی از عوامل موثر در بهداشت و بهره وری که تاکنون کمتر به آن توجه شده، ارائه گردد. برای شروع مطلب بهتر است با بستر و ویژگیهای آن بیشتر آشنا شویم: متاسفانه بسیاری از مرغدارها به کیفیت بستر به اندازه جوجه، تغذیه ، بهداشت و ... توجه و دقت نمی کنند و این در حالی است که جوجه ها در طول دوره پرورشی در تماس مستقیم با بستر بوده و شرایط آن بر روی عملکرد و رشد جوجه ها تاثیر به سزائی دارد. موادی را که می توان به عنوان بستر استفاده کرد بسته به شرایط منطفه ای، آب و هوا و وضعیت اقتصادی مرغدار بسیار متنوع است که از آن جمله می توان از تراشه چوب، کاه ، خاک اره، کلش، برگ خشک، سبوس، تفاله مرکبات بعد از آبگیری به صورت پلت و ... نام برد که در این میان تراشه چوب و خاک اره بیشترین استفاده را دارند.
...از ویژگیهای یک بستر ایده آل می توان به قابلیت بالای جذب رطوبت، سبک بودن، خشک بودن، ارزانی، نرم بودن، عایق بودن، قابل دسترس و قابل فروش بودن اشاره کرد. همچنین یک بستر مناسب باید فاقد هرگونه جسم خارجی، انگل و گرد و غبار باشد. عملکرد یک بستر مناسب را به طور خلاصه می توان چنین بیان کرد:
....
1- رطوبت ناشی از نشت آبخوریها را جذب کرده و به دلیل افزایش سطح تماس با هوا موجب تبخیر سریع و در نتیجه خشک شدن آن شود. 2- بخش آبکی مدفوع را جذب کرده و باعث به حداقل رسیدن تماس جوجه ها با کود شود. 3- بعنوان عایق عمل کرده و از هدر رفتن گرما از طریق کف سالن جلوگیری کند. 4- نقش ضربه گیر نرم و محافظ و عایق حرارتی بین کف سخت و سرد و جوجه ها را دارد. پس از آشنا شدن با ویژگیها و عملکرد بستر جهت اینکه مطالب برای خوانندگان و تولید کنندگان عزیز کاربردی باشد مشکلات مرتبط با بستر و نحوه مدیریت آنها همزمان مطرح می گردد:
وجود جسم خارجی در بستر در روزهای اول جوجه ها به بستر نوک زده و آن را می خورند که این باعث عوارض گوارشی نظیر سوء هاضمه و حتی مرگ آنها خواهد شد. همچنین در بعضی از تراشه ها که از چوب کهنه تهیه می شوند اجسام خارجی مانند میخ باقی می ماند که بلع آنها توسط جوجه ها باعث سوراخ شدن سنگدان و پریتونیت می گردد. وجود چنین اشیاء نوک تیز و تکه های درشت بستر نیز موجب زخم و خراشیدگی پای جوجه ها می گردد که بدون شک در روند وزن گیری و رشد جوجه ها تاثیر منفی خواهد داشت. برای رفع این مشکل در روزهای اول می توان روی بستر را با وسائلی مانند پارچه های کنفی، کاغذهای موئی و کاغذهای مخصوص که از آنها می توان جهت تغذیه جوجه ها استفاده کرد، پوشاند. حسن دیگر استفاده از این پوششها گرم نگه داشتن جوجه ها است و جوجه ها در چنین شرایطی احساس راحتی و آرامش بیشتری خواهند کرد. این پوشش 5-3 روز باقی می ماند و وقتی جوجه ها به خوبی به غذا خوردن عادت کردند می توان آنها را جمع کرد. البته کاغذهای مخصوص که جهت تغذیه نیز کاربرد دارند نیازی به جمع آوری نداشته و خود به خود از بین می روند و یا با بستر مخلوط می گردند. ارتفاع بستر ضخامت ایده آل برای سالنهای پرورشی گوشتی در فصول گرم 5-3 سانتیمتر و در فصول سرد 8-5 سانتیمتر است. در گله های پرورشی مرغ مادر، که کیفیت بیشتر مورد توجه قرار می گیرد ارتفاع بستر تا 12 سانتیمتر نیز می رسد. دراین واحدها در صورتیکه تخم مرغها یکبار در روز جمع شوند عمق بستر باید تا حدی باشد که تخم مرغها به طور کامل در آن فرو بروند اما اگر جمع آوری چندین بار در روز انجام می گیرد می توان از کاه ریز استفاده کرد تا تخم مرغها در داخل بستر فرو نرفته و جمع آوری آنها سریعتر انجام شود. در این صورت احتمال شکستگی ، ترک خوردن و کثیف شدن تخم مرغها نیزافزایش پیدا می کند. برای سیستمهائی که اتوماتیک می باشند استفاده از کاه و تراشه چوب به علت ایجاد اشکال در سیستم انتقال تخم مرغها توصیه نمی شود. رطوبت بستر رطوبت ایده آل بستر 25-20 درصد است. برای تعیین میزان رطوبت بستر در صورتیکه به دستگاه های مخصوص دسترسی نداشته باشیم، می توان یک مشت بستر را برداشته و در دست فشار دهیم اگر بستر رطوبت مناسبی داشته باشد وقتی مشت خود را باز می کنیم نباید به صورت گلوله به هم چسبیده باقی بماند و شکافهائی بین آن ایجاد می شود. همچنین رطوبت بالای بستر را از چسبیدن بستر به کف کفش در زمان حرکت در سالن در یک مسافت کوتاه، و رطوبت کم بستر را از صدای خش خش ضمن حرکت در سالن، می توان تخمین زد.
مشکلات ناشی از رطوبت بالای بستر رطوبت بالای بستر همراه با دما و ph بالا (قلیائی بودن) باعث ازدیاد میکروبها می گردد. در چنین شرایطی آنفلوانزا، لارنگوتراکئیت، دراماتیت، رئوویروس، بوتولیسم، برونشیت، کوکسیدیوز و سایر بیماری های باکتریائی، ویروسی و قارچی، شایع می شود. زخم سینه ، خراشیدگی پوست، کبود شدن گوشت، به وجود آمدن لکه روی گوشت (که باعث افت کیفیت آن می شود)، بوی نامطبوع، کثیف شدن تخم مرغها در واحدهای مادر و نهایتا کاهش تخم مرغهائی که قابل جوجه کشی باشند، نیز از عوارض بستر مرطوب هستند. همچنین رطوبت بالای بستر عامل اصلی انتشار آمونیاک می باشد که این ماده یکی از مهمترین فاکتورهای محیطی تاثیر گذار بر عملکرد جوجه محسوب می گردد. برخی از تولید کنندگان مشکل آمونیاک را دست کم گرفته اند اما باید توجه داشته باشید که افزایش آمونیاک باعث عصبی شدن جوجه ها، افزایش نزاع، پرکنی آنها، کاهش قدرت سیستم ایمنی و در نتیجه مستعد شدن به درگیر شدن با بیماریهای تنفسی می گردد. آمونیاک با غلظت 25ppm باعث تضعیف رشد و افزایش ضریب تبدیل غذائی و همچنین التهاب کیسه های هوائی و عفونتهای ویروسی و حتی مرگ می گردد. تبخیر آمونیاک از بستر باعث آلودگی هوا شده و از طرف دیگر ارزش اقتصادی کود به دلیل کاهش مقدار نیتروژن بستر پائین می آید. اولین قدم برای جلوگیری از مشکلات ناشی از آمونیاک کنترل رطوبت بستر با روشهای زیر است:
1- از سالنها متناسب با ظرفیت استفاده شود چون تراکم بالا در سالنهای کوچک باعث افزایش رطوبت بستر می شود. 2- در برخی موارد بستر تازه، به درستی انبار نمی شود و مقدار رطوبت بالائی دارد. برای رفع این مشکل باید 48-24 ساعت پیش از جوجه ریزی نسبت به حرارت دادن و تهویه سالن اقدام کرد تا آمونیاک موجود در بستر آزاد شده و در دوران رشد میزان آزاد شدن آن به حداقل برسد. 3- افزایش تهویه سالن در هفته های اول رشد در صورتیکه میزان آمونیاک بالا باشد. 4- برای به جریان انداختن هوای گرم سالن که به خشک شدن بستر کمک می کند، از هواکش استفاده شود. 5- بهره گیری از سیستم تهویه با فشار منفی برای ورود هوای تازه از هواده ها توصیه می گردد. 6- به دلیل اینکه هوای گرم توانائی نگهداری رطوبت بالائی دارد، ترکیب گرما و تهویه مناسب مقدار قابل توجهی از رطوبت سالن را حذف می کند، به همین دلیل در صورتی که سیستم تهویه مناسب باشد، نباید ترسی از افزایش دمای سالن داشت. 7- کنترل و مدیریت سیستم آبخوریها برای جلوگیری از نشتی، تنظیم ارتفاع آنها و میزان فشار آب، متناسب با رشد جوجه ها و جلوگیری از تشکیل بیوفیلم در سیستم آبخوری با استفاده از شوینده های قوی و موثر توصیه می گردد. 8- در صورت خیس شدن بستر، سریعا باید نسبت به تعویض آن اقدام کرد. 9- قسمتهائی از بستر که متراکم شده (تخته شده باشد) باید تعویض شود چرا که این نواحی حاوی رطوبت و کود بالائی بوده و در صورت ماندن در سالن باعث افزایش میزان آمونیاک می شوند. 10- کنترل قسمتهای گوناگون سالن جهت جلوگیری از نفوذ رطوبت از خارج به داخل نیز مهم می باشد. 11- کنترل ترکیبات غذائی به ویژه نمکها که باعث پرخوری و دفع حجم زیاد آب توسط طیور می گردند. 12- کنترل تعدادی از داروها که باعث افزایش تشنگی و مصرف آب و در نتیجه دفع زیاد آب می شوند. 13- جلوگیری از ورود هوای سرد به سالنها به دلیل اینکه در برخورد با هوای گرم و مرطوب سالن باعث به وجود آمدن شبنم و افزایش رطوبت بستر می گردد. 14- کنترل مه پاشها و اوپراتورهای سیستم خنک کننده که اگر به درستی مدیریت نشوند تاثیر زیادی روی افزایش رطوبت خواهند داشت. 15- افزودن موادی به جیره که با تاثیر روی حرکات روده باعث کنترل رطوبت بستر می شوند مانند: پودر غلاف خرنوب (carnob) به میزان 2-1 درصد. مشکلات ناشی از رطوبت پائین بستر بستر خشک باعث عدم تکامل پرها، خشکی پوست، شکنندگی پرها و ایجاد گرد و خاک و عوارض تنفسی می شود. در چنین شرایطی می توان از دستگاه های مولد رطوبت مانند مه پاشها استفاده نمود. مطالعات و ارزیابی های انجام شده در زمینه ضرر اقتصادی استفاده از یک بستر نامناسب در آمریکا در یک واحد 20000 قطعه ای به طور خلاصه به شرح زیر می باشد (لازم به توضیح است که در این ارزیابی حداقل هزینه ها در نظر گرفته شده است):
1- ضرر ناشی از گاز آمونیاک به دلیل افزایش ضریب تبدیل غذائی به میزان 08/0 واحد و کاهش وزن به مقدار 25/0 پوند = 430 دلار 2- ضرر ناشی از وقوع انواع بیماری های باکتریائی و ویروسی و عواقب آن = 120 دلار 3- ضرر ناشی از بیماری های انگلی و هزینه داروهای مصرفی = 140 دلار 4- ضرر ناشی از تلفات و افت کیفیت گوشت = 260 دلار جمع = 950 دلار در پایان باید به این نکته اشاره داشت که استفاده از بستر کهنه احتمال به وجود آمدن مشکلاتی از قبیل عارضه سینه های پینه ای (breast blister) و انواع بیماریها به خصوص بیماری های انگلی را افزایش داده و همچنین نیازمند بکارگیری مدیریت دقیق تر و بیشتر می باشد.
مقاله در مورد شیوه های نوین در مدیریت بستر
