فرمت فایل: ورد ( قابلیت ویرایش و آماده چاپ )
قسمتی از محتوای متن
تعداد صفحات : 17 صفحه
مقدمه مصحح : در جز چند کتاب معدودی که از نثر فارسی پیش از مغول مانده است یکی کتاب حاضر یعنی تاریخ خواجه ابوالفضل بیهقی است که از شاهکارهای ادب فارسی بشمار میرود این کتاب از جهت موضوع نمونه ای از تاریخ نویسی خوب و از حیث انشا مثالی از بلاغت زبان ماست .بیهقی موجد فن تاریخ نیست ، پیش از او بزبان فارسی تاریخها نوشته اند ولی در همه مورخین قدیم ما شاید هیچکس بقدر بیهقی معنی تاریخ را درست نفهمیده باشد و بشرایط و آداب تاریخ نویسی استشعار نداشته است .
ابداعی که بیهقی دراین فن آورده حتی در نظر خود او بی سابقه بوده است خود او میگوید (در یگر تواریخ چنین طول و عرض نیست که احوال را آسانتر گرفته اند و شمه ایی بیش یاد نکرده اند اما چون من اینکار پیش گرفتم میخواهم که داد این تاریخ را بتمامی بدهم و گرد زوایا و خبایا بگردم تا هیچ از احوال پوشیده نماند ) .
در طنز بتواریخ قدیم مینویسد : (اگر چه این اقاصیص از تاریخ دور است چه در تواریخ چنان میخوانند که فلان پادشاه فلان سالار را بفلان جنگ فرستاد و فلان روز جنگ یا صلح کردند و این آنرا بزد و برین بگذشتند اما من آنچه واجب است بجای آرم ) .
این واجب چه بوده است ؟
نوشتن تاریخی زنده و حساس برای آیندگان زیرا بیهقی بقول خود تاریخ را برای آیندگان مینوشته و بخوبی متوجه بوده است که آیندگان تاریخ زنده و حساس میخواهند این است سر این تفصیل پردازیهای دلاویز و چهره سازی های زیبا که مایه امتیاز این کتاب است .
دو شرط عمده مورخ صداقت و اطلاع است که بیهقی – شاید بیش از خوانندگان خود – متوجه اهمیت آن بوده است و بدین جهت در هر فرصتی خاطر خوانندگان رااز راستگوئی و حقیقت دوستی و همچنین از احاطه و اطلاع خود بر اخیار اطمینان می دهد چنانکه خوانندگان در تضاعیف کتاب ملاحظه میکنند و مخصوصاً در خطبه باب خوارزم (در آخرکتاب) که مورخ در آنجا روش خود را در انتقاد مدارک و اسناد بشرح ذکر کرده و نموداری از طرز فکر دقیق خود را نشان داده است مندرجات کتاب بیهقی یا از مشهودات خود اوست که در طی روزگار با دقت تمام تعلیق میکرده یا اطلاعاتی است که با کنجکاوی بسیار از اشخاص مربوط ومطلع بدست میاورده یا منقولاتی است از کتابها که غالباً نام آنها را ذکر میکند و حتی راجع بارزش آنها نظر خود را اظهار می دارد .
بیهقی از سالیان دراز تالیف این کتاب را در نظر داشته و با دلبستگی و علاقمندی تمام تهیه مواد آن مشغول بوده و برای این کار از موقع مساعد خود در دربار استفاده یی کرده است که بقول خودش برای دیگر کس میسر نبوده است .
ولیکن برای نوشتن تاریخ تنها داشتن مواد کافی نیست ، هنری هم لازم است که از این مواد استفاده کند یعنی انشائی که بتواند گذشته محو شده را پیش چشم آیندگان مجسم و محسوس سازد و هنر بیهقی اینجاست .
دانلود تاریخ بیهقی