مقدمه:
دمیتری ایوانویچ مِندِلیف، فرزند یکی از مدیران مدرسه محلی در ۷ فوریه ۱۸۳۴ در روستایی نزدیک شهرتوبوسک در
کشورروسیه متولد شد.پدربزرگ وی، پاول مکسیمویچ سوکودوف، یک کشیش در کلیسای ارتدکس و پدر وی
معلم علوم سیاسی، فلسفه و هنرهای زیبا بود. تصور می شود که مندلیف کوچکنرین فرد خانواده در میان ۱۱ ، ۱۳ ، ۱۴ و یا ۱۷ فرزند بوده است. بعد از نابینا شدن پدر مندلیف و از دست دادن شغل تدریس ، مادر وی مجبور به کار شد و کارخانه ی شیشه ای را که متعلق به آنها ولی رها شده یود احیا نمود.در سن ۱۳ سالگی در پی درگذشت پدرش و تخریب کارخانه ی شیشه در آتش سوزی دمیتری وارد مدرسه ی ژیمناسیم در توبوسک شد.
مندلیف دو بار - یک بار در سال ۱۸۶۲ و دیگر بار در سال ۱۸۸۲ - ازدواج کرد که ازواج اول او در سال ۱۸۸۲ به جدایی انجامید. او از همسر اول خود یک پسر و دو دختر و از همسر دوم خود دو پسر و یک دختر داشت. وی در سال ۱۸۶۵ دکترای علوم را به خاطر رساله‌اش با عنوان "درباره ی ترکیبات آب با الکل" دریافت کرد. در سال های ۱۸۶۴ و ۱۸۶۵ به ترتیب استاد شیمی در موسسه ی تکنولوژی سن پترزبورگ و دانشگاه ایالتی سن پترزبورگ شد.
با وجود اینکه مندلیف افتخارات زیادی در سازمان های علمی سرتاسر اروپا از جمله انجمن سلطنتی انگلستان داشت، در ۱۷ آگوست ۱۸۹۰از دانشگاه سن پترزبورگ استعفا داد. او در ۱۸۹۳ به عنوان مدیر اداره ی اوزان و مقادیر منصوب شد. در سال ۱۹۰۵ مندلیف به عنوان عضو آکادمی سلطنتی علوم سوئد انتخاب شد.
یک سال بعد از آن کمیته ی جایزه ی شیمی نوبل ، مندلیف را به خاطر کشف ساخنار تناوبی عناصر برای جایزه نوبل سال ۱۹۰۶ به آکادمی سوئد توصیه نمود. بخش شیمی آکادمی سوئد این پیشنهاد را به صورت مشروط پذیرفت، اما بر خلاف انتظار در جلسه اصلی آکادمی ، یک مخالف از اعضای کمیته ی نوبل، پیشنهاد انتخاب هانری مواسان ، فرد مورد نظر خود را مطرح نمود.سوانت آرنیوس نیز با وجود اینکه عضو کمیته ی نوبل نبود با بیان این که کشف ساختار تناوبی عناصر، برای جایزه نوبل سال ۱۹۰۶ قدیمی است با انتخاب مندلیف مخالفت نمود. به گفته برخی از معاصران او ، آرنیوس به دلیل انتقاد مندلیف از نظریه تفکیک وی، با انتخاب او مخالفت کرد.
سرانجام پس از بحثی طولانی، اکثریت آکادمی به هانری مواسان رای دادند. تلاش برای انتخاب مندلیف برای جایزه نوبل سال ۱۹۰۷ نیز با مخالفت کامل آرنیوس بی فرجام ماند.
سرانجام در سال ۱۹۰۷ دمیتری ایوانویچ مِندِلیف در سن ۷۲ سالگی بر اثرآنفلوآنزا درسن پترز بورگ درگذشت.
جدول تناوبی عناصر، جدولی است شامل عناصر کشف شده که با نظم و ترتیب خاصی کنار هم چیده شده اند.
جدول تناوبی عناصر که توسط مندلیف پیشنهاد گردید شامل 7 ردیف یا دوره یا تناوب است و همچنین 18 گروه یا خانواده یا ستون دارد، برخی از گروه های جدول تناوبی دارای اسم و برخی ویژگی های خاص و مشابهی هستند.
اولین گروه جدول تناوبی از سمت چپ، فلزات قلیایی هستند که شامل عناصر زیر هستند:
Li، Na، K، Rb، Cs، Fr
بیش تر این عناصر نقره ای اند.
دومین گروه جدول تناوبی با نام فلزات قلیایی خاکی شناخته می شودکه شامل عناصر زیر است:
Be، Mg، Ca، Sr، Ba، Ra
گروه های دیگری که با اسم خاص مشخص می شوند در انتهای جدول تناوبی قرار دارند که این گروه ها به ترتیب عبارت اند از:
کالکوژن ها
و
هالوژن ها
و
گازهای نادر، کمیاب، نجیب، بی اثر، غیرفعال
که عناصر هر کدام عبارت اند از:
کالکوژن ها: O، S، Se، Te، Po
هالوژن ها: F، Cl، Br، I، At
گازهای نادر یا ...: He، Ne، Ar، Kr، Xe، Rn
پاورپوینت کامل جدول تناوبی عناصر
